Ողբ Եդեսիոյ

Արդ` զայս գրէր անդ ի հեռին ՚ւ ինքն փքայր ոգւով չարին,
Խրոխտայր նման Ռափսակին, խորհէր` ջնջել զայլս, որ կային:
Ո'չ գիտելով զայս յիմարին ՚ւ ո'չ զմտաւ ածել կուրին,
Թէ ո'չ ուժով իւրոյ բազկին կամ զօրութեամբ իւր Մահմետին
Եղեւ զՈւռհա առնուլ նմին, մատնել ի սուր ՚ւ ի գերութիւն,
Այլ իմ մեղացն բազմութիւն, եւ յաճախել գործոյ չարին
Մատնեաց ի ձեռս անօրինին` խիստ ՚ւ ապստամբ բռնաւորին.
Որպէս երբեմն վաղագոյն սոյն այս լինէր Իսրայէլին,
Պատուիրելով Տեառն` նոցին ի ձեռն սուրբ մարգարէին.
Թէ ախորժէք եւ լսէք ինձ, դուք ժառանգէք զբարութիւն,
Ապա թէ ոչ լսել կամիք, զձեզ կերիցէ սուր գերողին:
Դարձեալ բանիւ Տեառն Աստուծոյ, խօսի Դաւիթ ի Սաղմոսին.
– Եթէ թողցեն որդիքն քո զօրէնս եդեալ իմ հրամանին,
Գաւազանաւն բարկութեան հարում զմեղսն, որ գործեցին:
Իբրեւ յառաջ ժամանակին յԵբրայեցւոցն առնէր յազգին,
Զայն, որ եհան յԵգիպտոսէ, անցոյց ընդ մէջ Կարմիր ծովին
Եւ զմանանայն յանապատին իջոյց յերկնից` նման ձիւնին:
Որոց ի տուէ` ամպ հովանին եւ սիւն հրոյ` լոյս գիշերին,
Եւ խոստանայր տալով նոցին զոր Աւետեաց երկիր կոչին:
Բայց իբրեւ ոչ նոքա կացին յօրէնս եդեալ պատուիրանին,
Այլ զԱրարիչն իւրեանց թողին ՚ւ որթուն գլխոյ երկրպագին,
Ընդ Մադիամ խառնակէին եւ պղծութեամբ յերկիր լցին:
Էարկ տապաստ յանապատին, երդուաւ ի յաջ իւր կենդանին,
Եթէ` մտցեն անդր ի հանգիստ նոքա, որ զիս դառնացուցին:
Որք եւ յերկիրն պարգեւաց մի յայնցանէ անդ ո'չ մտին,
Այլ ջնջեցան անդր ի վայրին, ոսկերքն անկան յանապատին:
Թողում ասել զտապանակին, զոր ի Հեղեայ որդւոցն առին
Վասն չարեաց գործոց նոցին, զոր առ խորանն գործեցին,
Յորս երեսուն հազար դասին յայն օր անկան Իսրայէլին.
Նոյն եւ Հեղեայ քահանային պատուհասեալ բեկմամբ ողին:
Հեբրայեցիք դարձեալ նոքին, որ Յակոբեան որդիքն էին,
Յորժամ յերկիր բղխիչ կաթին ըստ աւետեաց հարցն մտին
Եւ ստուարացեալ գիրանային, զուխտն առաջին մոռանային,
Զորս մարգարէքն խրատէին, եւ գալ չարեաց բողոքէին,
Պատասխանի խիստ առնէին, եւ ի տաճարն պանծային:
Յայնժամ Հոգին աստուածային զայս բարբառէր ընդդէմ նոցին.
– Ի սրբութիւնսդ իմ սկսանիմ ածել զաւերն ի տաճարին,
Յորս ի հարկէ շարժեալ բարին ի դառնութիւն վասն նոցին,
Էած հասոյց զՔաղդէացին, մատնեաց ի ձեռս անօրինին:
ԶԵրուսաղէմ քաղաքն ընտրեալ առին յաւար ՚ւ ի գերութիւն
Եւ զտաճարն զհրաշալին, զայն, որ շինեալ Սողոմոնին:
Զկեփազեան զոսկին առին, զկազմած զարդին կողոպտեցին
Եւ զժողովուրդն սեփական գերի առեալ խաղացուցին:
Ի հետիոտս տանէին, քաղց եւ ծարաւ պանդխտէին,
Ի Բաբելոն նստեալ լային, մինչ զՍիոն անդ յիշէին:
Եւ այլք բազումք են, որ պատմին մեզ յօրինակ նախ քարոզին,
Եթէ չխնայէ յիւր սիրելին ի ստունգանել պատուիրանին,
Այլ եւ խրատէ նա սաստկագին յոյժ առաւել, քան զատելին,
Որպէս եւ հայրն զիւր որդին փութայ խրատել, ՚ւ ոչ զօտարին.
Կամ տէրունեան սուրբ առակին յերկաքանչիւրն ծառային`
Կամացն Տեառն գիտողին եւ արժանի գործեալ տուժին,
Արբցէ, ասէ, գան բազմագին, քան զայն, որ ոչ գիտէր բնաւին:
Ուրեմն, այս ինձ պատահեցին, ըստ իրաւանց եկին հասին,
Քանզի լցայ գործովք չարին եւ չարարի զկամս նորին,
Այլ հաւասար ազգ մարդկային, ամենեքեան, որ յիս կային,
Իւրաքանչիւր ոք հասակին յանդգնաբար մեղանչէին,
Բարեաց գործոց հեռանային, եւ ի չարիսն հպէին:
Ծերք եւ մանկունք, արք եւ կանայք, յախտս մեղաց անկեալ կային:
Քահանայք` քարոզք բանին եւ սպասաւորք սուրբ խորհրդին,
Անխրատաբար վարուք էին, զոր չէ ասել պարտ` գործէին,
Ապա ի սուրբն սրբութեանց անմաքրապէս մերձենային:
Եւ այսպիսի գործովք չարեաց, որովք ի նոյն անզեղջ էին,
ԶԲաբելոնի բոցն իջուցին, զհուրն եւ զծծումբն Սոդոմին,
Զերկրի բերան անձանց բացին, որպէս Կորխայ եւ Դադանին:
Այլ զի ոմանք ընդդէմ բերին եւ աստանօր հակառակին,
Ասեն` զիա՞րդ իրաւացի այս է վճիռ դատաստանին.
Միթէ միայն մեղան նոքի՞ն, քան զազգս ամէն քրիստոնէին.
Զի՞ յայսքանեաց բիւր քաղաքաց պատիժ նոքա միայն կրեցին.
Կամ թէ արդա՞ր արդեօք էին, յորոց ի ձեռսն մատնէին`
Զանգի եւ իւրքն առ հասարակ, որք զսոսա չարչարեցին:
Բայց լուիցէ այժմ այնպիսին պատասխանի իւրում բանին.
Ոչ ի յինէն բան մարդկային, այլ ի Տեառնէ յոյժ գիտողին:
Որ վասն անկեալ աշտարակին ի Սելովամ տասնեւութին
Կամ ընդ զոհից Գալիլէին զարիւն խառնեալ Պիղատոսին,
Մի՞թէ արդեօք, ասէ, էին մեղօք միայն լցեալ նոքին:
Ասեմ` թէ ոչ ապաշխարէք, լինիք եւ դուք նման նոցին:
Արդ, այս խրատ է մարդկային հանուրց բոլոր բարեպաշտին.
Ոչ ի հաւատն ճշմարիտ ունել միայն վստահութիւն,
Այլ եւ զգործս արդարութեան միաբանել ընդ հաւատին.
Քանզի մեռեալ հաւատք ասին, որում եւ գործք ոչ հետեւին,
Ապա թէ ոչ յայս կրթիցին, որ է օրէնք աստուածային,
Իւրաքանչիւր ոք առանձին ակն ունիցի պատուհասին
Կամ այս կենօքս, որ ի մարմին, կամ յանաչառ մեծ ատենին:
Իսկ որ ի ձեռսն մատնեսցին հաւատացեալք անհաւատից,
Մի' յայս տգէտք լինիցին աստուածական դատաստանին:
Քանզի որպէս յերկրաւորիս այս է հրահանգ դատաւորին,
Զի սուր ածել մահապարտին կամ պատուհաս` չարագործին
Ո'չ հրամայէ մեծ իշխանին կամ սիրելի բարեկամին,
Այլ անարժան մարդոյ վերջին, եւ դառնագոյն դիմաց դահճին:
Սոյնպէս եւ այս տնօրինին առ երկնաւոր թագաւորին.
Որպէս տանջանքն Եգիպտոսին չար հրեշտակօք լինել ասին,
Կամ կռապարիշտ բարբարոսօքն զազգն տանջէ զԻսրայէլին,
Կամ առ ի խրատ զարհուրագին դիւաց մատնէ զոմանց մարմին,
Եւ կամ բերումն կարկտին եւ եղեման խստագունին,
Կամ անձրեւաց գալ անչափին, կամ` անխոնաւ խիստ երաշտին,
Կամ` բազմութեան յոյժ մարախին, կամ` դալընկին եւ մնինային,
Եւ կամ` մկան զազրագունին ի յեռացումն անդաստանին: