Գիրք վաստակոց

Այսուհետեւ պարտ է գիտել եւ ընդրողութիւն առնել, եթէ ո՞ր տեղւոյ օդն առողջ եւ բարեյարմար է, եւ անդ առնել զշինութիւն: Եւ պարտ է գիտել, զի այն տեղն որ մօտ է 'ի ծովն՝ առողջային է. նոյնպէս եւ լերինք որք մերձակայք են ծովուն՝ առողջ են: Եւ ուր հիւսիսային հողմն առաւել դիպի քան զայլ հողմունս՝ նա առողջային է: Եւ այն տեղին որ աւելի ջրընկէց լինի եւ չսեւանայ 'ի նմա շաղախն՝ 'ի ցածութեան եւ 'ի հարաւային կողման են, կամ յարեւելեան. եւ 'ի նոցունց հողմոյն սնեալն՝ առաւել վատառողջ է եւ պիղծ: Վասն զի ծնանին 'ի նմանէ ազգի ազգի ցաւք, թշուառութիւնք եւ մահք. եւ վասն այնորիկ պարտի 'ի բարձրավանդակ տեղիսն առնել զշինութիւնսն՝ որ առողջային լինի. եւ 'ի բարձրն լաւ պարզի օդն: Եւ պարտ է զտներն 'ի հիւսիսային եւ յարեւելեան կողմն շինել, զդրունսն ընդդէմ արեւելից բանալ: Վասն զի ջերմութիւն արեգականն ցամաքեցուցանէ զհաստ գիճութիւնքն: Նոյնպէս եւ զպատուհանսն ընդդէմ հիւսիսային դեհին՝ զի մտեալ պարխրային օդն՝ ցամաքեցուսցէ զտունն 'ի մահաբեր բորբոսահոտութենէն. եւ առաւել բարուոք է եթէ զապարանսն 'ի վերայ լերանց շինէ ոք, զի մերձակայ է արեգական, եւ ջերմութիւնքն լաւ հասանին 'ի մերձակայսն քան 'ի հեռաւորսն, եւ սրբեալ մաքրեն եւ նօսրացուցանեն զսառնային գիճութիւնսն: Նոյն ինքն եւ զապարանսն ցած եւ նեղ ո՛չ է պարտ առնել, այլ բարձրառաստաղ եւ բարձրակ: Եւ բազումք ոմանք ոչ հաւանին յարեւելեան կողմն առնել զապարանսն միայն, այլ եւ 'ի հարաւային. եւ զայն առողջ համարին մարդկութեանս, զի տաք եւ չորային է, եւ առաւելութիւն ունի անդ ջերմութիւնն արեգական: Բայց ես ասեմ, թէ յայնպիսւոյն երկնչել պարտ է. զի հարաւային օդն գիճային է եւ փոփոխական բնութիւն, բազում ցաւք եւ հեծութիւնք ընծայէ յանձին: Զտան տեղն փորձեա. յերեկոյին փարչ մի ջուր դիր, յառաւօտուն տես. թէ փարչն թերի է՝ մի՛ շիներ, թէ լի է՝ լաւ է, շինեա: