Աշխարհացոյց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Ա, Գ, Դ, Ե եւ Ձ

Իսկ աշխարհն Պարսից Խորասան, որ ասի արեւելք, մեծ քաղաքն Հրէ եւ Մաշատ, ուր առաքեալն Քրիստոսի տարաւ զպատկերն Աստուած մօրն, եւ (ԱԳԴ) Նուշաւուր քաղաքն, ուր աթոռն է Պարսից թագաւորացն, ուր սուրբ Ղեւոնդեանքն նահատակեցան, Սամարղանդ եւ Բուխարա, եւ մեծ լեառն Սըրանդէլ, ուր պատուական ակակունքն լինին եւ (ԱԳԴ) Բալխ եւ Բատաշխան ասեն (Ա), ուստի գեղեցիկ լաճվարդն ելանէ. զոր առին ազգն Արշակունեաց եւ Պահլաւունիք կոչեցան: Կուրան եւ Բագաւրան ի խորին Խորասան է: Եազդ եւ Քաշան եւ Քիրման, Շիրազ եւ Լարստան, այս Քուշացոց երկիրն է (ԱԳԴ), Մազընդարան եւ Շիրազ է (ԵՁ). Շօշ քաղաքն Իսպահան է, ուր Դանիէլ մարգարէն զտեսիլն ետես եկեալ ընդ Կուրոս թագաւորին Պարսից. Ղազպին եւ Սաւա եւ Նարդըստան, Զանգիան եւ Համադան եւ Սուլթանիա (ԱԳԴ): Ելիմացիք Իրաղա տունն է (ԱԳԴ) Պարսից ազգն է:

Իսկ ի կողմն հիւսիսոյ Գիլան եւ Մազանդարան եւ Ստախրա, ուստի գեղեցիկ ապըրշումն ելանէ, եւ Եզտ եւ Սմըրղանտ (ԵՁ), եւ այլ բազումս, զոր անօգուտ համարիմ գրել:

Սագաստան ի Պարսից աշխարհն է մօտ ի Համիան քաղաք:

Իսկ գաւառք Ասորոց եւ Մարաց Եկպատան Ամետի է աթոռն ազգին Մարաց, յորում թագաւորն Սարդանաբեղոս եսպան զԱրբակոս Մար, եւ յետոյ Նաբուգոդոնոսոր քակեաց զնա:

Նինոս Նինուէ է, զոր շինեաց Նինոս թագաւորն: Մինչ ի Նաբուգոդոնոսոր անդ նստէին թագաւորքն Ասորոց, եւ նա ի Բաբելոն փոխեաց զաթոռն, որդին Նապուպիլասարայ հայրն Բաղտասարայ (ԱԳԴ):