Օգուտ Բժշկութեան

Թուլութիւն անդամոցն որ տաճիկն խատար ասէ այս ցաւուս

Պատճառ որ ի տաքէ լինի

Զաքարիային որդին ասէ, թէ ինքն թուլութիւն է անդամոց, եւ ոտիցն եւ ձեռացն, եւ յարեան ի գիճութենէ լինի, որ յաւելնայ գիճութիւնն, ամէն անձն ճապղի եւ ի զօդուածքն։

Նշան որ ի տաքէ լինի այն է, որ երեսին գունն կարմիր լինի որ ի սեւութիւն քշտէ. եւ շատ քրտինք ելանէ յանձնէն. եւ թէ ցաւս երեւնայ, թէ պէտ չառնես՝ նա ֆալիճ լինայ։

Ստածումն որ ի տաքէ լինի։

Զաքարիային որդին ասէ, թէ երակ առ, եւ կերակուր պակաս տուր, եւ թէ թմրութիւն ի ձախ ձեռդ է՝ եւ ի յաջ ձեռացդ ի բասիլիկէն երակ առ, եւ ի յանդամն վարդի եղ եւ քաֆուր օծէ. եւ այն որ զարիւնն տաքցնէ՝ մի՛ առնուր եւ զարեան սրութիւնն խաղեցո՛ւ եւ երակ առնելով եւ լուծման դեղով։ Ա՛ռ դեղին հալիլայ եւ քապուլի ԺԵ ԺԵ դրամ, դամոնի չիր եւ յունապ Ի Ի հատ, չամիչ քսան դրամ, վարդ, նունուֆար Ե Ե դրամ, մանուշակ Գ դրամ. զամէնն եփէ՛ Գ լիտր ջրով, որ մնայ Ա լիտր, քամէ՛ եւ խառնէ՛ ի մէջն Ի դրամ խիարշամպայ եւ տո՛ւր առաւօտուն։

Դէվճանիսն ասէ, թէ ա՛ռ երակ ըստ ուժուն, եւ օծէ՛ զայնոք որ զանձն հովցնէ եւ զարեան սրութիւն խաղեցնէ, որպէս վարդի եղն եւ քաֆուրն եւ սանտալն եւ խնծորն եւ նոնոֆարին ջուրն եւ ձէթն եւ մանուշակին, եւ վարդէջուրն եւ քաֆուրն եւ ազոխն։ Եւ թէ հիւանդն ուժ չունենայ՝ տո՛ւր հաւու ձագ, եւ սումախով եւ ազոխով եւ նռան հատով եփած լինի, եւ կերակուր տաք եւ եղլի եւ քաղցր լինի՝ մի՛ ուտել. եւ ի բաղանիս մի՛ մտեր. եւ ի կշտոյ յունապ կեր որ զարեան սրութիւնն խաղեցնէ, եւ օծէ՛ ի տեղն դդմի ձէթ. շատ օգտէ աստուծով։

Պատճառ որ ի հովէ լինի

Հունան ասէ, թէ այս ցաւս ի հում խառնուածոց է, որ ժողվել է ի յանձն, եւ կամ շատ գիճութիւն ի յանդամքն է ճապղեր, եւ ի հով տեղ կենալուն է եւ ցրտուն։

Նշան որ ի հովէ լինայ այն է, որ անձն ծանր լինայ եւ թուլնայ, եւ գուն իսպիտակ լինի, եւ թէ ձեռդ ի վերայ դնես՝ պաղ լինայ. եւ թէ պէտ չառնեն՝ ֆալիճ լինայ։

Ստածումն որ ի հովէ լինի։

Հունան ասէ, թէ տո՛ւր զհոտած հապն, որ զլուծումն առնէ, եւ զպալատուրին ճուարիշն. եւ թէ կուլանկուպին եւ զանճապիլ եւ տարչինի եւ պղպեղ սնո՛ւ եւ տո՛ւր անօթեց. եւ կերակուր պակաս ուտէ. եւ սիսռան ջուր եւ շուրվայ տուր, եւ բնաւ կաթն եւ մածուն եւ որ սոցին նման է՝ մի՛ տալ. եւ օծէ՛ ղուստի ձէթ, եւ թէ զորթոյ ձէթն օծես՝ օգտէ. եւ տո՛ւր զշէյտարաճին հապն. եւ հանապազ օծէ՛ զանձն ֆարֆիոն ձիթով, եւ ղուստ եւ կղբու ձու եւ ակրկարհայ խառնուած լինայ, եւ թէ դաղձն եւ սիսանպարն եւ պապունաճ եւ աքլիմէլիք եւ մարզանկոշ, զամէնն եփէ՛ եւ ջրովն զտեղն լվա՛. օգտէ։

Մասեհն ասէ, թէ հանապազ օծէ՛ զանձն տաք ձիթերով, եւ նստի ի տաք տեղ եւ քրտնի. եւ քանի կարես՝ կերակուր պակաս կեր. եւ ի տաք աղի վերայ պառկէ. եւ ա՛ռ ղուստ եւ սնպուլ եւ հոռոմ ձէթ, եփէ՛ եւ օծէ՛ ի յանձն որ թուլացել է. շատ օգտէ, եւ կամ դրջէ՛ ի հին բամբակն եւ դիր ի վրայ. օգտէ։

Որոյ մարմինն խաղայ։ Գեղիանոս ասէ, թէ մարմնոյ խաղալն եւ շատ փռնքտալն պեղծ գործ է. եւ այսոր ծառայութիւն այնելն վերագրեալ է. եւ մարմնոյ խաղալն տանի եւ օգտէ աստուծով։