Պատմագրութիւն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Թագաւորութիւն Իսմայիլին


Պատմութիւն` որ վասն Իսմայիլին է, երկբայութիւն արկանէ: Քանզի եւ Առաքեալ պատմագիր` Գ [3] Իսմայէլ` ասէ, մինն որդի Հայտարին, որ է հայր Շահ-Թահմազին, որ մեռաւ ՚ի ՋՀԵ [1525] թուին: Եւ երկրորդ Իսմայէլ` ասէ` ՚ի թուին ՌԻԳ [1573]. Իսմայէլ թագաւորեաց երկու տարի, եւ ՚ի ՌԻԵ [1575] մեռաւ: Եւ ապա փոքր Իսմայէլն ՚ի բերդէն հանին եւ ՚ի թախտ նստաւ: Այս է Առաքելոյ պատմութիւնն: Իսկ ՚ի համբաւոյ` այսպէս լուայ, թէ` առաջ Շահ-Իսմայէլն մեռաւ. եւ կին նորա յղի էր, եւ ծնաւ որդի, եւ անուանեցին Իսմայէլ` հօր անուամբն, որ ընդունէր զնա Շահ-Թահմազն. վասնզի համամայլ (էր) նմա, որ թագաւորեաց յետ եղբօր իւրոյ Շահ-Թահմազին` ՚ի մտանել ՌԻԳ [1573] թուին. բայց ոչ եհաս ՚ի տարին, այլ ՚ի նոյն ամի մեռաւ. իսկ երրորդ Իսմայէլ` որդին Շահ-Թահմազին` որ եդեալ էր զնա հայրն ՚ի կլայ, եւ յորժամ լուաւ զմահ Իսմայիլին, ելեալ ՚ի կլայէն` եւ եկեալ թագաւորեաց ՚ի թուին ՌԻԴ [1574]: Եւ վասն սորա` ասէ Ծարեցի Յովհան վարդապետ, թէ` այս Իսմայէլս եսպան զեօթանեսին զեղբարսն իւր. եւ ապա սկսաւ կոտորել զիշխանսն` զոր յայտնի եւ զոր գաղտնի. սպառել կամէր զամենայն իշխանսն: Զոր իմացեալ զօրացն` ազդ առնեն իշխանին Թաւրիզոյ Ամիր-Խան անուն, եւ իշխանին Արարատեան` Թօխմախ-Մահմուտ կոչեցեալ. եւ նոքա եկեալ սպանին զնա գաղտ, եւ ոչ ոք գիտաց զմահ նորա. եւ ՚ի չառնել դատաստան, այսպէս կարծեցեալ եղեւ` թէ գնացեալ է լրտեսութեամբ, յետ միոյ տարւոյ գալոց է. եւ յետոյ ծանեան զկորուստ նորա. որ թագաւորեաց ամս երկու: