Պատմութիւն Հայոց

* ԺԲ. * Եւ յետ այսորիկ հրաման ետ Տրդատ արքայ՝ հրովարտակ առնել ընդ ամենայն աշխարհս իշխանութեան իւրոյ, հրաման հանեալ աւրինակ զայս.
       «Տրդատ արքայ Հայոց մեծաց, առ մեծամեծս եւ առ իշխանս եւ առ նախարարս * եւ առ գործակալս * եւ առ այլ մարդիկդ, որ ընդ իմով իշխանութեամբ էք, յաւանս, ի շէնս, ի գեաւղս, յագարակս, առ ազատս եւ առ շինականս, միանգամայն իսկ առ ամենեսեան , ողջոյն։
       2  Ողջոյն հասեալ եւ շինութիւն դիցն աւգնականութեամբ, լիութիւն պարարտութեան յարոյն Արամազդայ, խնամակալութիւն յԱնահիտ տիկնոջէ, եւ քաջութիւն հասցէ ձեզ ի քաջէն Վահագնէ ամենայն Հայոց աշխարհիս. իմաստութիւն Յունաց հասցէ դաստակերտիդ կայսերաց, եւ ի մեր դիւցախառն Պարթեւաց հասցէ այցելութիւն, ի փառաց թագաւորաց եւ ի քաջ նախնեաց ։
       3  Ամենայն ոք գիտասցէ ի մերոց հրամանացս * որ առ ձեզ, զի վասն ձեր շինութեան եմք հոգացեալք. զի յորժամ էաք մեք ի Յունաց աշխարհին՝ անդ տեսանէաք զհոգաբարձութիւն թագաւորացն, ի հոգալ ընդ շինութիւն իւրեանց աշխարհին, ի պատուել զբագինս դիցն աստուածոց շինուածովք եւ սպանդիւք զոհիցն, եւ երեւելի պատարագացն ընծայիւք, եւ գունակ գունակ նուիրաւքն եւ ի պտղոցն ՝ յամենայնէ զամենայն նոցա մատուցանելով, եւ ջերմեռանդն եռալ զեռալ պաշտամանն, շքեղացուցանելով եւ զարդուքն զարդարելով եւ զերեւելի զհոյակապ զանեղծ դիսն մեծարելով։ 4  Եւ զայն եւս տեսանէաք ի նոցանէ՝ ի նոցունց դից անտի՝ զխաղաղասէր շինութիւն * մարդաշատութեան, հոծ բազմամբոխ լիութեամբ պարարտութեամբ ՝ նոցա զայն փոխադարձ փոխարինացն շինութիւն շնորհեալ, ամենալրիւք բարութեամբ մեծացեալք խաղաղացեալք ի բարիսն վայելէին ։
       5  Վասն որոյ պատուէր տուեալ, ահաբեկ արարեալ թագաւորաց աշխարհին՝ զմարդիկն * զարհուրեցուցանէին * վասն պաշտաման դիցն յոլովելոյ . մի՛ գուցէ թէ խառնաղանջ բազմամբոխ խաժամուժ մարդիկ առ տգիտութեան ինչ արհամարհիցեն. կամ եթէ ոք յանկարծ առ փոխելութեան իշխեսցէ արհամարհել զպաշտաւն դիցն՝ հրաման ելեալ զաւրացեալ ի թագաւորաց, զի խլեսցեն բրեսցեն իշխանքն որ իցեն յիւրաքանչիւր գործակալութեան, զի շինութիւն աշխարհի ի դիցն բազմասցի։ 6  Զի * գուցէ թէ յանկարծ ոք զդիսն անգոսնեսցէ ՝ * վնաս * մեծ ի ցասմանէ դիցն յուզեսցի. այնպիսիքն զանձինս կորուսանեն, եւ աշխարհի մեծ ոճիրս վնասուց ի նոցանէն ընդոստուցանեն. վասն * այսորիկ իսկ եւ ետու զհրամանս սաստից այնպիսեացն ՝ պատուհաս մահու՝ թագաւորքն Յունաց * յիւրեանց աշխարհին։
       7  Արդ՝ եւ մեք հրաման * շինութեան * կամեցեալ ձեզ, հոգացեալ * զի եւ ձեզ ամենալրիւքն ամենաբարիքն ի դիցն բազմասցին, զի ի ձէնջ՝ պաշտաւն նոցա եւ փառաւորութիւն, եւ ի նոցանէ՝ շինութիւն, լիութիւն եւ խաղաղութիւն. զի որպէս * ամենայն տանուտէր ընդ * տան իւրոյ եւ * ընդ * ընտանեաց հոգայ՝ սոյնպէս եւ մեք հոգամք * ընդ մեր Հայոց աշխարհիս շինութեան ։
       8  Արդ՝ ամենայն նախարարք մեծամեծք * եւ ազատք եւ գործակալք եւ սիրելիք մեր * թագաւորաց, եւ շինականք, բնակք եւ ձեռատունկք եւ ձեռասունք մեր Արշակունեաց, զոր * յանձանձեալսդ եւ սնուցեալսդ է, անխայեալսդ եւ յառաջեալսդ, վասն մեր * աւգտի հասարակաց հոգացեալ , զի զդիսն պատուեսջիք ։ 9  Արդ՝ եթէ յանկարծ ոք թէ գտցի, որ զդիսն անպատուեսցէ, եւ գտցեն զայնպիսին՝ կապեալ ոտիւք եւ կապեալ ձեռաւք եւ կապեալ պարանոցաւ ի դուռն արքունի ածցեն. եւ տուն եւ կեանք եւ * արարք եւ ստացուածք եւ գանձք՝ * այն ամենայն այնոցիկ լիցի, որ զայնպիսիսն ի մէջ ածցեն ։ 10  Ողջ լերուք ի դիցն աւգնականութենէ դուք ամենեքին եւ ի մեր թագաւորաց ՝ որ ընդ այս հրաման կամիք, եւ ի շինութեան բնակեսջիք * ամենեքեան, զի մեք * գլխովին իսկ ողջ եմք»։
       11  Իսկ զամենայն ամս ժամանակաց իւրոց թագաւորն Տրդատ գոռացեալ ընդ Պարսից տէրութեանն ՝ * խնդրէր զքէնս վրիժուց մարտիւք պատերազմաց։ 12  Իսկ ի լնուլ ամացն, որ եղեւ Գրիգորիոս ի վիրապին, իբրեւ ամս երեքտասան, եւ էր մարտ սաստիկ խստութեան * Տրդատայ ընդ Պարսից թագաւորին՝ զամենայն աւուրս * կենաց իւրոց։
       13  Իսկ միւս եւս այլ հրովարտակ հրամայեաց գրել * ընդ աշխարհս եւ ընդ գաւառս իշխանութեանն իւրոյ՝ * աւրինակաւս այսուիկ.
       «Տրդատիոս * Հայոց մեծաց արքայ. առ աշխարհս եւ առ գաւառս, առ նախարարս եւ առ զաւրս եւ առ շինականս * եւ առ ամենեսին ողջոյն. ողջ լիջիք, եւ մեք մեզէն իսկ ողջ եմք։
       14  Դուք ինքնին գիտէք, զիա՛րդ ի բնէ ի նախնեացն իսկ յաղթութիւն խաղաղութեան բազում * էր շնորհեալ մեզ դիցն * աւգնականութեամբ, եւ կամ թէ ո՛րպէս զամենայն ազգս նուաճեալ էր, եւ ի հնազանդութեան ունէաք։ 15  Իսկ յորժամ զդիսն ոչ մարթացաք հաճել պաշտամամբն, զկամս նոցա * քաղցրացուցանել ընդ մեզ ՝ հանին մերժեցին ի ցասմանն իւրեանց զմեզ ի մեծ տէրութենէն։ 16  Մանաւանդ վասն աղանդին քրիստոնէից պատուիրեալ * ձեզ, զի * հազար եւ բիւր * դէպ է եթէ գտցի ոք, զի նոքա անհնարին լինին խափան դիցն պաշտամանն, զայնպիսին թէ գտցեն * եւ * վաղվաղակի ի մէջ ածցեն ՝ յարքունուստ պարգեւք եւ պատիւք նոցա * լիցին շնորհեալ որ զնոսայն յայտնեսցեն ։ 17  Ապա * թէ ոք չյայտնեսցէ զայնպիսին, կամ * թագուսցէ, եւ գտցի՝ այսպիսին ընդ մահապարտս * համարեալ լիցի, եւ ի հրապարակ արքունի եկեալ մեռցի, եւ տուն նորա յարքունիս երթիցէ։
       18  Արդ՝ զոր աւրինակ ես ոչ խնայեցի * յիմ վաստակաւոր Գրիգորիոս, յիմ սիրելին, որ * վասն դորին իսկ իրաց չարաչար եւ սաստիկ տանջանաւք տանջեցի, եւ յետ այնորիկ ետու * զնա ընկենուլ ի խոր վիրապն յանհնարին, զի անդէն իսկ միանգամայն աւձից լիցի կերակուր. զի եւ ոչ զմեծ վաստակն նորա համարեցայ ինչ՝ * առ սիրով եւ առ ահիւ * դիցն, զի եւ ձեզ ահ լիցի այս եւ երկիւղ ի մահուանէն. այլ զի կեցջիք ընդ հովանեաւ դիցն * եւ ի մէնջ բարիս * մարթասջիք գտանել։ 19  Ողջ լերուք, եւ մեք մեզէն * ողջ եմք»։