Վարք սրբոց հարանց…, հատոր Բ

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
ԱՐՄԱՏ է ամենայն չարեաց արծաթ սիրութիւնն, եւ սնուցանէ իբրեւ զոտս չարեաց զամենայն ախտս. եւ եթէ հատանես ոտս մի, ընդ նորա այլ արմատ ելանէ, եւ ոչ տայ ցամաքել ծաղկելոյն նմանէ։ Որ կամի հատանել զախտս, յառաջ զարմատն հատցէ. քանզի մնացեալ արծաթսիր ութեան արմատն՝ թէ եւ ոտսն հատանես, ոչ ինչ օգտիս. զի թէ եւ հատանի, երագ ծաղկէ։ Միայնակեաց ընչաւէտ նաւ ծանրաբեռն է, եւ խռովութէ ալեաց երագ ընկղմի. քանզի ծանրութէն խոնարհ ձգի, եւ վասն այնորիկ յամենայն ալեաց երագ ընկղմի. նոյնպէս եւ միայնակեաց հոգոց։ Միայնակեաց անինչ ճանապարհորդ է տակ, եւ յամենայն տեղիս հանգիստ գտանէ։ Միայնակեաց անինչ արծուի է բարձրաթռիչ. եւ վասն կերակրոց յայնժամ թռչի, յորժամ պէտքն պահանջեն։ Քան զամենայն փորձութիւնս այնպիսիքն վերագոյն են. ծաղր առնեն զմերձաւորս, եւ բարձրացեալք վերանան հեռանան յերկրականացս եւ շրջին բարձունս. թեւս ունին թեթեւս, եւ հոգոց չծանրացեալք. նեղութիւնք եկին, եւ առանց տրտմ ութեան զտեղեակն թողին. մահ եկն եւ ուրախութեամբ երթան, վասն զի յոչինչ կապանս երկրականս զանձինս ոչ կապեցին։ Իսկ ընչաւէտի կապեալ է հոգոց որպէս զշուն զի կապեալ է սարիւք։ Այլ թէպէտ եւ փախիցէ այնպիսին բռնութէ, սակայն զհոգսն ընդ իւր շրջեցուցանէ։ Բեռն ծանր եւ տրտմութիւն անշահ՝ ծակոտի տրտմութենէն, եւ միտքն խարշի զօրագոյնս. եթող զինչսն, եւ տրտմութէն տանջի։ Եթէ եկեսցէ մահ նմա, ողորմելի եթող զոր ունէրն. արձակէ զոգին, եւ զաչսն ոչ հեռացուցանէ յընչիցն։ Առանց կամաց քարշի իբրեւ զծառայ փախուցեալ. բարժանի մարմնոյն եւ ոչ բարժանի յընչիցն, առաւել ըմբռնեալ քարշողացն քան ցաւոցն։
       Ծով ոչ լնու՝ զբազմ ութիւն գետոց ընդունելով, եւ ցանկ ութիւն արծաթսիրի ոչ յագի բազմութենէ ընչից. կրկնակի զինչսն արար, եւ դարձեալ կրկնել ջանայ, եւ կրկնելոյ երբէք ոչ դադարէ յանօգուտ փութոյն յայնմանէ։ Միայնակեաց իմաստուն պիտոյիցն միայն ցանկայ հոգալ, եւ զպակաս ութիւն որովայնին հացիւ եւ ջրով լնու. ոչ թէ մեծատան փափաքէ վասն ցանկ ութեան որովայնի, եւ ծառայեցուցանէ զազատ միտս իւր տերանց բազմաց. շատ են ձեռքն սպասաւորել մարմնոյն, եւ յամենայն ժամ լնու զբն ութեան պէտս։ Միայնակեաց անինչ ըմբիշ է՝ որ ոչ միջոյն ըմբռնի, եւ ընթացող թեթեւ՝ որ երագ հասանէ պսակ վերին կողմանն։ Ընչաւէտ միայնակեաց ուրախ լինի բազում արարս ամի, իսկ անինչն խնդայ պսակօք ջանից իւրոց։ Արծաթասէր միայնակեաց գործէ յոյժ, իսկ անինչն աղօթից եւ կարդացման պարապէ։ Արծաթասէրն լնու զշտեմարանս իւր ոսկւով, իսկ անինչն գանձէ յերկինս։ Անիծեալ լիցի որ առնէ պատկեր եւ դնէ ծածուկ, նոյնպէս որ ունի զախտս արծաթսիրութեան. քանզի ոմն երկիր պագանէ պղծոց եւ անօգտից, եւ ոմն պատկերազգեստ լինի ցանկութեամբ արծաթսիր ութեան եւ մեծութեան։