Օգուտ Բժշկութեան

Տարֆայ այն է որ ի յաչքն զախմն լինի, եւ նանխայ, որ է ըղունկն

Պատճառ տարֆային այս է

Դէվճանիսն ասէ, թէ այս ցաւս ի ընկնելուն լինայ, զախմի, եւ կամ ի զարկուց. եւ որ կերպով որ է զարկուց՝ արունն ի յաչաց տապաղան իջնու եւ ի տեղ մն ժողովի։

Նշան տարֆային այն է, որ կարմիր զէտ կէտեր ի յաչիցն ի մէջն երեւի, եւ կամ իսպիտակն երեւի կարմիր կէտեր. եւ այն՝ արիւն է, որ ի մէջն մեռել է ի յաչիչն։

Ստածումն տարֆային այս է։

Դէվճանիսն ասէ, թէ դեղ այն է, որ երակ առնուս եւ լուծումն այնես եւ հանապազ թաժա կաթն ի յաչքն կաթեցնես։ Եւ թէ չօգտէ՝ ա՛ռ դեղին զառեկ եւ գնծի ջուր, տրորէ՛ եւ ի յաչքն քաշէ. եւ կաթն տաք տաք կթել տուր, եւ դուրսն այլ վաթէ. եւ աղաւնոյ ձագին արիւն ի յաչքն կաթեցու. օգտէ. Եւ թէ այտով չի յաջի՝ զայս դեղ արա. - Ա՛ռ մուռ եւ զաֆրան եւ խունկ Ա Ա դրամ, դեղին զառեկ կէս դրամ. զամէնն ծեծէ՛ մանր եւ մաղէ՛ եւ շաֆ արա եւ յետեւ գնծաջրով տրորէ՛ եւ ի յաչքն կաթեցու։

Սապիթ Կուռանն ասէ, թէ դեղն այս է, որ լուծումն առնես մրգաջրով, սակամոնով եւ ճուլապով, յետոյ հուլպայի լուապով եւ կտաւտի լուապով, եւ եփէ՛ զաֆրան եւ աքլիլմէլիք եւ դալար գնծաջուր, ի յաչքն կաթեցու. եւ զդեղին զրուրն ցանէ. - Ա՛ռ շաֆի մամիսայ Բ դրամ, սունպուլ Բ դրամ, անծրութ Ե դրամ, սապռ եւ վարդի հունդ եւ զաֆրան կէս կէս դրամ, աֆիոն եւ մուռ կէս կէս դրամ. զամէնն ծեծէ՛ եւ մաղէ՛ եւ յաչքն քաշէ։

Հունան ասէ, թէ տարֆան որ նոր լինի՝ ցաւն դեռ չի հայհնտէ. նա լաւն այն է, որ հաւկթի իսպիտակուցն վարդի եղով եփես եւ ի վերայ դնես բամբկով. եւ թէ կարօսի ջուրն ի հաւկթին իսպիտակուցն խառնես եւ ի յաղջկմօր կաթն կաթեցնես՝ օգտէ. եւ շաֆն որ տինար կասեն՝ օգտէ. եւ սպիտակ շաֆն այլ օգտէ։

Պատճառ նանխային այս է

Ըռուֆօսն ասէ, թէ լինի այս ցաւս ի թանծր եւ ի չոր մատայէ. եւ կամ խիստ տաքէ բուսնի, յաչացն անցնի աղբուրն եւ երթայ մինչեւ ի մէջ աչացն. եւ լինի որ զախմէն աչքն ծածկի։

Նշան նանխային այն է, որ նմանի ինքն մեղրին գունովն եւ կամ իսպիտակ եւ կամ կարմիր. եւ բուսնի աղբրէն եւ երթայ մինչեւ ի սեւն հասնի. եւ վնասն այն է, որ լուսն հատնի աչացն եւ թանծր լինայ ինքն։

Ստածումն նանխային այս է։

Ըռօֆօսն ասէ, թէ կանանչ շաֆն եւ վասիլիկոն քաշէ ի յաչքն, եւ թէ թանծր լինի՝ դու սունարայով վերո՛ւ եւ կտրէ՛։ Եւ այս ձեռնագործ է, չէ ի բժշկութենէն։ Եւ թէ նօսր լինի՝ զայս շաֆս տուր. - Ա՛ռ ըռաստուխ Ե դրամ, եւ ժանկառ Բ դրամ, նշատիր եւ պորայ եւ զռնեխ դեղին, զաճ կանանչ այրած Ե Ե դրամ, աւշախ Բ դրամ. զամէնն ծեծէ՛ եւ մաղէ՛ եւ շաֆ արա եւ բաղնեց ելած ի յաչքն քաշէ. շատ օգտէ. եւ զաճին շաֆն որ կանանչ է, որ այնոր զալխանդ ասեն, օգտէ։

Արպիասուսն ասէ, թէ ցեղ մն նանխայ այն է որ ցաւ ունենայ. եւ ինքն զախմէ լինի որ աչքն հասնի. եւ կամ մարդ ի բարձր տեղաց ի վայր ընկնի. եւ պասիլիկոնն շատ օգտէ։ Առ զանճապիլ եւ դեղին հալիլայ Ե Ե դրամ եւ սպիտակ պղպեղ Բ դրամ, նշադիր մէկ դրամ. զամէնն լոսէ՛ զերթ ծարուր եւ ի բան տար. օգտէ. եւ նանխային աղէկ դեղն ղայսարին շաֆն է եւ վասիլիկոն եւ ռաւշնային է։

Մասեհն ասէ, թէ լաւ դեղն նանխային այն է, որ երակ առնուս. եւ յետեւ ըռօշնային եւ կանանչ շաֆ ի յաչքն քաշես եւ զկարմիր շաֆն քաշես ի բաղնեց ելած. լաւ է եւ օգտէ նօսր եւ կակուղ նանխային։

Եւ ստածումն որ ես նուաստ Ամիրտովլաթն ասացի այն է, որ յառաջն զգլուխն յիստկես ի պեղծ խլտէ, եւ զաչքն հապա ստածես. եւ լաւն այն է, որ աստուծոյ կարողութեամբ լինայ։ ամէն։

Զաչիչն խտուտն տանի եղրդակին կաթն որ կաթեցնես։