Պատմութիւն Հայոց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
">

ԳԼՈՒԽ ԿԸ
Առաջարկութիւն յաղագս շրջագայութեան թղթին Տեառն Աբրահամու Հայոց Կաթուղիկոսի:

Արդ որ վասն բաժանման Վրաց եղեւ ի ձեռն Կիւրոնիվիճմունք պէս պէս եւ թուղթ ազգի ազգի` կարգեցաք իպատմութեան աստ ըստ մերում հասողութեան` քննեալ եւստուգեալ հաւաստի: Բայց իբրեւ ոչ կարաց հնարս ինչառնել եւ շահել զանիմաստն զայն Կիւրոն երանելիՀայրապետն մեր Աբրահամ. քանզի կորեաւ ի Կիւրոնէհանճար, եւ փախեաւ ի նմանէ իմաստութիւն անբաւհեռաւորութեամբ. յայնժամ ապա գրէ ձեռնարկընդհանուր ընդ ամենայն աշխարհս Հայոց, եւ գիրշրջագայական առ ամենայն ուղղափառ հաւատացեալքս իքաղաքս` եւ ի գաւառս` եւ ի գեղս, զի մի' ոք ամենեւինհաղորդեսցի նոցա կամ ի խնամութիւն կամ իսիրելութիւն եւ կամ ի հաղորդութիւն ինչ հոգեւորիրաց, կամ ի մարմնաւոր մօտաւորութիւն, որպէս ասացաւմիանգամ, այլ միայն գնել ինչ կամ վաճառել: Եւդարձեալ թէ մի' ոք խաբեսցի ի նոցանէ անուամբ տեղոյինչ, զոր նոքա անուանեն Մցխիթայի Խաչ եւ կամՄանգղաւեաց եւ կամ այլ ինչ տեղօք, որ նոցա պատճառգտանի խաբելոյ զպարզամիտսն: Եւ այսքանեօք եւայսպիսի' իրօք գրէ զգուշանալ. եւ այլ բազում բանիւքպատմաբանէ արտայայտելով նոցա` որ ինչ ենն եւ եղեն, եւ մեզ օրինադրէ զհաւատ եւ զխոստովանութիւն Հարցնառաջնոց յերից սուրբ ժողովոցն` հաւատալ ի Հայր, եւյՈրդի, եւ ի սուրբ Հոգի, եւ զտնօրէնութիւնմարմնացելոյ Բանին Աստուծոյ ճշմարիտ անքակ եւանբաժանելի միաւորութեամբ: Պատմի եւ այս յաղագսԿիւրոնի, եթէ զկնի մահուանն Մովսիսի ՀայոցԿաթուղիկոսի` եւ նախ քան զառաջնորդելն Աբրահամուզաթոռն` եկեալ Կիւրոնի առ Սմբատ Վրկան Մարզպանխաբանօք իմն եւ խորամանկութեամբ խնդրել ինչ ինմանէ թուղթ յաշխարհն Վրաց, զի մի' հաւանեսցինԽուժիկին այնմիկ Նեստորականի եւ համախորհաց նորա, եւ մի' բաժանեսցին ի միաբանութենէ Հայոց. եւ այնլինէր լի նենգութեամբ եւ կեղծաւորութեամբ ի չքմեղսերեւեցուցեալ. զոր եւ զսոյն յիշէ Սմբատ ի թղթի անդիւրում` որ առ Մովսէս Եպիսկոպոսն Ցուրտաւայ, զիյանձն չէր վստահ Կիւրոն, զիա'րդ կայր արդեւք եւ զմեզյորդորէր եւ թուղթս տայր առնել յաշխարհն, եւ զինքնինքեամբ յանդիմանէր. եւ այսպէս ամենայն ուրեքյամենայն տեղիս յանդիմանեալ լինի խաբեբայ եւփորձիչն` որ խաբեացն եւ խափանեաց զուղղափառութիւնաշխարհին Վրաց, խարդախութեամբ ինչ գիտելովզդպրութիւն խարդաւանողն այն վիշապն: