Կամենեց-Պոդոլսկի հայկական դատարանի արձանագրութիւնները

1
1559 թ,. 7 օգոստոսի — Հանգուցյալ Բենեշի որդի Գրիգոր ունեցվածքի բաժանումը նրա կնոջ եւ զավակների միջեւ յոթ շաբաթով հետաձգելու եւ ոմն Տոնականի կողմից մաքսատան պաշտոնյա Սարգսին վաճառվելիք տան դիմաց ստացած կանխավճարը վերադարձնելու մասին։

 

Ժողովեցան դատաւորքն՝ նախ Եւրգոյ վոյթն. ընդ նմա պարոն Հրեհորն. պարոն Դուկալպէյ. Մալգոյ. Սարգիս դամլաճի. Սարգիս Ձախնոյ. Հասու վասն ողորմած հոգուն Պենեշի Գրիգորուն ստացուածոց համար եւ նորա որբերուն համար եւ նորա կողակցուն համար, եւ գնացին ի նորա տունն եւ նայեցին զամենայն ինչ մի ըստ միոջէ՝ ոսկեղէն եւ արծաթեղէն եւ ծանեան. եթէ ում է ամենայն ինչ եւ ինչ կայ։

Եւ ի վերայ այսր բանին խորհուրդ առին եւ քննութեամբ այդպէս հաստատեցին ի մէջ կնոջ եւ ի մէջ զաւակաց ողորմած հոգուն։ Նախ՝ հաստատեցին ի մէջ զաւակաց այսպէս. որ ելնեն ի այդ տանէն եւ ի բաց կենան իւրեանց մօրու մօտէն եւ մինչեւ լինի նոցայ կատարեալ դատաստան։ Եւ տան ի ողորմած հոգուն ստացուածոց տղոց պաշար. որ առանձին իւրեանց խարճ առնեն։ Նոյնպէս եւ զկնի ողորմածհոգուն մնացոցին ի մէջ տան. որ կենայ մինչեւ ի ժամանակն դատաստանին. որչափ նոցայ չափեցին եւ նոյնպէս կնոջ ետուն զկերակրոց պաշարն։ Եւ չափեցին նոցայ ժամանակ մինչեւ եօթն շաբաթ եւ լինի նոցայ դատաստան Սուրբ խաչէն յետ երկուսումն չորեքշաբթի։ Եւ ի այս եօթն շաբաթուն պաշարն ետոն տղոցն Ի (20) ֆլորին եւ կնոջն Է (7) ֆլորին։

Եկաւ Սարգիս դամղաճի եւ Տօնական եւ այդպէս խոստացաւ Տօնականն. որ մինչեւ ի Սուրբ խաչնզայն իւրդին զադանն դարձնէ դամղաճի Սարգսին այն իւրդին վերայէն. որ գնեցին ի նմանէ։

Գրեցօ թվ, Հայոց ՌԸ (1559). աւգոստոսի Է (7)ին։

205-206

2
1559 թ,. 7 օգոստոսի— Մխիթարի որդի Եոլբեյի կին Աննախաթունի զարդերը նրա կտակի համաձայն հարսից՝ Ազիզկոյից վերցնելու եւ թոռներին՝ Միխնոյին եւ Հակոբին հանձնելու մասին։

 

Հայոց թվ, ՌԸ (1559) եւ օգոստոսի Է (7). օրն երկուշաբթի։

 

Եղեւ այսպէս բան, ի ժամանակն Եւրգոյ վոյթին եւ իւր դատաւորացն՝ ծեր Ըռոմաշքոյին եւ միւս Րոմաշքոյին. Մելգոյին. Սարգիս դամլաճու. Կիւրեղին. Հարպետին. Հասուին։

Եկաւ Աննա Խադունն. որ կոչի Յեօլպէին Մխիթարին որդուն կողակիցին. եւ եբեր զիւր կտակն. որ գրել էր իւր յօժար կամաւն, եւ զամենայն ինչք իւր երկու թոռին էր գրել՝ Միխնոյին եւ Յակովբին։ Եւ ի կտակին մէջն գրել էր զիւր եկտանան՝ այս վերագոյն գրեալ թոռներուն։ Եւ այդ եկտանան իւր հարսին գլուխն էր՝ Ազիզքոին։ Եւ իւր հարսին այլ Բ (2) ապրճան գրել էր. որ նմա հասուցէր։ Եւ ի վրայ այսր բանին կոչեցին [հարսն] եւ հրամանք արին. որ զեկտանան բերէ եւ դնէ առաջի դատաւորացն։ Իսկ նայ ասաց՝ եթէ ինձի երկու ապրճան գրել է. թող զիմն ինձի տայ եւ զիւրն առնու։ Յետ այսորիկ Աննա Խադուն եբեր զայդ երկու ապրճանն տանուտրացն առաջի եւ տանուտէրքն իւրեանց ձեռամբ հասուցին Աննա Խադունին հարսին՝ Ազիզքոին եւ զեկտանան առին ի նմանէ։ Եւ դարձեալ ետուն նմա. որ հագնի մինչեւ ի Քրիստոսի սուրբ ծնունդն։ Եւ ծննդեան կրկին այլ պի բերէ եւ տայ ի ձեռն տանուտրացն անպատճառ։ Եւ զեկտանան համրեցին եւ էր ԻԲ (22) քօշ. առան[ց] հագերուն եւ է կշռով ԻԶ (26) մսխալ։

206

3
Խալադայի կողմից լիազորված Բատիստայի որդի Յագուբի հայցն ընդդէմ իրեն 1228 հունգարական ֆլորին պարտք մնացած Ձախնոյի որդի Հովհաննեսի։

Եկաւ ֆրանգ Փադիստային որդին՝ Եագուպն Խալադայէն ի Եւրգօ վոյթին առաջեւ եւ իւր դատաւորացն՝ նախ պարոն Հրեհորին. Դուկալպէյին. Սարգիս դամլաճու. Կիւրեղին. Գրիգորին. Հարպետին եւ կլէյ առաւ Յովաննէս Փախնոյին որդուն վրայ. եթէ պարտի ինձի ՌԲՃԻԸ (1228) մաճրի ֆլորին, ամեն ֆլորին Լ (30)—ական նեմեց հրուշ։ Եւ իւրեանց մէջն զաբիս առել են եւ ամենայն ինդ մէջ զաբիսին գրել են։ Եւ Յովաննէս քաղաքս ոչ էր ի ժամանակին։ Եւ յետ յանորիկ այս վերագոյն գրեալ Եագուպն՝ Փադիսդային որդին սակաւ Յովանէսէն զայս սուման նաղտ սպիտակով տաւի առնելոյ. որ նաղտ սպիտակ վիճարէ նմայ. վասն զի ժամանակն անցել էր։ Եւ Յովաննէսն սկսաւ ասել. եթէ ես զամենայն վիճարն նմայ կու բերէի. որպէս նմայ խոստացել է եւ գրուել է ի մէջ զաբիսին. բայց որպէս ձեր հրամանոցն յայտնի է. որ եկայ ի Լուցքան եւ ընդ հզօր ձեռամբն արգելական արարին զամենայն ապրանքս եւ վասն այն պատճառաւ յուշ եկայ եւ չի հասայ ի ժամանակն եւ ամենայն ինչ իմ անդ է։ Բայց կամիմ նմայ յայժմ վիճարելոյ. վասն զի առանց այդ խուշէն յունիմ այլ ազգ խումաշ որպէս գիշ եւ տեյին։ Թէ կամի առնուլ. պատրաստ եմ վիճար առնուլ նմայ։ Եւ այս Եագուպն չի կամեցաւ զայն խումաշն առնուլ. զոր Յովաննէս կուտայր նմա։

Եւ յետոյ վոյթն եւ դատաւորքն ասեն Յովաննէս. որ նախ երդվնայ. որպէս նաղտ ստակ եւ կամ ոսկի արծաթ չյունի. որ սպիտակ մօտիկ լինի եւ ապա զայն խումշովն վիճարէ. զոր յունի։ Յետ այնորիկ այս վերագոյն գրեալ Եագուպս չի կամեցաւ. որ զնորայն երդումն լսէ եւ ոչ զայն խումաշն առնուլ. զոր Յովաննէսն կուտայր նմա։ Եւ խնդրեց ի վոյթէն եւ դատաւորացն. որ զայս բանս գրեն ի տաֆդարն որպէս դատաստանն եղաւ, եւ յետ գրելոյ՝ ի տաֆդարէն մինութայ տան նմայ։ Եւ յօրժամ այս դատաստան եղեւ այս վերագոյն գրեալ վոյթին եւ դատաւորացն հետ նստել էին պազըռկան մարդիկ. որս էր Աբրահամ Սեչովէն եւ սնան տաճիկ ստամբօլցի Հաճի Քաֆալէ։ Եւ Յովաննէսն վկայ կացոյց սոքայ զամենայն. որպէս կամէր վիճարելոյ այս անուն խումշով. որպէս վերագոյն գրել եմք։ Եւ Եագուպն չի կամեցաւ առնուլ։

206-607

4
1561 թ,. 16 հունվարի— Ձախնոյի կողմից լիազորված պան Հովհաննեսի խնդրանքը պարոն Դուկալոյի որդի Պետրեին իր երաշխավորությամբ երեք օրով (բանտի՞ց) բաց թողնելու մասին։

 

Հայոց թվ, ՌԺ (1561). յունվարի ԺԶ (16)։

 

Եկաւ բան Յովաննէսն Ձախնոյէն եւ տէր մտաւ Բեդրէին համար՝ պարոն Դուկալոյին որդուն. որ մինչեւ Գ (3) օրն Բեդրէն խնդրէ զՄեստիտանն կին եւ զՊարվիրա այլ խնդրէ։ Եւ յետ այնորիկ զամենայն դատաւորացն զսիրտն գտնու եւ խնդրէ զիւրեանք մինչեւ Գ (3) օրն. բայց եթէ զայս պատուէրն ի տեղն չառնէ մինչ Գ (3) օրն. նա դարձեալ Յովաննէսն զԲեդրէն այնտեղ դնէ՝ ուստի որ եհան. այլ որիշ ձեզ չլինին պատճառ։

205

5
Եոլուշի որդի Հովհաննեսի հայցն ընդդեմ իր փեսայ Այիզբեյի ժամկետանց պարտապան Գրիքայի։

Եկաւ Յովաննէսն Եօլուշին ի Ճարգոյ վոյթին առջեւն եւ կլէյ արաւ Գրիքային վրայ. եթէ պարտի Յովաննէսին փեսին Այիզպէյին որչափ եւ է. ուստի զաբիս տվեր է Գրիքայն իւր վրայ։ Եւ Գրիքայն ասաց. եթէ պարտ եմ նմա. բայց այդչափ ոչ յունիմ. որ զամէն վճառեմ։ Եւ եբեր ԺԸ (18) սոմ եւ ետուր վոյթին եւ դատաւորացն ձեռն, եւ վոյթն առին եդին ի մէջ սնդուկին. մինչեւ որ Այիզպէյն կայ։

205

6
1567 թ,. 14 ապրիլի— Կամենից հայ բնակչության համար կանոնադրություն (ստատուտ) եւ արտոնություններ խնդրելու նպատակով պարոն Կյուրեղին լեհաց Սիգնզմունդ II Ավգուստ թագավորի մոտ ուղարկելու. զանազան ծախսերի համար նրան եւ ուղեկցող անձանց 205 ֆլորին եւ չորս գորգ հատկացնելու մասին։

 

Հայոց թվ, ՌԺԶ (1567). ապրիլ ամսոյ ԺԴ (14). օր երկուշաբթի։

 

Ի թագաւորութեան Զիկմունդ Ակուստոսի հաւասար դատաւորքն եւ ժողովուրդքն խնդրեցին զպարոն Կուրեղն. որի թագաւորն երթայ վասն ամենայն ժողովրդեանն եւ դատաստանին համար. զոր եւ իսկ գնաց եւ ետուն ի ձեռն նորա ԺԳ (13) բրիվիիլեայ ընդ ամէնն եւ Ա (1) սգադուդուգ. զոր ի թագաւորէն հանել, զայսչափ բրիվիլեան ետուն ի ձեռն նորա. որ գնացե. զոր տէր աստուած օգնական նմայ ի յամենայն բանիցն։

Եւ յորժամ եղաւ այս. որ զպարոն Կուրեղն մեծաւ աղաչանօք խնդրեցին մի անգամ եւ երկու. այլ եւ երեք անգամ. այլ նախ վոյթն Հարպետ եւ հաւասար դատաւորքն եւ ամենայն ժողովուրդն. որ երթայ ի թագաւորն վասն ժողովրդեան եւ վասն դատաստանին համար։ Ուր եւ խնդիրքն նոցա կատարեց  եւ յանձն էառ. որ երթայ այս գլուխ ժողովքին. զոր թագաւորն արել է ի Բեթրգովն։ Բայց պարոն Կուրեղն շատ բան յունէր հոգալոյ. որպէս րանչպար մարդոց սահմանքն է. եւ դատաւորքն եւ ժողովուրդն ամենայն իւրեանց յօժար կամաւ զԿուրեղին զապրանքն առին իւրեանց անձն. որ նորա ապարանքն իւրեանց ձեռօքս ի գլուխ հասուման. որ է ԵՃԾ (550) ֆլորին հրօշ պակաս եւ հասցնեն նմայ ֆռանգի սպիտակս վ վտ, զիֆլին (՞) ֆռանգի թիւ է՝ (30)—ական հրօշ զամէն ֆլորին համարելով։

Եւ զայսչափ սուման ետուր պարոն Կուրեղն ի ձեռն դատաւորացն նախ՝ Հարպետ վոյթին. եւ Ծառուկին. եւ Թորոսին. եւ Խաչքոյին. Զանուին. բան Չափլիզին. Եօլպէյին. որ եւ Միխնային. Եկակոսին։ Զայսչափ սուման պիտի որ վերագոյն գրեալ ոմանք վճարեն ի վերագոյն ժամանակն եւ Սարգիս մանտաւագն այլ գրուեցաւ։

Եւ երբ դրին ի ճանապարհին զԿուեղն. որ գնաց [աստուծոյ] անուան վրայ ի թագաւորն եւ թագաւորն եւ ետուն եւ վնաս խարճլուխի համար Ճ (100) ֆլորին եւ ՃԵ (105) ֆլորին այլ ետուն յատուկ վասն ընկերաց համար. որ բաժանեն. ում որ պիտոյ է եւ Դ (4) խալի այլ։ Երբ եկաւ Կուրեղ վոյթն ի թագաւորէն. նա ամենայն բանին հեսեպն ետուր տանտերացն եւ ժողովրդեանն. որպէս օրէնն էր եւ սահմանքն. եւ Ղ (90) ֆլորին սպիտակն էր. զոր մնացել էր ի այդ ստակէին. որչափ տվեր էին եւ դրին ի սնդուկս եւ այդ Ղ (90) ֆլորինէն ի… ետուն եպիսկոպոսին. երբ յԵրուսաղէմ գնաց։ Հարպետ վոյթն եւ իւր դատաւորքն ի այն ստակէն. զոր Կուրեղ յետ բերել էր Ղ (90)ֆլորին. այլ ետուն ԿԳ (63) ֆլորին Կուրեղին. վասն այդ սումային սահամ. զոր տանուտերացն վրայ տվեր էր։

205

7
1572 թ,. 25 սեպտեմբերի— Կամենիցացի հայեր Դավթի եւ Թաթոսի միջեւ Ադրիանապոլիս  քաղաքում կայացած տնտեսական գործարքի եւ երեցփոխան Յուրկոյի կողմից այդ գործարքը ապօրինի հայտարարելու մասին։

 

Հայոց թվ, ՌԻԱ (1572). սեպտեմբերի ԻԵ (25). օրն հինգշաբթի։ Ի Եագուպ վոյթին առջեւն. զորէր Թորոսին տեղն ի իւր դատաւորացն։

 

Եկաւ Դավիթ Մալխարին եւ իւր բարի կամաւն ասաց. եթէ Դադոզն. որ է Մարուխնային փեսան. տէր եղաւ վասն իմ ի Ատրնան եւ եհան ինձի ԿԴ (64) դայլարի ապրանք. զոր այս ճանապարհ. որ երթայ ի Ատրնան. պիտի վճարէ։ Զոր եթէ վճարէ վասն իմ եւ երբ գայ ի Կամէնիցս եւ զիս չգտնու ի քաղաքս եւ կամ մեռնիմ նա. զայսչափ սպիտակն պիտի գիտենայ իմ տունն վերայ յետ Իւրքո երեսփոխանին. զոր է այն տունն գրած առաջ. քան զԴադուլէն Իւրքո երեսփոխանին եւ նորա ձեռն իշխանութիւն տվել է։

Ուր եւ Իւրքո երեսփոխանն պատրաստեց զայսպիսի գիրս եւ չտայր թոյլ. որ գրուէր եւ Դադոզն ետուր զայս Դաւիթին խրերն գրել։

21բ

8
1572 թ,. 27 սեպտեմբերի— Գրիգոր սարկավագի հայտարարությունը Սամույլայի փեսայ Փիլիպպին տված 100 ֆլորին պարտքը ետ ստանալու մասին (բերված է Փիլիպպի ու նրա եղբոր պարտամուրհակը՝ հայատառ ղփչաղերեն)։

 

Հայոց թվ, ՌԻԱ (1572). սեպտեմբերի ԻԷ (27). օրն շաբաթ։ Ի Թորոս վոյթին առջեւն եւ իւր դատավորացն՝ Սարգիս ման[կտաւագ]. Հարպետ. Տեմուշ. Զանու. Եագուպ եւ այլք։

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւս եկաւ Գրիգոր սարկաւաք եւ խրեր առաւ իւր բարի կամաւն եւ ասաց. թէ զոր պարտ էր ինձի Փիլիպ՝ Սամույլային փեսան Ճ (100) ֆլորին . որպէս կայր գրեալ ի դատաստանն եւ էր տունն Փիլիպին գրաւկան։ Ուստի այժմ ինձի հասոյց զայն պարտքն լման. զոր այժմ զինքն ազատ առնեմ ի յայսմ պարտուց եւ զիւր տունն այլ ազատեմ։ Եւ Փիլիպն ետուր գրել զԳրիգորին խրերն։

Այս է զաբիսն Փիլիպին՝ Սամույլային փեսին եւ իւր եղբօրն՝ Աբարհամին. զոր եբեր Գրիգոր սարկաւաք եւ խնդրեց ի դատասատնէն. զի գրեսցեն ի տիֆդարն. որ է այսպէս,

Պիզ Բ (2) խարտաշ թողմա Փիլիպ տա Աբրահամ քամէէցլի։ Պօլուպսաղ թէնի միզտա էսիմիզտա եախշի էրքիմիզպիլա պիլինիր պիզ պու պիզիմա զաբիսիմիզկա Բ (2) իմիզ Ա (1) աղըզտան, հար դորանինկ այնընայ խայտա եօլախսայ սարնաբ իշիդմայ խայսիքի խալտըխ պորչլու Գրիգորկա տէր Պետրոս օղլունայ սբուլնիյ խօլտան ԾԲ (52) ֆլորին նեմիչ սանուվու հար ֆլորին Լ (30) ար հրոշ դողրուտա դային խորչ։ Խայսի սումանը պիզ Բ (2) խարտաշ եօղարը եազըլկան դուդունուր պիզ դոլամա Գրիգորկա հալիկի եուվուխ քէլկան Իլով եարմարքինայ նախդ նեմիչ սպիտակսը պիլա Բ (2) իմիզ Ա (1) խօլ տան պիրի պիրամիզտան քէրի դուշմիյին պարչա դուրլու խումաշդան պաշխա։ Այ էկարքի դոլամայ պիզ Գրիգորկայ եօղարը եազը կան զամանընայ նախդ սպիտակպիլա նա նեքի էքսիքլիք քօօրսա պօլկայ պիզ դոլամակա նեքի ճանըպիլա այդսա պարչա դուլու դորատան տա անդդան պաշխայ։

Դանըխ պու զաբիսքա մէն Հօլուպքո քի եազտըմ պու զաբիսնի։ Տաղըն արդըխ քօնուլուքումուզ  ուչուն պիզ Բ (2) խարտաշ խոյտուխ քէնսի վլասնըյ մոհուրումուզնւո պու պիզիմ զաբիսիմիզկայ վլասցիվըյ։

Եազըլտը թվ, ՌԻԱ (1572). մարտնընկ Ժ(10)։

22ա

9
1572. 27 սեպտեմբերի—Բասքալ Յուրիի հայցն ընդդեմ իր երեք պարտապաննարից մեկի՝ կամենիցացի Սարգիս մանկտավագի՝ 72 ֆլորին պարտքը ստանալու համար։

****

Զոր Իւրիյն Բասքալ հօրօմ [կանչեց] զՍարգիս մանտաւաքն ի դատաստանն եւ զաբիսն այլ եցոյց վրա։ Զոր զայն զաբիսն տվել էին Գ (3) ոմանք իւրեանց վրայ ի միոջէ ձեռանէ. զոր էին անուամբ գրածի մէնջ այն զաբիսին. նախ զՍարգիս մանտաւք. զԽաչուն Մանուկ եւ զԳասպարն՝ Որովին փեսան. զոր էին նմա պարտական արաքեանն ՀԲ (72) ֆլորին. զոր Խաչուն զիւր ձեռնագիրն այլ գրել էր այն զաբիսին մէջն։ Եւ էր այսպէս գրած. զի թէ երբ գայր այս վերագոյն գրեալ Իւրիյն ի Կամէնից. նա զորն գտնու ի երեքեանն եւ կոչէ ի դատաստանն. նա պարտական լինի զամէն սուման ի միոջէ ձեռանէ վճառել առանց խօսաց։ Ուստի եկաւ այս Իւրիյն եւ կոչեց զՍարգիս մանտաւաքն ի դատաստանն եւ հայցաց ի նմանէ զայս վերոյգրեալ ՀԲ (72) ֆլորինն ըստ նմանութեամբ գրոյն. զոր դատաստանն հրամանք առաւ նմա վճառել լման՝ նախդ սպիտակով։

22ա

10
1572 թ,. 27 սեպտեմբերի— Ադանի որդին Հարպետի հայտարարությունը իր պարտապան Վարդիքի որդի Օհանից պարտքի մի մասը (300 ֆլ, ) ստաանլու մասին։ 

****

 

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն եկաւ Հարպետն Աթանին եւ խրեր առաւ իւր բարի կամաւն եւ ասաց. թէ զոր պարտ է ինձի Օհանն Վարդիքին որդին. որպէս կա գրեալ ի տիֆդարն. ուստի ինձի այժմ հասոյց Ոհանն < ինձի > այն պարտքի վերայ ԳՃ (300) ֆլորին ֆրանգի թիւ։ Զոր Ոհանն խնդրեց ի դատաստանէն. զի գրեսցեն ի տիֆդարն. զոր եւ գրեցին։

22ա

11
1572 թ,. 4 հոկտեմբերի—Բաղդասարի որդի Դեմյանի հարուցած գործն ընդդեմ իրեն անպատված Գբրուշի որդի Հոլուպի։

 

Հայոց թվ, ՌԻԱ (1572). հոկտեմբերի Դ (4). օրն շաբաթ։ Ի Թորոս վոյթին առջեւն եւ իւր դատաւորացն՝ Իւրքո. Սարգիս ման[տաւաք]. Հարպետ. Սարգիս Ձձխ[նոյ]. Միխնոյ. Միլքո եւ այլք։

 

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն եկաւ Տեմեան Պաղտասարին եւ ասաց. թէ կու վկայեմ դատաստանին. զոր այժմ պատահեց զիս այսպէս բան. զոր չէի պարտական։ Եղեւ այսպէս. զոր ելա ի պազարն եւ եկաւ Հօլուպն Քաբրուշին եւ սկսաւ անհարկութիւն տալ ինձի. զոր վկայէ առաջագոյն վոյթին եւ ապա ամէն մարդոյ. զոր չէ պարտ լսել եւ պարտական ոչ է նմա եւ ոչ բան մի չասի նմա. այլ վասն իմ հալալ արդեանց սպիտակոց այնպիսի անհարկութիւն ետուր. զոր չյիշեցի նմա վասն այն պարտուց համար. զոր պարտ է ինձի. որպէս կա գրեալ ի դատաստանն։ Զոր եւ կամիմ. զի գրել տայք զայս բանս. անպարտ զիս քրֆտեց եւ ծեծելու այլ կամեց. զի թէ չէին կեալ անդ բարի մարդիկ. նա ծեծել էր զիս եւ այլ աւելի անհարկութիւն պիտի աներ։

22ա

 

 

12
1572 թ,. 4 հոկտեմբերի—Բաղդասարի որդի Դեմյանի հայտարարությունը կառապան Վոյթկոյից 3 թալեր պարտքը ետ ստանալու մասին։

****

Եկաւ Տեմեան Պաղտասարին եւ խրեր առաւ եւ ասաց. թէ տվել էի Վոյթքո ֆուրմանին Գ (3) դայլար. զի տայր տաճկին եւ նա ետուր եւ այժմ այլվի հասոյց ինձի այս Վոյթքո զայն Գ (3) դայլարն։ Եւ Վոյթքոն ետուր գրել զայս Տեմուշին խրերն։

22ա

 

 

13
1572 թ,. 7 հոկտեմբերի—Սամույլայի փեսա Փիլիպպի հայտարարությունը ոմն Տիրատուրից 50 ֆլորին պարտք վերցնելու. իր տունը գրավ դնելու եւ այդ գործարքի վերաբերյալ նրա կնոջից՝ Ախսաբեթից ստացված համաձայնության մասին։

 

Հայոց թվ, ՌԻԱ (1572). հոկտեմբերի Է (7). օրն երեքշաբթի։ Ի Թորոս վոյթին առջեւն եւ իւր դատաւորացն՝ Հարպետն եւ այլք։

 

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն կանգելով յերես ընդ երեսս Փիլիպ քամէնցի՝ Սամույլային փեսան. լինելով ողջ ի վեարյ մարմնոյ եւ մտացն. եւ իւր բերնին խրերիւն յայտնի ասաց. եթէ մնացի պարտական Տիրատուրին. որ կոչի Բադրար. Ծ (50) կարմիր ֆլորին  երեսով ստոյգ եւ ուղղորդ պարտք. զոր կու խոստանամ իմ բարի խօսօքս վճարել զայս Ծ (50) ֆլորին կարմիրն Տիրատուրին ի յայս մերձ եկեալ Եառասլովի եառմարքին նախդ երեսով կարմիր. առանց ամենայն ցեղ խումուշի եւ ապրանաց։ Եւ վասն լաւ ղորդութեան կու գրեմ ի մէջ այսչափ սումային զիմ տունս. որ է Հասուին եւ Հարպետին տանց մէջ. այս կերպիւ. զոր եթէ չվճարեմ նմա ի գրեալ ժամանակին ըստ վերոյ գրելոյն. նա ելնեմ ի տանէս եւ տամ ի ձեռն Տիրատուրին. որպէս նստել է իւր չափով եւ ամենայն շինուածով. զի իցէ նորա իշխանութիւն. մինչեւ իշխանութիւն. մինչեւ նմա վճարեմ զամէն զսուման լիակատար։ Եւ յորժամ վճարեմ նմա. յայնժամ ազատեմ զտունս։

Զոր եկաւ կինն Փիլիպին Ախսաբեթն ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն եւ զխրերն ետուր վասն տանն. զի գրուի տանն վերայ այսչափ զսուման զիւր այրն Փիլիպն եւ ընդունեց եւ խայիլ եղաւ այսպիսի գրոյն։

22բ

14
1572 թ,. 8 հոկտեմբերի—Կուզ իրիցու որդի Հովհաննեսի հայտարարությունը՝ Թորոս վոյթից 57. 5 ֆլորին եւ 32 թալեր պարտք վերցնելու մասին։

 

Հայոց թվ, ՌԻԱ (1572). հոկտեմբերի Ը (8). օրն չորեքշաբթի։ Ի Թորոս վոյթի առջեւն եւ իւր դատաւորացն։

 

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն եկաց դէմ յանդիման Յովհաննէս Կուզ իրիցոյ որդին. լինելով ողջ ի վերայ մարմնոյս եւ մտացս եւ իւր բարի կամաւն յայտնի ասաց. եթէ մնացի պարտական Թորոս վոյթին ԾԷ (57) ֆլորին եւ կէս ֆրանգի թիւ. զամէն ֆլորինին Լ (30)—ական հրոշ։ Եւ այլ յետ այս պարտքի ԼԲ (32) դայլար երեսով արծաթ։

Զոր կու խոստանամ իմ բարի խօսօքս վճարել զայս ԾԷ (57) ֆլորինն եւ կէս եւ ԼԲ (32) դայլարն ի յայս մերձ եկեալ Իլովի եարմարքին նախդ իլախի սպիտակով. առանց ամենայն ցեղ խումշի եւ ապարանաց. անխօսք եւ անդատաստան. անխարճ եւ յանյապաղ։

Եւ եթէ չվճառեմ. ես Յովհաննէս պարուն վոյթին ի վերոյգրեալ ժամանակին զայսչափ սուման եւ զխօսքս ի տեղ չպահեմ. նա որչափ խարճ եւ պակասութիւն տեսնու վասն իմ պատճառէ. որչափ ասասցէ իւր հոգովն. նա ես պարտական լինիմ նմա զամէն վճարել առանց խօսաց եւ դատաստանաց եւ երդմանց։ Ուստի Յովանէսն իւր հրոշովն գրուեցաւ։

22բ

15
1572 թ,. 8 հոկտեմբերի—Սագոյի որդի Միխալի հայտարարությունը՝ Թորոս վոյթից 44 ֆլորին պարտք վերցնելու մասին։

22բ

16
1572 թ,. 8 հոկտեմբերի—կամենիցացի չորս հայերի երաշխավորությամբ ոմն Բաղդասարի բանտից հանելու մասին։

****

 

Ի յայս աւուր դատաստանինառջեւն կացին դէմ յանդիման Դ (4) ոմանք. այսինքն են անուամբ Խաչքո Ադանին. Սարգիս Քբրուշին դորն. Գասպար Խաչքոին եւ Լազարն Էսանպէյին։ Սոքա իւրեանց մէջ միաբանելով եւ տէր կացին Պաղտասարին համար եւ խնդրեցին դատաստանէն. զի տա զՊաղտասարն իւրեանց տիրութեան վերայ։ Վերոգրեալ դատասատնն. վասն խնդրելոյ վերոգրեալ ոմանց. ետուր նոցա Պաղտասարն՝ այս կերպիւ. զի յորժամ կամիցի կան լինին դնել եւ եթէ չդնիցեն նա. ինքեանք պարտական լինին դատաստանին Ճ (100) հրիւնայ տալու Պաղտասարին համար։ Ուր եւ իւրեանց հրոշովն գրուեցան եւ բամեդնիյ այլ ետուն։

22բ

17
1572 թ,. 8 հոկտեմբերի—Մարուխնայի փեսայ Ասվատուրի հայտարարությունը Թորոս վոյթից 22 եւ կես ֆլորին պարտք վերցնելու մասին։

22բ

18
1572 թ,. 11 հոկտեմբերի—Բաղդասարի որդին Դեմյանի հայտարարությունը Կամենիցից իր հետ միասին լեհական թագավորի մոտ ուղարկված Միխնոյից Վարշավայում պարտք վերցնելու եւ այն ծախսելու մասին։

 

Հայոց թվ, ՌԻԱ (1572). հոկտեմբերի ԺԱ (11). օրն շաբաթ։ Ի Թորոս վոյթին առջեւն եւ իւր դատաւորացն՝ Իւրքո. Հարպետ. Գրիգոր Ռաք[ին]. Եագուպ։

 

Ի յայս աոււոր դատասատնին առջեւս եկաւ Տեմեան Պաղտասարին եւ իւր բարի կամաւն յայտնի ասաց. թէ որպէս զմեզ խրկել էին ի թագաւորն յետ Միխնոյին եւ ի նոյն ժամայն առի ի Միխնոյէն Վարշովի մէջ ԳՃԾԵ (355) դայլար երեսով եւ ՃԸ (108) ֆլորին մոնիդայ եւ այլ ԺԵ (15) ֆլորին։ Զայսչափ սպիտակ մնացոյց Միխնոն իմ մօտս։

Զոր այս սպիտակէն Տեմուշն զսեպն ետուր դատասատնին. զոր խարճ առել է երեք դատաստանէ ԲՃԼ (230) դայլառ։ Եւ որչափ այլ մնաց ի ի յայս վերոյգրեալ զումայէն իմ մոտս է այն սպիտակն. վասն իմ խարճին համար. որպէս դատասատանն գտնու։

23ա

19
1572թ,. 15 հոկտեմբերի—Սարգիս մանկտավագի հայցն ընդդեմ հանգուցյալ Խաչուի կնոջ եւ որդիների կողմից լիազորված Ռիթկիյի որդի Միլկոյի՝ Յուրիից վերցված պարտքի ԽԱչուին վերաբերող մասը ետ ստանալու համար (տե՛ս արձ, #9)։

 

Հայոց թվ, ՌԻԱ (1572). հոկտեմբերի ԺԵ (15). օրն չորեքշաբթի։ Ի Թորոս վոյթին առջեւն եւ իւր դատաւորացն՝ Հարպետ. Միխնոյ. Եագուպ եւ այլք։

 

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն եկաւ Սարգիս մանտաւաք եւ կանկատ առաւ Միլքոյին վերայ Ոիթքիյին. որ է ումոցովայնըյ Խաչուին կնոջէ եւ իւր տղոցն. եւ ասաց. եթէ որպէս յայտնի է դատաստանին. զոր պարտք էաք հօրօմ Իւրիյին Գ (3) հոգի եւ ձեռագիր տվել էաք նմա ի միոջէ ձեռանէ. զոր այժմ ես յետ Գասպին վճարեցաք զմեր բաժինն եւ զԽաչուին այլ. որպէս յայտնի է ի դատաստանին. այսինքն է Խաչուին բաժինն Զ (6) լիտրա թուխ ապրշում։ Ուստի կամիմ. զի մեզի վճարէ Մելքոն. որ է հոգէբարձ. զայն Զ (6) լիտրային գինն։

Եւ Միլքոն խնդրեցին ի դատաստանէն. զի տան նմա մինչեւ Բ (2) շաբաթ օր. ըստ սովորութեան դատաստանին. զի ճուաբ առնիցէ ընդդէմ Սարգիսին եւ Գասպարին։ Զոր դատաստանն ետուր նմա մինչեւ Բ (2) շաբաթ. զի ճուաբ տա եւ Սարգիսն ետուր գրել։

23ա

20
1572 թ,. 15 հոկտեմբերի—Չափլիչի որդի Յագուբի հայտարարությունը իր հոր պարտապան Ռիթկիյի որդի Միլկոյից 150 ֆլորին պարտքը ստանալու մասին։

****

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն եկաւ Եագուպն Չափլիչին եւ իւր բարի կամաւն խրեր եռեւ եւ ասաց. թէ որպէս պարտ էր Միլքոն Ռիթքիյին իմ հօրն. որպէս կայ գրեալ ի դատաստանն. այսինքն է ՃԾ (150) ֆլորին եւ էր տունն իւր գրաւկան։ Ուստի այժմ ինձի հասոյց զայսչափ սպիտակն. զոր այժմ կու ազատեմ զինքն եւ զիւր տուն այլ՝ վասն զի հասոյց լման։

Եւ Մելքոն ետուր գրել զայս Եագուպին խրերն ի տիֆդարն։

23ա

21
1572 թ,. 5 նոյեմբերի—Գաբրուշի որդի Սարգսի եւ Լազարի մոտ ինչ որ անասուններ հայտնաբերելու կապակցությամբ դատարան կանչված գյուղացիների չներկայանալու մասին։

 

Հայոց թվ, ՌԻԱ (1572). նոյեմբերի Ե (5). օրն չորեքշաբթի։ Ի Թորոս վոյթին առջեւն եւ իւր դատաւորացն՝ Եւրքո. Հարպետ. Սարգիս ման[տաւաք]. Միխնոյ. Զանու։

Որպէս տավրներ ճանաչել էին Սարգսին Գաբրուշին մօտն եւ Լազարին Խոտորովցայէն. որպէս կա գրեալ ի տիֆդարն. եւ տվել էին օր դատաստանէն մինչեւ ի Զ (6) շաբաթն. զի դատասատնն կանգնէին։ Ուստի վճարուեցաւ Զ (6) շաբաթն եւ այն գեղացիկն չկանգնեց ի օրն վերոյգրեալ։ Զոր Սարգիսն եւ Լազարն եկան եւ վկայեցին դատաստանին. զոր չկանգնեց ի օրն այն կեղացիկն եւ բոմոչնան ետուր դատաստանին. զոր դատասատնն ընդունեց։

23ա

22
1572 թ,. 5 նոյեմբերի—Անդրուշկո Կրուչենյայի հայտարարությունն այն մասին. որ ինքը Դիմետրեին (Հարոնին) իրոք վաճառել է երեք ոչխար։

****

Զոր Տիմադրէն ճանաչել էր. որում մականուն Հարոնն է. Գ (3) ոչխար եւ վոյթն տվել էր ստ սովորութեան դատաստանին մինչեւ ի Բ (2) շաբաթ. զի զսօտուշն դնէր. յումմէ գնել էր։ Ուստի յորժամ եկաւ Բ (2) շաբաթն. եդիր զսօտուշն առաջի դատաստանին. որում անուն էր Անտրուշքո Քրուչենեա. զոր ինքն խրեր առաւ. զոր ի նմանէ գնել է եւ Պաղտասարն ետուր բոմոչնուն եւ ետուր գրել։

23բ

23
1572 թ,. 5 նոյեմբերի—Չիքայի որդի Վարդերեսի հայտարարությունը Թորոս վոյթից 63 սոմ սպիտակ պարտք վերցնելու եւ ի դիմաց իր տունը գրավ դնելու մասին։

****

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն եկաց յերես ընդ երեսս Վարդէրէսն Չիքային եւ իւր բարի կամաւն խրեր առաւ եւ ասաց. եթէ մնացի պարտական Թորոս վոյթին ԿԳ (63) սոմ նախտ սպիտակ. զամէն սոմն Խ (40)—ական սպիտակ Լիթվայի ստոյգ եւ ուղղորդ պարտք։ Զոր խոստացաւ իւր բարի կամաւն Վարդէրէսն վճարել զայս վերոյգրեալ ԿԳ (63) սոմն Թորոս վոյթին ի այս օրէս մինչեւ ԻԴ (24) շաբաթ նախդ Լիթվայի սպիտակով. առանց ամենայն ցեղ խումշի։ Եւ վասն լաւ ղորդութեան համար գու գրեմ ի մէջ այս սումայի զայն տներն. որ է Կոկոյին որդոց. որ է իմ իշխանութիւնս. որպէս կա գրեալ դատասատանն այս կերպիւ. զի թէ չվճարեմ Թորոս վոյթին ի վերոյգրեալ ժամանակին ըստ վերոյ գրելոյն. նա լինիցի զայն տունն Թորոսի իշխանութիւն՝ ըստ առաջին գրոյն. որպէս գրեալ է ինձի. զի ելնեմ ի յայն տանէն եւ տամ ի ձեռն վոյթին Թորոսին եւ այնչափ ժամանակ իշխանութիւն իցէ վոյթին այն տունն. մինչ որ նմա վճարեմ վերոյգրեալ սուման լման. եւ յորժամ վճարեմ. յայնժամ ազատեմ զտունս։ Եւ վոյթն Թորոս խրեր առաւ. զի կենայ Անդրէյն Կոկոյին ի պզտի տունն. որպէս կենար յետ Վարդէրէսն։ Եւ Վարդէրէսն իւր հրոշովն գրուեցաւ։

23բ

24
1572 թ,. 5 նոյեմբերի—Կոկոյի որդի Գասպարի բողոքը ոմն Հովհաննեսի կողմից իր ապրանքը եւ փողերը կալանքի տակ առնելու դեմ։

****

Եկաւ Գասպարն Կոկոյին եւ վկայեցոյց դատաստանին եւ ասաց. թէ ոչ գիտեմ թէ վասն ինչի համար արգելել է Յովանէսն զիմ ապրանքս եւ սպիտակս՝ վոյթին հրամանաւն։ Եւ ետուր գրել։

23բ

25
1572 թ,. 5 նոյեմբերի—Ադանի որդի Հարպետի հայտարարությունը իր պարտապան Վարդիքի որդի Օհանից պարտքը ետ ստանալու մասին։

****

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն եկաւ Հարպետ Ադանին եւ իւր բարի կամաւ խրեր առաւ եւ ասաց. թէ որպէս պարտ էր ինձի Ոհանն Վարդիքին. որպէս կա գրեալ ի դատաստանն. եւ էր տունն իւր գրած։ Այժմ զայն պարտքն ինձի հասոյց զամէնն լման. զոր այժմ զինքն ազատ առնեմ եւ զիւր տունն այլ. զոր էր գրած։

23բ

26
1572 թ,. 12 նոյեմբերի—Ադանի որդի Հարպետի հայցն ընդդեմ իր պարտապան Վարդիքի որդի Օհանի՝ 18 ֆլ, պարտքը ետ ստանալու համար։

 

Հայոց թվ, ՌԻԱ (1572). նոյեմբերի ԺԲ (12). օրն չորեքշաբթի։ Ի Թորոս վոյթին առջեւն եւ իւր դատաւորացն՝ Սարգիս ման[տաւաք]. Միխնոյ. Միլքո եւ այլն։

 

Որպէս Հարպետն Ադանին բան ունէին հետ Ոհանին Վարդիքին. զոր վճարեց Ոհանն Հարպետին զիւր պարտքն. որպէս կա գրեալ. եւ Հարպետն այլ ասաց. թէ այլ պարտ է ինձի Ոհանն ԺԸ (18) ֆլորին զիւր բաժինն։ Եւ Ոհանն խրեր առաւ եւ ասաց. որ երթայ ի Իլոովի եարմարքն եւ եթէ գտնուի Ֆիտրիխին տիֆդարին մէջ այնչափ պարտք Ոհանին վերայ. նա Ոհանն գայ Իլովէն եւ վճարէ Հարպետին զայնչափ սպիտակ. զոր վասն այսպիսի գրոյս ետուն բամեդնիյ դատաստանին։

27
1572 թ,. 12 նոյեմբերի—Կրակովցի վաճառական պան Ֆրիդրիխից լիազորված պան Յան Միսդրորկանի հայցն ընդդեմ Ֆրիդրիխի ժամկետանց պարտապան կամենիցացի հայ Բոգդան Պոպովիչի (արձանագրության հիմնական մասը կազմված է հայատառ լեհերեն)։

 

Հայոց թվ, (1572). նոյեմբերի ԺԲ (12). օրն չորեքշաբթի։ Ի Թորոս վոյթին առջեւն եւ իւր դատաւորացն՝ Սարգիս ման[տաւաք]. Իւրքոյ. Հարպետ. Միխնոյ. Զանու. Միլքո եւ այլք։

 

Բրէտ սօնտէմ նինէյշիմ սդանուվշի օպլիչն է բան Եան Միսդրօրկան բլէնիբօթէնդ սլաւնեկոյ բանա Ֆիտրիխայ. մեշչանինա ի քուբցա քրաքօվսքեկոյ։ Վզնալ քդուրիյ Պոհտան Բօբօվից օրմենին տօսից ուչինիլ բիրշօն ռաթը վետլէ զաբիսու. քդուրիյ եսդ զաբիսանոյ վ աքդախ ի դաք սդոյի վ զաբիսէ. մայ Պոհտան զաքօժտըյ ռաթըյ բօռէնքի տաւաց։ Դէտի դէրազ զասէ զաֆդուրէ ռացէ բօտ թօնժէ բօռէնքօն եաքօ սդոյի վբիրշիմ զաբիսէ բօտ դօն մոցօն եաքօսեա զաբիսալայ Պոհտանովայ. ի ռենչիլայ զամէնժա սվեկոյ դմժէ զբօսօպէմ ի զաֆդուրուն ռաթը ռենչիլայ զամէնժա սվեկոյ։

24 ա

28
1572 թ,. 12 նոյեմբերի—Երդվյալ դատավորներ՝ Զանուի եւ Միլկոյի միջոցով Ադանի հիվանդ որդի Իլյաշից Տոնուշի որդի Միխնոյի 300 ֆլորին պարտք ունենալու վերաբերյալ գրությունը ստանալու մասին (ամբողջությամբ բերվում է Իլյաշի հայտառ—ղփչաղերեն գրությունը)։

****

Եկաւ Միխնոն՝ Տոնուշի որդին ի դատաստանին առջեւն եւ ասաց. թէ Իլեաշն հիւանդ է եւ զիս խրկեց ի դատաստանն եւ կու հայցէ ի ձեզանէ. որ խրկէք նմա Բ (2) երդուած դատաւորն. զի խրեր արասցէ զինչ պիտոյ է։ 

Վերոգրեալ դատաստանն վասն խնդրելոյ Միխնոյին խրկեց Իլեաշին մօտն այսինքն են անուամբ Զանուն եւ զՄիլքոն. որ գնացին եւ լսեցին ի նմանէ զճուաբն. զոր ի սոցա առաջի Իլեաշն խրեր առաւ եւ ետուր քարտեզ մի եւ ասաց. թէ այս է իմ խրեր եւ ճուաբ. զոր խնդրեմ ի ձէնջ. զի գրել տա դատաստանն ի տիֆդարն. զոր բերին դատասատնին զայն քարտեզն եւ դատաստան ետուր կարդալու եւ ի միտ էառ. զոր էր այսպէս,

«Պիյլար գեթխոյալար պունու պիլտիրիրմէնտա վըեաւիդարմէն պիյլիքին-կիզկայտա դորասինա պիյլիքինկիզնինկմէն Իլաեաշ էրմէնի քամէնէցլի. նա իմէ Ադանի օղլու եախշի էրքիմպիլայ տոպրէվոլնէ պիլինիր մէն խայսիքի պորչլումէն պիյաղամայ. նա իմէ Միխնոյկայ Տօնուշ օղլունայ ԳՃ (300) ֆլորին նեմիչ սանուվուտա մոնիդասը հար ֆլորինսի Լ (30) ար հրոշ դողրուտա դային պորչ։

Խայսիքի պու եօղարը եազըլկան ԳՃ (300) ֆլորինի դուդունուրմէն դոլամա պիյաղամայ մէնիմ եօղարը այդըլկան Միխնոյկայ հալիկի եուվուխ քէլկան Իլով եարմարքինայ նախդ նեմիչ սպիտակսը պիլայ։ Այէկարքի մէն Իլեաշնինկ ուսդունայ պույրուխու թէնկրինինկ դուկալ լանսաքի քեչքայմէն պու տունեատան եօղարը այդըլկան զամանընա անչայ նա անը պէլկիլի էդարմէն խայսիքի օլ խումաշ նեքի ալըմբէն պու սումատա պարտըր վցիլէ խայսիքի սմիառլարմէն մէնիմ սընկարըմայ նա իմէ օլուխնակայ պու դուրլու քի օլ խումաշնը սադքայտա պու ԳՃ (300) ֆլորինի Միխնոյ պիյաղամայ դոլակայ եազըլկան զամանընայ եօղարը եազըլկանընա քօրա նախդ նեմիչ սպիտակսը պիլայ։

Տաղըտա պիյլար պու պորչդան այրը պորչլումէն մէն Իլեաշ եանաչը Միխնոյ պիյաղամա ԳՃ (300) ֆլորին պաշխա խայսիքի պու աշքան Եառասլավ եարմարքինա խումաշ չըխարտըտա դոլամախմէն քէլիր հալիկի Եառասլով եառմարքինայ նախդ նեմիչ սպիտակսը պիլայ։

Պու ԳՃ (300) ֆլորինի եազարմէն մէնիմ վլասցիվըյ օվումուսնայ խայսի օվ Տօնովաքնընկ տա քէվորնունկ օվլարի արասընայ նէդուրլու օլդուրուբդուր քենկինայ ուզունլուխունայ պարչա պուտովանեասը պիլայ. պուդուրլու օսդէրե հադէդիբ քէնտի ճանըմնը քի էկար մէնիմ ասդումայ թէնկրինինկ պույրուխու քէլկայ քի քէչքայմէն պու տունեատան  եօղարը եազըլկան զամանընայ անչա դոլովունուկ պու սումանինկ նա Միխնոյ պիյաղամ պիլկայ պու խատար սպիտակնը մէնիմ օվումտան քիմքի պլիսքիյ չըխսա նա պու սումանը տօփդէդքայ Միխնոյկա Դուկալ եազըլկան քունունայ նէ Ա (1) դուրլու ֆանդպիլայ այնէ ֆորդէլպիլայ անընկ քիպիք խարշը քէլմա էրքլարի պօլմակայ դէք եազովունա քօրա դոլակայլար տնեքի խալսա պու սումատան օլօվնունկ նա անը նեչիք դորա դաբսա։ Նոկար իմպիլա ալայ էդքայ։ Այէկարքի դոլամասալար Միխնոյկայ օլ սումանը եօղարը այդըլկան օվտան նազնաչօիյ զամանընայ նա Միխնոյնունկ էրքի պօլկայ օլօվկայ եկար սադմայ էկար պաշխշլամա. էկար դուսնախ խոյմա պարչա պլիսքիյլարիմնի երիախլադըբքի նէ Ա (1) քիմէսանիակ  սոզու կալաճիսի պօլմայ Միխնոյկայ խարշը»։

24ա

29
1572 թ,. 12 նոյեմբերի—Սարգիս մանկտավագի հայցն ընդդեմ Խաչուի կնոջ կողմից լիազորված Միլկոյի՝ 18 ֆլորին պարտքը ետ ստանալու համար եւ դատարանի վճիռը պարտքի մարումը մինչեւ Խաչուի որդիների չափահաս դառնալը հետաձգլուս մասին։

****

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն եկաւ Սարգիս մանտաւաք եւ եւ կանկատ առաւ Միլքոյին վերայ. որ է ումոցովանըյ Խաչուէն կնոջէ եւ հայցեց ի նմանէ ԺԸ (18) ֆլորին. զոր վասն Խաչուն համար վճառել է. որպէս կա գրեալ ի տիֆդարն։

Եւ Միլքոն խնդրեց ի դատաստանէն. զի հրամանք առնիցեն Սարգսին. զի համբերէ մինչ որ տղայք առառջ քան. ըստ սովորութեան դատասատնին. զի տղայք ճուաբ տան Սապգսին՝ վասն իւրեանց հօր պարտուց համար։

Վերոգրեալ դատաստանն լսեց զՄիլքոյին ճուաբն եւ հրամանք առաւ. որպէս սովոր է դատաստանին վասն այսպիսի իրար համար. զի համբերէ Սարգիսն մինչ որ տղայք առաջ գան։ Եւ Սարգիսն այսպիսի դատաստանն լսեց եւ չընդունեց եւ էառ մինչեւ Գ (3)—ում օրն. զի ճուաբ տա՝ թէ՝ ընդունի եւ թէ ոչ։

Եւ Միլքոն ընդունեց եւ ետուր գրել։

24ա

30
1572 թ,. 12 նոյեմբերի—Հանգուցյալ Յարկոյի պարտապան Անդրիսին  պարտքը մարելու համար երկու շաբաթ ժամանակ տալումասին։

****

Կոչեցին զԱնդրիսն առաջի դատաստանին եւ հայցեցին ի նմանէ. զի վճաարէ. զի վճարէ. զոր պարտ էր Իւրքոյին՝ Իւաշքոյին որդոյ. որպէս կա գրեալ ի դատաստանն։ Եւ Անդրիսն ասաց. թէ ոչ ունիմ վճար։

Եւ դատաստանն ետուն մինչեւ Բ (2) շաբաթ. զի կապուելոյ տան Անդրիսն տանն վերայ ողորմած հոգոյ Իւրքոյին տղոց։

24ա

31
1572թ,. 22 նոյեմբերի—Սարգսի որդի Միլկոյի հայցն ընդդէմ իր ժամկետանց պարտապան Կոկոյի որդի Անդրեի

(տե՛ս արձ, N39)։

 

Ի թվ, ՌԻԱ (1572). նոյեմբերի ԻԲ (22). օրն երեքշաբթի։ Ի Հարպետ վոյթին առջեւն. որ էր Թորոսին տեղն. եւ իւր դատաւորացն։

 

Եկաւ Միլքոն՝ Սարգսին որդին եւ գունատ առաւ Անդրէին վերայ ԿՈկոյին. զոր պարտ է նմա Բ (2) ֆլորին ֆրանկի սպիտակ եւ Բ (2) հրոշ. ուր եւ Ա (1) հալաւ այլ եցոյց. զոր նորա մոտ գրաւկան է։

Եւ վոյթ ետուր ետուր մինչեւ Բ (2) շաբաթ. զի Անդրէյն վճարէ Միլքոյին եւ զգրաւականն հանէ։ Եւ Միլքոն ետուր գրել։

24բ

  

32
1572 թ,. 27 նոյեմբերի—Տեմուշի որդի Բաղդասարի հայցն ընդդեմ իր ժամկետանց պարտապան Օրովի որդի Գասպարի։

 

Հայոց թվ, ՌԻԱ (1572). նոյեմբերի ԻԷ (27). օրն հինգշաբթի։ Ի Թորոս վոյթին առջեւն եւ իւր դատաւորացն՝ Սարգիս ման[տաւաք] եւ այլք։

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն եկաւ Տեմուշ Պաղտասարին եւ գանգատ առաւ Գասպարին վերայ Օրովին. զոր պարտական է նմա. որպէս կա գրեալ ի դատաստանն. եւ հայցեց ի դատաստանէն. զի հրամանք առնիցէ նմա վճարել։ Եւ Գասպարն ճուաբ ետուր եւ ասաց. թէ ուժս չընկերել այժմ վճարել։ Եւ դատաստանն վերոյգրեալ լսեց զճուաբն Գասպարին եւ ետուր կարդալ զգիրն եւ ի միտ էառ եւ հրամանք առաւ ըստ սովորութեան դատաստանին եւ ըստ գրոյն մինչեւ Բ (2) շաբաթ. զի կապուելոյ տան Տեմուշին Գասպարին վերայ տանն՝ ըստ իւրեանց գրելոյ. որպէս գրուեալ է իւր բարի կամաւ։ Ուստի այսպիսի տեքրեդին խայիլ եւ ընդունեցին Բ (2) կողմն այլն։

24բ

33
1572 թ,. 3 դեկտեմբերի—Ադամի որդի Հարպետի հայտարարությունը ուկրաինացի Անդրուխի հետ ունեցած վեճում իր իրավունքները Ներսես երեցփոխանին փոխանցելու մասին (տե՛ս արձ, N37)։

 

Հայոց թվ, ՌԻԱ (1572). դեկտեմբերի Գ (3) օրն չորեքշաբթի ։ Ի Թորոս վոյթին առջեւն եւ իւր դատաւորացն՝ Սարգիս մա[նտաւաք]. Միխնոյ. Զանու եւ այլք։

 

Եկաւ Հարապետն Աթանին եւ մոցնիյ առաւ զՆորսէսն երեցփոխանին ընդդեմ ըրուզ Անտրուխին եւ ետուր նմա իշխանութիւն վասն յամենայնի. զի իշխանութիւն յունիցէ՝ եթէ տանել եւ եթէ կորուսանել. որպէս ինքն Հարպետ վերոյգրեալ։

24բ

34
1572 թ,. 3 դեկտեմբերի—Վարդիքի որդի Օհանի հայտարարությունը ադանի որդի Հարպետից Գուրգուլիսի որդի Գեորգի երաշխավորությամբ 64 ֆլորին պարտք վերցնելու մասին։

****

Ի յայսաւուր դատաստանին առջեւն եկաւ Ոհանն Վարդիքին. միաբանելով յետ Հարպետին Աթանին եւ ասաց. թէ պարտ եմ Հարպետին ԿԴ (64) ֆլորին. զամէն ֆլորինին Լ (30)—ական հրոշ։ Ուստի այսպիսի պարտքի մէջ ես՝ Ոհանն յետ Հարպետին այս կերպիւ հաստատեցի. զի թէ երբ Ագսէնդն Պրկոշին գայ եւ հասցէ դատաստանաւ ի վերայ Հարպետին. զոր նմա վճարել է Ագսէնդն զայս վերոգրեալ ԿԴ (64) ֆլորին. նա Ոհանն ազատ լինի այսպիսի պարտքէն եւ թէ չհասցէ Հարպետին վերայ Ագսէնդն. ըստ վերոյ գրելոյն. նա Ոհանն պարտական լինի զայնչափ սպիտակն վճարել Հարպետին։

Ուստի Հարպետն տէր հայցեց ի Յոհանէն վասն այսմ բանի. եւ Յոհանն տէր ետուր զԳէորքն Գուրգուլիսին. զոր կանգնելով առաջի դատաստանին եւ զխրերն ետուր վասն տիրութեան։

24բ

35
1572 թ,. 3 դեկտեմբերի—Մեսրոպի որդի Զատիկի հարուցած գործն ընդդեմ իրեն թրով վիրավորած Բենեշի թոռ Յագուբի։

****

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն եկաւ Քրասնա՝ Մոսրոպին կինն իւր որդւէն՝ Զատիկէն եւ հայցեց ի դատաստանէն. զի խրկեսցեն Բ (2) հաւատարիմսն. զի երթեալ տեսցեն իւր որդուն՝ Զատիկին զվէրն. զոր վիրաւորել է զինքն Եագուպն՝ Պէնէշին դորն։

Զոր վասն խնդրելոյ նորա խրկեց դատաստանն զիւր Բ (2) հաւատարիմսն՝ Զանուն եւ զԵագուպն Դուկալպէյին. զոր եկեալ Զատիկին մոտ եւ տեսին զվէրն դրով խոցած զձախ կողմն կլուպին վերայ։

Զայսչափ ինչ տեսին վերոյգրեալ հաւատարիմքն եւ եկեալ պատմեցին վերոյգրեալ դատաստանին եւ դատաստանն հրամայեց գրել։ Եւ այլ ասաց Զատիկն. թէ այսմ բանի մէջ ԼԲ (22) սպիտակս այլ կորաւ։

25ա

36
1572 թ,. 9 դեկտեմբերի—Մարկոյի տունը եւ ողջ գույքը Բաղդասարի որդի Դեմյանին ունեցած պարտքի դիմաց վերգիր կատարելու մասին։

 

Հայոց թվ, ՌԻԱ (1573). դեկտեմբերի Թ (9). օրն երեքշաբթի։ Ի Թորոս վոյթին առջեւն իւր դատաւորացն։

Եկաւ Տեմեան Պաղտասարին եւ արեսդ առաւ ի դատաստանն Մարքոյին ամենայն բարութեանց վերայ. որչափ եւ կա. եթէ ի քաղաք եւ թէ ի փողոց. թէ ի տան վերայ եւ ամենայն ապարանաց՝ այնպէս շարժուն. որպէս եւ անշարժուն՝ ի մէջ ԻԲ (22) ֆլորինին ֆրանգի թիւ. ավելի եւ պակաս։

25ա

37
1572 թ,. 17 դեկտեմբերի—Ադանի որդի Հարպետի եւ ուկրաինացի Անդրուխի միջեւ եղած գործի քննությունը Ադանից լիազորված երեցփոխան Ներսեսի խնդրանքով 2 շաբաթով հետաձգելու մասին (տե՛ս արձ, N33)։

 

Հայոց թվ, ՌԻԱ (1572). դեկտեմբերի ԺԷ (17). օրն չորեքշաբթի։ Ի Թորոս վոյթին առջեւն եւ իւր դատաւորացն՝ Իւրքո. Միխնոյ. Զանու. Միլքո. Եագուպ եւ այլք։

 

Որպէս գանգատ առեալ էր Անտուխն ըռուզ Հարպետին վերայ Ադանին < վերայ >. զոր կա գրեալ ի դատաստանն. եւ Հարպետն օր առել էր մինչեւ Բ (2) շաբաթ։ Ուստի այժմ եկաւ Անտրուխն ի դատաստանն. զոր Նորսէսն եկաւ առաջի դատաստանին. որ է մոցնիյ ի Հարպետէն. եւ էառ զայս բանս եւ խնդրեց ի դատաստանին մինչեւ Բ (2) շաբաթ. ըստ սովորութեան դատաստանին. որ է երկուսում օր. երկուսական շաբաթ։

25ա

38
1572 թ,. 17 դեկտեմբերի—Սուվունչի որդի Խաչկոյի կողմից իր հանգուցյալ պարտապան Մարկոյի ունեցվածքի վրա կալանք դնելու եւ Սարգիս մանկավագի կողմից այդ բանը ապօրինի համարելու մասին։

****

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն եկաւ Խաչքո Սուվունչին եւ արեսդ առաւ իւր փեսին՝ ողորմած հոգոյ Մարքոյին բարութեանց վերայ՝ որչափ եւ իցէ. եթէ տանն վերայ եւ եթէ բասքային վերայ. այնպէս ջուլուներուն վեարյ. որպէս շարժուն եւ անշարժուն. ի մէջ Ձ (80) ֆլորինի մէջ եւ ոսկի խուշեր լմանն։ Զի թէ ժամանակ իցէ. կամիմ ցուցանել զտովոտն ընդդէմ այսմ պարտուց. ուստի այս առաւ առաջին արեսդ։

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն կանկնեցաւ Սարգիս մանտաւաք եւ արգելեց ի դատաստանն այսպիսի արեսդն. զի ոչ արասցէ Խաչքոն տանն վերայ Մարքոյին. մինչեւ Սարգիս մանտաւաքին փեսիքն գան։

Զոր այսպիսի գրոյս ետուր բամեդնիյ։

25ա

39
1572 թ,. 17 դեկտեմբերի—Գրավականն ազատելու համար Սարգսի որդի Մելքոյի ժամկետանց պարտապան Անդրեին 3 օր ժամկետ տալու մասին (տե՛ս արձ, #31)։

****

Եկաւ Մելքո Սարգսին եւ վկայեցոյց դատաստանին՝ որպէս օր տվել էին Անդրէին. զի զիւր գրաւականն հանէր. որ է այս երկուսում երկուսական շաբաթ եւ չեհան։ Ուստի այժմ դատաստանն երեքում օր ետուր Անդրէին. զի հանցէ մինչեւ երկուշաբթի զիւր գրաւկանն, եւ եթէ չհանիցէ նա. ծախու հանիցէ Մելքոն եւ զիւր հախն առնու։

25ա

40
1572 թ,. 22 դեկտեմբերի—Ուկրաինացի Միսկոյի որդի Անդոյի հայտարարությունը Սուվինչի թոռ Սագուլայի կողմից թրով վիրավորված լինելու մասին։

 

Հայոց թվ, ՌԻԱ (1572). դեկտեմբեր ԻԲ (22). օրն երկուշաբթի։ Ի Հարպետ վոյթին առջեւն. որ էր Թորոսին տեղն. եւ իւր դատաւորացն։

 

Եկաւ Անդոն ըռուզ՝ Միսքոյին որդին կօշքարին եւ վկայեցոյ դատաստանին զիւր վէրն. որ էր ձախ ձեռին վերայ դրով խոցած։ Զոր այսպիսի վէրքն. ասաց թէ Սարգուլայէն ունի. որ է Սուվինիչին դոռն։ Եւ վասն այսպիսի գրոյս եւ վկայութեան ետուն դատաստանին բամեդնիյ։

25ա

41
1572 թ,. 29 դեկտեմբերի—Թորոս վոյթի կողմից ժամկետանց պարտապան Հոլուպի ունեցվածքի վրա 1800 ֆլորին պարտքի դիմաց կալանք դնելու։

 

Հայոց թվ, ՌԻԱ (1572). դեկտեմբերի ԻԹ (29). օրն երկուշաբթի։

Թորոս վոյթն ելաւ իւր տեղոջէ եւ եդիր զՀարպետն իւր տեղն վոյթ եւ ետուր նմա վոյթութեան նշանն եւ ընդ նմա նստոյց զդատաւորքն՝ զՏեմուշն եւ զՍարգիսն Իւաշքոին եւ այլքն։ Եւ ինքն եկաց առաջի դատաստանին եւ արեսդ արաւ ի դատաստանն Գաբրուշին Հօլուպին ամենայն բարութեանց վերայ եւ ամենայն ապրանաց՝ եթէ տանն վերայ. եւ եթէ ամենայն պարտուց վերայ. եթէ քաղքի մէջ եւ եթէ քաղքէն դուս՝ որչափ եւ իցէ Հօլուպին բարութիւնն՝ այնպէս շարժուն. որպէս եւ անշարժուն ի մէջ ՌԸՃ (1800) ֆլորենի մէջ. աւելի եւ պակաս։ Զոր եթէ ժամանակն իցէ կամիմ ցուցնուլ ընդդէմ այսպիսի սումային զտովոտն առաջի դատաստանին. որովհետէ այսպիսի գրոյն արաւ առաջինն արեսդ եւ դատաստանին բամեդնիյ ետուն այսպիսի գրոյս համար։

25ա

42
1572թ,. 29 դեկտեմբերի—Կրակովցի Անդրիս Վուկուլպետրիի անունից նրա տտնտեսվար Գրիգերի հայտարարությունը Լեվոնի որդին Հովհաննեսից 357 ֆլորին պարտքը ստանալու մասին։

 

Հայոց թվ, ՌԻԱ (1572). դեկտեմբերի ԻԹ (29) օրն երկուշաբթի։ Ի Թորոս վոյթին առջեւն եւ իւր դատաւորացն՝ Հարպետ. Տեմուշ եւ այլքն։

 

Ի յայս աւուր դաաստանին առջեւն եկաւ Կրիկէր. որ է շաֆար քրաքօվցի Եանտրիս Վուկուլպետրին. եւ իւր բարի կամաւն խրեր առաւ եւ ասաց. որպէս Յովհանէսն Լովօնին պարտ էր իմ պարունին ԳՃՀԵ (375) ֆլորին. որպէս կա գրեալ ի դատաստանն։ Զոր այժմ այնչափ սուման հասոյց Յովանէսն եւ վճարեց լման ինձի. ուստի այժմ զինքն ազատեմ այնպիսի պարտուց. զոր կայ գրեալ ի դատաստանն։ Եւ Յովհաննէսն ետուր գրել Կրիկէրին զխրերն. զոր առաւ առաջի դատաստանին։

25բ

 

43
1572 թ,. 29 դեկտեմբերի—Տնտեսվար Գրիգերի կողմից Հարպետի եւ Հոլուպի պարտքի դիմաց նրանց ողջ ունեցվածքը կալանքի տակ առնելու մասին։ Հայոց թվ, ՌԻԱ (1572). դեկտեմբերի ԻԹ (29). օրն երկուշաբթի։ Ի Թորոս վոյթին առջեւն եւ իւր դատաւորացն՝ Հարպետ. Տեմուշ. Միլքո եւ այլք։

 

Բրէտ սօնտէմ նինէշիմ սդանուվշի օպլիչնէ Կրիկէր. քդուրիյ եսդ շաֆարէմ Ենտրիսայ Ֆուկուլպետրա. քուբցա ի մեշչանինայ քրաքօվսքեյկոյ. ի ուչինիլ արեսդ ուբրաւայ նա տօպրախ Հարպիթայ Քօսդովիցայ ի Հօլուպա Աքսէնդովիցայ՝ դաք նա տօմախ եիխ. եաքօ ի նա քրամ Հարպիթօվըմ ի նա ռեչախ. քդուրիյ եսդ վքրամէ վդըյ դաք վմեսցէ քամենցու եաքօ կծէ ինծէ. դաք նա տլուկախ եիխ վ սումէ ԺԳՃ (1300) ֆլորին. քետի պէնծէ  դեմու չաս  խցէ տօվոտու օքազաց ուբրաւայ բրօցիւքո դաքօվեկոյ տլուկու։

25ա

44
1572թ,. 29 դեկտեմբերի—Յուրկո երեցփոխանի կողմից իր եղբոր՝ Հարպետի շարժական եւ անշարժ գույքը (մոտ 500 ֆլորին արժողությամբ) պարտքի դիմաց կալանքի տակ առնելու մասին։

****

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն եկաւ Իւրքո էրէցփոխանն եւ արեսդ արաւ Հարպետին՝ իւր եղբօրն ամենայն բարութեանց վերայ. որչափ եւ յունիցի՝ այնպէս տանն վերայ. որպէս խանութին վերայ եւ ամենայն ապրանաց՝ որչափ եւ իցէ այն խանութիւն մէջ. եւ այլ ամենայն պարտուց վերայ՝ եթէ քաղքի մէջ եւ եթէ այլ ուրիշ տեղրանք. այնպէս շարժուն. որպէս եւ անշարժուն՝ ի մէջ ԵՃ (500) ֆլորինի. աւելի եւ պակաս։ Եւ թէ ժամանակն իցէ վասն այսպիսի բանի. կամիմ զտովոտն ցուցնուլ առաջի դատաստանին. զոր այս արեսդն Իւրքոյին այլ առաջինն է. քան զԿրիկէրին։

25բ

 

45
1572 թ,. 30 դեկտեմբերի—Դատարանի վճիռը՝ գրավականը հանելու համար Միլկոյի ժամկետանց պարտապան Անդրեին երկու շաբաթ ժամկետ տալու մասին։

 

Հայոց թվ, ՌԻԱ (1572). դեկտեմբերի Լ (30). օրն երեքշաբթի։

 

Որպէս օր տվել էին Անդրէյին < օր տվել էին > զի հանէր ի Միլքոյէն զիւր գրաւկան եւ նա չեհան։ Ուստի Միլքոն եկաւ եւ վկայեցոյց դատաստանին. զոր չեհան, եւ վոյթն այլ երկուսում օր ետուր։ Անդրէին մինչեւ Բ (2) շաբաթ. ըստ սովրութեան դատաստանին. զի հասցէ զիւր գրաւակնն ի Միլքոյէն։

24բ

46
1573—Համայնապատկան ջրաղացիները Միխալկոյի. Վասկոյի. Պրոկոպի եւ Ֆյոդորի երաշխավորությամբ 7 տարով ուկրաինացի ջրաղացպան Վասկոյին. տարեկան 60 ֆլորինով. վարձակալության տալու մասին։

 

Հայոց թվ, ՌԻԲ (1573). հոգոյ գալստեան տօնին յետեւ Բ (2) շաբաթ։ Ի վոյթութեան Թորոսին եւ իւր դատաւորքն հավասար՝ Եւրքո էր[էցփոխան]. Բ (2) Սարգիս. Հարպետ. Միխնոյ. Տեմուշ. Զանու. Միլքո. Եագուպ եւ այլքն։

 

Ի սոցա առաջի եկաւ Վասքո՝ ըռուզ չաղջիպանն եւ խնդրեց ի վերոյգրեալ վոյթէն եւ դատաւորացնէն  զհայս ջրաղացքն. որ տան նմայ վարձու։

Վերոյգրեալ դատաւորքն լսեցին զխնդիրքն Վասքոյին եւ իւրեանց մեջ խորհուրդ արին եւ ետուն նմայ. վասն խնդրելոյ նորա. զջրաղացքն վարձու՝ ի տարին Կ (60) ֆլորին. զամէն ֆլորինին ԽԵ (45)—ական սպիտակ։ Եւ պիտի վճարէ ի Դ (4) ռաթան. այսինքն է ամէն տարի բաժին ԺԵ (15)—ական ֆլորին նախդ սպիտակով։ Եւ է տարի գլուխ հոգոյ գալստեան տօնէն յետեւ երկուսում շաբաթ։

Եւ վասն լաւ ղորդութեան ետուր Վասքոն տէր վասն իւր՝ զՄիխալքօն եւ զՎասքօն Զամուռնըյ եւ զԲրօքօբն եւ Դ (4)—ում Ֆետօրն Պապիչին։ Զոր այս Դ (4) ոմանքն եկան առաջի դատաստանին եւ իւրեանց բարի կամաւն տէր եղան վասն Վասքոյին եւ իւրեանց խրերն ետուն վասն տրութեան. զի Վասքոն վաւական արասցէ զամէն ռաթան իւր ժամանակսն նախդ սպիտակով. առանց խօսաց։

Եւ թէ Վասքոն՝ ջաղչիպանն բավական չարնիցէ զոր ռադան դատաստանին նա. այս վերոյգրեալ ոմանք պարտական լինին վճարել նախդ սպիտակով՝ առանց խօսաց եւ դատաստանաց։ Եւ այլ եթէ հանդիպի. որ ծնընդեան առջեւ եւ կամ զատկին նա Ա (1) քարն պարապ լինի. զի հայարն աղասցեն իւրեանց սերմանիք։ Եւ որչափ ինչ պետք իղէ փոքրագոյն ինչ անօթ եւ կամ ուրիշ ինչ ի մէջ ջրջաղացքին նա. պարտական ինի չաղջիպանն խորդելու։

2ա

47
1573 թ,. 12 հունվարի—Չիքայի որդի Վարդերեսի հայտարարությունը՝ մինչեւ առաջիկա կիրակի օրը Թորոս վոյթին ունեցած պարտքը չվճարելու դեպքում գրավ դրած տունը պարտատիրոջը հանձնելու մասին։

26ա

48
1573 թ,. 12 հունվարի—Թորոս վոյթի կողմից Գաբրուշի որդի Հոլուպի ողջ ունեցվածքի վրա կալանք դնելու մասին։

26ա

49
1573 թ,. 16 հունվարի—Տեր Պետրոսի որդի Գրիգորի հայտարարությունը Կոստայի որդի Հարպետից 500 ֆլորին պարտք վերցնելու եւ ի դիմաց իր տներն ու խանութը գրավ դնելու մասին։

 

Հայոց թվ, ՌԻԲ (1573). յունվարի ԺԶ (16). օրն ուրբաթ։ Ի Սարգիս վոյթին առջեւն. որ էր Թորոսին տեղն. եւ իւր դատաւորացն։

 

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն կացին դեմ յանդիման Գրիգորն՝ տէր Պետրոսին որդին եւ Հարպետն՝ Գոսդային որդին։ Եւ Հարպետն իւր բարի կամաւն. լինելով ողջ ի վերայ մարմնոյն ի մտացն. եւ յայտնի ձայնիւ ասաց. թէ մնացի պարտական Գիրգորին տէր Պետրոսին որդոյ ԵՃ (500) ֆլրոին ֆրանգի թիւ. զամէն ֆլորինին Լ (30)—ական հրոշ. ստոյգ եւ ուղղորդ պարտք։ Զոր խոստացաւ Հարպետին իւր բերնին խրերիւն վճարել զայս վերոյ ասացեալ  զսուման Գիրգորին ի յայս մերձ եկեալ փոխման սուրբ Աստուածածնին տօնին նախդ նեմիչի սպիտակով՝ առանց ամենայն ցեղ խումշի եւ դատասատնաց եւ երդմանց։

Եւ վասն լաւ ղորդութեանս համար ես՝ վերոյգրեալ Հարպետն կու գրեմ ի մէջ այսչափ սումային իմ տներս. որ սեփհական.. եւ խանութս. որպէս նստել է լայնք եւ երկանք եւ բոլորովին եւ ամենայն շինուածքով՝ այնպէս շարժուն. որպէս եւ անշարժուն. եւ է այն տունն ի մէջ տանց Սամուլեային փեսայ Փիլիպին եւ Էփրանոսին. եւ խանութն ի մէջ Բոմահայքոյին եւ Ծառուկին խանութներոյն մէջն է. այս կերպիւ. զի եթէ չվճարեմ ի գրեալ ժամանակին Գրիգորին. ըստ վերոյ գրելոյն եւ բաւական չառնիցեմ նմայ նա իշխանութիւն յունիցի Գրիգորին իմ տան վերայ եւ խանութիս այլ. ի միում հետէ ելնեմ տանէս եւ կապուելոյ տամ Գրիգորին. զի իցէ նորա իշխանութիւն. մինչեւ նմա վճարեմ զվերոյգրեալ սուման լման, եւ երբ վճարեմ. այնժամ ազատեմ ի նմանէ զտունս եւ զխանութս այլ։ Ուստի Հարպետն իւր հրոշովն գրուեցաւ։

26ա

50
1573 թ,. 16 հունվարի—Ահրոնի որդի Խաչերեսի հայտարարությունը պարտապանների նկատմամբ իր իրավունքները եղբորը՝ Անդրոնիկին փոխանցելու մասին։

26ա