Ժամանակագրութիւն

Թուին Հայոց ՌՃՀԱ (1722)-ին, մայիսի Է (7)-ին, սուրբ Գէորգայ եկեղեցին հիմնարկեցին շինութեան, տէր Աստուած հաստատ պահեսցէ. ամէն:

Զայս տէֆթերիկս ես` անարժան Աստուածատուր դպիրս սահմանեցի, որ ինչ անցք անցանի զամենայն կարգաւ գրիմ, վասն օգտի ի դիպող ժամու:

Թուին ՌՃՁԳ (1734) մեծ պահոցն Լուսաւորչին տօնին ելուն հինգշաբթի օրն, որ է մերձ Ղազարու յարութեան, զտէր Ղազար քահանայն եւ զՄելիք օղլի խօ•ա Մարգարն Իսմայիլ փաշան ի կամուրջն կախեց զերկուսն ալ:

Թվին ՌՃՁԳ (1734) եւ ՌՃՀԸ (1729) եւ ՌՄՀԴ (1825) եւ ՌՆԶ (1957), ՌՇԻ (2071), յայս թուին տարիցս մէկ շրջանն ՇԼԲ (532) տարի է, ի մէկ շրջանն Ե (5) անգամ մոլորին Յոյնք եւ այլազգ քրիստոնեայքն, բայց մենք Աստուծով պատրաստ լիցուք որ չի խաբուինք. Աստուած յիշեցէք զտէր Յօհան երեցն հայր մեղայիւ:

Թուին ՌՃՁԸ (1739) սուրբ Յակոբայ բարեկենդանին, շաբաթ օրն, կամուրջն երեցաւ. գնացաք բարեկենդան, կրկին շինեցինք Բ (2) /25/ կողմն ալ: Անտի գնացաք Զատկին կիրակին օրն Մէմիշ փաշան եկաւ Կամրակապ իջաւ, ցորենին չափն Ե (5) ըռուպ, գարիին չափն Բ (2) ղրուշ, շատ նեղութիւն կրեցաք Ակնեցիք:

Թուին փրկչի ՌՉՃԽԱ (1741), թուին Հայոց ՌՃՂԱ յարեւելից կուսէ գիսաւոր աստղ մի ծագեր է, գիշերն մինչ հաւու խօսուն երեւէր, մարտ 1-ին անյայտ եղեւ: Այս տարի սաստիկ սով եղեր է, որ հարք զորդիս վա•առեր են եւ բազումք սովամահ եղեր են, միւս տարին ցորենին չափն Դ (4) ղրուշ ելեր է:

ՌՃՂԱ (1742) դարձեալ յայսմ տարւոջ մեծ պահոցն սուրբ Լուսաւորչին, շաբաթ օրն, Ակինը ցամաքեցաւ, որ առ տէր աղաղակեցաք Դ-Ե (4-5) օր, յետոյ կրկին բղխեցոյց բղխեալն ի հօրէ սուրբ հոգին Աստուծոյ: Ցամաքած օրը Տա•կները միւրասէլէ տվին, թէ «Եկեք դուք ալ Ին•իլն կարդացէք կէօլին վրայե, մենք ալ շաբաթ երեկոյին հսկում արարաք եւ կիրակի առաւօտու Բ (2) եկեղեցւոյ պաշտօնեայք եւ բազմամբոխ ժողովրդովք գնացաք. Զ (6) ջրօրհնեաց կարգն սկսաք կատարել, վասն որոյ … Տանշմանքն լցան բազում նախանձու եւ դիմեցին ի վերայ մեր եւ դարձուցեալ զբանն եւ ասէին, թէ «Ձեր կարդալուն ձայննե կամ «Խնկին հոտն կու գայ մենք չենք ուզերե. եւ սկսան զմեզ հարկանել` ոմանք քարիւ եւ ոմանք ձիւնէ թոփով ալ մեզ ցրուեցին. անարգ Աստուածատուր դպրիս մէջքն քար մի զարկին, որ կարծեմ թէ մինչեւ հիմակ կու ցաւի:

Թուին Հայոց ՌՃՂԷ (1748), յուլիսի ամսեանն ԺԴ (14), օրն հինգշաբթի, մէջ կէս աւուրն եւ իքինտուն, արեգակն Գ (3) բաժին խաւարեցաւ Գ-Դ (3-4) սըհաթ եւ ապայ լուսաւորեցաւ:

Ակնեցի Պօղոս վարդապետն, մեծ Վարդան վարդապետին աշակերտացն էր, սերեալ ի Թադէոս առաքելոյ գաւազանէն յառաջացեալ օծումն եւ տէր Օհաննէս կոչեցեալ:

Մեր սուրբ Գէորգ եկեղեցին կար տէր Մինասն, տէր Մատթէոսն, տէր Ղազարն, տէր Ստեփաննոսն եւ տէր Կարապետն:

Թուին ՌՃՂԸ (1749) մեծ պահոց ետքի շաբթուն Ապուչեխուին լեառն փլաւ, շատ աւեր արաւ այգիներուն եւ կամուրջն փլաւ:

/26/ Թուին Հայոց ՌՃՂԸ (1749) Համբարձման Քրիստոսի, որ էր մայիսի ամսեանն Ը (8)-ին, յօրն երկուշաբթի, անարժան Յոհան երէցս մըտի ի Մշու սուրբ Կարապետ եւ առաջի գիշերիս լուսն գեղեցիկ էջ յերկնից ի վերայ Կաթողիկէին, լուսացնցուղ սուրբ գերեզմանի մկրտչին Քրիստոսի, զոր ակներեւ տեսեալ ուրախացաք եւ գոհութիւն մատուցաք եւ այլն. Ք[րիստոսի] ծառայ տէր Յօհան:

Թուին Հայոց ՌՄԶ (1757) հոկտեմբերէն սկսաւ սղութիւնն, որ չափ մի ցորենն Ը (8) ղրուշ ելաւ եւ ՌՄԷ (1758) փետ[րուար]էն մինչ յուլիս ցորենին չափն Դ (4) ոսկի մինչ Է (7) ոսկի. չափն ԻԵ (25) օխ[ա]յ էր: Եւ բազում տեղ հայրք զորդիսն եւ մայրք զդստերսն իւրեանց վա•առեցին եւ բազում զստնդեայ մանկունս ընկեցին ի փողոցն եւ բազումք ի •անապարհի սովամահ եղեն: Եւ այս քաղաքիս մէջն օխ[ա]յ մի հացն ԺԸ (18) փ[ա]ր[ա]յ, օխ[ա]յ մի չոր միսն Լ (30) փ[ա]ր[ա] այլն եւ այլն, մայիս որ հասանք նոր ցորենն Բ (2) ղրուշ:

Թուին Հայոց ՌՄԸ (1759) ս. Հրեշտակապետացն տօնին, օրն շաբաթ, երեկոյին ի Ժ (10) ժամուն, Պօղոս աստուածաբան հայր, •գնազգեաց վարդապետն, վախ•անեցաւ եւ երկուշաբթի ի տապան իջուցաք. տէր Յիսուս լուսաւորեսցէ զհոգին նորա. ամէն:

Թուին Հայոց ՌՄԺԸ (1769), օգոստոսի ամսեան Ժ (10) ս. Աստուածածնայ պասին, օրն երկուշաբթի, Չոլախենց երանելի Ալեքսանն, վասն սիրոյն Քրիստոսի, նահատակեցին. եւ յայնմ գիշերին, յորում էր ի մէջ շուկային կախեալ առ ի ծառին, սաստիկ լոյս էջ յերկնից ի վերայ նորա, զոր ակներեւ տեսին Հայք եւ Տա•իկք … եւ մեք հաւատացեալքս ուրախացաք եւ փառս մատուցաք Աստուծոյ, որ սքանչելեօք փառաւորէ զսուրբս իւր:

Թուին Հայոց ՌՄԺԸ (1769) օգոստոսի ամսոյ սկիզբն, յարեւելից կուսէ, փոքրիկ եւ նուազ լուսով, աստղ մի ելաւ եւ ունէր իւր առաջն ձողանման շառաւիղ մի մինչ արեւմտեան մօտն եւ ամիսն, որ լմնցաւ նէ անյայտ եղեւ: Սակայն յայս կէտս օսմանցուց էսկէրն ի Մօսկօֆու վրայ պատերազմ էր գնացեր:

/27/ Ասկի վար անարժան տէր Առաքելս գրելոց եմ, որքան անցք անցեն Աստուծով:

Թուին Հայոց ՌՄԻԱ (1772) Մեծ պասին առջի շաբթին կամուրջն այրեցին, որ գնացաք օգոստոսի ամիսն Աստուծով կրկին նորոգեցին:

Թուին Հայոց ՌՄԻԶ (1777) Միքայէլ վարդապետն առաջնորդ եղաւ ամենասուրբ Փրկչայ վանուցն մեր կամ քաղաքիս. տէր Աստուած երկար կեանս պարգեւեսցէ:

