Օգուտ Բժշկութեան

Որոյ պուկն ցաւի կամ ի տաքէ կամ ի հովէ լինայ

Պատճառ ի տաքէ լինայ

Զաքարիային որդին ասէ, այս բռնվիլն շատն յարենէ լինի ի սաֆրայէն եւ յաւելվածուն. եւ պակաս լինի ի սաֆրայէ։

Նշան որ ի տաքէ լինայ այն է, որ արենէ լինի՝ գունն կարմիր եւ երկնին ի լի, եւ աչվին կարմիր. եւ այն որ ի սաֆրայէ լինի՝ ծարաւ խիստ լինի, եւ տաքութիւն յաւելի խիստ։

Ստածումն որ ի տաքէ լինի։

Զաքարիային որդին ասէ, թէ ի կիֆալէն երակ առ, եւ սրքնճուպին եւ խառնուպի ջուր, եւ քացխով խաղաջ արա. եւ Գ օր այսպէս արա եւ յետեւ խիարշամպի մէջ եւ դալար կաթ հալէ՛ եւ տո՛ւր խաղաջ առնել։ Եւ թէ չի յաջի՝ ա՛ռ չոր թուզ եւ ջրով եփէ եւ կէս նուկի պորայ եւ Բ դրամ մեղր խառնէ եւ խաղաջ արա. եւ հուլպայի ջուր եւ ամբրաւ եփած խաղաջ արա։ Եւ թէ չի յաջի՝ զայս ի պուկն փչէ. - Ա՛ռ սպանտի հունտ եւ բողկի, եւ մուռ, անգուժատ եւ պորայ հայոց եւ նշատիր Ա Ա բաժին. ծեծէ՛ եւ յիրար խառնէ եւ ի պուկն փչէ. եւ հանց լինայ որ ի խռչիկէն իրք չիջնու՝ նա ի գագթէն ապիկիս արկ եւ Բ երակն որ ի լեզվին ներքեւն է ի լի է արիւնով՝ բա՛ց եւ հա՛ն զարիւնն. եւ թէ բերանդ ուռի՝ բա՛ց զկիֆալին երակն։

Մասէհն ասէ, թէ ի սաֆրայէ լինայ՝ եւ լուծումն օգտէ եւ խաղաջն օգտէ. եւ վարդէջուր եւ աղտորով դրջէ. եւ գարէջուր եւ պզր ղաթունի լուապն եւ խիարշամպայ եւ Բ նռան ջուր, որ լինայ ճրագւովն քամած, եւ անօթեց խաղաջ արա, եւ մրգաւ զփորն լուծէ. եւ մրգաջուր տուր եւ կակուղ հոկնայ արա, եւ ամէն քաղցր իրաց պահէ՛ եւ թթու իրվի կեր. եւ ասպաղուլի ջուր եւ մանուշկի ձէթ խաղաջ արա. օգտէ։

Պատճառ որ ի հովէ լինի

Ապուճարէհն ասէ, թէ յորժամ այս ի հովութենէ լինայ եւ պալղամին աւելվածուն եւ թանծր գիճութենէ որ ժողվի. եւ ժողվելուն ուժովն լնու զփողն եւ զպուկն։

Նշան որ ի հովէ լինի այն է, որ բերնէն ջուր շատ երթայ եւ պուկն ցաւի, եւ դժար երթայ կերակուրն ի վար, եւ երեսին գունն իսպիտակ լինի, եւ թէ տաք իրվի դնես՝ դիւրաւ գայ։

Ստածումն որ ի հովէ լինի։

Ապուճարեհն ասէ, թէ ա՛ռ մանեխ Ե դրամ. ծեծէ՛ եւ Ա լիտր մեղրաջուրն խառնէ եւ խաղաջ արա. եւ սրքնճուպինով եւ բողկի ջրով այլ խաղաջ արա. զպորան եւ զնշատիրն, զհլթիսն ծեծես եւ փչես ի փողն. եւ թէ ցաւն յուժով է՝ լուծումն արա հապի այարիճով եւ սուր հոկնայով. եւ ապքամայով խաղաջ արա, եւ զպալատուրին մեղրն ի վզին լսեռն օծէ. օգտէ, յետ դարձնէ, զներսի գիճութիւնն ի դուրս հանէ. եւ մանեխ եւ նշատիր եւ ակրկարհայ եւ անգուժատ եւ պղպեղ ծեծէ՛ եւ ի մեղրն խառնէ եւ անօթեց խաղաջ արա, եւ հով եւ թթու կերակրէ պատրաստէ՛ զքեզ։

Մատային որդին ասէ, թէ հապի ղուղիայ տուր եւ լուծէ՛ խիստ, եւ պապունաճ եւ աքլիլմէլիք եւ մարզանկօշ եւ սիսանպար եփէ՛ ջրով, եւ զերեսն ի շոգին բռնէ, որ երթայ ի խռչակն եւ զպեղծ գիճութիւնն կտրէ. եւ հով իրաց պահէ՛ զքեզ. եւ սիսռան ջուրն օգտէ։ Եւ ի յառաջն ցաւուն ա՛ռ բողկ եւ ընկուզ եւ իսպիտակ զաճ, եփէ՛ եւ խաղաջ արա։ Եւ թէ գինով ոսկր երթայ ի փողն՝ պատրուգ արա եւ մեղր օծէ եւ խօթէ ի խռչակն եւ այլ գինի լից. օգտէ։

Հունան ասէ, թէ այս ցաւս յորժամ ի վերի փողն մօտ լինի՝ հեշտ է. եւ թէ վարն լինի դժար է եւ յուշ ողջանայ եւ չընդունի զստածումն։