Վարք սրբոց հարանց…, հատոր Բ

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
ՏՐՏՄՈՒԹԻՒՆ խռովութիւն է անձին, եւ ժողովին խորհրդոց բարկութենէ։ Բարկ ութիւն չար հատուցման ցանկ ութիւն է, եւ չպատահել հատուցմանն ծնանի զբարկութիւն։ Տրտմ ութիւն բերան է առիւծու, եւ զտըրտմեալն դիւրաւ կլանէ։ Որդն սրտի է տրտմութիւն, եւ ուտէ զմայրն՝ զծնողն իւր։ Երկնէ մայր ծնանել զորդի, այլ յորժամ ծնանի, ազատի յերկանցն։ Իսկ տրտմութիւն եւս առաւել յարուցանէ ցաւս եւ յետ երկանցն. եւ յամեցեալ նմա՝ առաւել երկնեաց, եւ ամենեւին ոչ գիտաց զցանկ ութիւն հոգեւոր սիրոյ։ Միայնակեաց տրտմող եւ ոչ զմեղուի ճաշակ կարէ դիտել, վասն զի ջերմառ է յոյժ։ Տրտմող միայնակեաց չյարուսցէ զմիտս խոկալ, եւ ոչ աղօթս սուրբս վեր երբէք առաքել կարասցէ։ Արգելիչ է ամենայն բարեաց տրտմութիւն, կապանք ոտից, արգելիչ ընթացից։ Տրտմ ութիւն խափանիչ է հսկման. գերի վարի յայլազգեաց, կապի երկաթով, տանջի ցաւոց, կապի տրտմութեամբ։ Ոչ զօրէ տրտմութիւն, թէ ոչ մոտ լինին եւ այլ ախտքն, որպէս եւ ոչ կապանք առ չլինելոյ կապողաց։
       Ոչ կապեալ է տրտմութենէ, յաղթեալ է յախտից, եւ զկապանս շրջեցուցանէ ընդ իւր։ Տրտմ ութիւն ծնանի չպատահել ցանկութեան, իսկ ցանկ ութիւն հաղորդի ամենայն ախտից։ Ո » յաղթեաց ցանկութենէ, յաղթէ ցաւոց. իսկ յաղթող լեալ ախտից. ոչ յաղթահարէ տրտմութենէ։ Համբերող ոչ տրտմի չպատահել կերակրոց, եւ ոչ ժուժկալ չպատահել չար ցանկութեան ։
       Եւ որ ոչն է բարկացող, ոչ պատահի չար հատուցման. եւ ոչ տրտմմի խոնարհ չպատահել մարմնաւոր պատուոդ . եւ ոչ արծաթատեացն պատահել վնասուց։ Հեռացեալ նոցանէ արծաթ նոքա առաւել ցանկութեամբ զայն ախորժեն։ Որ վառեալ է զրահեօք, նետ ոչ յինքեան ընդունի. նոյնպէս եւ անխախտ միայնակեաց ոչ հարկանի տրտմութենէ։
       Վահան զինուորի եւ քաղաքի պարիսպ, իսկ անախտ ութիւն կրօնաւորի ամրագոյն է քան զնոսա։ Զի ընդ վահան անցանէ նետ մարդ՝ յուժգնաբար արձակեալ, եւ զպարիսպ քանդեաց մեքենայ. իսկ զանախտն ոչ յաղթահարեաց տրտմ ութեան վտանգք։ Որ յաղթեաց ախտից, կոխեաց զտրտմութիւն. իսկ որ յաղթի ցանկութենէ, ոչ ապրի չարէ։ Որ տրտմի յաճախ եւ ասէ առանց ախտից գոլ, նման է հիւանդի՝ որ կեղծաւորի զառողջութիւն. զի որպէս հիւանդն գունւոյն յայտ է, սոյնպէս եւ ախտաւորն տրտմութէն յանդիմանեալ։ Որ սիրէ զաշխարհս, տրտմի միշտ, իսկ որ քամահէ զկեանս աշխարհիս, ուրախ է տէր հանապազ։
       Արծաթասէրն տուժեալ՝ տրտմի դառնապէս. իսկ որ քամահէ զընչիւք. անտրտում կայ մնայ։ Փառասէրն սգայցէ յորժամ գայցէ անարգութիւն, իսկ խոնարհն որպէս կենակից ընդունի։ Բովք ընտրեցին զարծաթ անպիտան, եւ տրտմութիւն զսիրտս ներմեղական։ Հալումն հմտագոյն մաշէ զկապար, եւ տրտմ ութիւն աշխարհական նուազէ զմիտս։ Զաչաց ներգործ ութիւն նուազէ մէգ, եւ զմիտս տեսողս բթէ տրտմութիւն։ Ընդ խորութիւն ջրոյ լոյս ոչ անցանէ, եւ սիրտ տրտմողի ոչ ծագէ տես ութեանն լոյս։ Քաղցր են ամենայն մարդկան արեւելք, իսկ տրտմող անձին եւ այն դժուարահաճ է։
       Զգայ ութիւն ճաշակելեաց բառնայ զտրտմութիւն. իսկ որ քամահէ զցանկութիւն աշխարհիս այսորիկ, ոչ թախանձի խորհրդոց։