Օգուտ Բժշկութեան

Որ գիշերն ի քուն լինի եւ բերանէն ջուր երթայ ի ժիր

Պատճառ որ ի տաքէ լինի

Մատային ասէ, թէ ստամոքին տաքութենէն եւ յաւելի գիճութենէն, եւ կամ սուր սաֆրան ստամոքն տաքցուցել է եւ գիճութիւն ի յինքն խառնել է։

Նշան որ ի տաքէ լինայ այն է, որ բերանն համ չունենայ եւ կերակուր չուզենայ. եւ բերնէն ջուր շատ երթայ. յորժամ քաղցենայ շատ երթայ։

Ստածումն որ ի տաքէ լինի։

Մատային ասէ, թէ ի բասիլիկէն երակ առ եւ թթունի կեր, եւ սերկեւիլ սնուցած եւ խնծոր եւ ազոխ եւ որ նման է սոցա. եւ ստամոքին տաքութիւնն պակսեցո՛ւ, եւ գիճութիւնն այլ պակսեցու, եւ զստամոքն ուժովցո՛ւ, եւ հաւձագ տուր եւ ազոխ ապուր եւ Բ նռան ջուր եւ զերպայ։

Արճիճանիսն ասէ, թէ անօթեց քասնի կեր եւ աղ ծեծած եւ գարու թեփի ջուր եւ ցորենի թեփի ջուր շաքրով. եւ դալար ձուկն եւ թեթեւ մսեր՝ որ շուտ մարսէ, որպէս թաթրուճի միս եւ հաւձագ եւ թթվներն, եփէ՛ որպէս յիշեցի, եւ ոսպան եւ աղտորի ջուր. օգտէ. եւ ի տաք կերակրէ պատրաստէ՛։

Զաքարիային որդին ասէ, թէ լաւն այն է, որ մատն արկանես եւ վերաբերութիւն այնես, եւ տաս զապքաման որ ստամոքն սրբի, եւ սրքնճուպինով խաղաջ արա եւ հա՛ն ի բերանդ խոթէ. եւ թէ տղայոց լինայ՝ ստածումն այն է, որ ակակիայ վարդէջրով եւ կամ մուսալասով դրջէ՛ եւ օծէ՛ հանապազ ի բերանն. օգտէ. եւ կերակուր պակաս կեր, եւ ամէն ծանր կերակրէ պահէ՛ զքեզ, որ օգտէ Աստուծոյ ողորմութեամբն։

Պատճառ որ ի հովէ լինի

Արպիասուսն ասէ, թէ պատճառն ի պեղծ գիճութենէ որ ստամոքն յաւելցել է եւ ծանր կերակուր լինի կերել, որպէս պախրու միս եւ որ նման է սոցա։

Նշան որ ի հովէ լինի այն է, որ բերնին համն թթու լինի, եւ այն ջուրն որ գայ թանծր լինի. եւ այն որ ի կերակրէ լինի այն է, որ ստամոքն ծանր լինայ եւ բերնին թուքն շատ լինի եւ շատ գայ։

Ստածումն որ ի հովէ լինայ։

Արպիասուսն ասէ, թէ անօթեց հին կուլանկուպին ուտէ եւ յետոյ մազտաքէ ծամէ եւ հետէն թքնու. եւ իսպիտակ շաքար ջուրն ձգէ եւ զջուրն խմէ։ Եւ փոքր տիրֆիլ տուր այս կերպովս. օգտէ. - Ա՛ռ քապիլի եւ պալիլաճ եւ ամլաճ Ա Ա բաժին. ծեծէ՛ եւ մաղէ՛ եւ եղով մշխէ՛ եւ Գ դեղերուն չաք մեղրով շաղվէ՛ եւ տո՛ւր ի ժմուն. օգտէ աստուծով։ Եւ թէ աւելի լինայ, այսով չի յաջի՝ եւ ա՛ռ քիչ մն իսպիտակ մանեխ եւ շաքար, խառնէ՛ եւ մանր ծեծէ եւ տո՛ւր. օգտէ. եւ հաւձագ խորված տուր, եւ մութանճանայ եւ ապքամայ, եւ քացխով խաղաջ արա անօթեց։ Եւ թէ այսով չի յաջի՝ տո՛ւր մատն արկանել եւ սրբէ՛ զստամոքն. եւ յետոյ տո՛ւր հալիլայ սնուցած. օգտէ աստուծով։

Մասեհն ասէ, թէ բողկի ջրով մատն տուր արկանել եւ մեղրաջուր տուր եղկ, եւ սրբէ՛ զստամոքն. եւ յետոյ ցորենի թեփ եւ քիչ մն մանեխ ծեծած խառնէ եւ անօթեց տուր որ ուտէ, եւ տիրֆիլ փոքր եւ հալիլայ սնուցած, եւ հանապազ խունկ եւ մազտաքէ ծամէ եւ թո՛ւք ի դուրս. եւ կերակուր տուր տէհուճ եւ տուռէճ եւ թաթրուճ խորված եւ ղալիայ. օգտէ, եւ ի թթու իրաց պատրաստ կեցիր, որ շատ օգտէ աստուծով։