Հրաւիրակ Արարատեան յօրինեալ ի չափս հայկականս

ՇԱՐԱԿԱՆՔ
       Որ յանէից գոյացուցեր զքո զարարածս իսկըզբանէ.
       Ի պատկեր աստուածութեանըդ քո ստեղծեր մարդ ՚ի հողոյ...
       Իսկ պատրանօք բանսարկուին ՚ի դժբախտէն արտաքս անկեալ.
       Ի յաւէժ կենդանութեանըն մահառիթ պըտղով մեռեալ...
       Ահաւոր ես թագաւոր քրովբէական ձայնիւ օրհնեալ
       Ի յերկինս ՚ի յերկրի եւ յամենայն ժամանակի։ -
       Ի գիշերին յորում մատնէր փըրկիչըն մեր ՚ի մահ խաչի։
       Իսկ անօրէն աշակերտին թողեալ ըզգութ սիրոյ նորա։
       Ժողովեալ հըրէիցըն կըշռեցին արծաթ բազում
       Առեալ տարան առ Պիղատոս ասեն ՚ի խաչ հան ՚ի խաչ։
       Սուրբ Սահակ Պարթեւ
       Որ զօրինակ Մարիամու, հոգիդ, ցուցեր մարգարէին։
       Այսօր զաւակ Յովակիմայ ետուր ըզլեառըն վիմածին։ -
       Այսօր ցընծան երկնայինքն եւ պար առեել ՚ի բարձունս
       Երգեն զերգս հոգեւորս յաւուր ծննդեան Սըրբուհւոյն։ -
       Նահապետացն Աբրահամու, Իսահակայ եւ Յակովբայ
       Պարգեւեցար ՚ի յԱստուծոյ, կոյս Մարիամ, դուստըր նոցին։ -
       Ուրախացիր Աստուածածին վերօրհնեալդ ՚ի սրովբէից։
       Ծագելով ՚ի քէն մեզ լոյս` մայր եղեր վերաձգողին։ -
       Որ անտես եւ անքընին քառակերպիցըն վեհագոյն,
       Ի փըրկել ըզմեզ եկեալ անմահից թագաւորն։ -
       Խորհուրդ մեծ եւ սքանչելի, որ յայսմ աւուր յայտնեցաւ.
       Հովիւքն երգեն ընդ հրեշտակս, տան աւետիս աշխարհի։
       Խորենացի
       Անձինք նըւիրեալք սիրոյն Քրիստոսի,
       Երկնաւոր նահատակք եւ կուսանք իմաստունք.
       Ի պարծա՛նըս ձեր բարձրացեալ տօնէ
       Մայր սիոն դըստերօքըն իւրովք։
       Բարբառք երկնաւորըք լըցին զերկիր,
       Քանզի հոտ անուշից բուրեցայք ՚ի Քրիստոս.
       Ողջակէզք բանաւորք եւ զոհք փըրկութեան,
       Եւ որոջք անարատք ընծայեալք Աստուծոյ։
       Գեղեցկութիւնըք մարմնաւոր պայծառութեան ձերոյ
       Յիմարեցոյց ըզթագաւորն եւ պակեան հեթանոսք.
       Ի գեղ ըսքանչելի աստուածատուր կուսանացն
       Տարփացեալ զըւարթունք ընդ մարդկան տօնեցին։
       Հռիփսիմէ մեծ խորհուրդ եւ անուն ցանկալի,
       Ընտրեալ ՚ի յերկրի եւ դասեալ ընդ հրեշտակս.
       Եղեր օրինակ սըրբութեան կուսանայ,
       Վարդապե՛տութիւն արանց արդարոց։
       Տէր Կոմիտաս։
       Անըսկիզբըն բանն Աստուած որ վասն մեր համբեր մահու,
       Բառնալով ըզդատակնիք անիծիցն առ ՚ի մէնջ.
       Գերապանծ մաքրութեամբ ըզմարդիկ վերագրեաց,
       Խաչակից իւր եւ վըկայք կամաւոր մահուամբ իւրեանց։
       Դիմամարտ գոլով սըրբոցն ընդ կռապարիշտ պաշտամունսն,
       Երջանիկ ճակատամարտ յայտնեցան անպարտելիք.
       Զի զԱստուած բոլորից տիրաբար սիրեցին,
       Էակցին հօր հետեւեալ ստացան ըզթագըն պարծանաց։
       Լըլկանօօք եւ քերանօք զարեան վըտակըս հոսեցին,
       Խորհըրդոցն ոչ խոտորումն եւ ոչ փոխա՛դրութիւն բարուց.
       Ծաղիկքըն նիւթեղէնք յաննիւթ ծաղիկըն յօդեցան,
       Կատարեալըք քաջութեամբ զչարին մուրհակըս կապտեցին։
       Հրով հոգւոյն զինու վառեալ ըզհալածիչըս վանեցին,
       Ձօնեցին զենմա՜մբ որոյ ՚ի բանաւոր ողջակիզումն.
       Ղամբարմամբ լուսոյ կենաց զխաւար մեղաց հալածեցին,
       Ճոխաբար հետեւեցան լուսաշաւիղ ընդ պողոտայն։
       Յօհան Մանդակունին. կամ Օձնեցին։
       Ի ստունգանելն Ադամայ ՚ի կենագործ ՚ի դրախտին
       Խաբմամբ պատրանօք փայտին ծառոյն գիտութեան.
       Օձաջամբ պատրանօքըն ճաշակեալ ՚ի պըտղոյն,
       Ապաւինե՛ցաք ՚ի խաչ քո արարիչ յաւիտենից,
       Որ ետուր մեզ պահապան յաղթող ընդ դէմ թըշնամւոյն.
       Աղաչեմք սովաւ փըրկիչ պահպանեա գանձինըս մեր։ -
       Յաղթող եւ զնոր օրհնութիւն միշտ ՚ի բարձունս երգեսցուք
       Թագաւորին Քիստոսի, հաւատացեալ ժողովուրդք։
       Սուրբ Իսահակ Ձորափորեցին։
       Ես ասացի տէր ողորմեա հոգւոյ իմոյ բազմամեղի,
       Որ բնակեալդ ես ՚ի յերկինս եւ յանմարմնոց փառաբանիս։ -
       Հայեցայ ՚ի բարձունս առ քեզ կարող յամենայնի.
       Ընկալ զիս ՚յարկս արդարոց ամրածածուկ աջովըդ քո։ -
       Գայ զօրութեանց թագաւորն ՚ի նորոգել զարարածս
       Ի ձայն ահեղ բարբառոյ զարթուցանէ զնընջեցեալսն։ -
       Արարիչ եւ մարդասէր անոխակալ եւ բարեգութ,
       Որ գովիսդ ՚ի սրովբէից, տէր դատաւոր արդարութեան...
       Պետրոս Գետադարձ։
       Մեծահրաշ այս խորհուրդ աւանդութեամբ առ մեզ հասեալ,
       Զոր հոգւոց լուսատուն ՚ի պաշտպանէն իւրմէ լըւեալ,
       Եթէ տօն մեծ է այսօր իմոյ դասուն որ ՚ի յերկինս։ -
       Այսօր ցընծայ եկեղեցի երկրաւորաց եւ երկնայնոց,
       Քանզի մեկնեալն ՚ի միմեանց ըստ նախահօրըն յանցանաց
       Միաւորի վերըստին արարչական խոնարհութեամբն։
       Որ ՚ի լրումըն բոլորի տնօրինական մեծ խորհըրդոյն
       Առեցելովն առ ՚ի մէնջ փառօք առ հայր վերհամբարձաւ։
       Զոր տեսեալ ամովսածնին ՚ի հիացման ըզվերինսն,
       Բարբառելով առ միմեանս, եթէ այս ո՛վ եկեալ յերկրէ,
       Կարմրացեալ հանդերձիւ ՚ի տիգախոց բըղղխեալ կողէն։
       Ուստի լըւեալ ՚ի նմանէ զարժանահաս պատասխանին,
       Եթէ զգերեալ ազգ մարդկան ՚ի գերողէն արեամբ գնեցի.
       Յորմէ օրհնու՛թիւնք նըմա ՚ի փըրկելոցս արեամբ նորա։
      
       Որ զտիրականըդ կերպարան ըզգեցուցեր ծառային։
       Որ ճաշակմամբ պտըղոյն մահու յանմահից կենաց մեռաք,
       Իսկ գալստեամբ քո վերըստին փակեալ դրախտին դուռըն բացաւ։
       Որ արարեր զօրութեամբ դիմանալեաց աշխարհ վերին,
       Եւ ՚ի նմա հաստատեցեր տընտես ըզպետըս հրեղինաց։ -
       Աղբիւր կենաց բաշխող շնորհաց հոգիդ իջեալ ՚ի բարձանց,
       Զանապական պարգեւըս քո բաժանեցեր յառաքեալսն։ -
       Այսօր աղբիւր գիտութեան բըղխեալ ՚ի սուրբ վերնատունն,
       Յորմէ լըցան տիեզերք գնացիւք գետոց ոռոգմամբ։
       Այսօր իջեալ ՚ի յերկիր Հօր աւետիքն ՚ի բարձանց,
       Տալ աւետիս Ադամայ դառնալ յեդեմ վերըստին։ -
       Այսօր որ էն ՚ի յերկինս բան եւ ծընունդ Հօր միածին
       Ըզծածկեալն ՚ի յէից խորհուրդ յայտնեաց աշակերտաց,
       Ծառայի զկերպարանըն ծածկելով աստուածութեամբն։ -
       Այսօր ցուցեր ՚ի թափօր զանտանելի լուսոյդ փայլումն.
       Ծագեցար աշխարհի արդարութեան արեգակն
       Յայտնելով աշակերտացն ըզպարագրեալ աստուածութիւնդ։ -
       Յաղթող եւ սուրբ Հայրապետ նըման մեծին Մովսիսի.
       Բարձող խաչին պարծանաց ընդդիմամարտ հանդիսիւ...
       Այլ մեք ձայնիւ ցընծութեամբ տօնեմք զքո սուրբ զյիշատակս։
       Պատուեալ վըկայ Քրիստոսի սուրբ Հայրապետըդ Յակոբ։
      
       Նորահրաշ պըսակաւոր եւ զօրագլուխ առաքինեաց,
       Վառեցար զինու հոգւոյն արիաբար ընդ դէմ մահու.
       Վարդան քաջ նահատակ, որ վանեցեր ըզթըշնամին,
       Վարդագոյն արեամբըդ քո պըսակեցեր զեկեղեցի։
      
       Երկնաւոր թագաւորին զինու յաղթեալ պատերազմին,
       Խոհական իմաստութեամբ խոհեմացեալ անճառապէս.
       Խորէն խորհըրդական եւ ծանուցեալ անուն բարի,
       Խաչելոյն վըկայ եղեալ հեղմամբ արեան պըսակեցաւ։
      
       Րենական լուսով լըցեալ արիացեալըն քաջն Արտակ,
       Թաթաւեալ ՚ի կարմրութիւն բոսորային բըղխեալ աղբերն.
       Զփըրկականն ըմպեալ զբաժակ եւ մըկըրտեալ արեամբն իւրով։
       Դասակցեալ ընդ անմարմնոցն Երրորդութեանն երգել ըզփառս։
       Սըրբափայլ զգեստուք պըճնեալ ՚ի յերկնաւոր հանդիսադրէն,
       Երրորդութեամբըն զօրացեալ վանեալ զամուրըս բանսարկուին.
       Հըմայեակ Հօր ընծայեալ որդւոյ գոլով չարչարակից,
       Հոգւովն յաղթեալ պատերազմին եւ չարասէր թագաւորին։
      
       Էական բարւոյն դիտմամբ ընդ դէմ մեղացըն վառեցաւ,
       Տարագնաց ելիւք յերկինըս պարակցեալ ընդ անմարմնոցն.
       Տաճատ զարմանալի տաճար եղեալ Երրորդութեանն,
       Տէրունեան սուրբ խորհըրդոյն տուն եւ տեղի արժանացեալ։
      
       Ստացեալ ըզհաւատոյ վահան յուսոյն զրահիւք ծածկեալ,
       Զփըրկականըն սաղաւարտ ՚ի գլուխ եդեալ զնշան խաչին.
       Վահան վեհ երեւեալն որ մանկութեամբ նահատակեալ,
       Խաչելոյն վըկայ եղեալ պըսակեցաւ արեամբն իւրով։
       Ի հոտ անոյշ ողջակիզեալ մատուցանէր զինքըն նըւէր
       Արսէնըն ցանկալի արդարութեամբըն ճոխացեալ,
       Իմաստութեամբ պայծառացեալ յօթնափեան շնորհաց հոգւոյն։
      
       Երկոքումբք հարազատովք ընտրելագոյն նահատակօք
       Յառաջեալ յամենեցունց գլուխ եւ աւարտ մարտիրոսաց.
       Նախաշաւիղ գոլով բարեաց յառաջադէմըն Գարեգին
       Ընկալեալ ըզբրաբիոնըն յաղթանակ նահատակացն։
      
       Րամկական խումբ հազարաց եւ երեսնից թիւ ընդ վեցից,
       Որք ընդ նոսին նահատակեալ արիաբար պատերազմաւ.
       Եւ հեղին զարիւնս իւրեանց ՚ի նորոգումն եկեղեցւոյ
       Ընդ նոսին պըսակելով ՚ի յերկնաւոր հանդիսադրէն։
       Գոհութեամբ փառատրութիւն երրորդութեանըդ նըւագեմք
       Բազմութեամբ պըսակելոցս ըզմեօք մածեալ առաքինեացս.
       Եկեղեցիք Հայաստանեայց պայծառապէս զարդարեցան
       Ունելով միշտ բարեխօս ըզճըգնութիւն մարտի սոցա։
       Շնորհալին։
       Վարդագոյն վառեալ ծաղիկ ՚ի նորատունկ բուրաստանի
       Լուսազարդեալ երեւեցար, ո՛վ երանեալ սուրբ Կիրակոս։
       Աղաւնի քաղցրաբարբառ հեզաբանեալ ըզտէր Յիսուս.
       Վըտակահոս արեամբ ներկեալ ոսկեբողբոջ դեռաբուսիկ։
       Րաբունոյ վարդապետին համեղ ողկոյզ արեամբ ճըմլեալ
       Պըսակեցար ՚ի Քրիստոսէ ընդ երջանիկ մարտիրոսացն։
       Դու պարծանք սուրբ հաւատոյ լուսոյ պըսակ եկեղեցւոյ.
       Մայր որդւով բերկրեալ այսօր, ո՛վ երանեալ սուրբ Յուղիդա.
      
       Ըզյիշատակ վըկայիցն սըրբոյն մեծին Մինասայ
       Երմոգինեայ, Գրաբոսի յուսով եկայք տօնեսցուք։
       Ո՛վ սուրբ վըկայ Քրիստոսի քաղցրաբարբառըդ Մինաս.
       Արագահոս օգնական յուսով ըզքեզ խընդրողացս։