Ղարիպն յորժամ արար խորհուրդ գնալոյ

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Անեղն աստուածն ամենակալ
Էիցն բնաւից պատճառ եղեալ,
Գերակատար էնն բարձրեալ,
Բանականաց անճառ եղեալ:

Որդին ծնունդ անսխալական,
Ի սուրբ Հօրէն աստուածական,
Անտանելի եւ անսահման,
Անհուն, անբաւ եւ անթուական:

Հոգին բղխումն է տիրական,
Շնորհն անբաւ եւ իսկական,
Որ միշտ բաշխէ անխնայական
Ի յարարածս համանգամայն:

Որպէս Մովսէս մեծն տեսեալ,
Սուրբ մարգարէն աստուածարեալ,
Զհոգին աստուած ի ջուրց շրջեալ,
Զի զօրութիւն ի տարերս տալ:

Զի նոյն Հոգին, որ ի Հօրէ
Միշտ զարարածս իւր զարդարէ,
Զեկեղեցի իւր հաստատէ,
Աստուածութեամբն պսակէ:

Որպէս յառաջն ետ մարգարէ,
Գիր եւ օրէնքս ի Սինայէ,
Որ խօսեցաւ նա ի յամպէ,
Քառասուն ամ յանապատէ:

Իսկ զմեծ շնորհս նոր Սիոնէ,
Որդովն իւրով, որ ի Հօրէ,
Որ ազատեաց զազգս ի չարէ,
Զհոգինն փրկեաց ի խաւարէ:

Առաքելովք հաւատ շնորհեաց
Եւ աւազան մեզ հաստատեաց,
Հայրապետօք կարգաւորեաց,
Վարդապետօք փառազարդեաց:

Եւ ի վերջին ժամանակիս,
Ի նուաստանալ մեզ Հայկազնիս
Եւ ի մերոյ թուականիս,
Քսան եւ մի յոբելեանիս,

Երեւեցաւ Հայաստանիս
Տէր Կարապետ Բաղիշեցիս,
Յար եւ նման ի մեծ նախնիս,
Աստուածային սրբոց գնդիս:

Պատկեր պայծառ սուրբ Արարչին,
Զուտ եւ մաքուր յախտից կրկին,
Պայծառացեալ շնորհօք վերին,
Խստակրօն իբր անմարմին:

Այլեւս ամէն շնորհօք լցեալ,
Ըստ երկնայնոց վեհից նմանեալ,
Իբրեւ զաթոռսն զՏէրն հանգուցեալ
Եւ զքրովբէսն զհեղումն առեալ:

Զերթ զսրովբէսն սրբաբանեալ,
ԶԵրրորդութիւնն դաւանեալ,
Յոյժ ուղղակի եւ անսխալ
Եւ միշտ ազանցն քարոզեալ:

Բարձր եւ պայծառ քան զերկին,
Քարոզդ կենաց աստուածային,
Լուսով փայլեալ ահեղագին,
Շնորհօք հոգոյն աստուածային:

Նման ծագման արեգական,
Փայլիս յաշխարհս Հայաստան,
Տէր Կարապետ կորովաբան,
Մեծ հռետոր իմաստնական:

Ի խաւարեալ ժամանակիս,
Գիշերանման մեղաց մթիս,
Իբրեւ զլուսինն լի երեւիս
Եւ աստեղացն հանգոյն փայլիս:

Միջնորդ շնորհաց ես երկնային,
Ամպդ քաղցրահոս եւ մշտային,
Որ ի ծովէն աստուածային,
Զշնորհս ցօղես յամենեսին:

Հողմ հարաւոյ յոյժ ջերմային,
Հալող սառից ձմերնային,
Օդ քաղցրասնունդ եւ մեղմագին
Եւ զովացող տապոյ չարին:

Անհուն շնորհօք ես լրացեալ,
Իբրեւ զծով ծանրածաւալ,
Իմաստութեամբ խորոց նմանեալ,
ԵՒ զօրութեամբ գետ յորդորեալ:

Ջուր կենդանի աղբերական,
Համ քաղցրագոյն եւ զանազան,
Արբուցանես զազգս մարդկան,
Զպասքեալ անձինս զամենեսեան:

Երկիր պարարտ արդիւնաւոր,
Պտուղ բերես հարիւրաւոր,
Դու աստուծոյ ես մասնաւոր,
Արքայութեան ժառանգաւոր:

Լեառն աստուծոյ, հանդիսարան
Թագաւորին անմահական,
Զերթ զԹաբօր եւ զՔորեբ,
Էջ աստուծոյ սինէական:

Դու ծառ տնկեալ ես ի դրախտին,
Պտուղ կենաց ի քէն կթին,
Որք ի պտղոյն յայն ճաշակին,
Ժառանգեն զկեանսն յաւիտենին:

Ծաղիկ պայծառ ի պարտիզի,
Հոտ քո բուրէ քիմս ամենի,
Գոյն քո երփն-երփն զարդարի,
Ամենեցուն ես ցանկալի:

Եւս առաւել դու իմ հոգի,
Թագ ի գլուխս պանծալի,
Հոգիս քեզնով է կենդանի,
Տէր Կարապետ, սիւն իմ սրտի:

Տէր Կարապետ խոհեմական,
Անձամբ մաքուր սրովբէանման,
Դու խունկ անուշ հոտով բուրման,
Ծխանելի տէրունական:

Զմուռ, հալւէ եւ կասիան,
Նարդոս, քրքում եւ պալասան,
Տաշխ եւ կնդրուկ տէրունական,
Դու պատարագ աստուածութեան:

Ոսկիագոյն փայլիս պայծառ,
Աստուածային լուսովն անճառ,
Արծաթ մաքուր ես հրաշափառ
Եւ մարգարիտ պարզ որպէս սառ:

Պէս-պէս ականց երկոտասան,
Ներգործութեանց եղեր նման,
Այլեւ գոյնոցն զանազան,
Որք ունէին շնորհ հրաշազան:

Կրկին կերպիւ համանման,
Եղեալ քարինքն պատուական,
Նահապետացն երկոտասան
՚Ւ առաքելոցն սրբազան:

Զի դու զմրուխտ ես լաւագին,
Որ է կանաչ գեղեցկագին,
Նշանակեր նա զՂեւին
ԵՒ զՅոհաննէսն երանելին:

Եւ սարդիոն է շիկագոյն,
Դու զարդարեալ հրով հոգոյն,
Ռուբէնի էր նա հանգոյն
Եւ Փիլիպպէի Գալիլիացոյն:

Գունով կամիր է տպազիոն
Եւ դուն երկեալ ի սուրբ հոգոյն,
Նշանակէր նա զՇմաւոն
Եւ զՄատթէոսն գերագոյն:

Դու կարկէհան, որ կայծ կոչի,
Զի յԱփրիկէ նա գտանի,
Փայլմամբ նման էր Յուդաի
՚Ւ առաքելոյն Մատաթիաի:

Ծիրանագոյն ակ շափիւղայ,
Տէր Կարապետդ գերակայ,
Խորհուրդ ունէր նա զԴանայ
Եւ Պօղոսին նման է նա:

Եւ դու յասպիսակ նազելի,
Ամէն մարդկան ես ցանկալի,
Նման էր նա Նեփթաղիմի
Եւ Պետրոսի մեծին վիմի:

Զի գոճազմն է կապուտ գունով,
Դու բազմաշնորհ իբրեւ զծով
Որ ի յԱսէր նման գոլով
Եւ յԱնդրէաս մեծ խորհրդով:

Դու ես սուտակն լիգիրոն,
Որ է կապուտ, աւազագոյն,
Նահապետ էր Գադ անուն
Եւ Թադէոս տաճար հոգոյն:

Իբրեւ զակատն ոսկիափայլ
Ի Քաղդէաս նա երեւեալ,
ԶԱբօղոնի նա տիպ եղեալ,
ԶԲարդողեմիոսն գուշակեալ:

Եւ զի յակինթն ես մեծագին,
Որ է յաշխարհ Բաբելոնին,
Զի նա տեսակ ի Սաքարին
՚Ւ առաքելոյն Շմաւոնին:

Եւ դու շնորհօք փառազարդեալ,
Իբրեւ զեղունկ գեղագունեալ,
Նա բենիամին է անսխալ
Եւ յակոբոսն հոգով մաքրեալ:

Զի դու բիւրեղ ես ծովագոյն,
Օդատեսակ եւ պարզագոյն,
Նա էր Յովսէփ գեղեցկագոյն
Եւ Թումաս անհաս խորութիւնն:

Էիցս բնաւից արարածոց,
Գերագունից եւ ընտրելոց,
Համանման տէր Կարապետ`
Աստուածուսոյց սուրբ վարդապետ:

Դու միամիտ իբր իբր աղաւնի,
Անոխակալ ես ի սրտի,
Բարձրագնա իբր արծըւի
Եւ ահարկու ամենայնի:

Առեւծ հզօր ես, նազելի,
Յամէն ազանց դու գովելի,
Զի չարն ի քէն յոյժ սարսափի
Եւ ի յանդունդս հալածի:

Տիպ տիրական աստուածային,
Որպէս զԱդամ մարդն առաջին
Շնորհօք լցեալ ահեղագին
Փառօք եդեալ յեկեղեցին:

Դու պատարագ աստուածային,
Որպէս զԱբէլ զսուրբ նախնին
Եւ նմանեալ մեծի Սէթին,
Որ փարատեաց զսուգ Հօր սրտին:

Եւ յուսադրող մարդկան սրտին,
Որպէս զԵնովս` որդի Սէթին
Եւ պահացող նման Ենովքին,
Զոր եւ փոխեաց Տէրն ի դրախտին:

Պարկեշտ վարուք իբր անմարմին,
Սրբահոգի նման Նոյին,
Դու Մելքսեդեկ Սաղիմին,
Քահանայապէտ Տեառն մեծին:

Աբրահամու հաւասարեալ,
Աստուածասէր եւ կատարեալ,
Մեծահաւատ եւ հիւրընկալ
Եւ յաստուծոյ յոյժ սիրեցեալ:

Նահապետին որդի ծնեալ,
Մեծ աւետեօք զՍահակն օրհնեալ
Եւ խնդութեամբ եղեւ լցեալ,
Զի ժառանգորդ նորին եղեալ:

Զանդրանկութեան շնորհս առեալ
Եւ զօրհնութիւն Հօրն ընկալեալ,
Զմեծն Յակոբ զաստուած տեսեալ,
Երկոտասան որդիս ծնեալ:

Եւ դու նոցին ես մասնակցեալ,
Հայր վարդապետ սրբազանեալ,
Միտք իմ ի քէն լուսաւորեալ,
Իմ արեգակն լուսափայլ:

Տէր Կարապետ, շնորհօք լցեալ,
Ամենալի սեղան կազմեալ,
Զքաղցեալ անձինս դու կերակրեալ,
Որպէս զՅովսէփ յառաջ եղեալ:

Որքան ծնունդ որդոց մարդկան,
Շնորհօք Տեառն ընտրեցան,
Ամենեցուն եղեր նման,
Տէր Կարապետդ վեհական:

Վէմ հաստատուն անդրդուելի
Եւ յումեքէ անշարժելի,
Իբրեւ զՅոբ երկայն ոգի,
Սպասող վարձուց փոխարէնի:

Պարագլուխ սուրբ մարգարէն,
Մեծն Մովսէս ընտրեալն յազգէն,
Զի կոչեցաւ ի յանեղէն
Եւ ընկալաւ գիր եւ օրէն:

Դու ի հոգոյն սրբոյ լցեալ,
Տէր Կարապետ հրաշազանեալ,
Զի Մովսէսի եղեր նմանեալ,
Հոգով մարմնով փառազարդեալ:

Յեսու ընտրեալ յետ Մովսէսին,
Տէր եւ իշխան Իսրայելին,
Տարաւ զնոսա ի Պաղեստին`
Ւ յաւետեաց երկիր բարին:

Եւ դու ի կարգն Քրիստոսին
Յետ Գրիգորի Լուսաւորչին,
Հանց զմեզ յերկինս վերին,
Ւ խոստացեալ տեղի բանին:

Յաստուածային հոգոյն ընտրեալ,
Կոչմամբ նորին յառաջ եկեալ,
Տէր եւ գլուխ դու մեզ կարգեալ,
Իբր զԳեդեհոն յաղթող եղեալ:

Ծնունդ աւետեաց Նոր Սիոնի,
Համանման Սամուելի,
Անախտ սրտիւ եւ սուրբ հոգի
Եւ անաչառ ի յատենի:

Սիրտ աստուծոյ, սիրող բարեաց,
Կայտառ ի գործս, ատող չարեաց,
Զերթ զԴաւիթ սաղմոսասաց,
Արժանացեալ կրկին շնորհաց:

Խորին մտով եւ իմաստուն,
Բազմահանճար եւ յոյժ ներհուն,
Խրատող անձանց ամենեցուն,
Զերթ զՍիրաք եւ զՍողոմոն:

Արդարութեամբ սնեալ ոգով,
Եղիայի նման գոլով,
Միտ քո յերկինս վերանալով,
Յերկրի` միայն գարշապարով:

Իմ հայր, զքեզ ես աղաչեմ,
Պարգեւս տացես իմոյ անձին,
Որպէս եւ նա յաշակերտին,
Ի վերանալն իւրոյ յերկին:

Սքանչելագործ աստուածային,
Վարս ստացեալ զԵղիսէին,
Բանիւ ի քէն բորոտք սրբին,
Ըստ Նեեման Յորդանանին:

Աստուածաբան սուրբ Եսայեայ,
Գերամաքուր Երեմիայ,
Թագ պարծանաց Եզեկիայ,
Հաւատարիմ քան զՅովսիայ:

Եզեկիէլ հոգի ընկալ
Եւ Դանիէլ մաքրազարդեալ,
Զօրաբաբէլ դու մեզ եղեալ,
Զեկեղեցիսն նորոգեալ:

Սքանչելատես Զաքարիայ,
Աւետաւորդ Անգէայ,
Գեղեցկատիպ Մաղաքիայ,
Տէր Կարապետդ գերակայ:

Զարմ եւ զաւակ քահանայի,
Ըստ Յովաննու Կարապետի,
Դու համանուն եւ նմանի,
Հօրն շնորհացն արժանի:

Եւ Քրիստոսի` աստուածութեան,
Անճառ փառացն եղեր արժան,
Առաքելոց դասուց նման
Ելեալ ի կարգ եւ յաստիճան:

Ես չեմ արժան, որ զքեզ գովեմ,
Բան դրուատաց քեզ շարադրեմ,
Դու յաստուծոյ ես վկայեալ
Եւ ի մարդկան զարմէ ընտրեալ:

Զի եմ աղքատ յիմաստ բանին,
Մերկ եւ թափուր շնորհաց մասին,
Սիրտս կապեալ մեղաց յախտին,
Միտքս մոլոր ամենեւին:

Եւ կարճաշունչ նուազաձայն,
Շրթունքս թոյլ եւ սխալական,
Ո'չ ներտրամադրէ սիրտ իմ զբան
Եւ ո'չ գիտէ զպատշաճական:

Այլ ո'չ ունիմ միտք բանական
Եւ ո'չ շնորհս հոգեկան,
Որպէս որդոցն իսրաէլեան,
Որք ունէին ինչս մարմնական:

Զորս նուիրէին տերունական,
Առ սուրբ Մովսէսն գերական
Ւ պէտս խորանին կազմութեան,
Յանապատին սինէական:

Զպէս-պէս ակունս մեծագին,
Զարծաթ մաքուր եւ զոսկին,
Զկարմիր, զկապուտ եւ զծիրանին
Եւ զբեհեզն պիտանին:

Եմ աղքատաց նման նոցին,
Ունայնաձեռն եւ տկարագին,
Որք տային զպղնձին եւ զերկաթին,
Զփայտ եւ զմազ եւ զասուին:

Այլ քեզ ցանկան դասք հրեղինաց,
Տէր Կարապետ, պսակ փառաց,
Որպէս մեծին մեծ պարծանաց,
Լուսաւորչին Հայոց մեծաց:

Գերագուն դասքն իմանալեաց
Եւ անմարմին բանականաց,
Նախաթոռոց մեծապատուաց
Եւ քրովբէից հրաշականաց:

Սրովբէիցն սրբասաց
Եւ այլ վեցից նոցին կցորդաց,
Որք միշտ օրհնեն զՏէրն փառաց
Եւ վայելեն յանճառ շնորհաց:

Նոքայ ամէն տենչմամբ ըղձան
Եւ ի քո վարս ուրախանան,
Տէր Կարապետ, արիական
Եւ վարդապետ աստուածաբան:

Ընտրեալ ի յազգս Հայկազան,
Սքանչելագործ աստուածական,
Մեծ սիւն լուսոյ հաստատութեան,
Կանգնեալ յաշխարհս Հայաստան:

Լալով առ ոտս քո անկանիմ,
Շրթամբք զկօշիկդ համբուրեմ,
Աղաչանօք ի քէն հայցեմ
Եւ արտասուօք յոյժ պաղատիմ:

Ընկալ յինէն զբանս դրուատին,
Զդուզնաքեայ եւ զսակաւին,
Իբրեւ զլոմայս կնոջն այրին,
Բանք իմ առ քեզ հաճոյ լինին:

Եւ զիս օրհնեա աջով քոյին,
Շնորհօք հոգոյն աստուածային,
Վասն իմ մաղթեա զՅիսուս որդին,
Զի տացէ շնորհս հոգոյս նուաստին:

Երթեալ յաշխարհն քարոզել,
Զբանն կենաց վարդապետել,
Աստուածային գրովք վարժել,
Ուղղափառացն հետեւել:

Եւ զիս յախտից մեղաց փրկել,
Մինչեւ զկեանս իմ աւարտել,
Խաղաղութեամբ զհոգիս տանել,
Տեսլեան Տեառն արժան առնել:

Պաղատանօք ծնօղի բանին,
Անեղ էին եւ անմահին,
Գերակատար, մաքուր կուսին`
Մարիամու ՚ւ Աստուածածնին:

Ընտրեալ դասուցն աստուածային,
Որ նախքան զլինելն աշխարհին,
Մարգարէիցն առաջին,
Հայրապետաց սուրբ երամին:

Վարդապետաց քարոզ բանին,
Մարտիրոսաց բազում անձին,
Ճգնաւորաց խաչ բարձողին
Եւ կուսանաց պայծառ դասին:

Եւ համօրէն ամենայնին,
Յանցեալն, յաժմուս եւ յապառնին,
Իմանալեացն երկնային,
Վեհագունիցն եւ նուաստին:

Հատուցանողն ամենայնին,
Բարեաց գործող փոխարինին,
Տէրն կենաց` Աստուածորդին
Եւ թագաւորն երկնային:

Հատուցանէ վարձ զբարին
Յիւր պարգեւացն աստուածային,
Վարդապետին իմոյ մեծին`
Տէր Կարապետ հռետորին:

Յայս կեանքս տացէ շնորհս երկնային
Եւ պահեսցէ առողջ մարմին,
Զհոգին փրկէ յախտից չարին,
Մինչ ի կենաց օրն վերջին:

Եւ ի մահուան աւուր մեծին
Առաքեսցէ զհրեշտակ բարին,
Խաղաղութեամբ տանել զհոգին,
Սարսափելով այսոցն օդին:

Եւ ի միւս գալն վերջին
Քրիստոսի` մերոյ փրկչին,
Հանդերձ Հարբ եւ սուրբ Հոգին
Եւ հրեշտակացն ամենայնին:

Այլեւ որդիք մարդկան զարմին,
Սուրբք ամենայն անդ հաւաքին,
՚Ւ յԱդամայ մարդն առաջին,
Մինչեւ ի սուրբ մարդն յետին:

Ի նոյն ահեղ մեծ ատենին,
Յորժամ բազմի Տէրն յաթոռին,
Անեղակից Հօր Միածին
Եւ մարմնացեալ ծնունդ կուսին:

Քաւէ զյանցանս եւ զմեղս անձին
Տէր Կարապետ վարդապետին
Եւ զիւր ծնօղացն եւ զարմին,
Ամենայնիւ բոլորովին:

Կարգէ ի դասս աջակողմին,
Ընդ երկոտասան սրբոց գնդին,
Հրեղէն ամպով հանէ յերկին,
Ի լուսեղէն առագաստին:

Խառնէ ի զօրս անմարմին,
Ընդ վերին դասն աթոռին,
Բազմեալ կարգէ ի սեղանին,
Ժառանգել տալ յանճառ բարին:

Առ վարդապետն իմ րաբունին,
Տէր Կարապետ Բաղիշեցին,
Ես վերջացեալս առ ի բարին,
Ներսէս անուն ծառայ նմին:

Շարադրեցի զբանս դրուատին
Ի մերս Հայոց թուականին
Հազար ՚ւ յիսուն իններորդին,
Ի խռուեալ ժամանակին:

Որ եղեւ մեզ նա վարժարան,
Շնորհօք հոգոյն իմաստութեան,
Յորմէ առաք մեք գաւազան,
Ուսուցելոյ ետ մեզ հրաման:

Փառք եռակի անձնաթըւութեան
Եւ եզակի աստուածութեան,
Յանցեալն, յայժմուս եւ յապագայն,
Յարարածոցս համանգամայն: