Գրադարան

Առկայ սկզբնաղբիւրները ճանաչում են միայն մէկ Աբրահամ Մամիկոնէից եպիսկոպոսի: Նա Տարօնի եպիսկոպոսի պաշտօնում փոխարինել է Մերշապուհ (Ներշապուհ) Մամիկոնէից եպիսկոպոսին, որը Զ դ. կէսի յայտնի գործիչ էր՝ Ներսէս Բագրեւանդեցի կաթողիկոսի (548-557 թթ.) կարեւորագոյն գործերի մասնակիցը: Մերշապուհին յաջորդած Աբրահամի անունն արձանագրուած է Յովհաննէս Գաբեղենացի կաթողիկոսի (557-574 թթ.)՝ Աղուանք եւ Սիւնիք ուղարկուած յայտնի նամակներում, որոնք թուագրւում են մօտաւորապէս 568 թ.: Թովմա Արծրունին մի առիթով յիշատակում է Մաշտոցի եւ Սահակ Պարթեւի աշակերտ ոմն Աբրահամ Մամիկոնեան եպիսկոպոսի: Ձեռագրերում Աբրահամին վերագրուած է եւս մի երկ՝ Թուղթ Աբրահամու Մամիկոնէից եպիսկոպոսի առ Վաչագան արքայ Աղուանից. Պատմութիւն վասն ժողովոյն Եպեսոսի, որ եղեւ ի ժամանակս Թէոդոսի Փոքու վասն ամբարշտին Նեստորի վերատառութեամբ, որը հաստատապէս համարւում է Է դ. ստեղծուած (ամենայն հաւանականութեամբ, Վրթանէս Քերթողի հեղինակութեամբ): Այնուամենայնիւ, բանասէրները հակուած չեն մերժել ստորեւ ներկայացուած երկի վաւերականութիւնը՝ իբրեւ Զ դ. ստեղծագործութեան: Ըստ հ. Ն. Ակինեանի՝ «թէ հատուածս Աբրահամ եպիսկոպոսի գրչէն է, չեմ ուզեր կասկածի ենթարկել: Բայց չկայ որ եւ է կռուան գրուածքս «թուղթ» նկատելու համար եւ «թուղթս» Վաչական թագաւորի ուղարկուած ըլլալու համար»: Նկատենք, որ սոյն երկի վաւերականութիւնը մինչեւ վերջ պնդելու դէպքում պէտք է նաեւ ենթադրել, որ եղել է մէկ ուրիշ Աբրահամ եպիսկոպոս, որն աթոռակալել է Մերշապուհ եպիսկոպոսից առաջ՝ Զ դ. սկզբում: