273.
[ԱՆԴՐԷ
ՄԱՆԴԷԼՇՏԱՄԻՆ]
Թարգմանութիւն
[Կ.
Պոլիս],
15/28
դեկտեմբերի,
1913
Բացարձակապէս
արժանահաւատ
մի
աղբիւրից
ես
տեղեկացայ,
որ
երկուշաբթի
օրը
Դուռը
ջանալու
է
անդրադառնալ
Խորհրդականի
նշանակման
հարցում
Տէրութիւնների
յանձնարարականին:
Նա
յոյս
ունի
ձգձգումներով
յոգնեցնել
ռուսական
դիւանագիտութեանը
եւ
ժամանակ
շահել:
Մեծ
վեզիրը
հիմնւում
է
այն
բանի
վրայ,
թէ
հինգշաբթի
օրը
արած
իր
առաջարկութիւնը
անմիջապէս
չի
մերժուել
եւ
յոյս
ունի,
որ
պարոն
Դեսպանին
դարձեալ
կարող
է
ներքաշել
այդ
խնդրի
քննարկման
մէջ:
Նա
հետեւում
է
մի
գործելակերպի,
որի
համաձայն
իր
իսկ
անունից
առաջարկներ
է
անում,
բայց
երբ
գալիս
է
պահը`
թաքնւում
է
նախարարների
խորհրդի
ետեւում:
Տէրութիւնների
յանձնարարականով
եվրոպացի
Խորհրդականի
նշանակումը
շատ
դժուարութեամբ
եւ
մեծ
զիջումների
գնով
ընդունուած
կէտ
է:
Խորհրդականի
փոխարինումը
Գլխաւոր
տեսուչով,
նրա
մանդատը
տասը
տարուայ
ժամկէտի
հասցնելը
կազմում
են
այդ
ձեռքբերման
արժէքը:
Ուստի
դա
ոչ
մի
վիճաբանութեան
առարկայ
չի
կարող
լինել:
Բայց
եւ
այնպէս
անցած
հինգշաբթի
օրուայ
առաջարկը
բացառապէս
դրա
վրայ
է
հիմնւում:
Այդ
առաջարկով
փորձ
է
արւում
նորից
վիճաբանութիւն
սկսել
վերջնականապէս
որոշուած
մի
հարցի
շուրջ:
Հայերը
բաժանում
են
պարոն
Դեսպանի
կարծիքը,
թէ
կարգաւորումների
ճանապարհին
իրենք
շատ
հեռու
չեն
կարող
գնալ:
Միւս
կողմից՝
նրանք
հարց
են
տալիս
իրենց,
թէ
արդեօք
չի՞
եկել
Մեծ
վեզիրին
հասկացնելու
պահը,
թէ
Կայսերական
դեսպանատունը
արձանագրում
է,
որ
Օսմանեան
կառավարութիւնը
աւելի
շուտ
գերադասում
է
մերժել
բարենորոգումների
ամեն
փորձ,
քան
զիջումների
միջոցով
հետեւել
մի
վճռի,
որն
անվերջ
ձգձգւում
է:
Ես
համոզուած
եմ,
որ
վճռական
դիրքորոշումը
Դռան
վրայ
մեծ
տպաւորութիւն
կը
գործի:
Իմ
պարտքը
համարեցի
պարոն
Դեսպանի
բարեհաճ
ուշադրութեանն
արժանացնել
այս
նկատառումները,
որոնք
արտացոլում
են
նաեւ
մեր
ղեկավար
շրջանների
տրամադրութիւնները:
[Գ.
ԶՕՀՐԱՊ]