Օգուտ Բժշկութեան

Ամենօրեայ ջերմն որ ի բարկանալոյ եւ ի հոգսէ լինայ

Պատճառ բարկանալու լինայ

Որ յաւելի արիւնն շարժի ի հոգալուն ի մէջ մարմնոյն եւ ի դուրս շարժի. եւ բնութիւնն չի յաղթէ եւ բարկանայ։

Նշան բարկանալուն այն է, որ աչվին ի տեղէն փոխի եւ ի դուրս գայ. եւ երեսն խիստ կարմիր լինայ եւ ուռի, եւ գոզն կարմիր լինի։

Ստածումն բարկանալուն։

Մասրճուէն ասէ, թէ դեղն այն է, որ ի յեղկ ջուրն նստի. եւ պաղ ջրով ճուլապ խմէ. եւ սանդալ եւ քաֆուր խառնէ եւ գլուխն օծէ՛. Բ ցեղ նռան ջուր տուր. եւ հով կերակուրք եւ գէճ՝ շաքրով եւ նշի ձիթով. եւ բնաւ գինի մի՛ խմեր, եւ զբնութիւնն խնդութեամբ եւ գուսնով անուշցուր մինչեւ աղէկ լինայ։

Զաքարիային որդին ասէ, թէ դեղն այն է, որ ի յեղկ ջրէն ելնէ եւ ի պաղ ջուրն նստի. եւ յետոյ ի ջրէն ելնէ, եւ այլ ստածումն առնէ. եւ հանապազ հոտայ վարդէջուր եւ քաֆուր. եւ ի քուն լինայ։

Սահակն ասէ, թէ զբարկանալն կու պիտի խաղեցնել. եւ մտել ի բաղնիս եւ յեղկ ջուրն պիտի նստիլ, եւ անուշահոտ իրվի հոտայ, հանց որ հով եւ գէճ լինայ, որ է մանուշակն եւ նոնոֆարն, եւ վարդէջուր եւ քաֆուր եւ ճուլապն եւ որ հովցոււցած լինի. եւ տո՛ւր զամէն հով եւ գէճ կերակուրք, որ է դդմի մուզավարայ եւ ազոխի եւ նշի ձիթով եւ նռան հատով, եւ մանր ձուկն, նշի ձիթով լինայ եփած, շատ ուտէ եւ շատ ի քուն լինայ. եւ ամէն տաք եւ չոր կերակրէ պատրաստէ՛. եւ գինի բնաւ չի խմէ, որ շատ զէն չառնէ, զի այս վերոյասացեալ դեղերս օգտէ աստուծով։

Պատճառ վախենալուն

Սահակն ասէ, թէ հոգին ի մարմնոյն մէջն փախչի եւ վախէ խիստ եւ ի սիրտն հասնի. եւ այս հակառակ է բարկանալուն ջերմանն։

Նշան վախենալուն այս է. երեսին գունն դեղին լինի, եւ աչվին խորանայ, եւ երակն խիստ վատուժի, եւ ի ժիր օդայ։

Ստածումն վախենալուն։

Սահակն ասէ, թէ արա՛ զայն իրվին որ խնդումն յաւելցնէ որպէս աղէկ ձայներ եւ գուսնին. եւ անուշ գինի տաս խմել. զանցած հեքիաթնին լսել. եւ արա՛ զայն իրվին, որ զհոգսն ի սրտէն տանի. եւ եղկ ջուրն յաւազան արա. եւ օծէ՛ զանձն մանուշկի եւ նոնոֆարի ձիթով. եւ հաւու ձագ տուր, ղալիայ արած լատիֆ համեմնով. եւ տո՛ւր ուլի միս սպանախով. եւ ջանա՛ որ քուն բերես. եւ թէ այսպէս առնես՝ բնութեան հոգին ուժովնայ։

Դէվճանիսն ասէ, թէ դեղն այն է, որ ի բաղնիս շատ մտէ եւ եղկ ջրով աւազան առնէ, եւ բնաւ ի տաք տնէ ի դուրս չելնէ. եւ զանձն օծէ՛ հով եւ գէճ ձիթերով որ յիշած է. եւ հանապազ կեր անօթեց եւ մաճուն մուֆառէհ քաֆուրի. եւ հոտա՛ զայն իրվին, որ հով եւ գէճ եւ անուշահոտ լինի, որպէս մանուշակ եւ նոնոֆար եւ յօտ եւ քաֆուր եւ որ նման է սոցա. եւ զհով լուապնին օծէ՝ ի կուրծքն, որպէս ասպաղօլ եւ սերկեւիլի կտի եւ մէշպարի ջուր եւ շնխաղողի եւ որ նման սոցա. եւ պատրաստ կացիր ի յայն կերակրոցն, որ սավտայ յաւելցնէ, եւ տո՛ւր զամէն լատիֆ եւ թեթեւ կերակուրքն. շատ օգտէ աստուծով. ամէն։