Թուին Հայոց ՌՄԼ (1781) մէկին յուլիսի ամսեանն մեր ամիր աղայներն կամեցան, որ եկեղեցւոյ աւլուին պատն նորոգել տային, գնացին խատուն կամ վօյվօտայ աղային կամ այաններուն քով զրուցեցին, անոնք ալ որը հա էին ըսեր, որը` չէ. վերջն զոհրապցիք դրացներն գնացին տավա•ութիւն արին, թէ «Մեր տղոցը վրայ կը փլչիե կամ «Անոնց ժամուն ձայնը մեզի կու գայե. հիւ•էթ արին, խատին ալ ելաւ պատին վերայ քէշֆ արաւ, շինելու միւրասէլէն տուաւ: Ժողովեցան … գնացին առ Պիղատոս ըսին, թէ «Դուն ժամ շինել կու տաս …ե վերջն միջնորդ ինկաւ խատին իւրեանց ոսկի գլուխն: Այս ամենայն եկն ի վերայ մեր վասն մեղաց մերոց. եւ յետ այսորիկ վերջն խատին ելաւ … գնալն իքէն Սեւաստ հանդիպեր Օսման փաշային գանկտեր էր, թէ «Ակին զօրպայները այսպիսի բան արին իմ գլուխնե: Օսման փաշան ալ այն միջոցին Քրդուն վրայ սէֆէր կերթայր, •ամբան ընկաւ եկաւ Ակն, հա•ի, հօ•ա ժողովեց. «Աս ի՞նչ է որ արեր էքե ըսաց … կամ «Ժամ քակեր էքե. բռնեց … աղայենց … աղան կամ … անց … աղան խեղդեց, մէկ երկու խանութ կամ մէկ երկու տուն քակեց պիրազէն ալ ստակ առաւ ելաւ գնաց:

Դարձեալ թուին ՌՄԼԲ (1783) որ մտաք Ստամպօլ Տա•կըներն արզուհալ էին տուեր թագաւորին, թէ Զոպի Մուսթաֆան նոր ժամ է շի/28/նել տուեր. թագաւորն ալ խափու•իպաշին թային արաւ, թէ «Գնա տես թէ սուտ է, թէ իրաւե: Մեծ պասին իքին•ի կիրակին խափու•իպաշին եկաւ. ելաւ ժամուն վրայ. Տա•կները ոտք կոխեցին, թէ ժամ է պարիսպ չէ: Խափու•ին ալ խուսուր մնացածն ալ քակել տուաւ, քարն աստիս անդին տէվր ընել տուաւ: Շատ ստակ գնաց թէ խափու•ուն, թէ խատուն, իլամին, կարծեմ թէ Ճ (100) քեսէ ստակ գնաց, պատն ալ մնաց այնպէս երեսի վրայ:

Թուին ՌՄԼԸ (1789) մարտի ամսեան Ստամպօլու, Սալահօռ եւ Սեւաստու վօյվօտան բազում հեծելօք եկին: Շատ անտանելի տէրտ քաշեցաք, քաղաք կամ գիւղ ոչ լսեր էաք, ոչ տեսեր էաք այսպիսի բան. ստակն Ծ (50) ղրուշ սալեան արին, այսմ տարոջ շատ նեղութիւն քաշեցաք, տէր ողորմեա:

Թուին Հայոց ՌՄԽԳ (1794) մայիսի մէկին Վերի սուրբ Աստուածածնայ եկեղեցւոյն հիմն արկին, գնացաք սեպտեմբերի ամսեանն Ե (5)-ին աւարտն հասաւ. Վերացման խաչին կիւրակի օրն օծումն ընկալաւ. տէր հաստատուն պահեսցէ ի վերայ առաքելական …:

Թուին Հայոց ՌԲՃԽԳ (1794)-ին սեպ[տեմբերի] ԺԸ (18) սուրբ Գէորգայ եկեղեցւոյն հիմն արկին, գնացաք թուին ՌԲՃԽԴ (1795)-ին օգոս[տոսի] ԺԹ (19)-ին ս. Աստուածածնայ Է (7)-երորդ աւուր կիւրակէին, ընկալաւ օծումն Էջմիածնայ նուիրակ աստուածաբան վարդապետ Բարսեղէ, տէր հաստատուն պահեսցէ:

Թուին Հայոց ՌԲ[Ճ]ԾԷ (1808) օգոս[տոսի] ամսոյն Միքայէլ աստուածաբան վարդապետն ի հող տապան իջաւ. տէր լուսաւորեսցէ իւրեան հոգին: