Պատմութիւն Հայոց

ԳԼՈՒԽ Է
Գնալն Մովսիսի Եպիսկոպոսին Ցուրտաւայ առ Կիւրոն:

Բայց ապա յետոյ գնացեալ, եւ խափանումն իւրոյուխտին արարեալ, սակս այնորիկ` զի տեսանելով` ասէր`զիս, գուցէ արդեօք ամաչեսցէ յուխտէն եւ ի դաշանցն`զոր եդին Հայրապետքն Հայոց եւ Վրաց հանդերձ ինեւ իմէջ երկուց կողմանցն: Եւ երթեալ հանդիպի Կիւրոնի իքաղաքին` որ կոչի Տփխիս, զոր յառաջագոյն ի չորրորդճառի անդ յիշեցաք: Քանզի էր նա ի գաւթի սրբոյնՍիովնի, որ էր մերձ յապարանս արքունի. զոր տեսեալզնա սպասաւորացն Կիւրոնի, ազգ առնեն նմա: Իսկ նաառաքէ ընդ առաջ նորա զմի ոմն ի սպասաւորացն իւրոց, եւ արգելու զնա յերեսաց իւրոց: Իսկ նա երթեալ ի տունքահանայի միոյ` որում անունն Յակովբ կոչիւր, որ էրմերձ ի սուրբ Սիովն. եւ անդ կացեալ աւուրս ինն, յղէայնուհետեւ եւ պատգամ առ Կիւրոն, եւ խօսի ընդ նմադատաստանաւ ոչեւն (ոչինչ կամ ոչ եւս) զանգիտացեալ ի նմանէ. ես` ասէ` գիտեմ զոր ինչպակասութիւն լինէր ի քէն սակս ուղղափառ եւ սուրբհաւատոյն, զոր ուսուցին մեզ սուրբ Հարքն`զառաջագոյն քարոզեալն ի սրբոց առաքելոց` եւզհաստատեալն ի սրբոյն Գրիգորէ, եւ զնոյն աւանդեալմեզ յերից սուրբ ժողովոցն` յերեք հարիւր տասն եւութիցն ի Նիկիայի, եւ ի հարիւր եւ յիսնիցն որ իԿոստանդնուպօլիս, եւ յերկերիւրոցն որ յԵփեսոս. եւերկոքեան աշխարհս մեր Հայոց եւ Վրաց զնոյն ունէինեւ ունիմք: Արդ զի՞ եղեւ քեզ, զի խախտիչ եղեր դուանխախտ եւ անշարժ հաստատուն եւ սուրբ հաւատոյսմերոյ, զոր ի սրբոց հարցն հաստատեցաւ, եւ նոյն մեզտուաւ հաստատուն պահել: Քանզի նոքա մեծաւ հանդիսիւեւ բազում աշխատութեամբ այսահալածեալ կործանեցինզսատանայ: Եւ նզովեցին զամենայն հերձուածողսնզառաջինսն եւ զմիջինսն եւ զվերջինսն, մանաւանդզանիծեալ ժողովն Քաղկեդոնի եւ զպիղծ տոմարնԼեւոնի, եւ զայնոսիկ` որք նոցայն հաւատացին. որմինչեւ ի մեր ժամանակս հաստատուն եկն նոյնաւանդեալն ի նոցանէ: Իսկ երանելի Հայրապետն Մովսէս, յորմէ դու ընկալար զձեռնադրութիւն, վասն այնորիկընտրեաց զքեզ ի տանէ իւրմէ հաւատարիմ համարելովզքեզ, զի ուխտ եւ դառնութիւն հարցն մերոց հաստատունկացցէ, եւ մեք ի խաղաղութեան մնայցեմք. եւ քեզհաւատաց զաթոռդ զայդ Հայրապետութեան, զի մի'կուտեսցես քարինս ի շաւիղս ժողովրդեանսհաւատացելոց, այլ զխոչ եւ զխոյթ ի բաց իղեսցես իճանապարհաց նոցա: Իսկ դու արգել արկերճանապարհաց նոցա զայդ ամենայն` ոչ գնալ իճանապարհս Տեառն ուղիղ` ընդ որ գնացին հարքն մեր. եւ զխուժիկդ զայդ ապականիչ ընկեցեր ի մէջ, զի էրյինքն խմոր դառնութեան ծածկեալ` զոր ունէր ի հնմէնեւ ի քացախուտ չարութենէն Քաղկեդոնի ի Հրէականզանկուածոյն ի նա հասեալ: Արդ ես անպարտ եղիցիմ եւքաւեալ ի միջնորդութենէ քումմէ: