Քերթուածներ

Ի ՎԱՂԱՄԵՌԻԿ ՄԱՀ ՈՍԿԵԱՆ ՊԵՏՐՈՍԻ ՊԱՏԱՆՒՈՅ
ՃԱՐՏԱՐԱՐՈՒԵՍՏ ՆԿԱՐՉԻ

ԵՂԵՐԵՐԳՈՒԹԻՒՆ

Ո՜վ, զի ճարտար է մահ յընտրել ըզհունձս ի սայր գերանդւոյն.
Ըզբարին եւ զգեղեցիկ միշտ ժանտ աչօք որոնէ,
Մինչ շուշան եւ քնքուշ փըթթին ծաղկունք ի գարնան,
Արագ արագ խամրէ զնոսին ի մահատիպ գոյն դալկան։
Ո՜վ Պետրէ, մինչդեռ, այն ինչ մըտեր կենացս յասպարէզ,
Զիա՜րդ բոլոր փափկութեամբ ծիծաղեցաւ քեզ կենցաղ.
Վայելչութիւն եւ գեղ դիմաց, շուք հասակիդ եւ շընորհ,
Մանկութիւն գեղածաղիկ՝ խաղապատեալ շուրջ ըզքեւ։
Ի կոչունս վայելից կենաց տային քեզ հրաւէր,
Այլ մահ ի դառըն ժըպիտ կացեալ հեռուստ ծիծաղէր.
Դու ի պատրանըս փաղաքուշ հըրապուրեալ կենցաղոյս,
Ծափըզծափի պարելով ոստեար կենացդ ի պարտէզ,
Եւ լիաձեռըն ծաղկունս անմեղ խընդից բերկրաւէտ
Քաղէիր, այլ զո՞ արդեօք զարդարեսցես դու նոքօք,
Ըզգըլու՞խդ, փունջ երփներանգ յօրինելով քեզ պըսակ,
Անպըղտոր երանութեամբ խայտալ տիոցդ ի գարնան.
Եղո՜ւկ քեզ, նոքին հուպ մեռելակիր դագաղոյդ
Եդեալ ի զարդ, ի տըխուր թառամեսցին ի դամբան։
Մահ ըզհետոցդ ընթացեալ դիտէր զոտիցըդ գարշապար,
Չտեսե՛ր զնա, որ զանխուլ սողոսկելով ծաղկանց մէջ՝
Ընդ ոտիւքըդ մահաշունչ իբր ըզվիշապ գալարէր.
[1] Եւ մինչ դու վըրձնիդ ի ծայր նըկարելով ըզբնութիւն՝
Զերկինս զերկիր ամփոփէիր համայն ի դոյզն ի տախտակ,
Նա ի սուր սայր գերանդւոյն զշիրիմդ ի հող նըկարէր.
Եւ ապա՝ քեզ ընդ առաջ յանկարծ ոստեաւ մոլեգին,
Կամեցաւ ըզմահացուն ածել յետինն ըզհարուած.
Գութ չարկին ի նա հասակդ նորափըթիթ ի բողբոջ
Ո՛չ կայտառ եւ գեղանի դէմքըդ շնորհաց օթեւան,
Ո՛չ աչկունքըդ ծաւիք, ականողիք սեւաթոյր.
Եհար ըզքեզ անագորոյնն, աւա՜ղ, ի խոց կարեւէր.
Եւ յաղթ բազկաւ գըլորեցոյց խոր ի մահիճըս ցաւոց.
Սեւափետուր թեւօքըն պինդ անդէն ըզքեւ պատեցաւ,
Փըչեաց ըզշունչ իւր ի քեզ ըզժահահոտն եւ զազիր.
Այլագունեաց ըզկարմրութիւն այդ վարդագեղ այտերուդ,
Եւ մարմին նըւաղեցաւ մեռելատիպ ի դալկան։
Իսկ դու լըռե՞ս եւ անտրտու՞նջ կաս, եղկելի՛ պատանիդ.
Եւ ո՛չ ի յողբ անմըխիթար հեծես ի սուգ աղեխարշ,
Ո՛չ յողոք անկեալ մահու՝ ըզգըթութիւն պաղատիս,
Ո՛չ յոգւոց հանելով ի վեր յերկինըս բողոքես.
Կենացս անցաւորի խաբեպատիրըն բաժակ,
Ա՜հ, թոյն մատոյց քեզ դառնորակ՝ զըւարճութեանցըն փոխան,
Աղբիւր կենացըդ վըճիտ դառնայ ի հուն իւր ի հող,
Թօթափեցան եւ խամրեցան ծաղիկք չքնաղ մանկութեանդ։
Իսկ դու լըռե՞ս եւ անտրտու՞նջ կաս, եղկելի՛ պատանիդ,
Այո՛, այո՛, ըզնազելին խոնարհեցոյց իւր գըլուխ,
Որպէս շուշանն ի հովտի՝ հարեալ ի խիստ խորշակէ.
Ապշեցաւ մահ ինքնին՝ մարդկան ոսոխըն դժնեայ,
Ոչ այնչափ արիութիւն յառոյգ ոգւոջն յուսալով։
Պետրէ՛, եղբա՛յր իմ սիրելի, ո՜վ կէս հոգւոյս իմ հատոր,
Աւա՜ղ, ննջես արդ ի հող ըզքուն մահուն անյարիր.
Ո՞ տայր ինձ ի ժանիս լինել մահուն քո փոխան.
Քանիցս ըզնա ողոքեցի կտրել ըզթել իմ կենաց
Եւ ի քոյդ հիւսել չըքնաղ երջանկաւէտ ընդ աւուրց,
Եւ կամ գէթ զիս մահակից դընել մահճիդ առ ընթէր.
Այլ ոչ այնպէս յերկինից մեզ վիճակեցաւ երկոցուն.
Քեզ՝ մեռանիլ, ինձ՝ արտասուք ողբալ ըզմահ քո յաւերժ։
Ընդ գեղեցիկ երկնաւ, ուսմանց եւ իմաստից ի տաճար
Կըրթեցաք ի միասին, ի գերապանծ ասպարէզ.
Եւ կապեցաք մըտերմական սիրով հոգի ընդ հոգւոյ,
Այլ ինձ եղու՜կ, բիւր աւա՜ղ, զի կանխեցէր դու քան զիս.
Դեռ ոչ իսկ վայելեալ զարդիւնս անմահ վաստակոցդ,
Յոյժ տարաժամ հասեալ վերայ մահուն մըռայլ աղջամուղջ,
Ըզգեղեցիկ ապագայիդ շիջոյց ըզճրագըն պայծառ.
Եւ արդ՝ ի սիրտ նընջես երկրի ըզքուն յաւերժ անյարիր…
Այլ ո՛չ, յերկինըս կենդանի շնչես դու զօդ կենսունակ։
Ո՜վ թեւապարիկք հոյլք անմահից լուսերամ,
Դուք ըզնա խառնեցէ՛ք ի խումբ դասուդ գեղապար,
Անդ մանկութեան նորա զգարուն փըթթեցուցէ՛ք անթառամ,
Յանմահ ծաղկանց յօրինեցէ՛ք պըսակ ի գլուխ գեղափայլ.
Պետրէ՛, տեսցո՛ւք դարձեալ զիրեարս յերանաւէտն յայն կայան։