Պատմագրութիւն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Մահ եւ սպանումն Թահմազ-ղուլի խանին:


Գրեցաք զգերութիւն Թահմազ-ղուլի խանին, որ ՚ի ժամանակս Մուրատ թագաւորին Օսմանցւոց մնաց ՚ի Ստամպօլ. եւ յետ Մուրատին նստաւ Իպրահիմ եղբայր նորա: Եւ յետ Շահ-Սաֆուն նստաւ Աբաս որդի նորա: Ի սորա ժամանակին թուղթ աղաչանաց գրեաց Թահմազն առ Էհտիմալ. տօլուաթն, զի ծանուսցէ Շահին վասն իւր. զի խնդրեսցէ զինքն ՚ի Խոնթկարէն, զի եկեսցէ ՚ի հայրենի երկիրն, եւ անդ մեռցի: Եւ Էհտիմալ-Տօլուաթն ծանոյց Շահին: Եւ Շահն ՚ի ձեռն դեսպանաց խնդրեաց զնա ՚ի Խոնթկարէն. եւ Խոնթկարն ինքն ետ հրաման գնալոյ նորա: Իսկ Ռոստամ խանն` որ էր իշխան Թաւրիզու, ոչ գիտէր զայս ամենայն: Եւ յորժամ լուաւ, ՚ի խոր խոցեցաւ ՚ի չափ մահու. քանզի թշնամի էր նմա, եւ ոչ կամէր գալ նորա աստ. զի գիտէր նա` թէ յորժամ Թահմազն լինէր աւագ եւ գլուխ ամենայն զանորէիցն, եւ ինքն փոքրանայր քան զնա. եւ կայր ՚ի վտանգի: Վասնորոյ գրեաց թուղթ առ վազիրն Օսմանցւոց, թէ որո՞վ իմաստութեամբ թողուք զդա գալ այսր. զի յորում աւուր եմուտ նա յաշխարհս Պարսից, Ստամպօլ տեսանէք ելեալ ՚ի ձեռաց ձերոց. վասնզի ելեւմուտ աշխարհիդ ձեր իմացաւ, եւ գիտաց զամենայն: Եւ իբրեւ եհաս թուղթն Ռոստամին առ վազիրն, Գ աւուրբ առաջ ելեալ էր Թահմազն ՚ի Կոստանդնուպօլսէ: Եւ առաքեցին զկնի նորա հեծեալս, եւ հասին նմա ՚ի քաղաքն Նիկոմիդա, որ այժմ ասի Իզնիմուտ, եւ սպանին զնա. եւ անդ թաղեցին: Եւ շինեցին ՚ի վերայ նորա ղուպայ: Եւ որք ընդ նմա էին եկեալ` պատմեցին Շահին, թէ' հրամանաւ Ռոստամ խանին սպանին զԹահմազն: Եւ բարկացեալ Շահն` առաքեաց եւ անդամ անդամ յօշոտեցին զնա` եւ արկին շանց. եւ այնպէս կորեաւ: Որով չափով չափեաց, չափեալ եղեւ. զոր ինչ արար նա ընկերին, անձամբ էառ զփոխարինին: