Պատմագրութիւն

Ի թուին ՌՃԼԱ զօրաժողով արար թագաւորն Օսմանցւոց Սուլթան Մահմատ զամենայն հնազանդեալս իւր, եւ գնաց ՚ի վերայ ամուր քաղաքին Ֆռանգաց Փէչայ. եւ էր քաղաքս այս ընդ իշխանութեամբն կայսերն, զոր ինքեանք Եփրաթօլ ասեն. եւ էր յոյժ անառիկ. քանզի Գ կողմն ձոր էր, եւ բակ պարսպեալ` բարձր եւ լայն. եւ ՚ի մէջ երկուց որմոցն` պողոտայ, եւ Բ դրունք կախեալ յերկու ծայրսն պողոտային. Ա դուռն ՚ի վերայ բուն քաղաքին ներսին որմոյն, Ա դուռն արտաքին որմոյն. այս չորեքին դրունք հանդէպ միմեանց, ո'չ ՚ի վերայ երկրի հաստատեալ, այլ կախեալ ՚ի վերուստ ՚ի վայր, մեքենայիւք քարշէին եւ իջուցանէին ՚ի վայր: Եւ մին կողմն քաղաքին դաշտ էր եւ դիւր, որում դրունքն էին. յայսմ կողմանէ պատերազմէին տաճիկքն սաստիկ եւ յոյժ. նոյնպէս եւ Ֆռանգքն պատերազմէին: Եւ յորժամ խստացաւ պատերազմն, պատրեցին զնոսա Ֆռանգքն. քանզի ՚ի ժամուն պատերազմին խաչն հանդերձ վառ … ունին, եւ բարձրացուցանեն զԽաչվառն մինչ յաղթութիւնն ինքեանց է. իսկ յորժամ յաղթութիւնն թշնամեացն լինի, խոնարհեցուցանեն զխաչվառն: Եւ յայսմ պատերազմիս պատրեցին զնոսա: Քանզի զներսին դուռն պնդեցին, եւ զԲ դուռն պողոտային քարշեցին ՚ի վեր. նոյնպէս եւ արտաքին դուռն եւս քարշեցին ՚ի վեր` եւ թողին ՚ի բաց: Եւ ապա խոնարհեցուցին զխաչվառն: Եւ Հագարացիքն տեսին եւ հաւատացին ճշմարիտ գոլ, եւ հնչեցին զփողսն պատերազմին. եւ աղաղակէին ալտք ղալայի, որ է` առաք զբերդն. եւ այսպէս մտին ՚ի մէջ երկու պարսպացն, եւ լցաւ պողոտայն ծագէ ՚ի ծագ: Եւ ապա իջուցին Լատինք զերկոսին դրունս պողոտային, եւ մնացին ՚ի ներս աւելի քան զկէսն Իսմայելացւոց: Եւ քրիստոնեայքն բարձրացուցին զխաչվառն, հնչեցին զփողսն, եւ ասէին, վիվօ~ վիվօ~. որ է` ուրախ լերո'ւք, ուրախ լերո'ւք: Եւ իբրեւ տեսին Օսմանցիքն զխաչն բարձրացուցեալ, սկսան փախչել. եւ Ֆռանգքն ծպտեցան զկնի նոցա, հալածելով եւ կոտորելով իսպառ փախուցին մինչ ՚ի քաղաքն իւրեանց Պուտան. եւ որք մնացին ՚ի պողոտայն` գերի արարին: Եւ ԺԱ փաշայ ամենայն զօրօք իւրեանց գնացեալ խառնեցան առ զօրսն Ֆռանգաց, եւ եղեն քրիստոնեայ. եւ առ սակաւ սակաւ տարան եւ զնոսա… իւրեանց առ ինքեանս: Առին Ֆռանգքն զՊուտան քաղաք, եւ հարկատու արարին զտաճիկսն: Նոյնպէս առին զԲէլրղաթ, եւ ամս Գ կացին անդէն. եւ յետ երից ամացն կոտորեցին զամենայն քաղաքն, եւ թողին դատարկ, եւ գնացին ՚ի տեղիս իւրեանց: Զայս պատմեաց ուղտապան ոմն տաճիկ Եւդոկացի, որ փախեալ էր ՚ի պատերազմէն: Եւ ահա է պատերազմ, եւ զկատարածն Աստուած գիտէ: