Յաճախապատում ճառք

ԺԵ
ԵՐԱՆԵԼՈՅՆ ՍՐԲՈՅՆ ԳՐԻԳՈՐԻ ՀԱՅՈՑ ԼՈՒՍԱՒՈՐՉԻ ՎԱՍՆ ՀՈԳՒՈՑ ՄԱՐԴԿՈՒԹԵԱՆ ԲԱՑԱՅԱՅՏՈՒԹԻՒՆ
       1  Աստուած ըստ մեծի մարդասիրութեանն իւրոյ բազմադէմ տեսչութեամբ իւրով խնամէ զարարածս, որպէս վայել է իւրոյ բարերարութեանն։ 2  Զանմահ զաւրս հրեշտակացն մտաւորս եւ բանաւորս եւ պաշտաւնեայս իւր արար. զի փառաւորեսցեն զամենազաւր տէրութիւնն, եւ արբանակեսցեն կամաւքն որ առ ազգս մարդկան. զի հոգիք են հարկաւորք, որք առաքին ի սպասաւորութիւն բանին Աստուծոյ։ 3  Զի ամենայն արարածք նովաւ են կազմեալ եւ բովանդակեալ. եւ պաշտաւնեայք եւ սպասաւորք են մեծի փառաց աստուածութեանն, որ նոքաւք հրաւիրէ եւ կոչէ զմարդիկ յիւր արքայութիւնն եւ ի փառսն։
       4 Իսկ ծնունդ մարդկան ի սաղմնառնութենէ անտի նորոգի, եւ զլինելութիւն առնու եւ աճէ, եւ ըստ սահմանի աւուրց յառաջագայի ծննդեամբ, եւ աճէ սննդեամբ եւ զարգացմամբ, եւ ի խրատ եւ յուսումն աստուածգիտութեան. եւ ի միտ առնուլ զարդարութիւն ճշմարիտ, եւ ուղղել զիրաւունս հոգեւոր աւրինաւք։ 5  Եւ ծանիցեն զԱրարիչն եւ զսուրբ սիրոյն իւրոյ զերախտիս առ արարածս։ 6  Եւ գիտութեամբ խրատու նորա ստանայ զհնազանդութիւն աւրինացն, եւ ընտրէ զբարին ի վատթարացն. ի բաց կալ ի դժնդակացն եւ բուռն հարկանել զարդարութեան վաստակոցն տերամբ։ 7  Եւ այսպէս կատարեսցէ զառաքինութեան զհանդէսն ընդրութեան ըստ հոգեւոր աւրինացն, ըստ բազմախնամ ողորմութեանցն Աստուծոյ. համբերութեամբ բազմաւ եւ ճշմարտեալ սիրով, կենդանի յուսով ընթանայ ի կէտ կոչման վերին շնորհացն ամենառատ բարերար Ամենասուրբ Երրորդութեանն. եւ կատարեսցեն զվարս երկրաւորացս ըստ կանխագիտութեանն Աստուծոյ սահմանի յերկրի. ոմն ի տղայութեան, ոմն ի մանկութեան, ոմն յերիտասարդութեան, ոմն ի ծերութեան։ 8  Սոյնպէս եւ այս ի խնամոց Աստուծոյ մատակարարի, զի մի՛ գիտասցեն զաւր վախճանի իւրեանց, եւ հեղգացեալ վրիպեսցին յարդարութենէ. այլ արթունք եւ պատրաստք ի գործ սրբութեան զամենայն աւուրս կենաց իւրեանց։
       9  Եւ այն որ ի տղայութեանն եւ ի մանկութեանն առնու զվախճանն, զերծեալ լինի ի փորձութեանց հոգոց աշխարհականաց. եւ զգուշութիւն լինի այնոցիկ` որ վարեն զաշխարհս առ հանդէս արդարութեան եւ ամենայն առաքինութեան. եւ կատարեալ ի հաւատս եւ ի սէր եւ ի յոյս անարատ եւ ամբիծ` յանմահ կեանսն փոխին յանապական ժառանգութիւնն արդարոց։ 10  Զի հոգիքն որ ելանեն ի մարմնոյ աստի, երթան ի կեանսն ըստ իւրաքանչիւր արժանաւորութեան. եւ անդ հրճուին առաքինեացն ոգիքն ըստ խոստացեալ աւետեաց երանութեանցն, որ կայ պահի յուսացելոց սրբոցն անճառք` որ ի կամս Աստուծոյ վարեցան յաշխարհի ըստ Աւետարանին քարոզութեան։
       11  Երանին ի Տեառնէ աղքատք հոգւով, որ վասն աւետեաց մեծութեանն հոգւով աղքատացան վասն արքայութեանն երկնից` որ ի Տէր Յիսուս Քրիստոս։ 12  Երանին եւ խոնարհք սրտիւք, զի գտանեն հանգիստ յերկրէ յերկինս, որ անբաւ բարձրութիւն է. զոր խոնարհք ընդունին ի Քրիստոս Յիսուս։ 13  Երանին եւ հեզք, որ ժառանգորդք են երկրին կենդանեաց. յորմէ փախուցեալ են ցաւք եւ տրտմութիւնք եւ հեծութիւնք անճառ յուսով ի Քրիստոս Յիսուս։ 14  Երանին եւ սգաւորք, որ յաղագս սիրոյն Աստուծոյ, որ ի խոնարհութենէ սրտին հեղու զարտասուաց աղբիւրս զշնորհալիցն իմաստութեամբ, որ մխիթարութիւն ունին ի Քրիստոս Յիսուս։ 15  Երանին եւ սուրբք սրտիւք, որք ազատեալ եւ սրբեալ են յաղտեղի ցանկութեանց. զի նոքա զԱստուած տեսցեն։ 16  Երանին եւ խաղաղարարք, զի նոքա նմանողք են Որդւոյն Աստուծոյ` որ արար խաղաղութիւն յերկինս եւ յերկրի, հեռաւորաց եւ մերձաւորաց. նմանապէս եւ սոքա եղեն։
       17  Նա եւ ամենայն երանութեամբք զուարճանան եւ զուարթանան հոգիք արդարոցն ի հանգստեանն ի Քրիստոս մինչեւ ի հասարակաց յարութիւնն, յորժամ գայցէ Տէրն մեր փառաւք Հաւր, եւ մեռեալք ի Քրիստոս` յարիցեն առանց ապականութեան. եւ առաքինեաց անձանց արդարութիւնք առաջի ընթանան Ամենասուրբ Երրորդութեանն։ 18  Զի հաւատք հասուցանեն ի ծանաւթութիւն փառացն Աստուծոյ. զի՞ եւս պիտոյ է ասել վասն այնորիկ զոր ետեսն, եւ վասն յուսոյն որ մուծանէ ի ժառանգութիւն բարեացն` որում ցանկացեալն է, եւ ինքն տեղի տայ։ 19  Զի յայնմ հետէ զի՞ եւս յուսայ կամ ակն ունի զոր ժառանգեաց ։ 20  Սոյնպէս համբերութիւն եւ ժուժկալութիւն, երկայնմտութիւն եւ հեզութիւն, հնազանդութիւն եւ ուղղութիւն, սրբութիւն եւ ճշմարտութիւն, հանդերձ ամենայն երանութեամբք փառաւորեալ եւ պսակեալ եւ մուծանեն զժառանգաւորն ի ժառանգութիւն արքայութեանն։ 21  Զի ուր կատարումն է, զի եւս պիտոյ է առաքինութիւն հանդիսից. զի եմուտ ի վայելսն անսպառ բարութեանցն, եւ ուրախանայ սուրբ սիրովն յանվախճան երանութիւնսն Ամենասուրբ Երրորդութեանն, որ անճառն է եւ անբաւ եւ անպատում։
       22  Սոյնպէս մարդք չարք եւ անսուրբք եւ ապստամբք ի ճշմարտութենէ անտի, եւ զհետ երթեալ զանիրաւութեան եւ ի նոյնս վախճանի, ընդ նմա յառաջանայ գործք իւր ամբարշտութեան դառն յիշատակաւք յաղագս ամենաչար ցանկութեանցն, ահաւոր սպառնալեաւք ի վերայ անաւրինաց եւ անհնազանդից, անսրբոց եւ պղծոց եւ որ այլ եւս յանցանք իցեն։ 23  Վայ ի վերայ վայի հաստատեալ կայ նոցա յաստուածեղէն Գրոց Սրբոց, եւ յանաչառ դատաւորէն պատիժք։ 24  Զի յիմարեցան սիրտք իւրեանց յիմանալոյ, եւ ոչ լուան ձայնի Տեառն եւ պատուիրանաց նորա ոչ անսացին։ 25  Եւ վասն այնորիկ պատրաստեալ կայ բարկութիւն Աստուծոյ ի վերայ ամբարշտաց եւ մեղաւորաց, որք զճշմարտութիւն Աստուծոյ անարգեցին յանձինս իւրեանց, որոց յառաջագոյն սպառնացաւ։
       26  Եւ այս ամենայն սպառնալիք յանցաւորաց յոյժ ի տրտմութեան ունին զոգիս մեղաւորացն, ի կայանս որ ըստ իւրաքանչիւր մեղացն բաժանեալ եւ որոշեալ ի տխրական տեղիք։ 27  Եւ որպէս երեւմամբք տեսանեն իմանալեաւքն զհատուցումն արդար դատաստանաւք` զանշէջ հուրն եւ զխաւարն արտաքին եւ զլալ աչաց եւ զկրճել ատամանցն, այնոքիւք ահիւ տխրեալ եւ տրտմեալ կան ոգիք մեղաւորացն մինչեւ ի հասարակաց յարութիւնն որ Քրիստոսիւն է։
       28 Ապա եթէ ասիցէ ոք * թէ այդ յառաջ քան զհանդէս ատենին եւ հատուցմանցն է. եւ դարձեալ ո՞ւր է ասացեալն յառաքելոյ` թէ առանց մեր չառնուն զկատարումն առաջինքն։ 29  Եւ դարձեալ ասէ մարգարէն. Մի յուսայք յիշխանս յորդիս մարդկան. զի ելցէ հոգի ի նոցանէ, եւ դարձցին անդրէն ի հող, եւ յայնմ աւուր կորիցեն ամենայն խորհուրդք նոցա ։
       30  Եւ եթէ ոչ ուրախ առնին հոգիք արդարոց առանց մարմնոց, ընդէ՞ր վաղագոյն կանխէր Տէր զաւետիսն. ապաքէն զի զոգիս սրբոցն ուրախ արասցէ։ 31  Կանխեաց եւ զսպառնալիս ամբարշտաց եւ մեղաւորաց. ապաքէն զի զարհուրեցուցանէ զնոսա, եւ տխրեալ տրտմեսցին։ 32  Ըստ այնմ աւրինակի է իմանալ, որպէս թագաւոր քաջամարտկաց եւ յաղթողաց պարգեւս խոստանայ. եւ նոքա հաստատեալ գիտեն եթէ ի դէպ ժամանակի առնուն զխոստացեալ պարգեւսն, ուրախութեամբ ուրախ լինին մինչեւ առցեն զփառս եւ զպսակս երանութեանցն։ 33  Սոյնպէս եւ մեղաւորացն հոգիք, որոց սպառնացաւ մահ յաղագս յանցանաց որպէս թագաւորացն մահապարտքն, կան եւ մնան իւրեանց տանջանացն եւ մահու բազում տրտմութեամբ եւ դողութեամբ մինչեւ ի ժամանակն յորժամ առնուն ըստ արժանեացն զհատուցումն անմահ տանջանացն զպատիժս եւ զպատուհաս, որ մարմնով եւ հոգւով ընդունին։ 34  Այլ զոր առաքեալ ասէ, եւ մեք զնոյն ասեմք. զի իւրաքանչիւր ոք զիւր վարձս առցէ ի հասարակաց յարութեանն զոր ինչ գործեցին, եթէ բարի եւ եթէ չար։ 35  Եւ մի՛ յուսալ յիշխանս, ասէ մարգարէն. զի լուծանելոց են յերկրէս ամբարտաւանեալք իշխանութեամբն եւ շիջանի հպարտ կամքն։ 36  Այլ յուսալ յԱստուած, ասէ, որ անմահն է եւ իշխան մահու եւ կենաց յաւիտեան։
       37  Են ոմանք որ ասեն` եթէ որպէս մանուկն յորովայնի անզգայ եւ կենդանի` լռեալ եւ դադարեալ կայ ի խաւսելոյ եւ ի լսելոյ, ի գնալոյ եւ ի գործելոյ, այսպէս համարին զոգիս մարդկան լռեալ եւ ցածուցեալ։
       38  Զայս գիտասցեն, զի ի սաղմնառութենէ անտի յառաջագայի եւ լինի մանուկ յաւրինուածովք ըստ կերպարանին մարդ, եւ աճումն առնու տղայն ի ծնունդ եւ ի սնունդ տղայութեանն` աճմանն մարմնոյ եւ մտաց յորովայնին։ 39  Եւ յետ ծննդեան նախախնամութիւն Աստուծոյ որպէս ինքն գիտէ կապողն հոգւոյ եւ մարմնոյ ի միասին` եւ գալ ի կատարելութիւն մարմնոյ եւ մտաց, եւ դարձեալ պակասիլ եւ զմահ ստանալ ըստ սահմանի Աստուծոյ։
       40  Եւ այս վասն այսորիկ, զի ըստ իւրաքանչիւր հասակաց աճմանն եւ զառաքինութեան զհանդէս ընդ նմին յարդարեցին ի կատարումն Քրիստոսի գլխոյն մեր հասարակաց։ 41  Եւ հաւատով եւ սիրով եւ երկեղիւ գնալ ընդ ճանապարհս արդարոցն, որպէս առաջնորդն մեր եւ կատարիչ առաքինութեանն Յիսուս Քրիստոս. եւ բազմադիմի շնորհաւք իւրովք խնամէ զարարածս յերկրի։ 42  Եւ որ անդէն կայանք ննջեցելոցն հոգիք ի զգայութեան եւ յանճառ փառաբանութեան հրեշտակային աւրհներգութեամբ։ 43  Զի աստուածային գիրք` կենդանի եւ անմահ ասեն զհոգիս մարդկան։ 44  Որով իմանալի է ոչ անզգայս, այլ ունին եւ փառս տան Արարչին։ 45  Ապա եթէ ըստ մարմնոյ աւրինակի իմասցիս, որպէս յորովայնի, եւ յետ այնորիկ գայ ի գիտելութիւն մտաց եւ մարմնոյ եւ փոփոխի։
       46  Այլ հոգի անմահ բանաւոր եւ մտաւոր` յորժամ ելանէ ի մարմնոյս, յառաւել գիտութեան իմաստից է իմանալ եւ ճանաչել զՏէրն փառաց։ 47  Որով յառաջագոյն մարմինն որպէս ամպ ինչ ծածկեալ ունէր զիմանալի տեսութիւնն, թէպէտ եւ յուսով նահատակէր ի գործս բարիս ի ձեռն հոգեւոր աւրինացն. որով զընտրութիւնն առնէր բարւոյ եւ չարին, անարգելովն զչարն եւ ընտրելովն զբարին խրատու եւ իմաստութեամբ Տեառն երախտաւոր սիրով։ 48  Զի ոչ է պարտ զհոգիս մարդկան մահկանացու ասել կամ անզգայս. այլ որպէս Եզեկիէլի մարգարէի ի միում վայրի յարութիւն մեռելոց նախ ոսկերաց եւ ջղաց եւ մարմնոյ միաւորեալ ամենայն յաւրինուածովք, եւ ապա կոչել զհոգիսն յիւրաքանչիւր կայենից Հոգւով Սրբով որպէս հողմով ։ 49  Զի Առաքես զոգի քո եւ ստանաս զնոսա եւ նորոգես. եւ որ յԱւետարանսն պատմին մեռելոց յարութիւնքն ի Տեառնէ. զի հոգւոյն դարձ ի մարմինն վկայութիւնք այս են։ 50  Բերան խաւսի, աչք տեսանեն, ականջք լսեն, ունչք հոտոտին, ձեռք շաւշափեն, ոտք գնան, սիրտ շարժի իմանալեաւք, եւ փառաւոր առնեն զԱստուած կենդանարար Հոգւովն` որ զամենայն զգայութիւնս շարժէ տերամբ։ 51  Եւ յորժամ հոգին արձակի ի մարմնոյն, մեռեալ կոչեցաւ. եւ քակտին ամենայն յաւդեալ յաւրինուածք անդամոցն իւր։ 52  Նոյնպէս վկայութիւնք են իւրոյ հոգւոյն շարժելն, իմանալն, ճանաչելն, յիշելն. զի մարմնոյս այս տուիչ եւ վարդապետ եւ կենդանարար հոգիքն են ըստ Աստուծոյ կամացն։ 53  Ապա եթէ ի զգայութիւնսն է պատճառ կենդանութեան, ապա ո՞ւր է կենդանութիւն հոգւոյն` որ զկեանսն ունի Աստուծով։
       54  Եւ այսպէս իմանալի է. զի ամենայն շարժմունք` հոգւոյն են, եւ ոգիքն տան մարմնոյն զկեանս ըստ նախախնամութեանն Աստուծոյ։ 55  Եւ որպէս մարմինքն վկայութիւն ունին զգործ բնութեան բարուցն, այսպէս ոգիքն զիւրեանց բնութեան բարուցն ունին զվկայութիւն։ 56  Եւ ոգի անուանի կենդանի ի մարմինս ազդելիս եւ չարչարելիս եւ մահկանացուս, յորմէ որոշի ըստ վերին կոչման Արարչին ի պատրաստեալ աւթեւանս անմարմնոցն։ 57  Զի մարմին յերկիր դառնայ եւ հանգչի անհոգ. եւ հոգին սուրբ եւ բարի աւետեաւք յուսովն զուարճանայ ընդ հրեշտակս ի փառս ամենակալին իբրեւ արդէն առեալ զառհաւատչեայ երանութիւնս երկնից արքայութեանն։ 58  Զի եւ հոգին, ասէ, վկայէ հոգւոյս մերում եթէ եմք որդիք Աստուծոյ եւ ժառանգակիցք Քրիստոսի . զերծեալք ի ծառայութենէ մեղացն յազատութիւն փառաց Որդւոյն Աստուծոյ։
       59  Զի ամենայն հաւատացելոց ծանուցեալ եղեւ երախտիք սիրոյն առ արարածս իւր լուսաւոր աւազանաւն եւ փրկական խորհրդովն մարմնով եւ արեամբն իւրով, որ պատարագեցաւն ի վերայ խաչին եւ եբարձ զմեղս աշխարհի, որք հաւատով մերձեցան առ Փրկիչն մեր։ 60  Եւ յորժամ դարձեալ գայցէ փառաւք ի նորոգել զորդիս մարդկան, եւ յարուցանէ զմեռեալս, նորափետուր զարդարէ լուսով զարդարս կենդանիս եւ զյաւիտենից ննջեցեալս սուրբս ի Տէր, եւ մուծանէ ի ժառանգութիւն իւր յանմահական կենացն ուրախութիւնսն` որ կայ պահի հաւատացելոց սրբոց եւ յուսացելոց ի Տէր։ 61  Եւ ինքն եղիցի, ասէ առաքեալ, Աստուած ամենայն յամենայնի իւրով կենդանի սուրբ սիրովն եւ կենդանարար խնամովքն։ 62  Զորս վայելեցուցանէ ի փառս Աստուածութեանն զճշմարտեալս ուղիղ հաւատով, եւ սուրբ եւ անարատ վարս վճարեալ զերկրաւոր կեանսս, եւ զանանց կեանսն շահել ի Քրիստոս զմշտնջենաւորն զերեւելին յանուշակ փառս Միածնին։ 63  Որ ամենայն երանութեամբք պսակէ եւ փառաւորէ ի կամս Հաւր եւ Հոգւոյն Սրբոյ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։