Պատմագրութիւն

Զայս պատմութիւնս պարտ է առաջ գրել ՚ի թուին ՌՁՂ, բայց ՚ի մոռացմանէ աստ գրեցաւ: Քանզի մինչ մանուկ էի ես ՚ի տան մերում ՚ի Քանաքեռ, եւ յաւուր Խաչվերացին գնացաք ընդ հօր իմում յայգին մեր, որ մերձ է ՚ի գիւղն Կարմիր-բերդ կոչեցեալ` առ ափն Հուրաստան գետոյն` ՚ի ներքոյ կամրճին: Եւ ՚ի մտանել արեգականն, հայրն իմ աղօթեր յերեկոյեան ժամն. չեւ եւս էր մթացեալ, այլ լոյս աւուրն դեռ եւս կայր, յանկարծակի պատառեցաւ կապուտակ եթերն յարեւելից կողմն, եւ էջ լոյս սաստիկ եւ ահագին, լայն եւ յերկայն, եւ էջ մինչեւ մերձենալ յերկիր, եւ լուսաւորեաց ճառագայթ նորա զտիեզերս պայծառ առաւել քան զարեգակն. եւ սկիզբն լուսոյն ճախր առնոյր` որպէս անիւ երթայր դէպ ՚ի հիւսիս` հանդարտութեամբ եւ մեղմով, եւ ճառագայթեալ լոյսն կարմիր եւ սպիտակ, եւ առաջի լուսոյն որպէս թէ աստղ ՚ի չափ արուսեկին ընթանայր բացագոյն թզաչափ մի, եւ հայրն իմ թողեալ զժամ աղօթիցն` սկսաւ լալով երգել զշարական գկ. Լոյսդ որ ընդ լուսով Աստուածութեան. Զ շարական աւարտեալ` մինչ երեւիւր լոյսն, եւ ապա հեռացաւ եւ եղեւ աներեւոյթ: Եւ լուաք` թէ մինչեւ յԱխլցխէ տեսեալ են զաստուածային եւ հրաշափառ լոյսն: