ԳԼՈՒԽ
ԺԲ.
Յաղագս
Նեստորի
հերձուածին։
Յորում
ժամանակի
ածաւ
յԱնտիոքայ
ի
Կոստանդնուպօլիս
Նեստոր
եպիսկոպոս.
եւ
էր
երէց
նորա
ոմն
Անաստաս
անուն։
Սա
յաուր
միում
խօսեցաւ
յամպիոնն
նոր
հերձուած,
ասելով
զՄարիամ
մարդածին
եւ
ոչ
Աստուածածին.
եւ
պսակեաւ
ժողովուրդն
եւ
ակն
ունէին
պատուհասիլ
նմա
ի
Նեստորէ։
Իսկ
անմիտն
Նեստոր
օգնեալ
ի
դիւաց
հաճեցաւ
յասացեալն
եւ
տարածեաց
զնա
ընդ
երկիր։
Վասն
որոյ
եղեւ
մեծ
Սիւնհոդոս
յԵփեսոս
ի
քսան
եւ
մի
ամի
Թէոդոսի.
եւ
յեւթն
հարիւր
քառասուն
երկու
թուին
Ասորոց .
եւ
ի
Քրիստոսէ
չորս
հարիւր
քսան
երեք։
Եւ
ժողովեցան
անդ
հարիւր
իննսուն
երեք
եպիսկոպոսք
եւ
քահանայք
եւ
կրօնաւորք
յոյժ
բազումք
եւ
գլխաւորք
էին
այսոքիկ.
ի
Հռովմայ
Արկադէ
եւ
Պրոկրիոս
եպիսկոպոսք
փոխանորդք
Կեղեստիանու
Հռովմայ
Պապուն։
Կիւրեղ՝
Աղեքսանդրիոյ,
Մեմնոս
Եփեսոսի,
Յովհաննէս՝
Անտիոքու,
Ակակ՝
Մելտենոյ,
Յոբնաղիս՝
Երուսաղեմի։
Իսկ
Սահակ
հայրապետն
Հայոց
անպարապ
լեալ
գրեաց
թուղթ
հաւանութեան
զոր
ինչ
եւ
սահմանեսցեն։
Եւ
արարին
ամենեքին
նզովս
Նեստորի
բայց
Յովհան
Անտիոքայ,
եւ
քսան
եւ
վեց
եպիսկոպոսք
ընդ
նմա
ոչ
հաւանեցան.
եւ
առին
նզովս
եւ
նոքա
ընդ
Նեստորի։
Եւ
թագաւորին
հրամանաւ
տուաւ
յաքսորս
ի
Խուժաստան
Պարսից։
Եւ
ապա
զղջացեալ
Յովհանեանք
եղեն
ընդ
Կիւրղի
խոստովանեալ
զանգիտութիւնս
իւրեանց
եթէ
իցէ
այնպէս
Նեստորիոս։
Եւ
միաբանեալք
ի
միասին
ասացին
կատարեալ
է
ուղղափառութիւնս։
Արդ
որ
ոք
յայսմ
հետէ
այլ
նոր
հաւատս
եւ
դաւանութիւնս
դնէ
թագաւոր
կամ
եպիսկոպոս,
կամ
ժողով,
եղիցի
նզովեալ։
Այլ՝
Նիկիայն
կացցէ
մինչեւ
ցկատարած
աշխարհի։
Իսկ
որք
նզովեցան
զկնի
Նեստորի
էին
այսոքիկ.
Թէոդորիտոս՝
Կիւրիս
քաղաքի
եպիսկոպոս.
Անդրէ՝
Սամոստիայ.
Աղեքսանդրոս՝
Մմբեճայ,
Արիանէ՝
Սրոյ,
Յովհաննէս՝
Կիւլիկիոյ,
Ութռիոս՝
Տարունայ.
եւ
այլք
ընդ
նոսա։
Իսկ
ի
տեղի
Նեստորի
եդին
եպիսկոպոս
զՄաքսիմոս։
Իսկ
ի
քսան
եւ
ինն
ամի
արքայութեան
իւրոյ
Թէոդոս
լուաւ
զաղմուկն
Փլաբիանոսի
եպիսկոպոսի
Կոստանդնուպօլսի.
եւ
զԵւտիքի
վանապետի.
եւ
ետ
հրաման
երկրորդ
անգամ
ժողով
լինել
յԵփեսոս,
զկնի
ութ
ամի
առաջնոյն։
Եւ
թագաւորն
գրէ
թուղթ
առ
Դէոսկորոս
փոխանորդն
Կիւրղի
զայս
օրինակ։
Եւտուկարտոր
կայսր
Թէոդոս
եւ
Վաղենտիանոս
յաղթող
թագաւորք
հօրդ
սրբոյ
Դէոսկորեայ
եպիսկոպոսի
խնդալ։
Գիտելի
լիցի
սրբութեանդ
քո
զի
արմատն
դաւանութեան
Նեստորի
շառաւիղեաց
առ
Փլաբիանոս.
եւ
Մանեայ
կարծիքն
առ
Եւտիքէս
վանական,
որպէս
եւ
լուաք
ի
մերոյ
գիտնոց.
եւ
գործդ
այդ
հոգեւոր
մշակութեան
ձեր
է
սրբել
զեկեղեցի
անարատ
հարսն
Քրիստոսի.
յաղագս
որոյ
փութա՛
ի
թիկունս
հասանել
տրտմութեան
մօր
քո
երկնաւոր
առագաստին.
եւ
բերցես
ընդ
քեզ
տասն
մետրապոլիտս
եւ
տասն
եպիսկոպոս
բանաւորս
որ
կարող
են
զջահն
հաւատոյ
ուղղափառութեան
վառել
եւ
դնել
ի
վերայ
աշտանակի,
յուրախութիւն
երկնաւորաց
եւ
երկրաւորաց.
եւ
ի
գալն
քո
ի
Պաղեստինէ
ածցես
անտի
տասն
եպիսկոպոս
ի
Փղշտացւոցն
եւ
զՅոբնաղիս
եպիսկոպոսապետն
Երուսաղեմի։
Եւ
մի՛
բերցես
զհիւանդացեալսն
ի
հաւատս
առ
Կիւրղիւ.
զԹէոդորիտէս
եւ
զայլսն
որք
ընդ
նմա.
եւ
Յուլիոս
Հռովմայեցի
առ
մեզ
է։
Սա
լնու
զտեղի
Լեւոնի
որոյ
տումարն
զոր
գրէ
առ
ոմանս՝
ասեն
ոչ
է
հաճելի.
այն
զոր
ետ
բերել
ի
ժողովն,
որ
առ
Կիւրղիւ,
զոր
ոչ
ընկալաւ։
Եւ
ած
ընդ
քեզ
զմեծ
ճգնաւորն
զհայր
անապատի
Մաւրպարսամաւ
փոխանակ
վանօրէիցն
երեւելից.
զի
եւ
մեք
առաքեցաք
աղաչել
զնա,
զի
հոգի
Աստուծոյ
գոյ
ի
նմա
եւ
յոյժ
ատեաց
սա
զՆեստորիոս
եւ
զտումարն
Լեւոնի։
Եւ
զայս
արարեալ
ողջ
եկեսցես
աջողեալ
ճանապարհաւն
ճշմարտութեան։
Եւ
առեալ
Դէոսկորոս
զթուղթն
ցաւեաց
նմա
վասն
իրացն.
եւ
փութացաւ
յոյժ
եւ
կատարեցան
իրքն,
եւ
եկն
յԵփեսոս.
եւ
եկին
առ
նա
հրաւիրեալքն.
եւ
եղեւ
թիւն
հարիւր
քսան
եպիսկոպոսաց։
Եւ
գլխաւորք
էին
այս,
Դիոսկորոս՝
Աղեքսանդրի.
Յոբնաղ՝
Երուսաղեմի.
Դոմնոս
Անտիոքու.
Եւստաթէոս՝
Բիւրետւոյ.
Թէոդուլոս՝
Կեսարու
Հայոց .
Եւսեբիոս
Սելեւկիոյ.
եւ
Մաւրպարսամաւ
գլուխ
վանականաց.
եւ
արարին
քննութիւն.
եւ
գտին
զՓլաբիանոս
համաբան
Նեստորի։
Իսկ
Եւտիքէս
նզովեաց
զհերձուածն
իւր
բայց
ոչ
եկաց
ի
բաց
յաղանդոյն.
զի
առ
աչօք
ասէր
զտնտեսութիւն
Տեառն
մերոյ.
եւ
նզովեցաւ
ի
ժողովոյն։
Եւ
Փլաբիանոս
արարեալ
էր
գրով
զխոստովանութիւնն
իւր.
եւ
գտաւ
ի
նմա
ձեռագիր
Բասլի
Սելեւկիոյ
եպիսկոպոսին,
եւ
Յուլիանոսի
Հռովմայեցւոյ.
եւ
զԵւտոկոսի
Կիպրացւոյն,
եւ
Սելեւկիոսի
Եմեսացւոյ.
վասն
որոյ
յընթեռնուլն
զգրեանսն
միաձայնեալ
բազմութեանն
ասեն.
այրեցէք,
այրեցէք
զանաստուած
տումարդ.
եւ
եղիցի
նզովեալ
Փլաբիանոս,
եւ
հաւանեալքն
նմա։
Եւ
ընկեցին
զնոսա
յաթոռոյ։
Զկնի
ապա
զԴոմնաս
Անտիոքացի,
եւ
եւթն
եպիսկոպոս
ի
հնազանդելոց
նորա.
զԻրինոս՝
Սրոյ
եպիսկոպոս.
եւ
զԱկիմոս
զԵպուլայ՝
եւ
զԹէոդորիտոս
Կիւրիսոյ ,
եւ
զԻբաս
Ուռհայոյ,
եւ
զՍեբերիոս
Թմռզոյ,
եւ
զԴանիէլ՝
Խառանու.
եւ
նզովեցին
ընդ
նոսա
եւ
զտոմարն
Լեւոնի
զարհամրեալն
յառաջին
ժողովոյն.
եւ
արժանի
ոչ
համարեցան
ընթեռնուլ։
Եւ
գայր
թուղթ
աղաչանաց
ի
թագաւորացն
ոչ
յաւելուլ
եւ
ոչ
պակասեցուցանել
յերից
ժողովոյն
սահմանաց.
այլ
զնոյն
հաստատել
զերրորդն
պատուել
ի
փառս
սրբոյ
Երորդութեանն.
զոր
եւ
արարին
իսկ.
եւ
գրեցին
խոստովանութիւն
տնտեսութեանն
Քրիստոսի։
Մի
դէմ,
մի
բնութիւն,
մի
Քրիստոս,
որոյ
մի
կամք,
եւ
մի
գործք .
նոյն
Աստուած
եւ
մարդ
կատարեալ
այսինքն
հոգի,
մարմին,
միտք
ճշմարտապէս
եւ
ոչ
կարծեօք.
եւ
յայսմանէ
հրաժարեալքն
եղիցին
նզովեալք։
Իսկ
յետ
արձակման
գնացին
առաքեալքն
ի
Լեւոնէ
եւ
պատմեցին
զեղեալն.
եւ
խոցեցաւ
խորագոյնս.
եւ
առաքեաց
կոչեաց
զՓլաբիանոս
եւ
լուաւ
զխոստովանութիւն
նորա,
եւ
յոյժ
հաճեցաւ։
Եւ
ասաց
Փլաբիանոս
ցԼեւոն
եթէ
Նեստորական
ասաց
զքեզ
Դէոսկորոս
եւ
ընդ
նմին
նզովեաց
զքեզ.
եւ
զամենայն
հաւանեալսն
քեզ։
Իսկ
Լեւոն
անկաւ
ի
տարակոյս.
խորհէր
հնարս
ընկենուլ
զԴիոսկորոս։
Յայնմ
ժամանակի
ի
պատճառս
աղօթից
գնացին
ի
Հռովմ
կին
թագաւորին
եւ
Պօռքէր
քոյր
նորա.
եւ
ըստ
իրաւանց
պատուեցան
ի
Վաղենտիանոսէ
թագաւորէն,
որ
էր
հօրաքեռ
որդի
փոքր
Թէոդոսի,
եւ
յամենայն
բնակչացն
Հռովմայ.
եւ
առեալ
տանէին
զնոսա
ի
տաճար
սուրբ
առաքելոցն.
եւ
ելին
ընդ
առաջ
նոցա
ուխտ
եկեղեցւոյն,
եւ
Լեւոն
ոչ
էր
ընդ
նոսա.
այլ
ընկէց
զինքն
ի
ներքոյ
վարագուրին
յերեսաց
կուսէ,
եւ
սկսաւ
լալ.
եւ
վերացուցեալ
զվարագոյրն
հարցին
ողոքանօք
եւ
պատկառանօք
զպատճառն,
եւ
բուռն
հարեալ
նստուցին
զնա,
եւ
ասէ
ցնոսա.
պատառեաց
Դիոսկորոս
զհաւատս
ուղղափառս,
եւ
նախատեաց
զաթոռ
սուրբ
առաքելոցն։
Եւ
նոքա
մխիթարեցին
զնա
եւ
ասեն.
լինի
ըստ
կամաց
քոց
հայր
զոր
ինչ
եւ
հրամայես։
Եւ
կալաւ
զնոսա
բարեխօս
առ
թագաւորն
դարձեալ
հրաման
տալ
տիեզերական
ժողովոյ։
Եւ
գրեաց
ընդ
նոսա
թուղթ
աղաչանաց,
զայն
առնել,
զի
լուիցեն
ասէ
ամենայն
տիեզերք
զձեռագիրն
իմ
եւ
քննեսցեն,
եւ
մի՛
դնեսցեն
զիս
ընդ
նզովիւք
Նեստորի
չարափառի։
Իսկ
իբրեւ
լուաւ
թագաւորն՝
հրաժարեաց
ի
խնդրելոյն
եւ
ասէ,
ես
հաւատացեալ
եւ
հաւանեալ
եմ
ընտրութեանն
Կիւրղի
եւ
Դիոսկորոսի.
որք
դատեցան
զԼեւոն
զուգաբան
Նեստորի,
եւ
այն
կացցէ
սահման
հաւատոյ
զոր
նոքայն
եդին։
Եւ
մնացեալ
թագաւորն
երկիւղած
յառաքելական
հիման
հանգեաւ
ի
Քրիստոս,
յիսուն
ամաց ,
թագաւորեալ
ամս
քառասուն
երկու։
Եւ
էառ
զթագաւորութիւնն
Մարկիանոս
քեռորդին
Թէոդոսի,
այր
ծեր,
տգէտ
եւ
առանց
դպրութեան,
ամս
վեց,
ընտրութեամբ
Պողքերայ
քեռ
թագաւորին
որ
եւ
պոռնկութեամբ
անկեալ
էր
ընդ
նմա,
ի
հաւատաւորաց
կարգի
գոլով.
եւ
յառաջին
ամին
թագաւորութեան
նոցա
գայ
նոյն
թուղթ
աղաչանաց
ի
Լեւոնէ
ժողով
առնել
որքան
եւ
է
հնար
յոլովաթիւ
քան
զԴիոսկորոսին
ի
պարծանս
ինքեանց.
եւ
յիշեցուցանէր
Պողքերայ
զխոստումն
իւր
եւ
ասէր.
աւադիկ
առաքեցի
առ
ձեզ
զտոմարդ
իմ
պատուելի.
զի
նախ
քան
զգումարումն
ժողովոյն
առաքիցէք
ի
կողմանս
Ասիոյ
առ
ամենայն
եպիսկոպոսունսն.
եւ
պահանջիցէք
ձեռնարկս,
զի
մեզ
ոյժս
ստասցուք։
Եւ
նոքա
յորժամ
լուան
հաւանեցան
սակս
երկու
պատճառի,
մի՝
վասն
երդման
եւ
խոստմանն
Պողքերայ,
եւ
երկրորդ՝
վասն
երկիւղին
Վաղենտիանոսի
եւ
Հռովմայ,
եւ
նորին
Լեւոնի.
զի
ոչ
էր
օրէն
առանց
նոցա
թագաւոր
օծանել
ի
Կոստանդնուպօլիս.
յորմէ
յոյժ
էին
զարհուրեալք,
զի
վարարն
այն
ոչ
ներեաց
լինել
ըստ
օրինացն։
Իսկ
այսու
կամեցան
հաճել
զկամս
նոցա
ընդ
ինքեանց.
վասն
որոյ
գրեցին
թուղթս
արքունի
հրամանաւ
աղաչանօք,
այլ
եւ
սաստիւ
եւ
սպառնալեօք
եթէ
ոչ
հաւանեսցին
ձեռագրել
ի
տոմարն
Լեւոնի։
Եւ
առաքեցին
ընդ
աշխարհն
պատուաւոր
արամբք
արքունի.
եւ
ի
Հռովմայ
եկեալ
եպիսկոպոսք
ետուն
ձեռագրել
հաւանելոցն.
եւ
դարձուցին
առ
թագաւորն
եւ
առ
Պողքեր
զտոմարն
յորում
կայր
չորս
հարիւր
քառասուն
եւ
վեց
եպիսկոպոսի
ձեռագիր.
եւ
խնդացին
յոյժ։
Ձեռագրեցին
ապա
եւ
ինքեանք։
Եւ
ապա
առաքեցին
հրաւիրակս
ընդ
ամենայն
երկիր
բաց
ի
Հայոց,
որ
ոչ
էր
ընդ
իշխանութեամբ
նոցա.
եւ
յայնմ
ժամանակի
հայրապետն
ասեն
վախճանեալ
էր.
եւ
այլ
ոչ
էր
եդեալ,
ոչ
առաքեցին
առ
նոսա,
եւ
եղեւ
ոչ
առանց
խնամոցն
Աստուծոյ.
զի
նախնեացն
յիշատակն
պահեսցի
առ
նոսա։
Սակայն
ժողովեցան
եպիսկոպոսք
եւթն
հարիւր,
որոց
գլխաւորք
Տրոմպիկոս,
Լիլոբաս,
Լունկինիոս,
Ասկողայոն
փոխանորդ
Լեւոնի
Հռովմայեցիք,
Յոբնաղ՝
Երուսաղեմի,
Դիոսկորոս՝
Աղեքսանդրի,
Դոմնաս
Անտիոքայ,
Վասիլոս՝
Սելեւկիոյ,
Պետրոս՝
Վիրիացին՝
եպիսկոպոս
Գազացւոցն՝
եւ
գլխաւոր
Փղշտացւոցն՝
եւ
Թէոդորիտոս
զոր
եդին
գլուխ
ժողովոյն
զնզովեալն
երկիցս
անգամ,
ցոր
ասաց
սուրբն
Դէոսկորոս
ի՞նչ
է
այդ
անօրէնութիւնդ
զոր
առնէք.
ո՞չ
յիշէք
զբանն
Պօղոսի,
եթէ
զոր
քակեցին
միւսանգամ
շինիցեմ,
յանցաւոր
անձամբ
գտանիցիմ,
եւ
զիա՞րդ
զքակեալդ
անիծիւք
դնէք
շինիչս՝
զմեռեալդ
Աստուծոյ։
Եւ
կցորդեաց
նմա
Յոբնաղ
եւ
շարժեցան
ամենեքեան.
եւ
եղեն
ընդ
Դիոսկորի,
եւ
ասեն,
նզովեաց
մեծն
Կիւրեղ
եթէ
դիցէ
ոք
ինչ
նոր
օրէնս.
եւ
զնոյն
ասեմք
եւ
մեք
եղիցի
նզովեալ
նորադիրն
հաւատ
զոր
ոչ
եդին
առաքեալքն.
եղիցին
նզովեալք,
նզովեալքն
ի
Կիւրղէ։
Եւ
տրտմեցաւ
թագաւորն
եւ
Պողքեր.
եւ
սկսան
փաղաքշել
սպասաւորելով
անձամբք
եւ
տալով
կաշառս.
եւ
ետ
Յոբնաղայ
ի
Փղշտացւոց
յաշխարհէն
երիս
քաղաքս.
եւ
ած
զնա
ի
հաւան.
գնացին
ընդ
նմա
եւ
չորս
հարիւր
քառասուն
եւ
վեցքն,
որ
ձեռագրեալ
էին
ի
տոմարն։
Եւ
մնացին
ընդ
Դիոսկորի
երկու
հարիւր
յիսուն
եւ
չորս,
որք
կապեցան
չարչարեցան
աքսորեցան
եւ
մեռան
եւ
ոչ
մեկնեցան
ի
սիրոյն
Քրիստոսի։
Եւ
այլքն
որք
ընդ
նմա՝
յորոգայթս
գնացին
խաբէութեամբ,
զկոյսն
Աստուածածին
ասացին.
եւ
երկու
բնութիւնս
Քրիստոսի
յատկացեալս,
զի
թէ
յատկանան
բնութիւնքն
ըստ
նոցա
չարեացն,
զիա՞րդ
իցէ
կոյսն
Աստուածածին.
յաղագս
որոյ
լցան
տիեզերք
խռովութեամբ.
եւ
երկու
ամ
եւ
կէս
յամեաց
ժողովն։
Եկին
ոմանք
բանիբունք
փիլիսոփայք
ի
Հայոց .
եւ
մեղադրեցին
եւ
յաղթահարեցին
զԼէոնեանսն
Աստուածաշունչ
գրովք
եւ
փիլիսոփայական
ոճով.
եւ
գնացին
աներկիւղ
համարձակութեամբ։
Իսկ
նզովեալքն
ի
Կիւրղէ
եւ
ի
Դիոսկորոսէ
եւ
պատուով
եւ
ճոխութեամբ
գնացին
յաթոռս
իւրեանց.
զօրականօք
եւ
պարգեւօք.
Իսկ
զՅոբնաղ
ոչ
ընկալաւ
Երուսաղէմ.
այլ
եդին
իւրեանց
Պատրիարք
զԹէոդորոս
եւ
հաւանեցան
նմա։
Բայց
Յոբնաղ
գրեաց
զիրսն
առ
Մարկիանոս,
եւ
նա
առաքեաց
զօրս.
եւ
եհան
զԹէոդորոս.
եւ
հաստատեաց
զՅոբնաղիս
որ
շրջէր
ընդ
Պաղեստինէ
հրէիւք
եւ
հաւանեցուցանէր
աղանդին.
եւ
զոչ
հաւանեալսն
չարչարէր ,
կողոպտէր,
սպանանէր
ի
ձեռն
Հրէից։
Բայց
միայն
պատկառէին
ի
Պետրոսէ
Գազացւոցն
եպիսկոպոսէ
վասն
առաւել
առաքինութեան
նորա
զոր
ասեն
զնա
որդի
լեալ
արքային
Վրաց,
լեալ
պանդուխտ
ի
Կոստանդնուպօլիս
որ
եւ
ուսաւ
զաստուածապաշտ
գիրս.
յօժարեցաւ
ի
խիստ
կրօնս
եւ
եղեւ
հռչակաւոր,
եւ
հարկեալ
զնա
արարին
քահանայ,
եւ
արքեպիսկոպոս
Պաղեստինոյ
որ
նստէր
ի
Գազայ
եւ
ոչ
ոք
իշխէր
ընդդիմանալ
նմա։
Սա
գրեաց
թուղթ
ի
Հայս
եւ
երանեաց
նոցա
վասն
ոչ
լինելոյ
նոցա
ի
ժողովն.
եւ
ասաց
որպէս
երբեմն
աշխարհդ
այդ
տապանաւն
ետ
զսերմ
մարդկութեանս
ամենայն
երկրի,
նոյնպէս
տալոց
է
եւ
սերմ
ուղղափառութեան
ամենայն
աշխարհի,
արդ՝
պինդ
կացէք
յանսասան
վէմն
Քրիստոս
որդեա՛կք
իմ
սիրելիք,
եւ
ողջ
լերուք
յաւիտեան։
Այս
Պետրոսի
սրբոյ
աշակերտ
ոմն
Յովհան
անուն
միայնակեաց
եւ
տեսող
գրեաց
բան
եւթանասուն
երկու
զոր
գիտէրն,
եւ
զոր
լուան
նախատեսութիւնս
ինչ,
որ
եւ
նախ
քան
զժողովն.
եւ
յետ
ժողովոյն
ցուցանէ.
եւ
ասէ
թէ
ամբարտաւան
ժողովն
Քաղկեդոնի
եւ
անօրէն
ի
բարկութենէն
Աստուծոյ
եղեւ
եւ
ի
թողլոյն
ի
ձեռաց.
եւ
ոչ
ի
յազդմանէ
Հոգւոյն
սրբոյ
որպէս
Նիկիոյն,
Կոստանդնուպօլսին
եւ
Եփեսոսին.
զոր
մեք
կամիմք
աստէն
ի
տեղւոջս
կարգել
յօգնութիւն
ուղղադաւան
հաւատացելոց։
Եւ
թէպէտ
յետոյ
եւ
առաջոյ
եղեւ
իրքն,
մեք
մի՛
հատցուք
զբանս
սուրբ
առն
Աստուծոյ
Յովհաննու
որ
է
այսպէս։
Ա.
Պատմեաց
մեզ
հայրն
մեր
եւ
հայրապետն
սուրբ
Պետրոս.
թէ
սկիզբն
աղանդոյն
Քաղկեդոնի՝
Նեստորիոս
եղեւ.
քանզի
էի
ես
ասէ
ի
Կոստանդնուպօլիս
ի
տօնի
սրբոց
քառասնիցն.
եւ
էաք
յաւագ
եկեղեցին.
հայեցաւ
Նեստոր
ի
պատկեր
Տիրամօրն.
եւ
ասաց.
ո՛վ
Մարիամ.
մի՛
պարծիր
թէ
զԱստուած
ծնար,
զի
դու
մարդ
ես
եւ
մարդ
ծնար
որպէս
ասաց
քահանայն
իմ.
եւ
առ
ժամայն
հարաւ
ի
դիւէ
եւ
զարկաւ
զգետնի։
Եւ
բարձեալ
զնա
սարկաւագացն
տարան
յարկս
իւր.
եւ
այս
եղեւ
սկիզբն
պղտորման
Եկեղեցւոյ։
Թէ
եւ
սակաւ
մի
լռեաց
Նեստոր
յետ
պատուհասին,
այլ
ոչ
եթող
զանօրէնութիւնն։
Բ.
Պատմեաց
ինձ
եւ
նոյն
սուրբ
հայրն
իմ
վասն
Պլակիանիսի
Ուռհայեցւոյ.
որ
էր
սուրբ
ճգնաւոր,
եւ
ունէր
հոգի
մարգարէութեան,
եթէ
լուաւ
նա
զհերձուածն
Հիւբասայ,
եւ
յանդիմանեաց
զնա.
եւ
ոչ
լուաւ
նմա.
եւ
զայրացաւ
սուրբն
եւ
եկն
ի
Փղիշտս.
եւ
կայր
անդ
լռութեամբ։
Եւ
գայր
առ
իս՝
ի
Գազայ
օր
ըստ
օրէ
վասն
հոգեւոր
իրաց
ինչ։
Եւ
յաւուր
միում
եղեւ
ի
զարմացման
ժամս
ինչ.
եւ
իմացաք
եթէ
երեւումն
ինչ
եղեւ
նմա.
եւ
հարցեալ
մեր
զպատճառն,
յետ
այնորիկ
ասաց.
յառնէ
թագաւոր
յետ
եւթն
ամի
Մարկի
անուն.
եւ
առնէ
ժողով
եւ
հաստատէ
զՆեստորին,
եւ
կրեմք
ես
եւ
դու
զվիշտս,
եւ
ի
նոյն
կատարիմք։
Գ.
Դարձեալ
նոյն
սուրբ
Պալակիոս
յաւուր
միում
եղեւ
ի
տեսլեան
եւ
ասաց.
վա՛յ
Պողքէր.
վա՛յ
Պողքէր.
եւ
ժողովեցան
բազումք
ի
հարցանել.
եւ
ասէ
Պողքէր
որ
նուիրեաց
զանձն
Աստուծոյ
պոռնկեալ
անկանի
յԱստուծոյ
եւ
լինի
կործանիչ
ուղղափառութեան։
Դ.
Պատմեաց
նոյն
այրն
Պալակիոս
եթէ
գնացի
ես
երբեմն
յԵրուսաղէմ
եւ
գտի
անդ
զսուրբն
Աստուծոյ
զԵւիլիոս
եպիսկոպոս
ճգնաւոր
եւ
առաքինի.
եւ
սուրբ
Պամփիլի
սարկաւագն
աղօթէր
ի
սուրբն
Գողգոթայ.
եւ
եղեւ
ի
զարմացման.
եւ
յետ
աղօթիցն
ասաց,
եղբա՛րք,
այս
Եւիլիոս
որ
պատուեալս
է
յամենեցուն,
լինի
ժողով
ի
Քաղկեդոն.
եւ
ընկենուն
զսա
յաքսորս
վասն
ուղղափառ
հաւատոյ
եւ
յայսոսիկ
մեռանի։
Ե.
Դարձեալ
նոյն
սքանչելին
Պալակիոս
յաւուր
միում
ասաց
ընդ
հայրն
Պետրոս
եւ
ցՅովսէփ
ներքինի.
այժմ
ընթերցարո՛ւք
զգրեանդ,
զի
զգուշացուսջիք
զհօտն
Քրիստոսի
զոր
յանձնեաց
ձեզ։
Զի
գան
աւուրք
յորս
ոչ
պարապեմք
ի
հալածանաց։
Եւ
ասէ
ցսուրբն
Պետրոս,
մեծ
տրտմութիւն
է
կրելոց
սուրբ
Եկեղեցի
յետ
աւուրց.
եւ
յորժամ
լինիցի
յիշէք
ապաքէն.
եւ
ինքն
սկսաւ
աղօթել։
Տէր
իմ
Աստուած
Յիսուս
Քրիստոս,
մի՛
տանիր
զիս
ի
ժամանակն
յայն.
ոչ
փախչիմ
ի
հալածանաց.
այլ
ոչ
կամիմ
տեսանել
զանարգանս
Եկեղեցւոյ
քո։
Արդ
որպէս
եւ
կամիս
առ
զոգի
իմ
յինէն.
եւ
ուր
եւ
կամիս
ժողովեա
զիս։
Եւ
եղեւ
ընդ
աւուրսն
ընդ
այնոսիկ
գնալ
նմա
ի
տեղի
իւր .
եւ
կալաւ
զնա
ցաւ,
եւ
պատահեաց
նմա
այր
մի
սուրբ,
եւ
Աստուծոյ
կամեցեալ
լնուլ
զաղօթսն
Պլակիոսի,
անկաւ
առաջի
նորա
եւ
ասէ.
հայր,
յիշեա
զիս
յաղօթս,
եւ
վճարեցաւ.
եւ
ազդ
արար
այրն
մերձակայ
գեղջն.
եւ
եկեալ
տարան
զնա
եւ
պատուով
թաղեցին։
Զ.
Պատմեաց
մեզ
Յովհաննէս
քահանայն
Աղեքսանդրացի,
եթէ
մինչ
մանուկն
էի
ես
կամեցայ
գնալ
ի
մեծ
քաղաքն
Ալատիոս
յուսումն
իմաստասիրութեան.
եւ
մտի
յայրն
ուր
էր
մարգարէն
մեռեալ.
եւ
սկսայ
աղօթել,
եւ
խնդրել
զկամս
Աստուծոյ
բարեխօսութեամբ
առն
Աստուծոյ.
եւ
եղեւ
առ
իս
ձայն,
որդեա՛կ
չկայ
խաղաղութիւն
չկայ
ժամանակ
բարւոյ,
զի
յառնէ
թագաւոր
Մարկիանէ
անուն,
եւ
առնէ
ժողով
որ
ուրանան
զմահն
Աստուծոյ
խաչիւ,
եւ
ասեն
մարդ
խաչեցաւ.
եւ
յառնէ
պատրիարք
Դիոսկորոս
անուն
որ
կայ
ընդդէմ
աղանդոյն՝
եւ
ի
նոյն
մեռանի
վկայութեամբ.
եւ
շփոթ
ժողովոյն
ոչ
դադարէ
մինչեւ
ցնեռնն։
Է.
Հայրն
Զենոն
ի
Քրազրու
գեղջէ
Փղշտացի,
ասաց
ցայրն
Ստեփաննոս,
եթէ
կամիս
յօտարութիւն
գնալ,
արի՛
գնա՛.
եւ
եթէ
կամիս
ինչ
բարի
առնել,
արդ
արա.
զի
ժողով
լինելոց
է
խռովիչ
Եկեղեցւոյ.
եւ
ինքն
խնդրեաց
ի
Տեառնէ
մահ,
եւ
վճարեցաւ
ըստ
սրտի
իւրոյ։
Ը.
Պատմեաց
հայրն
Անոկտիոս
Պամփիւլացի
գլուխ
եղբարց,
եթէ
այր
մի
սուրբ
բնակէր
յառանձնական
խրճիթ։
Եւ
եկն
առ
նա
սատանայ
եւ
ասէ
ցնա.
հնազանդեա
ինձ,
եւ
նա
ասէ
մի՛
բաբի
քեզ,
եւ
ասէ
սատանայ
չհնազանդի՞ս,
ահա
առնեմ
ժողով
զի
ամենեքեան
հաւանին
ինձ.
եւ
զայս
ասաց,
զի
լցին
զկամսն
սատանայի,
ասելով
թէ
մարդ
խաչեցաւ
վասն
աշխարհի.
զի
նա
հաւանեցոյց։
Թ.
Ի
նմին
ամի
յորում
լինելոց
էր
ժողովն,
խաւարեցաւ
արեգակն,
եւ
տեղեաց
օդդ
քարինս
եւ
հողս
ընդ
յերկիր,
եւ
էին
քարինքն
որպէս
ձեռագործս
մարդկան,
եւ
որք
առին
զքարինս
ի
ձեռս
իւրեանց
կուրացան
յԵրուսաղէմ
եւ
ի
Փղիշտ։
Իսկ
Եւսեբի
առաքեաց
ի
Կոստանդնուպօլիս
առ
Եդոքսիայ
զի
անդ
ոչ
եղեւ.
եւ
գուշակեաց
եթէ
պատճառ
խաւարման
եկեղեցւոյ
լինելոց
է։
Իսկ
Պետրոս
եւ
Անդրէաս
աշակերտքն
իւր
վկայեցին
եթէ
ի
լինել
ժողովոյն
կուրացեալքն
օծանէին
զաչս
իւրեանց
արեամբ
սպանելոցն
վասն
ուղղափառութեան.
եւ
լուսաւորէին
ի
փառս
խաչելոյն
Աստուծոյ։
Ժ.
Ի
նմին
ժամու
յորում
զթագն
եդին
ի
գլուխ
Մարկիանեայ
խաւարեցաւ
արեգակն
եւ
ասաց
Մարկիանէ
թէ
այս
նշանակս
այս
է
որ
մինչեւ
ի
յիմ
թագաւորութիւնս
խաւար
էր,
եւ
արդ
լինելոց
է
բարութիւն
եւ
լոյս,
մի
ինչ
տրտմիք
ընդ
պատահմունս։
ԺԱ.
Ի
գմբէթ
եկեղեցւոյն
որ
կայ
ի
տեղւոջ
համբարձման
տեառն,
կայր
խաչ
ոսկի.
եւ
ի
լինել
ժողովոյն
յանկարծ
այրեցաւ,
եւ
եղեւ
փոշի.
եւ
գրեցին
ի
Կոստանդնուպօլիս
եւ
առաքեցին
խաչ
պղնձի
դնել
ի
տեղւոջն։
ԺԲ.
Եւ
յորժամ
եղեւ
ժողովն
վիճէին
ի
Կեսարիա
թէ
մարդն
խաչեցաւ
եւ
եղեւ
պատարագ
նոցա
միս
եւ
արիւն
մարդոյ,
եւ
ոչ
կարացին
ճաշակել.
եւ
պահեցաւ
առ
բազումս։
ԺԳ.
Պատմեաց
հայրն
Եսայի
եթէ
ասաց
հայրն
Պօղոս
Եթովպացի
որ
հարիւր
տասն
ամաց
էր
ի
Տէր.
եթէ
զկնի
քսան
ամաց
մեծ
շփոթ
լինի
Եպիսկոպոսաց
ի
ձեռն
Մարկիանեայ,
որ
թագաւորէ
վեց
ամ.
եւ
յետ
այնորիկ
լինի
սակաւ
մի
խաղաղութիւն,
եւ
դառնան
վերստին
ի
նոյն
չարիսն
մինչեւ
ի
սուտ
Քրիստոսն։
ԺԴ.
Ասաց
հայրն
որ
ասի
երեք
մեռելեան
որ
յԱնդրեացն
Աղեքսանդրի
էր.
թէ
գնացի
ես
առ
հայրն
Եսայի
եւ
նա
ունէր
ի
ձեռս
իւր
Սիրա
եւ
միտք
իւր
վերացեալ
էր
եւ
յամեցի
առ
նմա.
եւ
պատկառեալ
իմ
դարձայ.
եւ
կոչեաց
զիս.
եւ
ասէ.
նիստ
եւ
գրեա՛
թէ
սուրբն,
Տիմոթէոս
որ
այսօր
յաքսորս
է.
յետ
սակաւու
դառնայ
եւ
կանգնէ
զուղղափառութիւն
զերկուս
ամս,
եւ
ննջէ։
Եւ
յետ
նորա
լինի
սարկաւագապետն
իւր
եպիսկոպոս
եւ
յաւուրսն
յայնոսիկ
լինի
պատառումն
մեծ
որ
ոչ
ողջանայ
մինչեւ
յերեւումն
սուտ
Քրիստոսին։
ԺԵ.
Պատմեաց
հայրն
Պօղոս
անապատաւորն
եւ
ասէ
ոմն
ի
հարանցն
տեսող
մարգարէ,
տեսանէր
ժողովեալ
զամենայն
եպիսկոպոսս
երկրի.
եւ
վառէին
թոնիր,
եւ
կալեալ
լուսապատկեր
երիտասարդ
մի,
եւ
ընկեցին
զնա
ի
թոնիրն
եւ
ծեփեցին.
եւ
յետ
երից
աւուրց
տեսանէր
կենդանի
ելեալ
զերիտասարդն.
եւ
ասէ
ցնա
տէր.
ո՞վ
էին
որ
ընկեցին
զքազ
ի
հուրն.
եւ
ո՞վ
եհան
զքեզ
անտի.
եւ
նա
ասէ
Հրեայքն
Նեստորականքն,
Քաղկեդոնեայքն
եւ
եպիսկոպոսքն
այնք
որ
ասեն
մարդ
խաչեցաւ
վասն
աշխարհի.
եւ
այրեցին
զեկեղեցի
իմ.
եւ
ծեր
մի
որ
ոչ
միաբանեաց
ընդ
նոսա
փրկեաց
յամենեւին
յայրմանէ
զմարմին
իմ։
Եւ
ասեմ
ո՞
էր
նա
Տէր,
եւ
ասէ.
Դիոսկորոս,
զի
որպէս
Կիւրենացին
էր
Սիմոն
որ
եբարձ
զխաչն
իմ,
եւ
Կիւրեանայ
աշխա(ր)հ
է
Լիբիոյ
որ
բառնան
զխաչն
իմ
պարծանաց,
ի
ձեռն
Դիոսկորեայ
եւ
պահեն
զուղղափառութիւն։
ԺԶ.
Սուրբն
Տիմոթէոս
ի
ժամ
ննջման
իւրոյ
պատմեաց
եթէ
մինչ
մանուկն
էի
եւ
երթայի
յաւուր
միում
ի
դպրոցն
պատահեաց
ինձ
այր
մի
լուսազարդ
ծեր,
համբուրեաց
զգլուխ
իմ
եւ
ասէ
ցիս
երիցս,
ողջոյն
ընդ
քեզ
Տիմոթէոս
հայրապետ
կատարելութեան,
դու
լինիս
պատճառ
ողջութեան
անդամոց
Քրիստոսի։
ԺԷ.
Պատմեաց
նոյն
Տիմոթէոս,
եթէ
գնայի
ես
ի
տեսլեան
ի
Սելովամ.
եւ
տեսի
անդ
վանք
մի
աւեր
եւ
ամենայն
պտղաբերք
նորա
դարձեալ
էին
ի
փուշ
եւ
այգիքն
բեկոտեալք
ուռք
եւ
որթք.
եւ
ասեմ
զի՞նչ
է
այս.
եւ
ասեն
ցիս,
այս
վանքն
է
Յոբնաղայ
ուստի
կոչեցաւ
նա
յեպիսկոպոսութիւն
եւ
եղեւ
հակառակ
Դիոսկորի
ի
ժողովն
Քաղկեդունի,
եւ
կատարեցաւ
առ
նա
բանն
թէ
եղիցի
բնակութիւն
նորա
աւերակ
եւ
ի
յարկս
նորա
մի
ոք
իցէ
որ
բնակիցէ։
ԺԸ.
Յաւուրս
աղուհացիցն
շրջէր
Յոբնաղ
ըստ
առաջին
սովորութեանն
խրատել
զնոսա
եւ
գնաց
ի
դուռն
տեսող
մենաւորի
եւ
փակեաց
ընդդէմ
նորա.
եւ
նա
երթեալ
բախէր.
եւ
ասէ
ցնա
միայնականն
գնա՛
սուտ
քրիստոնեայ,
գնա՛
Յուդա
մատնիչ,
եւ
նորա
հեգնեալ
ասէ
պահքն
տարեալ
է
զխելսն,
թոյլ
տուք
դմա
եւ
գնացին
ամօթով։
ԺԹ.
Անագոս
մի
յԵրուսաղէմ
ի
Պրոպատիկէն
տեսանէր
զՏէրն
զի
մտանէր
ի
տաճարն
հրեշտակօք,
որք
ունէին
լապտերս
շիջեալս,
եւ
ասէ
Տէրն
մոռացան
զերախտիսն
իմ
եւ
զպարգեւսն
իմ,
վա՜յ
քեզ
եղկելի
Յոբնաղիոս
արարեր
զտունս
իմ
այրս
աւազակաց,
բոզաց
եւ
պոռնկոց,
եւ
շնանոց,
եւ
բացաւ
առաջի
նորա
խորհրդանոցն.
եւ
սկիհն
էր
աղտեղեալ
եւ
փոշոտեալ
կտաւով
ծածկեալ.
եւ
ասաց
Տէրն.
հանէք
զդա
եւ
ձգեցէք,
զի
չէ
դա
իմ.
եւ
ցԱնագոսն
ասէ
ել
աստի.
եւ
նա
ասէ
ողորմութեամբ
օգնեա՛
ինձ
Տէ՛ր.
եւ
վերացաւ
Տէրն.
եւ
լուաւ
Յոբնաղ
զբանն
եւ
զանգիտեալ
եթէ
համբաւէր
տեսիլն,
ի
գիշերի
աներեւոյթ
արարին
զԱնագոսն։
Ի.
Յաւուրսն
յայնոսիկ
ոմն
ի
սրբոցն
Պետրոս
անուն
ետես
զսուրբ
խորհուրդն
ապականեալ
ի
տեսլեան.
եւ
ոչ
եւս
հաղորդեցաւ
մինչեւ
ցօր
մահուանն
իւրոյ։
ԻԱ.
Ոմն
անապատաւոր
Պօղոս
անուն
որ
բնակեալ
էր
յԵրուսաղէմ
հեռագոյն
ի
քաղաքէն
տասն
եւ
եւթն
միլ,
տեսանէր
ի
տեսլեան
դաշտ
մի
եւ
ի
մէջ
նորա
բլուր
մի.
եւ
ի
վերայ
նորա
խորան
մի.
եւ
ի
վերայ
նորա
սիւն
մի
ոսկի.
ակամբք
եւ
մարգարտով
զարդարեալ,
եւ
ցոլմունք
շառաւիղաց
հրեղինաց
հատանէին
ի
նմանէ,
եւ
բազմութիւն
զօրաց
կային
նմա
ի
սպասու
հազարք
հազարաց
եւ
բիւրք
բիւրուց։
Եւ
եղեւ
ձայն
յերկնից,
որ
ասէր,
նզովեալք
եղիցին
ամենեքին
որ
ասեն
Քրիստոսի
երկու
բնութիւն.
եւ
շուրջքն
ասացին
ամէն.
եւ
ազգք
եւ
լեզուք
ամենայն
լցեալ
ունէին
զդաշտն
սասանեալք
յոյժ։
Եւ
եղեւ
կրկին
ձայն
որ
ասէր
նզովեալք
եղիցին
որք
բաժանեն
զմինն
եւ
զանբաժանելին.
անիծեալք
են
ուրացողք
միութեանն.
եւ
միձայնեալ
հասարակ
ասացին.
ամէն
եղիցի
եղիցի։
Եւ
տեսանէր
սուրբն
զՅոբնաղ
զի
անցանէր
եւ
ասէր.
անցանեմ
ընդ
քեզ
եւ
ակն
ոչ
ունիմ
տեսանել
զքեզ.
ի
ժողովն
գնամք.
ի
պատերազմ
երթամք
կոխել
տան
զխորհուրդն
Աստուծոյ
կամ
մեռանել։
Ուրանալ
տան
մեզ
զհայրենի
հաւատն
մեր,
եւ
զՍիմոնին
խոստովանել
եւ
զՀրէիցն,
եւ
ասել
ոչ
էր
Աստուած
խաչեալն։
ԻԲ .
Յետ
այսորիկ
տեսանէր
նոյն
ծեր
զՅոբնաղիս
յանկեան
մի
կանգնեալ
սեւացեալ
իբրեւ
զաթունի
որ
բաղանիսն
այրէ.
եւ
ասէ
ցնա
ծերն
ընդէ՞ր
ես
այդպէս.
եւ
նա
ասէ,
զի
տեսանեմ
զամօթ
իմ.
քանզի
ոսկի
բազում
ժողովեմ
սուտ
Քրիստոսին .
այն
որ
պատերազմելոց
է
ընդ
բնութիւն
հողոյ.
եւ
իմացաւ
ծերն
թէ
ընդ
մարդկային
բնութիւնս
է
պատերազմելոց՝
որ
ի
հողոյ
է։
ԻԳ.
Վանք
մի
էր
ի
սահմանս
Տրապօլեաց
եւ
անուն
առաջնորդին
Պամփուրիոս
որ
ի
հարկէ
լեալ
էր
եպիսկոպոս՝
այր
սքանչելի
վարուք։
Իսկ
Վասիլիոս
եպիսկոպոսն
Սելեւկիոյ
մինչ
նա
գնայր
ի
ժողովն,
տարաւ
եւ
զնա
աղաչանօք.
եւ
յորժամ
ետես
նա
զի
զառաջինն
նզովեցին
զերկու
բնութիւն
ասողսն,
եւ
դարձան
ուրացան.
եւ
աքսորեցին
զուղղափառսն,
տրտմեցաւ
զայրացաւ,
խռովեցաւ,
եւ
առանձնացոյց
զինքն
ի
տան
միում,
եւ
խնդրէր
յԱստուծոյ
արտասուօք
զցայգ
եւ
զցերեկ
յայտնել
նմա
զոր
արարին
նոքա.
եւ
թէ
զի՞նչ
է
հաճոյ
նորա
բարեկամացն.
եւ
եղեւ
սուրբն
ի
տեսլեան
եւ
տեսանէր
տոմար
մի
ոսկեգիր
ի
կամարէ
երկնից
մինչեւ
առ
ինքն
պարզեալ.
գրեալ
ճարտար
գրչի
յերկուց
կողմանց
զայս
օրինակ.
նզովեալ
եղիցի
ժողովն
Քաղկեդունի.
ուրացան
զիս,
ուրացան
զիս.
նզովեալք
եղիցին,
նզովեալք
եղիցին.
եւ
տեսեալ
զայս
ի
գիշերի
միում,
եմուտ
ի
նաւ
եւ
գնաց
ի
տեղի
իւր
եւ
պահեաց
զքաղաքն
իւր
Տրապօլիս
յուղղափառութեան
ամս
տասն
եւ
եւթն.
կրելով
վիշտս
ոչ
սակաւս
ի
Վասիլիոսէ։
ԻԴ.
Ստեփաննոս
հայր
եղբարց
Դակիու
վանից
ի
Սելեւկիայ
ասէ,
թէ
ոչ
կարեմ
հաւատալ
եթէ
Վասիլիոս
անկաւ
ի
ճշմարտութենէն,
զի
շնորհունակ
եւ
գիտուն
էր.
եւ
յորժամ
դարձաւ
ի
ժողովոյն,
խնդրեաց
յԱստուծոյ
ցուցանել
նմա
եթէ
ունիցի
զճշմարտութիւնն.
եւ
տեսանէր
ի
տեսլեան
զի
մտանէր
Վասիլիոս
յեկեղեցին.
եւ
ժողովուրդի
պատուէր
զնա.
եւ
յորժամ
կամէր
բանալ
զբերանն
եւ
ասել
աղօթս,
այր
մի
լուսաւոր
մտեալ
ընդ
նմա.
եւ
ած
զմատն
ի
բերան
նորա.
եւ
եհան
զնա
արտաքս
եւ
ասէ,
չես
արժանի,
այլ
որպէս
դու
դարձուցեր
զերեսդ
յԱստուծոյ,
դարձոյց
եւ
Աստուած
զերեսս
իւր
ի
քէն։
ԻԵ.
Դարձեալ
նոյն
Ստեփաննոս
խնդրեաց
ի
Տեառնէ
ցուցանել
նմա
թէ
զի՞նչ
կոչի
ժողովն
Քաղկեդոնի.
եւ
տեսանէր
զմի
առաքելոցն
Քրիստոսի.
որ
տանէր
զնա
յարքունիս
ինչ,
ուր
կային
եպիսկոպոսք
ժողովոյն.
եւ
ասէ
ցնա
առաքեալն
Քրիստոսի,
այս
են
ատելիքն
Քրիստոսի.
այս
են
ուրացողք
նորա
եւ
ետ
ի
ձեռս
նորա
խարազան
եւ
ասէ,
հան
զամենեսեան
արտաքս
զթշնամիսդ
ճշմարտութեան։
ԻԶ.
Այր
մի
էր
հոգետես
Ռամանոս
անուն
ի
գեղջէն
Աբելմէուլայ
ի
Պաղեստին,
առաջնորդ
եղբարց
վեց
հարիւրից.
որք
ասէին
ցնա
ընդէ՞ր
լռեալ
կաս
եւ
ոչ
նախանձիս
զնախանձ
Տեառն.
եւ
ասէին
խնդրեա՛
ի
Տեառնէ
թէ
զի՞նչ
է
աղմուկ
ժողովոյն
Քաղկեդոնի
որով
խռովեալ
է
աշխարհ.
եւ
ասէ
ցնոսա.
ներեցէք
ինձ
զաւուրս
տասն
եւ
գնաց
ընդ
յանապատն
խնդրուածովք
արտասուաց.
եւ
եղեւ
առ
նա
ձայն
եւ
ասէ
ցնա.
գնա՛
պահեա՛
զհաւատն
Նիկիոյ.
եւ
եկեալ
պատմեաց
նոցա.
եւ
ասեն
եղբարքն.
իսկ
Յոյնք
ասեն
եթէ
զՆիկիայ
հաւատն
մեք
ունիմք.
եւ
գնաց
հայրն
եւ
կրկնեաց
զպահքն.
եւ
ասէ
ցնա
երկրորդ
անգամ
ձայնն,
գնա՛
պահեա՛
զխոստովանութիւնն
Պետրոսի
եւ
Բարսղի
եւ
Գրիգորեանց,
եւ
եկեալ
ասաց
եղբարցն։
Եւ
նոքա
ասեն
վասն
Տեառն
որովհետեւ
գտեր
շնորհս
յԱստուծոյ,
պարզեա
զսիրտս
մեր.
նոքա
ասեն
եթէ
մեք
անսխալ
ունիմք
զդաւանութիւն
յիշեալ
սրբոցդ.
եւ
դարձաւ
սուրբն
անդրէն
երրորդեաց
զաղօթսն
վասն
խնդրոյն.
եւ
տեսանէր
կոնդակս
ինչ
գրեալ
եւ
պարզեալ
յերկնից
մինչեւ
առ
ինքն.
եւ
գիրն
էր
այս,
ուրացան
զիս
ժողով
Քաղկեդոնի
եւ
անցին
զսահմանօք
ուղղափառացն։
Վայ
է
նոցա
եւ
նզովեալ
է
բաժին
նոցա.
եւ
իբրեւ
ընթերցաւ
զայս
եւ
լուաւ.
ոչ
չոգաւ
առ
եղբարսն,
այլ
յԵրուսաղէմ
երթեալ
պատմեաց.
եւ
շարժեցաւ
քաղաքն
Երուսաղէմ
եւ
հանին
զչարափառսն.
եւ
հանին
զՅոբնաղ,
եւ
եդին
զԹէոդորոս.
եւ
լուաւ
Մարկիանէ
եւ
առաքեաց
հաստատեաց
զՅոբնաղ
տանջելով
զընդդիմացեալսն,
եւ
լռեցին.
եւ
եղբարքն
հաստատեցան։
ԻԷ.
Պատմեաց
քահանայն
Աւփիլիոս
Կեսարացին
եթէ
մինչ
էր
Տիմոթէոս
յաքսորս
ի
Խրօսանոս
կղզին ,
գնացի
ես
առ
նա
եւ
տեսի
վէր
սաստիկ
յոտս
նորա՝
որ
էր
նա
սուր
ցաւ
անբժշկելի.
եւ
մերձակայք
նորա
ոչ
դարմանէին
զնա.
եւ
ես
աղաչեցի
զի
լուացից
զթարախն.
եւ
ասէ
ցիս
ո՞չ
տեսանես
սպի
յաչս
իմ .
եւ
ասեմ
այո.
եւ
ասէ
ցիս
մինչ
կայի
ես
ի
ժողովն
Քաղկեդոնի
առանձնացեալ
յաղօթս.
երեւեցաւ
ինձ
եթէովպացի
մի
ահաւոր.
եւ
ունէր
ի
ձեռին
տոմար
ինչ՝
յորում
կայր
ձեռագիր
բազում
եպիսկոպոսաց,
եւ
ասէ
ցիս
դի՛ր
զձեռագիր
քո
ի
սմա,
եթէ
ոչ՝
առից
զոգիդ
քո.
եւ
իբրեւ
ոչ
լուայ
նմա
եհար
ձեռամբն
զաչս
իմ.
եւ
փլոյց
զպտուղ
իմ
յաչաց
իմոց,
եւ
հեղաւ
արիւն
բազում.
եւ
անուամբն
Քրիստոսի
եդի
զձեռն
իմ
աչաց
իմոց
եւ
բժշկեցաւ
եւ
տեսի.
եւ
մնաց
սպիս
այս
յիշատակ
իրացն։
Նոյնպէս
եւ
այս
վէրքս
ի
սատանայէ
է,
որ
կաղացոյց
զիս,
եւ
ես
հաճեալ
եմ
ընդ
սա.
եւ
արդ
թոյլ
տուր,
կարող
է
Տէր
բժշկել
զսա
յորժամ
եւ
կամի։
ԻԸ.
Այր
մի
էր
զօրագլուխ
Մարկիանեայ
Պետրոս
անուն.
պատմեաց
զօրավարին
Զենոնի
եւ
ասէ.
ի
սրտէ
հաւատացեալ
էի
ես
ժողովոյն
Քաղկեդոնի,
եւ
էի
ջերմ
հալածիչ
ուղղափառաց.
մինչ
տեսի
ի
տեսլեան
զոմն
փառաւոր
որ
ասէր
ցիս.
ի
բաց
կա՛ց
ի
չարէդ.
եւ
ե՛կ
տե՛ս
զոր
ցուցանեմ
քեզ.
եւ
տարեալ
եցոյց
ինձ
տեղի
անճառելի
հանգստիւ
եւ
լուսով
լցեալ.
եւ
կային
անդ
Թէոդոս
եւ
Կոստանդիանոս.
եւ
տեսի
այլ
տեղի
ուստի
հուր
բորբոքէր
անլոյս,
յորում
կայր
Մարկիանոս
եւ
ամենայն
դաւանողքն
Լեւոնի
տօմարին.
եւ
տեսեալ
զայն
եղէ
ընդ
Դիոսկորեայ
եւ
ընդ
Տիմոթէի։
ԻԹ.
Կրօնաւորք
երկու
կիպրացիք՝
Կիւրակոս
եւ
Յուլիանոս
անուանք
պատմեցին
մեզ,
եթէ
կայր
առ
մեզ
վկայարան
մի
նշանագործ .
եւ
ի
լինել
ժողովոյն
չարի,
ձայն
եղեւ
ի
շնորհէն
որ
անդ,
եւ
ասէ.
ես
այլ
ոչ
նստիմ
աստ
զի
ուրացան
զՔրիստոս
ի
Քաղկեդոն,
եւ
առաջնորդքն
ձեր
ընդ
նոսա.
այլ
մի
գայք
առ
իս։
Լ .
Ի
Կեսարիայ
Փղշտացւոց
կային
տապանք
երկու
Յովհաննու
մկրտչին
եւ
Եղիսէ
մարգարէին.
եւ
սարկաւագ
մի
Կոստանդին
անուն
սպասաւորէր
նոցա
սրբութեամբ.
եւ
զկնի
ժողովոյն
Քաղկեդոնի
լայր
սարկաւագն
հանապազօր.
եւ
եղբայր
ոմն
Պօղոս
անուն
եհարց
ցնա,
եւ
նա
ասէ.
քանի՜
ամք
են
որ
կամ
ի
սպասու
սրբոցս,
եւ
ի
մտանելն
իմ
յամենայն
առաւօտու
տեսանէի
զսուրբսն
նստեալ
յիւրաքանչիւր
տապանի.
եւ
ի
տարածիլ
աղանդին
Քաղկեդոնի
այլ
ոչ
տեսանեմ,
եւ
կամիմ
գնալ
աստի
եւ
զրկիլ
ի
մխիթարութենէ
սրբոցս.
եւ
ասէ
ցնա
Պօղոս.
նախ
աղօթիւք
հարց
զսուրբսդ
եւ
առ
զխրատն.
եւ
արար
այնպէս.
եւ
երեւեալ
սրբոցն
ասեն
ցնա
արի՛
գնա՛
աստի,
զի
եւ
ոչ
մեք
կալոց
եմք
աստ.
բայց
մի՛
տրտմի՛ր,
զի
գամք
ընդ
քեզ
ուր
եւ
երթաս։
ԼԱ.
Հայրն
Զոսիմոս
անապատաւորն
խնդրէր
տեղի,
եւ
եկն
ի
Բեթէլ.
եւ
էր
անդ
վանք
մի,
եւ
աղաչեցին
զնա
լինել
առ
նոսա,
եւ
նա
ասէ.
յաղանդոյն
Քաղկեդոնի
փախչիմ
ես.
եւ
նոքա
ստեցին
նմա
ասելով
թէ
առ
մեզ
ոչ
եմուտ.
եւ
հաւատաց
նոցա,
եւ
յանձին
կալաւ
կալ
առ
նոսա։
Եւ
ի
գիշերին
յայնմիկ
երեւեցաւ
նմա
սուրբն
Յակովբ.
եւ
ասաց
նմա.
մի՛
մնար
այսր
զի
յուրացողացն
Քրիստոսի
են.
եւ
գնաց
անտի։
ԼԲ.
Պատմեաց
հայրն
մեր
Պետրոս,
վասն
Ալեւթորոսի
սրբոյ
որ
բնակեալ
էր
ի
Կիւլիկիայ
ի
լեառն
Տորոս
գիսաւոր
եւ
ընդակեր.
եւ
կալան
զնա
որսորդք
իբրեւ
զանասուն.
եւ
յորժամ
իմացան,
զնա
աղաչեցին
զի
կացցէ
ընդ
եղբարս.
եւ
լուաւ
նոցա
եւ
զգեցաւ.
եւ
յարեցան
ի
նա
աշակերտք
յոլովք։
Նա
մօտ
ի
վախճանն
ասաց
աշակերտաց
իւրոց.
գրեցէք
որդեակք,
եւ
առաքեցէք
ընդ
ամենայն
երկիր,
թէ
զկնի
քսան
եւ
չորից
ամաց
լինի
ժողով
ի
Քաղկեդոն
եւ
ուրանան
զՔրիստոս.
եւ
դո՛ւք
գնացէ՛ք
ի
մեծն
Հայք
եւ
յԱղեքսանդրիա.
քանզի
առ
նոսա
մնայ
ուղղափառութիւն,
ի
նոցանէ
աճէ
եւ
փառաւորի
Քրիստոս։
ԼԳ.
Դարձեալ
պատմեաց
հայրն
Պետրոս
թէ
ի
մեռանելն
Թէոդոսի
ոմն
անապատաւոր
հոգւովն
իմացաւ,
եւ
գոչեաց
մեծաձայն
եւ
ասաց.
մեռաւ
այսօր
ուղղափառութիւն,
ահա
փլաւ
երկինք
եւ
ոչ
ոք
է
որ
ցաւէ
նմա
եւ
ողբայ
զաղէտս։
ԼԴ.
Մինչ
կայր
Նեստոր
յաքսորս
ի
Թեբաս
Եգիպտոսի,
գնաց
ոմն
ի
թագաւորէն
Կոմիտոս
տալ
հռոգ
զօրացն.
եւ
երթեալ
առ
Նեստոր
ասաց.
թէ
կամին
ժողով
առնել
եւ
կոչել
զքեզ.
եւ
խնդաց
յոյժ.
եւ
եկն
կոչնական
վաղվաղակի
Մագիստրոս
մի,
եւ
նա
ոչ
կարաց
տանել
զխնդութիւնն.
այլ
ասաց
մի
թէ
կարացի՞ց
փոխել
զբանն
իմ.
կամ
սո՞ւտ
երբէք
խօսեցայ.
եթէ
չէ
Մարիամ
Աստուածածին.
եւ
առ
ժամայն
թափեցաւ
լեզուն.
եւ
սկսաւ
ծամել
զլեզուն
եւ
ուտել
զմարմինն
մինչ
սատակել
եղեւ։
Եւ
գերեզման
ոչ
ընկալաւ
զնա .
զայս
ասաց
Տիմոթէոս
ի
գիրսն
իւրում։
ԼԵ.
Պոտիմոն
Մենաւոր
Իսկիւթացի
եկն
յԵգիպտոս
առ
սուրբն
Պետրոս
եւ
ասաց.
հայր,
մի՛
տխրիր
վասն
չար
ժողովոյն,
եւ
վասն
Պռոտերի,
զոր
առաքեցին
աստ
պատրիարք.
զի
երկրաւորն
Երուսաղէմ
աղաչեաց
զՏէր
վասն
սուրբ
Եկեղեցւոյ
եւ
վաղագոյն
կորնչի
նա.
որ
եւ
զկնի
երից
աւուրց
սպանաւ
նա։
ԼԶ.
Սարկաւագ
ոմն
Վասիլ
անուն
աշակերտ
Պետրոսի
Թեբայեցւոյ
որ
էր
առանձնական
երեսուն
եւ
եւթն
ամ։
Եղեւ
առ
նա
ձայն
երկնաւոր.
թէ
ել
ասէ
եւ
քարոզեա՛
եւ
օգնեա՛
ուղղափառութեան
եւ
եկն
ի
Լիկիայ
գաւառ
եւ
եղեւ
անդ
երկոտասան
ամ.
եւ
գնաց
անէծ
զՆեստոր
առ
ընթեր
Թէոդոսի.
եւ
ոչ
եհան
ի
բաց
զՆեստոր
յաթոռոյն
թագաւորն.
եւ
յանկարծակի
անկաւ
կղմինդր
մի
ի
գլուխն
Թէոդոսի,
եւ
ցաւեցոյց
զնա
շատ.
եւ
Մագիստրոս
ոմն
տանջէր
զսուրբն։
Եւ
լուաւ
ի
տեսլեան
Թէոդոս
թէ
վասն
սրբոյն
եղեւ,
եւ
կոչեաց
զնա
եւ
ետ
աղօթել
ի
վերայ
գլխոյն
եւ
ողջացաւ.
եւ
նա
խրատեաց
զթագաւորն
առնել
ժողով
յԵփեսոս.
եւ
ասաց
թէ
որ
զկնի
քո
թագաւորէ,
նորոգէ
վերստին
զաղանդն
Նեստորի։
ԼԷ.
Ալինէ
կին
մի
երկիւղած
յԱստուծոյ
խրատեցաւ
ի
տեսլեան,
թէ
Նեստոր
անուն
գայ
պատրիարք
ի
Կոստանդնուպօլիս,
մի՛
հաղորդի՛ր
ի
նմանէ .
եւ
ժողով
լինի
ի
Քաղկեդոն
նովին
ախտիւն,
եւ
դու
զգուշացո՛
զորդիսն
քո։
ԼԸ.
Պատմեաց
հայրն
Պետրոս
Փիւնիկեցին
թէ
մինչ
մանուկն
էի
առ
վարդապետին
իմում
ի
Կոստանդնուպօլիս,
անկաւ
յիս
տարակոյս
թէ
զիա՞րդ
սուրբ
Երրորդութիւնն
իցէ
հաւասար
եւ
երեք
եւ
մի.
եւ
եկն
ի
վերայ
իմ
հոգի.
եւ
երեւեցաւ
ինձ
սուրբ
առաքեալն
Պետրոս,
եւ
եհան
զիս
ի
բլուր
մի,
եւ
եցոյց
ինձ
լոյս
անպարագիր
մեծութեամբ
եւ
անհաս.
ասէ
ցիս.
ահա
Հայր.
եւ
եցոյց
ինձ
այլ
լոյս
անպարագիր
եւ
ասէ
ահա
Որդին.
եւ
ասեմ
նման
է
Հօր
յոյժ.
եւ
եցոյց
ինձ
այլ
լոյս
անպարագիր,
եւ
ասէ
ցիս.
ահա
Հոգին
սուրբ.
եւ
ասեմ.
նման
է
Հօր
եւ
Որդւոյ.
բայց
պատկեր
Որդւոյն
մարդատեսակ
փայլէր
անճառ
եւ
անհասական
կալով
ի
մէջն
յաջմէ
Հօր,
եւ
Հոգին
սուրբ
յաջմէ
Որդւոյ։
ԼԹ.
Անինոս
ոմն
Աղեքսանդրացի
որ
մկրտեալ
էր
ի
հօրէն
մերմէ,
եւ
կին
նորա
ոչ
հաղորդէր
ընդ
առնն .
զի
խմորեալ
էր
ընդ
աղանդն
Քաղկեդոնի.
սա
հիւանդացաւ
մերձ
ի
մահ
եւ
եկն
ի
տեսիլ
տեղւոյն
անպատմելի
դրախտի.
եւ
ասէին
այս
է
տեղի
առնն
քո.
եւ
տեսանէր
տեղի
հրախառն
խաւարի.
եւ
գայր
անտի
ձայն
լալոյ .
եւ
ասեն
այդ
է
տեղի
այդմ
աղանդոյ
ուր
կասդ,
եւ
առողջացեալ
դարձաւ
յուղղափառութիւնն։
Խ.
Մովտիոնէ
որ
ասի
խոստովանող,
խնամատար
եկեղեցւոյ,
եւ
յոյժ
ողորմած.
սա
հիւանդացեալ
եկն
ի
տեսիլ,
նման
ասացելոյ
կնոջդ,
եւ
ետ
տանել
զինքն
ի
վանքն
Ռոմանոսի
ուղղափառի,
եւ
հաղորդեցաւ.
եւ
զկնի
երեք
աւուր
հանգեաւ
ի
Քրիստոս,
զի
ողորմածութիւնն
իւր
ոչ
եթող
զնա
ի
կորստեան։
ԽԱ.
Պունիփտոս
երէց,
ազգաւ
Փռանգ.
որ
ոչ
հաւանէր
երկու
բնութիւն
ասել
Քրիստոսի
ոչ
մտօք
եւ
ոչ
բանիւ,
ասէ
տեսի
ի
տեսլեան
մեռեալ
մի
հոտեալ
ի
յարութեանն
յԵրուսաղէմ
որ
յանկարծ
կենդանացաւ.
եւ
ունէր
թուղթ
ի
ձեռին,
երեւմամբ
ոսկեներկ.
եւ
ի
բանալն
լի
ամենայն
աղտեղութեամբ.
եւ
զարթուցեալ
ելոյծ
եւ
ասաց.
դարձեալ
նորոգի
աղանդն
Քաղկեդոնի
զի
յայնժամ
բարձեալ
էր
ի
Զենոնէ
արքայէ։
ԽԲ.
Սարկաւագ
մի
սպասաւորէր
ի
սուրբ
յարութիւնն
յԵրուսաղէմ.
եւ
անկաւ
ի
շնութիւն.
եւ
եկեալ
ի
սուրբ
Գողգոթա
ննջեաց.
եւ
շնորհն
որ
անդ՝
ձգեաց
զնա
արտաքս
ի
փողոցն,
եւ
եղեւ
գոչիւն
ահաւոր
որ
ասէր.
ապականեաց
Յոբնաղ
եւ
աշակերտք
իւր
զսրբութիւնս
իմ.
եւ
լուաւ
քաղաքն
եւ
զղջացան
բազումք
յաղանդոյն
եւ
խոստովան
եղեւ
սարկաւագն
զչարիս
իւր։
ԽԳ.
Պատմեաց
երանելին
Վասիլիոս
եթէ
ի
գեւղս
մեր
Պօտողինէ
երէց
մի
Քաղկեդոնիկ
եւ
պարզամիտ
աշխարհական
մի
ուղղափառ
վիճէին
վասն
հաւատոյ
եւ
կատարումն
իրացն
եկն
յայս.
զի
կամեցան
հրով
փորձել
զհաւատն,
եւ
կապեցին
զաջոյ
ձեռս
զերկուցն
եւ
վառեցին
ի
ներքոյ
հուր,
եւ
այրեցաւ
ձեռն
երիցուն
անողջանալի.
եւ
աշխարհականին
եւ
ոչ
մազ
մի
խանձոտեցաւ,
եւ
օրհնեցաք
զԱստուած։
ԽԴ.
Ի
գիւղ
մի
անուն
Սալտու
այր
մի
Եպիփան
անուն
ոչ
հաղորդէր
ընդ
այլսն.
եւ
երէցն
սպառնացաւ
նմա.
եւ
նորա
առեալ
զորդիսն
գնաց
անտի
եւ
երէցն
հարեալ
բարկութեամբ
Տեառն
մեռաւ
նոյն
ժամայն.
եւ
իմացեալ
գեղջն
դարձուցին
զԵպիփան.
եւ
ամենայն
գիւղն
դարձան
յուղղափառութիւն։
ԽԵ.
Պետրոս
պատրիարքն
յաքսորս
կայր
յԱղեքսանդրիայ,
եւ
եղեւ
ձայն
առ
Պիուր
մենաւոր
եւ
ասէ.
գնա՛,
մխիթարեա՛
զսուրբն
Պետրոս.
եւ
ետ
նմա
առաջնորդ
սիւն
լուսոյ.
եւ
չոգաւ
ի
տունն
յորում
կայր
Պետրոս.
եւ
տեսեալ
տանուտէրն
շնորհ
երկնաւոր
ի
վերայ
նորա,
եւ
աղաչեաց
զնա
մկրտել
զորդիս
նորա.
եւ
դարձաւ
յուղղափառութիւն ,
եւ
սուրբն
Պետրոս
ի
ձեռն
Ակակայ
Կոստանդնուպօլսի
հաւանեցոյց
զԶենոն.
եւ
դարձաւ
ամենայն
երկիրն
յուղղափառութիւն։
ԽԶ.
Հայրն
Պիու
ետես
տեսիլ,
զի
բազում
աբեղայից
առեալ
խաչ
մի
ձգձգէին
առ
միմեանս.
եւ
ասաց
թէ
հերձուած
լինելոց
է,
որ
ոչ
բժշկի
մինչեւ
ցկատարած։
ԽԷ.
Կին
մի
էր
բարեպաշտօն
յԵրուսաղէմ
Ուլուակիայ
անուն,
գնաց
աղօթել
ի
տաճար
համբարձման
Տեառն,
եւ
ետես
զտիրամայրն
նստեալ
անդ
փառօք,
եւ
անկաւ
ի
վերայ
երեսաց
իւրոց.
եւ
կանգնեաց
զնա
տիրուհին
եւ
ասէ.
մի՛
վախեր՝
այլ
կա՛ց
յուղղափառութեան.
զի
չարչարանք
որդւոյ
իմոյ
այլայլեցաւ
ի
բերանս
պղծոց
ոմանց.
եւ
եղեւ
Եկեղեցի
իբրեւ
զկոտորեալ
անտառ
զլերամբ.
եւ
ոչ
խաղաղի
մինչեւ
ցկատարած։
ԽԸ.
Զենոն
անապատաւոր
մարգարէացաւ
վասն
Լեւոնտեայ
ասկաղոնացւոյ՝
թէ
լինիս
եպիսկոպոս.
որ
եղեւ
իսկ.
քան
զի
յաքսորել
Նեստորի
աղաչէր
զՅոբնաղ
զնորայն
հաստատել,
եւ
առաւել
յորժամ
եղեւ
ժողովն
զերկու
բնութիւնն.
եւ
ի
դառնալն
ի
քաղաքն
իւր
կամեցան
զնա
քարկոծ
առնել.
եւ
փախեաւ
ի
Կիպրոս .
եւ
ցասմամբ
Տեառն
մեռաւ
անդ.
եւ
գնացին
ընտանիքն
բերել
զմարմին
նորա
նաւով.
եւ
ոմն
աշխարհական
մեռաւ
ի
նաւն,
եւ
ի
լինել
սաստիկ
հողմոյ
ձգեցին
զԼեւոնտիոս
ի
ծով,
կարծելով
զաշխարհականն՝
եւ
կատարեցաւ
մարգարէութիւնն։
ԽԹ.
Կին
մի
ասկաղոնացի
Նիկէ
անուն,
սաստիկ
այպանէր
զՔաղկեդոնիտսն,
եւ
երեւեալ
նմա
սատանայի
ի
ձեւ
հրեշտակի
ասէ
ցնա.
ընդէ՞ր
հայհոյես
զսուրբ
ժողովն.
եւ
փլոյց
զորմն
ի
վերայ
նորա,
եւ
ոչինչ
եղեւ
նմա
չար.
այլ
յարուցեալ
խաչակնքեաց
զինքն,
եւ
չիք
եղեւ
չարն։
Ծ.
Երկու
եղբարք
ի
Կիւլիկիայ,
պատմեցին
մեզ
թէ
գնացաք
ի
Մամուեստիայ
եւ
յանդիմանեցաք
զԹէոդորոսս
որ
անկեալ
ի
խելաց
արարեալ
էր
մեկնութիւն
գործոցն,
եւ
աւետարանին
Յովհաննու.
եւ
ասացաք
նմա
անէծք,
եւ
մահացաւ.
սա
էր
աշակերտ
Նեստորի։
ԾԱ.
Ի
Պամփիւլիայ
բազմութիւն
արանց
փայտս
կոտորէին.
եւ
էին
երկու
դասք
ուղղափառաց
եւ
չարափառաց,
եւ
վիճեցան
վասն
հաւատոյ
եւ
վառեցին
հուր.
եւ
բերին
զտոմարն
Լեւոնի
եւ
զսահմանն
ուղիղ.
եւ
այրեցաւ
Լեւոնին
եւ
անվնաս
մնաց
ուղղափառացն.
եւ
բոլորն
դարձան
յուղղափառութիւն։
ԾԲ.
Երեք
ամօք
յառաջ
քան
զժողովն
Քաղկեդոնի
յեւթն
ժամու
աւուրն
յԵրուսաղէմ
քաղաք
երեք
արեգակն
տեսին
յարեւելս
եւ
յարեւմուտս
եւ
ի
միջոցս
երկնի.
եւ
սուրբ
ոմն
մեկնեաց
թէ
երեք
ժողով
լուսաւորեցին
զաշխարհ
ի
հաւատս,
այլն
որ
լինի
ոչ
է
ընդունելի։
ԾԳ.
Ի
դառնալն
Յոբնաղայ
ի
ժողովն
(ի
ժողովոյն
),
ելին
ընդդէմ
նորա
եկեղեցականքն
յանդիմանել
զնա։
Իսկ
հայրն
Պետրոս
նստաւ
ի
լռութեան.
եւ
երեւեալ
նմա
տէր
ասէ,
ես
զրկեցայ,
եւ
հաւատն
Եկեղեցւոյ
իմոյ
այլայլեցաւ.
եւ
դու
հանգիստ
խնդրես.
եւ
նորա
երկուցեալ
յոտն
յարեաւ
եւ
առեալ
զԹէոդորոս
գնաց,
եւ
բուռն
եհար
զուրարէն
Յոբնաղայ
եւ
պատառեաց
եւ
ասաց.
զայլ
գործսն
քո
թող,
ասէր
զի՞նչ
գործեցեր
յայսմ
գիշերի.
եւ
կոչեմ
հուր
երկնաւոր
մաշել
զքեզ.
դու
հաւատ
փոխես.
եւ
անկաւ
Յոբնաղ
յոտս
սրբոյն.
եւ
ասաց
խնայեա
հայր
սուրբ։
Եւ
առեալ
զԹէոդորոս
դարձաւ.
այն
զոր
եպիսկոպոս
ձեռնադրեցին
զկնի։
ԾԴ.
Թէարիոս
այր
սուրբ
եւ
իմաստուն
տարակուսէր
վասն
երկուց
բնութեանց,
եւ
արտասուօք
խնդրէր
յԱստուծոյ
յայտնել
նմա.
եւ
երեւեալ
նմա
Յովհաննէս
աւետարանիչն
ասէ,
որ
էրն
ի
սկզբանէ
բանն,
զնա
շօշափեցէք
զկեանքն.
եւ
ոչ
է
երկու
բնութիւն.
եւ
լուեալ
զայս
հաստատեցաւ
ի
միութիւնն։
ԾԵ.
Ոմն
ի
տեսողացն
սրբոց
տեսանէր
ժողով
եպիսկոպոսաց
եւ
Պօղոս
առաքեալն
ի
մէջ
նոցա,
որ
ասէր.
ով
եղկելիք,
այդ
է
իմ
պատուէրն,
զայդ
ուսուցի
ձեզ,
արդ
առէք
ի
սափորոյս
եւ
լուացէք
զերեսս
ձեր,
եւ
իբրեւ
լուացան,
սեւացան.
եւ
ասէր
այդպէս
ամենեքեան
սեաւք
եղէք,
վայ
ձեզ։
ԾԶ.
Մարկիանէ
անուն
ոմն,
աշխարհական
յանդիմանէր
զՊամփիւլիոս
եպիսկոպոս
վասն
երկու
բնութեանց.
եւ
մատնեցին
զնա
Տուկի
քաղաքին.
եւ
տանջեաց
զնա
սաստիկս.
մինչ
իջանէր
արիւն
յոլով
ի
նմանէ,
եւ
արար
բժշկութիւն
բազում
ցաւոց,
եւ
հրեշտակաց
Աստուծոյ
առ
ընթեր
կացեալ
դիւրէր
նմա
եւ
մխիթարէր,
եւ
զվէրսն
բժշկէր։
ԾԷ.
Սուրբն
Տիմոթէոս
պատմեաց
հօրն
Յովհաննու
յորժամ
յաքսորս
էր,
եթէ
յորժամ
եկին
հրաւիրեցին
զիս
ի
ժողովն
չար.
յայնմ
գիշերի
տեսի
զիս
ի
պատարագի
եւ
նշխարն
հնացեալ
եւ
սեւացեալ
եւ
գինին
քացախեալ,
եւ
ոչ
կարացի
ճաշակել,
եւ
իմացոյց
զինչ
լինէրն։
ԾԸ .
Անաստաս
աբեղայ
Ուռհայեցի
հաղորդեցաւ
ի
հօրէն
մերմէ
Պետրոսէ.
եւ
յայնմ
գիշերի
նոր
մկրտեալ
լինէր
եւ
նոր
զգեցեալ.
եւ
մեկնեցին
նմա
թէ
դառնալն
յուղղափառութիւն
նոր
մկրտութիւն
է
եւ
նորանալ։
ԾԹ.
Թամասիոն
երէց
պատմեաց
մեզ
թէ
յորժամ
գայր
ի
ժողովոյն
հերետիկոս
ասացեալ
եպիսկոպոսն
մեր,
մկրտէի
ես
տղայ
մի.
եւ
տեսի
ես
եւ
ժողովուրդն
զՀոգին
սուրբ.
զի
աղաւնակերպեալ
երթայր
ելեալ
յաւազանէն.
եւ
լուաք
զի
ասէր
ես
այսուհետեւ
յայդ
աւազանդ
այլ
ոչ
լինիմ։
Կ.
Պատմեաց
մեզ
հայրն
Պետրոս,
թէ
կայր
իմ
եկեղեցական
խմորեալ
աղանդովն
Քաղկեդոնի.
եւ
հանդիպեցաւ
ինձ
ի
մէջ
փողոցի
նեղագոյն.
եւ
անկաւ
յոտս
իմ
ողջունեաց
զիս.
եւ
ես
յամօթոյ
առի
զողջոյնն.
եւ
յայնմ
գիշերի
տեսի
դաշտ
մի,
ուր
ժողովեալ
կային
ամենայն
սուրբք.
ո
Քրիստոս
Աստուած
ի
մէջ
նոցա
փառօք
նստեալ.
եւ
գնացի
երկիր
պագի
նմա.
եւ
դարձոյց
զերեսս
իւր
յինէն,
եւ
մինչեւ
աղաչեցին
ամենայն
սուրբքն,
ապա
դարձաւ
յիս
տէր։
ԿԱ.
Երկուք
ոմանք
աշխարհականք
արեւելեայք
Հայ
ազգաւ
ի
պատճառս
աղօթականութեան
գնացին
մինչեւ
ցԲիւրիտոնիայ.
եւ
կոչեաց
զնոսա
սիւնակեաց
մի
եւ
ասէ.
լսեմ
թէ
ոչ
հաղորդիք
յեկեղեցիս
մեր.
եւ
նոքա
ասեն
ունիմք
առ
մեզ
հաղորդ
մեր
հարցն
ուղղափառաց,
անտի
հաղորդիմք .
եւ
նա
ասէ.
եւ
դուք
աշխարհականք
զիա՞րդ
իշխէք,
եւ
այդ
ոչ
է
հաղորդ,
եւ
տրտմեցան
նոքա.
եւ
յաւուր
կիւրակէի
տեսին
զհաղորդն
իւրեանց
վառեալ
հրով
եւ
լուսով
եւ
անոյշ
հոտով
եւ
հաղորդեցան.
եւ
ոմն
սակաւ
մի
տկարացեալ
էր
ի
բանս
սիւնականին,
մասն
նորա
եղեւ
միս
արիւնոտ,
եւ
զղջացաւ
եւ
ելաց.
եւ
փոխեցաւ
դարձեալ
ի
նոյն.
եւ
հաղորդէին
անխիղճ։
ԿԲ.
Ստեփաննոսի
սարկաւագապետին
Երուսաղեմի
քոյր
մի
էր
կուսան
սուրբ
եւ
պարկեշտ
հասեալ
ի
կատարելութիւն
այնչափ,
զի
յորժամ
երթայր
յեկեղեցի
սրբոյն
Ստեփաննոսի
եւ
Յովհաննու
Մկրտչին.
եւ
էին
նմա
սուրբքն.
եւ
զկնի
Քաղկեդոնի
ժողովոյն
ըստ
սովորութեանն
երթայր
աղօթէր
ընդ
խմորեալսն
յաղանդն.
եւ
երեւեալ
նմա
սուրբն
Ստեփաննոս
ասէ.
քո՛յր,
գնա՛
աղօթեա՛
ի
տան
քո.
եւ
մեք
գամք
առ
քեզ.
զի
ո՛չ
կամիմք
լինել
ընդ
ուրացողացս։
ԿԳ.
Կին
մի
ուղղափառ
Պամփիւլացի
բնակէր
յԵրուսաղէմ.
գնաց
ի
տաճար
համբարձման
Տեառն
ի
տօնին
իւրում.
եւ
մնաց
պատարագին,
եւ
գնաց
ի
տուն
իւր
եւ
հիւանդացաւ
ի
մահ,
եւ
խնդրեաց
օրէնս,
եւ
ետ
զխոստովանութիւնն
հաւատոյ.
եւ
տեսանէր
զհրեշտակ
Աստուծոյ
զի
ասէր
ցնա.
զիա՞րդ
համարիս
կատարել
ուղղափառութեամբ
զկեանս
քո.
զի
տեսեր
զանարժանիցն
պատարագն
եւ
աղօթեցեր
ընդ
նոսա։
Իսկ
կինն
բարեպաշտօն
խնդրեաց
յԱստուծոյ
ժամանակ
ապաշխարութեան
տալ
նմա։
Եւ
տուաւ
նմա.
եւ
յարուցեալ
ի
հիւանդութենէն,
եւ
արտասուօք
հայցէր
յեկեղեցւոջն
յայտնել
նմա
զարժանաւոր
խոստովանութիւնն.
եւ
եղեւ
բան
լսելի՝
ի
սեղանոյ
անտի
որ
ասէր.
որդին
Աստուծոյ
նոյնն
է
որ
ծնաւ
ի
կուսէն
նոյն
խաչեցաւ,
եւ
թաեցաւ,
եւ
յարեաւ.
մի
բնութիւն
փառաւորեալ,
անշփոթ
միաւորեալ
ընդ
նմա
կատարեալ
մարդ։
ԿԴ.
ՅԻտալիա
վանք
մի
էր
կուսանաց
ուղղափառաց
անուն
աւագին
Զոյի,
որ
յափշտակեցաւ
ի
դրախտն
մտացն
թուելով.
եւ
ետես
անդ
զծառն
կենաց.
եւ
զի
պարք
մեղուաց
ջանային
հայիլ
ի
ծառն.
եւ
սարկաւագ
մի
լուսապատկեր
հալածէր
զնոսա,
եւ
ասէր
ցԶոյի.
Քրիստոս
է
ծառն.
եւ
մեղուքդ
հաւանեալքն
Քաղկեդոնի,
որք
ոչ
են
արժանի
մերձենալ
ի
Տէր.
եւ
իբրեւ
եկն
Կլոդոնիոս
յԻտալիա.
մեղադրեաց
նմա
Զոյի.
թէ
ընդէ՞ր
ձեռագրեցեր
զտոմարն
Լեւոնի.
եւ
նա
ասէ
ձեռօք
գրեցի,
բայց
մտօք
ոչ
միաբանեցի։
Եւ
ասէ
ցնա.
ձեռքն
մեռեալ
զիա՞րդ
գրէ
առանց
կենդանի
մտաց.
եւ
հրաժարեաց
ի
նմանէ։
ԿԵ.
Լեւոնտիոս
անպատական
տեսանէր
զեկեղեցի
մերկ,
եւ
զխորհուրդն
հեղեալ,
այս
է
Եկեղեցին
եւ
պատարագն
որ
չորրորդութիւն
խոստովանեցին
ի
Քաղկեդոն։
ԿԶ.
Յորժամ
ել
համբաւն
Քաղկեդոնի,
ոմն
ի
սրբոցն
տեսանէր
զեկեղեցին
Կոստանդնուպօլսի
գոմ
լցեալ
գարշ
եւ
զազիր,
անսուրբ
կենդանեօք։
ԿԷ.
Էպիքտիտոս
հայր
վանացն
Պանփելայ
տեսանէր
զԱմղիքոս
զՍեւագրիա
քաղաքի.
որ
կոչէրն
ողորմած.
եւ
զԵպիփան
պերկացի
թաղեալ
յաղբ
մինչեւ
ցպարանոցսն.
եւ
ասէ
Ամղիքոս.
բարեգործդ
զիա՞րդ
եղեր
այդպէս.
եւ
նա
ասէ
բարին
յԱստուծոյ
էր.
եւ
չարս
ի
մէնջ
եղեւ,
զի
հաւանեցաք
ժողովոյն
Քաղկեդոնի.
եւ
ասեն
թէ
նորոգեաց
նա
զտոմարն
Լեւոնի։
ԿԸ.
Կին
մի
զգաստ
եւ
սուրբ
Ակթասաղիայ
անուն
զկնի
ժողովոյն
Քաղկեդոնի
յերկուս
բաժանեալ
մտօք
հայցէր
յԱստուծոյ
ցուցանել
նմա
թէ
յորո՞ց
հաղորդեսցի,
եւ
տեսանէր
եկեղեցի
մի
երկխորանի
մինն
մեծ
եւ
մերկ,
եւ
Քաղկեդոնիք
ի
վերայ
նորա.
եւ
մինն
փոքր
եւ
զարդարեալ
լուսով.
եւ
մանուկ
մի
հրեղէն
ի
վերայ
նորա.
որ
էր
ինքն
Քրիստոս
եւ
ասէր.
ի
բա՛ց
կա՛ց
յուրացողէդ,
առ
իս
ե՛կ,
եւ
հաղորդեա՛ց
կենաց։
ԿԹ.
Երկու
եղբարք
էին
ի
վանսն
Ռոմանոսի,
Տիմոթէոս
եւ
Յովհաննէս։
Տիմոթէոս
մեռաւ,
եւ
տարան
ի
թաղել,
եւ
յանկարծ
նստաւ
ի
դագաղն
եւ
ասէ.
գիտացէք
եղբա՛րք,
զի
առիս
չկայր
ինչ
պատճառ
վնասու։
Բայց
միայն
իրաւ
կարծէի
զերկու
բնութիւնն,
եւ
ահա
տանին
զիս
ի
տանջանք.
եւ
խնայեաց
Տէր
ի
ձեզ
եւ
ետ
ինձ
ասել
ձեզ
զայս
ի
զգուշութիւն,
եւ
խնդրեցէք
ինձ
ողորմութիւն,
եւ
դարձեալ
ննջեաց։
Հ.
Յանտիոք
Ասորոց
բնակեալ
էր
մերձ
յարքունիսն
այր
մի
սքանչելի
որ
սակաւ
բանջարով
լնոյր
զպէտս
իւր,
եւ
չառնոյր
ինչ
յումեքէ.
եւ
էր
յանդիմանիչ
յոյժ
Քաղկեդոնացւոցն.
եւ
ասէր
եթէ
հոտ
անօրէնութեան
եւ
մահու
գայ
ինձ
ի
ձէնջ,
եւ
ոչ
կարեմ
տանել
լռութեամբ.
եւ
սպանին
զնա.
եւ
բազում
նշանք
եղեն
ի
նմանէ։
Իսկ
Մարկիանէ
վեց
ամ
բռնակալեալ,
սատակեցաւ
լցեալ
անիծիւք։
Եւ
Վաղենտիանոս
սպանաւ
ի
նոյն
ամի
ի
թուին
Ասորոց
եւթն
հարիւր
վաթսուն
եւ
ինն.
եւ
պատառեցաւ
թագաւորութիւնն
Հռովմայ
ի
Կոստանդնուպօլսէ.
նոյնպէս
եւ
բարձաւ
Եկեղեցւոյ
խաղաղութիւն։
Եւ
անձամբ
թագաւորեաց
Լեւոն
ի
Հռովմ
թրակացի
յիշխանացն
Մարկիանեայ։
Եւ
ի
նոյն
ամի
թագաւորեաց
Պարսից
Պերոզ.
եւ
արար
հալածումն
Քրիստոնէից
եւ
պատերազմ
ընդ
Հռովմայեցիս։
Իսկ
Լեւոն
ետ
զդուստր
իւր
Զենոնի
իշխանի.
եւ
կացոյց
զնա
թագաւոր
արեւելից
կողմանն.
եւ
զԲասիլիսկոս
արար
ստրատելատ
ի
Թրակա,
եւ
զՄուրինոս
Կեսար
ի
Հռովմ,
որ
յետ
սակաւու
սպանաւ
Յրամիկսայ
եւ
քարոզեցան
Անթիմոս
եւ
Լուքարոս
Կեսարք։
Յայնմ
ժամանակի
շինեցաւ
Կալանիկոս՝
որ
Ռաղա,
հրամանաւ
Լեւոնի
թագաւորի,
եւ
կոչեցաւ
Լեւոնտիպօլիս։
Եւ
ի
սոյն
ժամանակս
եղեւ
հրայրեաց
ի
Կոստանդնուպօլիս,
որպիսի
բնաւ
չէր
եղեալ .
եւ
այրեցաւ
ծովէ
ի
ծով.
եւ
ել
թագաւորն
արտաքոյ
քաղաքին.
եւ
ոչ
կարաց
մտանել
ի
նա
ամիսս
վեց։
Եւ
Լեւոն
կանոնել
ետ
թէ
յօր
կիւրակէի
բնաւ
մեծ
եւ
փոքր
յեկեղեցիս
կայցեն
յաղօթս
եւ
յուսումն։