Հրաւիրակ Արարատեան յօրինեալ ի չափս հայկականս

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
ՏԱՂՔ
       Սեաւ ես գեղեցիկ դուստր Եւայի Երուսաղէմ.
       Ահա նա հարսն իմ ցանկալի սիրով կապեալ ընդ փեսային։
       Նման է եղբօրորդին իմ այծեմանց որթուց եղանց.
       Ահա նա ձայն եղբօրորդւոյն խանդաղատեալ սիրով լըցեալ։
       Աչք իւր աղաւնոյ, թեւ լայն կարմիր մանեակ ոսկւոյ.
       Ահա նա լեառըն կընդըրկի, հոտ նարդոսի եւ զըմըռսի։
       Գեղ էր գովելի մանուկ անհաս անժամանակ.
       Ահա նա լեառըն դիտարան շուշան հովտաց ծաղիկ դաշտաց,
      
       Աւետիս մեծ խորհըրդոյ, խորհուրդ ծածկեալ մեզ յայտնեցաւ.
       Աւետիս, լոյս հօր ծագեալ ՚ի ծոցածին յէութենէ.
       Աւետիս, յայտնեալ Աստուած ՚ի հողեղէն գոյացութիւնս։
       Աւետիս առաքեցաւ հրեշտակապետըն Գաբրիէլ,
       Աւետիս տայր սըրբուհւոյն դըստեր Դաւթի թագաւորին։
       Աւետիս քեզ տիրամայր բերկրեալդ ուրախ լեր, տէր ընդ քեզ։
       Նարեկացին։
       Նոր թագաւորին անժամանակ Հօր Միածնին
       Եկայք երկիրպագցուք, եւ ընդ մոգուցն ընծայեսցուք։
       Րամեալ զհոգի զմարմին զմիտըս տացուք երրեակ անձին։
       Սիրով մեռեալըն վասըն մեր յարոյց ընդ իւր զանկեալ բնուիս
       Ի սիրտըս գըգուեսցուք որպէս ՚ի գիրկըս Սիմէօն
       Ստասցուք տիպ օրինակ զանարատ կոյսն ըզՄարիամ։
      
       Շնորհօք սըրբոյ հոգւոյն լըցեալ եղեն սուրբ մարգարէքն,
       Շարժեալ ՚ի նմին ժամու մեծ գոհութիւն մատուցանեն.
       Որ ընդ հօր ես յէութեան եւ ՚ի յաթոռ փառաց նըստիս,
       Որ իջեր զմեզ փըրկեցեր արարչական քո գըթութեամբ.
       Չիշխէին հայել ՚ի քեզ հոյլք երամիցըն սրովբէից,
       Չարաչար նախատանօք լըցեալ եղեր ՚ի յատենի։
      
       Նոր ծաղիկ պայծառ ցուցաւ այսօր ՚ի նոր գերեզմանէն.
       Երփնազարդ հոգւոցըն տունկք կանաչացան կենդանութեամբ.
       Րենական լուսոյ սաղարթք ՚ի հոգեւոր գարնան փըթթեալք։
       Սիրով մեռեալըկ վասըն մեր յարոյց ընդ իւր զանկեալ բնուիս
       Երեւեալ լոյս յարութեան ՚ի խաւարի ստուերաց մահու։
      
       Բանիւ աւետաւոր բարառնաբար բարբառեսցուք
       Առ քեզ եկեղեցի դուստըր վերինըն սիոնի։
       Աստեղս անթիւ ծընար գերապայծառ եւ երկնաճեմս,
       Ձագս աղա՛ւնակերպս բերեալ թոթաւելով արեամբն իւրեանց։
       Սիրով անճառ կապիս ՚ի սէր անմահ քո փեսային,
       Եւ զորդիս քո ընդգըրկես խանդակարօտ սուրբ համբուրիւք։
       Նորոգ նորափետուր լուսապայծառ յորժամ ծագիս,
       Արե՛գական նըման յարքայութեան ըստ հրամանին,
       Ի մի յարմարութիւն զոգիս ընտրեալ քոց անդրանկաց
       Ժողովեալ բարեխօսեա՛ ընդ կենդանեացըս փըրկութեան։
       Նոյնաբար որպէս ծընար լուսաղարդեալ աւազանաւն,
       Վերըստին զմեզ նորոգել ՚ի հնութենէ մեղաց մերոց։
      
       Առաքեալք Աստուածորդւոյն ՚ի ծոցոյ Հօր առաքելոյն,
       Բանաւոր հօտից հովիւք բանաւորաց պայծառ քարոզք։
       Գեղեցիկ ոտք ընթացեալ աւետաւորք խաղաղութեան.
       Դատաւորք Իսրայէլի աթոռակիցք Հօր անդրանկին։
       Խորհըրդոցն աստուածայնոց առատաբաշխ հազարապետք
       Ծընողք սըրբոյ աւազանաւն զորդիս մարդկան յորդիս լուսոյ։
       Կըրկնաստեամբ կաթն արբուցէք տղայացելոցն առ ՚ի Քրիստոս.
       Հացիւ կենաց յերկնից իջեալ կերակրեցէք ըզկարօտեալս։
       Ձայնեցէք առ յիմարեալսըն բարձրագոչ ձայնիւ մեծաւ,
       Ղամբարմամբ լուսոյ բանին գալ ՚ի յարբումն իմաստութեան։
       Ճշմարիտ որթոյն ստեղունք եւ բարունակք ողկուզաբերք,
       Մըշակին երկնաւորի յօտմամբ խնամոց պըտղաբերեալք։
       Յորդահոս գետոց գնացիւք քառավըտակ ՚ի յԱդինայ
       Նորակերտ քաղաքըն սուրբ առոգելով ուրախանայ։
      
       Աստուածային խորոցն անճառ խորհրդակից սբ. մարգարէք.
       Բանին պատմողք յառաջագոյն ապագայիցն եղելութեան.
       Գաղտնի գործոց Աստուածորդւոյն անօրինական սբ. խորհըրդոցն
       Դաւանողք ամենեքեան բազմապատիկ օրինակօք։ -
       Երեւեալ ՚ի ջրոյն Մովսէս, զաւազանաւ զջուրսըն հերձող
       Ըզծնունդ ետես ըզկուսական ՚ի մորենին անկիզական։
       6 կէլի -Հայրիկ
      
       Էսսէածին արքայ Դաւիթ հայր ըստ մարմնոյ Հօր միածնին,
       Ըզցօղ հոսեալ վերայ դեղման տըպաւորեալ որդւոյ իջման։
       Ցանկալին Գաբրիէլի հրաշից տեսողըն Դանիէլ.
       Իիւսեալ նորին վարուց մանկունք, յորոց եւ հուրըն պատկառեաց.
      
       Անմարմնոցըն հրեղինաց մարմնով հաղորդ սբ. Յովհաննէս.
       Բանին Հօր բանիւ քարոզ մեծի լուսոյն նախատեսող.
       Գարնան գուշակ երրի մերում քաղցրախօսիկ ձայն տատրակի։
       Դրախտին հոգւոց աստուածատունկ առոգանող ջուր մաքրութեան.
       Երկնաւորին ճանապարհի յառաջընթաց աւետաւոր
       Զօրական թագաւորին նախամարտիկ յասպարիսին։
       Երեւմամբ Գաբրիէլի Զաքարիաս ՚ի տաճարին
       Ընկալաւ ծնունդ աւետեաց անուանագրեալ ՚ի տախտակի։
       Թափեցելոյն յանճառ փառաց պարագրելոյն յարգանդ Կուսին
       Ժամանեցեր յողջոյն կենաց յամուլ ծերոյն յորովայնէ։
      
       Երջանիկ հոգիահրաշ կոյսըն մաքուր սուրբ Հռիփսիմէ
       Լոյս ծագեցաւ ՚ի Լատինէ Հայոց մեծաց յարեւմըտէ։
       Կուսական փողըն գոչէր, տայր աւետիս սուրբ Գրիգորի.
       Փութա ել ՚ի վիրապէդ լուսաւորիչ Հայաստանի։
       Ծովային շուշան ծաղիկ բուսեալ ՚ի տանըս Թորգոմի,
       Առոգեալ արեամբ սըրբոցըն Պետրոսի եւ Պօղոսի։
       Արիք ելէք ՚ի Հռոմ քաղաք տուք աւետիս առաքելոցն.
       Հարսանիք են այսօր եկայք տեսէք զիս հարսնացեալ։
       Փող հարէք, յօրինեցէք, կարմիր արեամբ պըսակեցէք.
       Ի յառագաստ սուրբ հարսանեացն զիս տօնելով յուղարկեցէք։
       Շնորհալին։
       Այդչափ եւ այդպիսի են, ո՛վ ուշիմ ընթերցող, հնագունիդ ազնուականութեան շնորհ, զոր ընթերցեալ ծանեար իսկ թէ իբրե՞ւ զի չքնաղ եւ բոլոր մասամբք վայելչացեալ գտանին. զիա՛րդ գեղայարմար եւ զուգախառն համբուրիւ անդամքն զմիմեանս գրկեալ են. եւ քանի՛ դաշնակաւոր եւ քաղցրանուագ լսին նոցին ձայնակցութիւնքն. եւ ո՛րքան պայծառ փայլի յայդոսիկ հայկական ոճոյն վսեմութեան լոյսն. զոր որչափ իցէ ոք ճարտարագոյն չկարէ այդչափ փայլեցուցանել նորովն։
       Ա՛ղէ բեր դու այժմ մերձ առ դոսին եւ զվանկաչափ յօրինուածըս` համեմատեա դիտողութեամբ քոյին եւ թէ չգտանիցես ցմեծ զանազանութիւնս ՚ի մէջ երկուցն` չունիս ուրեմն ճաշակառու քիմս այդպիսի ախորժակաց եւ ոչ նա եւ քաջ առոգանութիւն, զոր ՚ի քէն պահանջեն այդ մեծավայելուչ եւ ծանրաքայլ ճեմք չափոցն ոտից։ Լեր ուրեմն ոչ միայն սիրող եւ հաւանող, այլ մանաւանդ հետեւող եւս դոյնպիսի պերճ եւ սքանչելի չափոց նախնական տաղից. ե եթէ ըղձալի են քեզ վաղեմի իմաստուն հարցն ոսկեղէն դարուն արձակ շարագիրք` առաւել եւս այդոքիկ լիցին. որ իբրեւ զայնս հարազատ եւ անդրանիկ ծնունդք են նոցին ազնուական ոգւոց եւ գիւտք ամենահարուստ եւ հանճարաւոր մտաց։