Զսոյն
ժամանակս
ի
հրամանատարութեան
Եզիտի
եւ
յիշխանութեանն
Աբդլայի
միւսոյ
յոյժ
ծանրացաւ
անուր
լծոյ
հարկապահանջութեան
ի
վերայ
աշխարհիս
Հայոց.
քանզի
դժոխաձեւ
ագահութիւն
անհամբոյր
թշնամւոյն
ոչ
շատացաւ
ուտել
զմարմինս
ընտրելոց
Քրիստոսի
հօտիս
եւ
ըմպել
զարիւն
իբրեւ
զջուր
զարհամարհանս
նոցա.
այլ
համօրէն
զբոլոր
երկիրս
Հայոց
արկանէր
ընդ
անհանդուրժելի
վտարանդիւք.
զի
վախճանեաց
զգիւտ
արծաթոյ
ի
յերկրէս,
եւ
ամենայն
ոք
տալով
զպաճարանս
ընչից
իւրեանց՝.
ոչ
գտանէին
զգինս
փրկանաց
անձին
իւրեանց.
եւ
չար
կտտանօք,
գելարանօք
եւ
կախաղանօք
եւ
դառն
տանջանօք
կեղէին
զկեանս
մարդկան:
Եորմէ
փախստեայ
եղեալ
բազումք
յայրս
եւ
ի
փապարս
երկրի՝
ղօղեալ
թագչէին.
եւ
ոմանք
ձիւնահեղձ
եւ
գետավէժ
լինէին
վասն
անտանելի
աղետիցն.
զի
ոչ
էր
գիւտ
զոր
հայցէինն,
գտանել
պահանջումն
սակի
արծաթոյն,
այլ
ըստ
գլխոյ
արանց.
որովք
թափուր
մնացեալք
յամենայն
ստացուածոց՝
կապէին
կապանօք
տնանկութեան
երկիրս
Հայոց,
եւ
առհասարակ
ճաշակէին
ի
հնոցէ
աղքատութեան
նախարարք
եւ
մեծամեծք:
Թէպէտ
եւ
բազում
անգամ
բողոքէր
իշխանն
Սահակ
եւ
հայրապետն
տէր
Տրդատ
որ
ի
տանէ
նախարարացն
Վանանդ
գաւառի՝
այլ
ոչ
լուաւ
զաղաղակ
նոցա
Եզիտն
որ
ի
վերայ
հարկին
էր
յաշխարհիս:
Բարձրացեալ
բողոք
տրտնջմանն
հասանէ
առ
Աբդլայն,
եւ
խրոխտացեալ
կոչէ
առ
ինքն
զԵզիտն
եւ
փոխանակ
նորա
առաքէ
զԲագար
որդի
Մսլիմայ:
Եւ
յետ
ոչ
բազում
ժամանակի,
զի
եւ
ոչ
զամ
մի
ողջոյն
տեւեալ
Բագարն,
կոչէ
զնա
առ
ինքն
առանց
իրիք
պատճառի,
եւ
առաքէ
զՀասան.
քանզի
մեքենայոյզ
խորամանկութիւնն
յորդորէր
խոնարհեցուցանել
զերկիրս
Հայոց
ի
տեղիս
չարչարանաց.
մանաւանդ
թէ
ոչ
նա,
այլ
կամք
ուղղչի
իշխանացն
կատարի,
որում
ի
վերուստ
վկայէր
բարկութիւն
գոլ
բազմութիւն
մարախոյն
եւ
կարկուտք
եւ
երաշտութիւնք
անձրեւաց:
Այսոքիկ
ցոյցք
բարկութեանն
ի
վերայ
մեր:
Իսկ
իբրեւ
եկն
Հասան
որդի
Կահաթրայ
հրամանատար
ի
վերայ
երկրիս
Հայոց,
եւ
ընդ
նմա
գունդ
բազում
ի
տոհմէ
Խորասան
աշխարհին,
որք
առաւել
դառնութեամբ
յաճախ
գործէին
զզազրագործութիւն
եւ
բազմացուցանէին
զաղէտս
եւ
զհեծութիւնս
աշխարհիս,
զի
որպէս
նախ
զայս
պատմեցաք՝
ի
տեառնէ
կարծրանային
սիրտք
նոցա
առ
ի
վրէժխնդրութիւն
չարեաց
մերոց.
զի
արդարեւ
սով
եւ
սուր
եւ
սասանութիւն
յաճախէր
յազգապետութեան
նորա:
Եւ
եւս
առ
այսոքիւք
արհամարհութիւնք
հայրապետաց,
այպանութիւնք
եպիսկոպոսաց,
գան
եւ
խոշտանգանք
քահանայից,
իշխանաց
եւ
նախարարաց
քարշանք
եւ
քայքայութիւնք.
որում
ոչ
կարացեալ
հանդուրժել
զօրագլուխք
աշխարհիս՝
հեծէին
եւ
հառաչէին
յանհանդուրժելի
տագնապէն.
քանզի
զռամիկ
բազմութիւն
մարդկան
խոշտանգէին
ազգի
ազգի
չարեօք,
զոմանս
փոկահարութեամբ
լլկէին
վասն
հարկապահանջութեան
դառնապէս,
եւ
զոմանս
գելարանօք
եւ
կախաղանօք,
եւ
զոմանս
մերկացեալ
ի
զգեստուցն՝
արկանէին
ի
մէջ
լճից
յաւուրս
դառնաշունչ
ձմերայնւոյ,
եւ
կարգէին
ի
վերայ
պահապանս,
զի
չարչարեսցեն
զնոսա,
եւ
այնպէս
չարալլուկ
կտտանօք
կեղէին
զկեանս
նոցա,
զոր
պատմել
ոչ
կարեմք
զաղետիցն
պատմութիւն:
