Ի յայտնութիւն Քրիստոսի

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
  Յովհաննէս Գաբեղենացու գրչին պատկանում է նաեւ Ի Յայտնութիւնն Քրիստոսի ճառը։ Այն հայ եկեղեցական մատենագրութեան մէջ Մամբրէ Վերծանողի համաբնոյթ ճառից յետոյ նոյն նիւթին նուիրուած վաղագոյն երկերից է։ Ինչպէս Մամբրէի ճառում, այնպէս էլ այստեղ չափորոշուած են Տիրոջ ծննդեան 3-4 տեսակներ. եթէ Մամբրէի ճառում կարգորոշուած է Տիրոջ ծննդեան 3 տեսակ՝ Հօրից՝ նախայաւիտենական, Մարիամ Աստուածածնից՝ ժամանակի մէջ, Մկրտութեան պահին՝ Յովհաննէս Մկրտչի ձեռքով, ապա Յովհաննէս Գաբեղենացու Ճառ ում աւելացւում է եւս մէկը՝ Թաղումը եւ Յարութիւնը։ Ըստ Յովհաննէս Գաբեղենացու՝ բացառելով ծննդեան առաջին տեսակը՝ մահկանացու ադամորդին ապրում է մնացեալ երեք տեսակները։ Այս միտքը աստուածաբանական արձագանքն է ս. Գրիգոր Նազիանզացու Ի Մկրտութիւնն ճառ ի « Երիս ծնունդս գիտէ մեզ բանս. որ ի մարմնոյն, եւ ի մկրտութենէ, եւ ի յարութենէ » բառերի։ Ելնելով դաւանական անհրաժեշտութիւնից՝ հեղինակն, ի տարբերութիւն Արտեմոնադիր ընթերցուածոց, շեշտում եւ հիմնաւորում է Ծննդեան եւ Յայտնութեան մէկ տօն լինելը։
Յովհաննէս Բ Գաբեղենացի կաթողիկոսի կարգադրութեամբ յունարէնից հայերէն են թարգմանուել Եւտիքէս Կ. Պոլսեցու (553-565, 577-582 թթ. ) Յաղագս զանազանութեան բնութեան եւ առանձնաւորութեան երկը, ինչպէս նաեւ՝ Գիրք էակացը ։