Ամիս մը ի Կիլիկիա

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

ԱՂՕԹՔԻ

Նաւուն հանդիպակաց կամրջակին վրայ տեսակ մը անօրինակ խլրտում դէպ իրեն կը ձգէ նայուածքս։ Բացօդեայ տախտակ սարաւանդին վերեւ խռնում մը կայ մարդկային մարմիններու՝ որոնք խմբովին եւ համաչափ կերպով կը հակին ու կը բարձրանան փոխն ի փոխ։ Հաճի գացող Պուխարացիներու խումբ մըն է որ ծնրադիր ու գետնամած՝ երեկոյեան աղօթքը կ՚ընէ իր Ալլային, լուռ ու պատկառոտ։ Հայեցողի ինչ վերացում անձնիւր դէմքի վրայ, կրօնքի ի՜նչ ջերմեռանդ արբշռանք անոնց բովանդակ կերպարանքին վրայ։ Գլուխներ վեհերոտ ու երկիւղած կը ծռին, ճակատներ մինչեւ տախտակամած կը քսուին, արտեւանունքներ ծանր՝ խորհուրդի խտացումներ կը պարփակեն, եւ շուրթեր՝ պահ մը տարամերժ ամէն սուտի ու կեղտի գովքի եւ օրհնութեան ծորակներ են դարձած։ Մինիչ նաւը կ՚առաջանայ յուշիկ, մինչ ճեղքուող ջուրեր իրենց մեղմ ու միօրինակ երաժշտութիւնը կը մրմնջեն, հոն, վերը, գորշ ստուերներուն մէջ պարուրուած, կրօնքի այդ մարդերն սիրտերնուն իղձերդ կը վերուղղեն, հոգեշունչ փառաբանութիւննին կը ձօնեն իրենց պաշտելի Ալլահին…

Յանկարծ, մոռցած ամէն վիշտ եւ սթափած այն մելամաղձոտութենէն՝ զոր մթութեանց ետեւ կորսուող քաղաքէն բաժանումս եւ անծանօթի պատահականութիւնները դիզած էին ներսս, խորունկ, ցաւագին սարսուռ մը կը թօթվէ ամբողջ էութիւնս։ Ու մթնշաղի, ծփանքի, մրմունջի եւ աղօթքի այդ պահուն, տխուր, մահուան չափ տխուր յստակութեամբ մը՝ տողանցումը տեղի կ՚ունենայ երեւակայութեանս առջեւէն Կիլիկիոյ բոլոր այն աւաններուն ու գիւղերուն՝ որոնք սեւ օր մը, խուժանին կողմէ մզկիթներուն մէջ Ալլահին մատուցուած միահաղոյն թունտ աղօթքէ մը անմիջապէս վերջ՝ կը վերածուէին սպանդանոցներու, արեան լիճերու եւ մոխրակոյտներու։ Ի խորոց սրտի կարդացուած սո՜ւրբ աղօթք՝ որ սիրտեր արիացուցած էր եւ բազուկներ՝ ա՜յնքան ուժովցուցած  Կոտորածի տիեզերասատ առամը բեմադրելու համար։ Յանուն Ալլահին՝ ա՜յսքան ոճիր, ա՜յսքան սեւ ու սուգ…։

Ի զո՜ւր կը դարձունեմ յոգնատանջ նայուածքս այլուր. չեմ կրնար խուսափիլ այն ահարկու պատկերէն որ հզօր կերպով եկած է նկարուիլ յիշողութեանս մէջ։

Քեզ կը մնայ, հէ՜ք Հայութիւն, ջանալ վերակագնել բոյներդ՝ զորս այս մոլեռանդութիւնը քանդեց բիրի, հուրի ու լախտի ա՛յնքան անողոք հարուածներով։ Եւ մինչ քու դահիճներդ հանդարտ խիղճով իրենց սրբավայրերը դիմեն՝ հաւատքի բոցովը խանդավառ, դուն քու արցունքդ սրբելէ վերջ՝ խաչդ հանէ, յոգնէ՛, դատէ՛, օրն ի բուն, խոնջ թեւերուդ եւ ճակտիդ քրտինքին արդար վաստակը տար տուր քու հիւանդ, հաշմանդամ եղբայրներուդ, յանուն այդ հաւատքին՝ այրիացած եւ որբացած քու նօթի եւ անտերունջ քոյրերուդ ։ ԱՅո, ցորչափ կապուած ես հողիդ ու հայրենիքիր, ա՛յս է, ափսո՜ս, քու ճակատագիրդ, ա՛յս է քու պարտքդ։