Կամենեց-Պոդոլսկի հայկական դատարանի արձանագրութիւնները

451
1574 թ,. 16 նոյեմբերի—Դատարանի վճիռը Որովի փեսա Գասպարին իր տունն ազատելու եւ այն Տեմուշին հանձնելու համար 2 շաբաթ ժամանակ տալու մասին։

****

Վոյթն եւ դատաւորքն հրաման առին Գասպարին՝ Որովին փեսին. զի ելնէ ի տանէ իւրմէ մինչեւ Բ (2) շաբաթ եւ տա ի ձեռն Տեմուշին՝ ըստ գրոյն. զոր կա գրեալ։

Ու եւ Գասպարն ընդունեց եւ Եագուպն ետուր գրել։

68բ

452
1574 թ,. 16 նոյեմբերի—Մաշայի որդի Տրդատի հայտարարությունը Լեւոնի Գրիգորից մարմնական վնասվածքներ ստանալու մասին։ Տրվում է վնասվածքների նկարագրությունը (տե՛ս արձ. NN453. 459. 464)։

68բ 

453
1574 թ,. 16 նոյեմբերի—Տեպլովսկու խնդրանքով Մաշայի որդի Տրդատից Լեւոնի որդի Գրիգորի ստացած մարմնական վնասվածքները երկու երդվյալ դատավորների միջոցով ստուգելու եւ նկարագրելու մասին (տե՛ս արձ. N452. 459. 464)։

68բ

454
1574 թ,. 17 նոյեմբերի—Կոկոյի որդի Անդրիյի հայցն ընդդեմ առեւտրի մեջ իր հետ ընկերացած եւ իր բաժին 7 եւ կես սոմը յուրացրած Չիքայի որդի Վարդերեսի։

68բ

455
1574 թ,. 17 նոյեմբերի—Անտրուխի կին Բրեթասենյայի հայտարարությունն այն մասին. որ պատասխանող կողմ խոճան հրաժարվում է երդում տալոց (տե՛ս արձ. N449)։

68բ

456
1574 թ։. 17 նոյեմբերի—Տեր Հանուսի դեմ Անդրիյի կին Վարդեի հարուցած գործի շարունակությունը եւ Հանուսի Խնդրանքով իր պատասխան տալը հաջորդ նիստը հետաձգելու մասին (տե՛ս արձ. NN370. 380. 456. 477. 498)։

68բ

457
1574 թ,. 17 նոյեմբերի—Միխնո երեցփոխանի հայտարարությունն այնմասին. որ ինքը պատրաստ է պատասխան տալու. բայց հայցվորը չի ներկայացել դատարան։

68բ

458
1574 թ,. 19 նոյեմբերի—Դատարանի վճիռն այն մասին. որ Պահրիքի որդի Բաղդասարը Իվաշկոյին հանձնի վեճի առարկա ձին։

 

Հայոց թվ, ՌԻԳ (1574). օրն ուրբաթ. նոյեմբերի ԺԹ (19)։ Ի Սարգիս Ձախնոյ վոյթին առջեւն. որ էր Տեմուշին տեղն. եւ իւր դատաւորացն՝ Հարպետ. Սարգիս ման[տաւաք] եւ այլքն։

 

Վերոյգրեալ դատաստանն հրամանք առին Պաղտասարին՝ Պահրիքին որդոյ. զի զայն ձին դարձնէ Իւաշքոյին… Սրոջինսքիյին մարդոյ. զոր փոխել էր ի հետ Վոլոշինին եւ այս Իւաշքոն վասն Պաղտասարին տէր էր. զի այն ձին. զոր Պաղտասարն տվել էր. խոստացել էր. զի նոսադըյ չլինէր եւ նոսադէյ ելաւ։ Եւ վասն այս պատճառի հրամանք առին նմա. զի միանչեւ Բ (2) շաբաթ դարձնէ զձին։

Եւ Իւաշքոն տէր հայցեց ի Պաղտասարէն։ Եւ Պաղտասարն ետւոր տէր զՄիլքոն՝ Յակոբին որդին. զի եթէ մինչեւ Բ (2) շաբաթ զձին դարձնէ. նա Միլքոն դարձեալ դնէ զՊաղտասարն առաջի ատեանն. զոր Բ (2) ձին այլ Պաղտասարին մոտն է։

68բ

459
1574 թ,. 19 նոյեմբերի—Շարովսկու եւ նրա զոքանչի երաշխավորությամբ Տրդատին մինչեւ դատի օրը ազատ արձակելու մասին (տե՛ս արձ. NN452. 453. 464)։

  ****

Եկան Շարովսքիյն յետ իւրոյ զոքնչին եւ հայցեցին զՏրդաթն տէրութեան վերայ։ Զոր վասն խնդրելոյ նորա ետւոր վոյթն նոցա զՏրտաթն եւ իւրեանց տներովն եւ ամենայն բարութեամբն գրուեցան. զի յորժամ ժամանակն իցէ եւ հրամայէ վոյթն. պարտական լինին դնել զԴրդադն առաջի դատաստանին։ Բայց եթէ չդնիցեն. նայ զոր Դրդաթն պիտէր իւր վերայ կրելու. եթէ գլխի գայ եւ թէ ուրիշ իրաց. նա ինքեանք պարտական լինին ճուաբտու լինել Դրդատին համար։ Զոր իւրեանց հրոշովն գրուեցան։

69ա

460
1574 թ,. 27 նոյեմբերի—Սարգիս վոյթի կարգադրությունն այն մասին. որ Անդրիասի որդի Ավետիքը 2 օր հետո երդում տա. թէ չի վիրավորել Սագուլայի կնոջը։

 

Հայոց թվ, ՌԻԳ (1574). օրն շաբաթ. նոյեմբերի ԻԷ (27)։

 

Վոյթն Սարգիս հրամանք առաւ Անտրիասին մանչուն՝ Ավետիքին. զի այս աւուր Բ (2) շաբաթ երդվնա ընդդէմ Սարգուլային՝ որպէս զայն կինն նա չէ վիրաւորել։

Զոր Ավետիքն զերդումն ի յանձն եառ եւ երդումն ի յանձն եառ եւ երդումն պիտի ԺԷ (17) ժամի վերայ։

69ա

461
1574 թ,. 1 դեկտեմբերի—Տոների կապակցությամբ դատարանի ախշատանքների մի քանի օրով դադարեցնելու մասին։

 

Հայոց թվ, ՌԻԳ (1574). օրն չորեքշաբթի. դեկտեմբերի Ա (1)։ Վոյթն Տեմուշ եւ իւր դատաւորքն հաւասար՝ Եւրքո էրէց[փոխան]. Միխնոյ. Սարգիս Ձախ[նոյ]. Թորոս. Հարպետ. Եագուպ եւ այլքն։

 

Վերոյգրեալ դաատստանն որչափ տաւի եւ դատաստան կայ գրեալ ի դատաստանն. զայն ամենայն ինչ պնդութեամբ պահեցին եւ թողին մինչեւ դարձեալ դատաստանն երդայ. վասն այս պատճառի. զի այսմ աււորց դատաստանն չերդալ. որ կոչի ակվէնդի օրեր հաստն։

69ա

462
1574 թ,. 1 դեկտեմբերի—Մանուկի թոռ Ծառուկի հայտարարությունն իր պարտապան Յագուբի փեսա Միսկոյի պարտքի չմարված մասը նրան նվիրելու մասին։

69ա

463
1574 թ,. 1 դեկտեմբերի—Պահրիքի որդի Բաղդասարի հայտարարությունը պան Սրոչինսկի Վոյսկիին 230 ֆլորին պարտք մնալու մասին։

69ա

464
1574 թ,. 4 դեկտեմբերի—Լեւոնի որդի Գրիգորի հաուցած գործն ընդդէմ իրեն մարմնական վնասվածքներ հասցած Հակոբի որդի Տրդատի(տե՛ս արձ. NN452. 453. 459)։

69ա

465
1574 թ,. 4 դեկտեմբերի—Միլյանովսկու որդու հայցն ընդդեմ Տատոմի որդի Սարգսի՝ նրան տված մատակը ետ առնելու համար։

 

Հայոց թվ, ՌԻԳ (1574). օրն շաբաթ. դեկտեմբերի Դ (4)։ Ի Տեմեան վոյթի առջեւն եւ իւր դատաւորացն՝ Սարգիս Ձախ[նոյ]. Սէրհիյ. Միխնոյ։

 

Ի յայս աււոր դատաստանին առջեւն եկաց Միլեաանովսքիյին որդին յետ իւր քեղացուն եւ գանկատ առաւ Սարգսին վերայ Տատոմին որդոյ. թէ այս մարդս Ա (1) մատակ փոխ տվել էր նմա. զի գեղէն ի Կամէնիցն գայր։ զոր եւ տվի նմա եւ այժմ հայցէմ ի նմանէ. զի զիմ մատակս դարձնէ եւ նա չուզէ։

Եւ Սարգիսն ճուաբ իտուր. թէ ճշմարիտ. որ ես ի քեզնէ առի զմատակդ եւ գնացի ի Հվոզտղցն եւ նա ինձի այսպէս ապըսփրեց. զի թէ հանդիպի ծախելու եւ կամ փոխելու. նա փոխես։ Եւ յորժամ եկայ իՀվոզտէցն. նա զմատակն ճանաչեցին եւ տէր ուզացին ինձմէն եւ ես տէր ոչ ունէի տալոյ եւ զմատակն ձեռցէս առին եւ ասին. թէ յորժամ զսօտուշն բերես. նա զմատակդ յայնժամ առնեսե.

Եւ դատաստանն. լսելով Բ (2) կողմն զխօսքն եւ հրամանք առաւ Սարգսին. զի մինչեւ Բ (2) շաբաթ զայն մատակն բերէ ի Կամէնիցն եւ դնէ ի դատաստանն եւ յետոյ այն գեղացին զավետիդ անէ զմատակն։

Ուստի Միլեանովսքիյն ընդունեց զայսպիսի դատաստանն եւ տէր հայցեց ի Սարգսէն եւ Սարգիսն ետուր տէր զԳրիգորն Պետրոսին որդին. զոր եկաւ Գրիգորն եւ զխրերն իւր ետուր։

69բ

 

466
1574 թ,. 8 դեկտեմբերի—Պրովարի որդի Հովհաննեսի հարուցած գործն ընդդեմ իրեն ծեծող Մարուշի թոռ Գասպարի (տե՛ս արձ. N472)։

 

Հայոց թվ, ՌԻԳ (1574). օրն չորեքշաբթի. դեկտեմբերի Ը (8)։ Ի Սարգիս Ձախնոյ վոյթին առջեւն. որ էր Տեմուշին տեղն. եւ իւր դատաւորացն՝ Եւրքո. Միխնոյ. Հարպետ. եւ այլքն։

 

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն եկաւ Յովանէսն՝ Պրովարին որդին վիրաւորել եւ գանկատ առաւ Գասպարին վերայ Մարուշին թորին. զոր զինքն անպարտ ծեծել է եւ վիրաւորել է յետ իւր ըակերտացն։ Ու եւ ասաց. զոր վկա այլ ունի. ինչպէս զինքն վիրաւորել է Գասպարն։

Զոր դատաստանն խրկեց ի Խաչքոյին կնոջն. զոր ի մէջ տանն իւրոյ վիրաւորել է. զի հարցանիցէ ի նմանէ՝ ինչպէ՞ս եղել է բանն։

Ուստի կինն այսպէս վկայել է. թէ Լվոնին որդին ապտակ էած եւ Գասպարն դրով եհար եւ վիրաւորեց։

Եւ Գասպարն ուրացաւ եւ ասաց. թէ հաշայ լինայ. ոչ ես զինքն վիրաւորել եմ եւ ոչ ի կին մարդոյ վկայութեան վերայ չեմ տրվել։

Եւ դատաստանն. լսելով Բ (2) կողման զխօսքն եւ եթող զայս բանս մինչեւ այս աւուր շաբաթ. զի դատաստան կանկնին։ Եւ Գասպարն սաաց. թէ իմ այլ լաւ ճշգրտութիւն կայ. զոր ես զինքն չեմ վիրաւորել։ Եւ դատաստանն ասաց. թէ յորժամ կանկնին ի դատաստան. նա դնես զվկայքն։

69բ

467
1574 թ,. 8 դեկտեմբերի—Հրիցկոյի հարուցած գործն ընդդեմ իր փողերը վերցրած Թագորշայի։

****

Եկաւ Հրիցքոն եւ գանկատ առաւ Թագորշային վերայ. թէ նարա մոտն բանուոր էր եւ դնել էր քուրանին վերայ Ա (1) կարմիր ֆլորին եւ Ա (1) ոսկի մատնի եւ Ա (1) դայլար ֆլորինի եւ ոչ գիտեմ ո՞ եղեւ. վասն զի մարդ չկայր իւր մոտն այս Թարգոշայէն ի բաց։

Եւ Թագորշան ասաց. թէ հաշա լինայ. ոչ գիտեմ եւ ոչ տեսել եմ եւ ոչ առել եմ. զոր Հրիցքոն իմ վերայ կասէ։

Եւ դատաստանն. լսելով. հրամանք առաւ Թարգոշային. զի այս աւուրս Բ (2) շաբաթ երդվնայ՝ ինչպէս չի տեսել եւ ոչ գիտէ եւ չէ առել զկարմիրն եւ զմատանին եւ զդայլառն եւ որպէս վնասակար չէ այս իրաց։

Զոր Բ (2) կողմն այլ ընդունեց եւ Թագորշան զերդումն ի յանձն էառ եւ դատաստանին բամեդնիյ այլ ետուր։

69բ

468
1574 թ,. 9 դեկտեմբերի—Տեր Պետրոսի քույր Մանայի հայտարարությոնը իր եղբոր որդոց՝ Աստվածատուրից զարդերը ետ ստանալու եւ իր ունեցվածքը բաժանելու մասին։

 

Հայոց թվ, ՌԻԳ (1574). օրն ուրբաթ. դեկտեմբերի Թ (9)։ Եղաւ այս ի Սարգիս Ձախնոյ վոյթին առջեւն. որ էր Տեմուշին տեղն. եւ երեսփոխաններոյն՝ Եւրքոյին. Միխնոյին. որք են դատաւորք. Միլքոյին եւ այլոց։

 

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն եկաց Մանա. որ է քոյր տէր Պետրոսին. լինելով ողջ ի վերայ մարմնոյ եւ մտացն. եւ իւր բարի կամաւն եւ բերնին խրերիւն յայտնի ասաց. թէ ճիրամպիտս տվել էի Աստուածատուրին՝ իմ աղբօր որդոյս պահելու։ Եւ այժմ իմ ձեռօքս առի ի նմանէ զփիրամպիտս եւ տվի քակտելու. զոր  ելաւ ամենովն ոսկիս եւ մարգրիտս ԺԱ (11) մդխալ։ Եւ այսչափ ոսկեղէն կու հանեմ իմ որդոյս՝ Փիլիպին Բ (2) մթխալ ոսկի եւ կապուտ հալաւս։ Եւ զմնացեալ ոսկիքս իմ լաւ կամաւս կու հանեմ եւ պաշխեմ եկեղեցոյ. զի լինիցի իմ հոգոյս յիշատակ։ Եւ ոչ ումեքէ խօսք չկենայ վասն այս ոսկոյս համար եւ թէ կամիցի իմ որդիս՝ Փիլիպն իրքմ խօսք խօսելոյ եւ կամ բնտրելոյ. նա իշխանութիւն չոնիցի վասն զի ես շատ տվել եմ նմայ.

Եւ այլ խրեր առաւ վերոյգրեալ Մանան. զոր Աստուածատուրին մոտն յունի Դ (4) սոմ սպիտակ. զոր նմա տվել է պահելու. զի եթէ հրամանն աստուծոյ կատարի իմ վերայ. որ վաղճանեմ. նազայսափ սպիտակն իմ թաղմանս եւ կարգիս խարճ արասցի։ Վոր եւ Աստուածատուրն խրեր առաւ. թէ կայ եւ խոստացաւ բաւական ար[նել]։

69բ

469
1574 թ,. 9 դեկտեմբերի—Կույր մուրացկան Վարդկոյի հայտարարությոնը Միխնոյ երեսփոխանի մոտ ունեցած 15 ֆլորինը իր մահից հետո տնօրինելու մասին։

 

Դարձեալ ի նոյն օրն վերոյգրեալ դատաստանին առջեւն եկաց կուր Վարդքո եւ իւր բարի կամաւն խրեր առաւ. թէ ունիմ Միխնոյ երեսփոխանին մոտն ԺԵ (15) դայլառ. այսչափ սպիտակէս կու հանեմ իմ բարի կամաւս յեկեղեցոյ Թ (9) սոմ՝ յիշատակ իմ հոգոյ։ Եւ զմնացեալն. որ է ԺԳ (13) սոմ. զայսչափ սպիտակս կու յանձնեմ Միխնոյ եերսփոխանին. զի յետ անցմանս իմոյ արասցէ իմ հոգոյս որպէս օպէնք եւ սահմանք է։ Եւ այսպէս կու հաստատեմ. զի իմ որդիս իսկի բնաւ խօսք չունենայ ընդդէմ Միխնոյ երեսփոխանին խօսելոյ վասն այս սպիտակիս համար. վասն այս սպիտակիս համար. վասն զի ես նարաշատ եմ տվել եւ այլ ես իմ յետ ոչ էի բերել յերկրէն այսչափ սպիտակն. այլ աստուած բարի տա տվողաց քրիստօնէից ժողովրդեանն. զոր նոքա ողորմութիւն առել են վասն աստուծոյ սիրոյն։

Ուստի Միխնոյ երեսփոխան խրեր առաւ. զոր կա իւր մոտն այնչափ սպիտակ եւ խոստացաւ զայս բարութիւն առնել Վարդքոյին անցմանն յետ։

69բ

470
1574 թ,. 22 դեկտեմբերի—Սամույլայի խորթ որդի Հովհաննեսի հայտարարությունը իր պարտաան Տոնականից պարտքը ետ ստանալու մասին։

70ա

 

471
1574 թ,. 28 դեկտեմբերի—Կուզ երեցի որդի Հովհաննեսի հայցն ընդդեմ ժամկետանց պարտապան Հրիհորի։

70բ

472
1574 թ,. 29 դեկտեմբերի—Պրովարի որդի Հովհաննեսի եւ նրան ծեծող Մարուշի թոռ Գասպարի գործի շարունակությոնը եւ դատարանի վճիռը Գասպարի երդումը լսելու մասին (տե՛ս արձ. N466)։

70ա

473
1574 թ,. 30 դեկտեմբերի—Իվաշկոյի որդու դատարանից վերցրած պարտքը Ձախնոյի որդի Սարգսի միջոցով վերադարձնելու մասին։

 

Հայոց թվ, ՌԻԳ (1574). դեկտեմբերի Լ (30). օրն հինգշաբթի։ Ի Տեմեան վոյթին առջեւն եւ իւր դատաւորացն՝ Եւրքո. Միխնոյ. Թորոս. Սարգիս ման[տաւաք]. Գասպար. Զանու. Միլքո. Եագուպ։

 

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն եկած Սարգիսն՝ Ձախնոյին որդին եւ եդիր զան չափ սպիտակն ի ատեանն առաջի. զոր ի դատաստանէն առել էր եւ զիւր տունն գրել էր եւ զՍարգիսն այլ տէր էր տվել Իւաշքոյին որդին. ուստի այժմ հասոյց եւ զտունն աղատեց եւ զՍարգիսն այլ եհան տիրութեան ներքեւէն. զոր եւ դատաստանն էառ ի նմանէ։

70ա

474
1574 թ,. 30 դեկտեմբերի—Դեմյան վոյթի հայցն ընդդեմ իր ժամկետանց պարտապան Կոստայի որդի Յագուբի եւ դատարանի որոշումը գործի քննությունը հետաձգելու մասին։ (տե՛ս արձ. N478)։

 

Հայոց թվ, ՌԻԳ (1574). օրն հինգշաբթի. դեկտեմբերի Լ (30)։ Վոյթն Տեմեան եդիր իւր տեղն զՍարգիսն Ձախնոյին եւ ետ նմա զվոյթութեան նշանն եւ ընդ նմա զդատաւորքն՝ զԵւրքո. երես[փոխան]. Միխնոյ. Սարգիս ման[տաւաք]. Թորոս. Հարպետ. Գասպար. Զանու. Միլքո. Եագուպ. Սէրհիյ Իւաշքո[յին]։

Եւ ինքն կալով ի յայսմ աւուր դատաստանին առջեւն կանկատ առաւ Եագուպին վերայ Քօսդային որդոյ. զոր նմա պարտապան է ՃԽ (140) ֆլորին. ուր եւ ձեռագիր այլ ունի Եագուպին վեարյ եւ հայցեց ի նմանէ վճառ։

Եւ դատասատնն եհարց Եագուպէն. թէ ի՞նչ ճուաբ տայ։ Եւ Եագուպն ճուաբ իտուր. թէ ճշմարիտ որ պարտապան էի զայսչափ զսուման. զոր Տեմեանն մասէ. բայց անոր վերայ վճառել եմ նմա ՃԻԴ (124) ֆլորին եւ այլ նմացեալ եմ նմա ԺԶ (16) ֆլորին։

Եւ վոյթն Տեմեան եհարց Եագուպէն. թէ յորու՞մ ժամանակի տվիր ինձի զայնչափ սպիտնկն։ Եւ Եագուպն ասաց. թէ այսմ ժամանակի տարի պիտի կենա. որպէս տվի։

Եւ դատաստանն եհարց Եագուպէն. թէ իրքմը ճշգրտութիւն ունի՞ս եւ կամ վկայք. որպէս թէ Տեմուշին վճարել ես։ Եւ Եագուպն ասաց. թէ ճշգրտութիւն եւ վկայք ոչ ունիմ. բայց հաւատացի նմա որպէս բարեկամիս եւ աղբօրս եւ վճարեցի։

Եւ դատաստանն վերոյգրեալ. լսելով Բ (2) կողմանէ զխօսքն եւ եթող զայս բանս մինչեւ ի գալ դատաստանն. զի վճիռ հատցեն վերոյգրեալ ոմանց։ Եւ Տեմուշն տէր հայցեց Եագուպէն. զի ի դատաստան կանգնի. եւ Եագուպն տէր ետուր զՆորսէսն. որ է իւր անեձագ։

70ա

475
1574 թ, —Կամենեց—Պոդոլսկ քաղաքի ստարոստա Նիկոլայ Բիրսկու թույլատվությամբ մարզվանցի հայ խոջա Յաղուբի լեհահպատակութիւն եւ Կամենիցի քաղաքացիություն ընդունելու եւ երդում տալու մասին (բերված է երդման հայատառ ղփչաղերեն բնագիրը)։

 

Հայոց թվ, ՌԻԴ (1575)։ Ի վոյթութեան Սարգիսին՝ Ձախնոյին որդոյ. որ էր Տեմուշին  տեղն. եւ իւր դատաւորացն հաւասար։

 

Եղաւ այս բանն. զոր եկաւ ոմն պատուելի խոճա Եաղուպն մարզըւանցի եւ կամեցաւ լինել քաղաքացի ի ներքեւն իշխանութեան նեմիչի թագաւորին եւ ի ախարհին։ Զոր դատաստանն գիտութեամբ սդարօսդային եւ հրամանաւ. որ կոչի Միքօլայ Պրիսքիյ. ընդունեցին զինքն եւ գնացին յեկեղեցին եւ երդում տվին Եաղուպին։ Ուր եւ երդուաւ այսպէս,

Մէն Եաղուպ անդ իշարմէն պիյթէնկրկիայ պարչանըյ եառ աթքանկայ տա գլարմէն պօլմակա ինամլի խուլու բատշահնինկ անընկ պիյլիքինիկն նեմիչ մամլաքադինինկ տա խուլախ խոյմակայ սդարօսդակայ տա ռատասընայ պու շահարնինկ տա դորազիզկայ պիզիմ հալիկիլարկայ տա սօնկրա պօլկանլարկայ գունտուզ ու քէչայ եաբուխ նեմալարնի Բօսբօլիդըյ տա տաղըն արդըխ խայսի քի պու շահարկա ֆայտալըտըր քիմէսակա պէլկիլի էդմիյին։ Այ գիմէսա քի խարշը պօլկայ դորասինայ պու շահարնինկ տա Բօսբօլիդըյ եախշիլխքայ տա քօնուլուք քայ անընկ քիպիք քայ գլաման պօլուշմակայ եօխէսայ աշխլադմակա տա անըյ եաշիրմամակա տա պունու պարչա էդմակատա դուկալյամակայ նեքի դիյիշլի տիր բօժի թօքունայ շահարնինկ։ Այ էկարքի քիմէսա նեմա քօնուսուզ դորատան ուդրու սոզլակայ անկար խարշըժ խուվադըմա քօրայ գլարմէն խարշը պօլմակա Այ էկրաքի պօլմասամ խարշը պօլմակայ տա խութխարմակա, նա դանխլադըբ դուդունույուրմէն անկար պէլկիլի էդմակա պուտուր դորակա, օլ դուրլու մանկայ պիյ թէնկրի պօլուշքայ տա սուրբ խաչ։ Յունիս ԺԶ (16). օրն շաբաթ։ Տա դուդունտու դորակա քի պարչի տօխոտլարըն տա բօտադօքլարըն նեքի գէլսա ուսնա պէրկայ։

3ա

476
1575 թ,. 3 հունվարի—Սեչովցի մի կնոջ հայտարարությունը իր պարտապան Միխալի կնոջից պարտքը ստանալու մասին։

Հայոց թվ, ՌԻԴ (1575). օրն երկուշաբթի. յոնվարի Գ (3)։ Ի Սարգիս վոյթին առջեւն. որ էր Տեմուշին տեղն. եւ իւր դատաւորացն։

Եկաւ Ա (1) սեչովցի կին եւ խրեր առաւ. թէ Հանքո իմ գինիս ձախել էր Միխալին կնոջն Ա (1) պեչքա. այժմ ինձի հասոյց Միխալին կինն զայն գինուն զգինն եւ Հանգոն աւելի չյիշէ նմա. երբ գայ ի հոս. վասն զի նա ինձի վճարեց լիակատար։

70բ

477
1575 թ,. 12 հունվարի— Լվովցի Անդրեյի կին Վարդեի հայտարարությունը տեր Հանուսի որդի Գրիգորի հետ ունեցած տնտեսական գործարքում իր իրավունքները ոմն Միսկոյի հանձնելու եւ դրա վերաբերյալ կայացնելիք վճռի վերադատության գանգատը Լվովի դատարանին ներկայացնելու մասին (տե՛ս արձ. NN370. 380. 456. 498)։

 

Հայոց թվ, ՌԻԴ (1575). օրն չորեքշաբթի. յունվարի ԺԲ (12)։ Ի Տեմեան վոյթին առջ[եւ]ն եւ իւր դատաւորացն։

 

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւ եկաց երես ընդ երեսս Վարդէ. որ է կինն իլովցի Անտրէյին. եւ մոցնիյ առաւ զՄիսքոն՝ երեսփոխանին որդին. որ է իւր մարձաւոր եւ հաց կերող իւր տեղն իւր բանի մէջ զոր ունի տէր Հանուսին յետ վասն Տօնտօվաքին տանն համար. եւ ետուր նմա իշխանութիւն. զի իցէ այնպէս զօրաւոր. որպէս ինքն Վարդէ. եթէ տանել եւ թէ կորուսանել եւ թէ հաշիւ առնել. թէ պաշխել եւ թէ ազատ առնել. զի որպէս եւ արասցէ յամենայնի ընդունի եւ խօսք չունենայ Միսքոյին։

Զոր եւ յայս բանէն յետեւ միաբանեցան Բ (2) դատախազքն՝ Միսքոն եւ Գրիգորն տէր Հանուսին իւրեանց մէջ եւ իւրեանց մէջ եւ իւրեանց բարի կամաւն եւ այսպէս հաստատեսցին. զի յորժամ դատաստանն վճիռ հատցէ ի մէջ նոցա բանն եւ յոր կողմն ընդդէմ երեւնայ եւ չունդունի եւ աբելովադ առնել կա[մե]նա. Իլովի հայո[ց] դատաստան խրկեն զաբէլացիան եւ երբ գայ աբելացիան. յԻլովէն եւ որպէս գրեալ լիցի եւ կամ ինչպես վճիռ երեսցէ ի նոացնէ. նա Բ (2) կողմն այլ ընդունիցեն զայսպ[իսի] վճիռն եւ այլ ավելի իւրոյ ուրիշ բան չբնտրեսցեն եւ կամ ուրիշ դատաստան իշխանութիւն չոնիցեն առնել եւ մնասցեն ի յայն վճիռին գովն։

Զայսպիսի բանս արարին վերոյգրեալ ոմանք՝ վասն այս պատճառի. զի թագաւորն յաշխարհս չէր եւ ազգի ազգի դատաստաններ ելանել է. որ կոչի տէբուդադներ. զի այնպիսի դատաստանին առջեւն չերդային։ Եւ զայս ինչ արարին իւրեանց բարի կամաւն։

Ուստի Անտրիյն այլ. որ է այր Վարդէին. նոյնպէս մոցնիյ առաւ զՄիսքոն. որպէս իւր կինն Վարդէ. եւ այնպէս իւր կինն Վարդէ. եւ այնպէս իշխանութիւն ետուր նմա։

Վերոյգրեալ դատաստանն. լսելով Բ (2) կողմն զխօսքն եւ ի միտ էառ եւ իւրեանց օր առին մինչեւ մերձ եկեալ շաբաթնաւուրն. զի վճիռ հատցեն վերոյգրեալ ոմանց մէջ եւ պնդութեամբ ներքեւն պահեցին։

70բ-71ա

478
1575 թ,. 13 հունվարի—Դեմյանի վոյթի կողմից իր պարտապան Յագուբի դեմ հարուցված գործի շարունակությունը եւ դատարանի վճիռը՝ երեցփոխան Յուրկոյի եւ Պետրոսի որդի խաչկոյի ծուծմունքները լսելու համար գործը կրկին հետաձգելու մասին։ (տե՛ս արձ. N474)։

 

Հայոց թվ, ՌԻԴ (1575). օրն հինգշաբթի. յունուարի ԺԳ (13)։

 

Որպէս վոյթն Տեմեան գանկատ առել էր Եագուպին վերայ. զոր կա գրեալ յառաջագոյն. եւ Եագուպն ուրացել էր եւ ասել էր. թէ վճառել է Տեմեանին։ Ուստի այժմ իւրեանց մէջ միաբանեցան վոյթն յետ Եագուպին. զոր եւ ասաց Եագուպն. թէ զոր ասի վասն վոյթին համար. զոր նմա վճառել եմ զայնչափ սուման. բայց ոչ եմ նմա վճառել. այլ ասի վասն չքաւորութեան համար եւ պարտական եմ զայնչափ սուման. զոր ասաց իմ վերայ. ճշմարիտ է։ Այլ այսպէս հաստատեցաք մինչեւ ի գալն եւրքո երեսփոխանին եւ Խաչքոյին Պետրոսին որդոյ. զի նոքա հաշիւ արասցեն իւրեանց մէջ։ Եւ ետուն գրել։

71ա

479
1575 թ, 14 հունվարի—Պետորսի որդի Անդրիյի հայտարարությունը հայրական տնից իրեն հասնող ժառանգությունը իր եղբայր Գրիգորից լիովին ստանալու մասին։

70բ

480
1575 թ,. 14 հունվարի—Եկեղեցու գումարներից Տեմուշ վոյթի վերցրած 183 ֆլորին պարտքը մարելու մասին։

 

Հայոց թվ, ՌԻԴ (1575). օրն ուրբաթ. հունվարի ԺԴ (14)։

 

Վոյթն Տեմուշ. զոր պարտք ունէր յեկեղեցոյ սպիտակն ՃՁԳ (183) ֆլորին. զոր այժմ հասոյց դատաստանին ձեռն ՃՁԳ (183) դայլառ եւ յամենայնէ ազատ եղաւ։ Զոր դատաստանն էառ ի նմանէ զայսչափ սպիտակն եւ եդին յեկեղեցին մէջն։

71ա

481
1575 թ,. 14 հունվարի—Միխնո երեցփոխանի՝ դատարանից վերցրած 282 թալեր 1 օրդ պարտքը մարելու մասին։

 

Հայոց թվ, ՌԻԴ (1575). օրն ուրբաթ. յունվարի ԺԴ (14)։ Ի Տեմեան վոյթին առջեւն եւ իւր դատաւորացն՝ Եւրքո երես[փոխան]. Սարգիս ման[տաւաք]. Սարգիս Ձախ[նոյ]. Հարպետ. Զանու. Միլքո. Եագուպ եւ այլքն։

 

Ի սոցա առաջի եկաւ Միխնոյ երեսփոխանն եւ եբեր զայնչափ սպիտակն. զոր դատաստանն նմա տվել էր։ Ուր եւ վճարեց լիակատար դատաստանին ձեռն. որչափ եւ առել էր. այսինքն սուման ԲՃՁԹ (289) դայլառ եւ Ա (1) օրդ. եւ յամենայնէ ազատ եղաւ։ Եւ է այս այն սպիտակ. զոր սալըմ ձգել էին եւ թագաւոր գնացել էին եւ ի թագաւորէն եկեալ տվել էին Միխնոյ երեսփոխանին. զոր դատաստանն էառ ի նմանէ եւ եդին յեկեղեցւոյ մէջ։

71ա

482
1575 թ,. 15 հունվարի—Կոկոյի որդի Գասպարի հայցն ընդդեմ խոստմնազանց պարտապան Միխնո երեցփոխանի։

71ա

483
1575 թ,. 155 հունվարի—Խաչկոյի որդի Սարգսի հայտարարությունը տեր Պետրոսի որդի Գրիգորին 80 թալեր պարտք մնալու եւ ի դիմաց իր տները գրավ դնելու մասին։

71ա

484
1575 թ,. 18 հունվարի—Ռաք Գրիգորի որդի Հովհաննեսի հայտարարությունը Տեմուշի փեսա Հակոբից 50 թալեր պարտք վերցնելու մասին։

72բ

 

485
1575 թ,. 21 հունվարի—Դատարանի տնօրիունթյան ներքո եղած դրամներից ներքոհիշյալ անձանց պարտք տալու մասին. էտիլի որդի Տիրատուրին՝ 60 թալեր. Ահրոնի թոռ Խաչերեսին՝ 120 թալեր. Իվաշկոյի որդի Սարհիյին՝ 60 թալեր. Կակաոյին՝ 42 թալեր. Բադրար կոչված Տիրատուրին՝ 42 թալեր (վերջում հայատառ ղփչաղերենով նշումներ են արված պարտքերի մարման վերաբերյալ)։

75բ

486
1575 թ,. 21 հունվարի—Սիմոնի որդի Ներսեսի հայտարարությունը Իվաշկոյի որդի Յուրկոյի փողերից 120 ֆլորին պարտք վերցնելու եւ իր խանութները գրավ դնելու մասին (վերջում հայատառ ղփչաղերենով նշում է արված պարտքը մարելու վերաբերյալ)։

75բ

487
1575 թ,. 21 հունվարի—Յագուբի որդի Մելքոյին դատարանի փողերից 125 թալեր պարտք տալու մասին (վերջում հայատառ ղփչաղերենով նշված է պարտքի մարման մասին)։

76ա

488
1575 թ,. 26 հունվարի—Հանգուցյալ Եվրկոյի փողերից Ձախնոյի որդի Սարգսին 50 թալեր պարտք տալու եւ գրավական վերցնելու մասին (վերջում հայատառ ղփչաղերենով նշված է պարտքի վերադարձման մասին)։

 

Հայոց թվ, (1575). օրն չորեքշաբթի. յունվարի ԻԶ (26)։ Ի Տեմեան վոյթին առջեւջն եւ իւր դատաւորացն՝ Եւրքո. Հարպետ. Զանւո Միլքո եւ այլքն։

 

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն եկաւ Սարգիսն Ձախնոյին եւ հայցեց ողորմած հոգոյ Եւրքոյին սպիտակէն Ծ (50) դայլառ՝ մինչեւ ի յայս մերձ եկեալ զատկին տօնին։

Վերոյգրեալ դատաստանն. լսելով զհայցելն Սէրհիյին եւ վասն խնդրելոյ նորա. ետւոր նմայ Ծ (50) դայլառ երեսով մինչեւ ի զատիկն՝ առանց շահու. զի վճառէ անպատճառ։ Բայց եթէ մինչեւ ի զատիկն չվճառէ զԾ (50) դայլառն նա մինչեւ փոխման Աստուածածնին. վճառէ շահով զԺ (10)—ն ԺԱ (11) առանց խօսաց եւ յուշանալոյ։ Եւ ի մէջ այսքան սումային գրաւկան եդիր Սէրհիյն՝ Ա (1) արծթէ գօտի ոսկէջրած եւ բունջեր՝ զի եթէ չվճառէ ի գրեալ ժամանակին մինչեւ ի սուրբ Աստուածածնին տօնին. նա անպատճառ ծախսցեն զգրաւականսն եւ զվերոյգրեալ սպիտակն շահովն առնւո դատաստանն եւ դարձեալ դնէ ի տեղն։

Ուստի Սարգիսն իւր հրոշով գրուեցաւ։ Եւ թէ չհասնի սումային գրաւկաններոյն սպիտակն. որչափ եւ իցէ նա Սարգիսն պարտական լինի վճառել։

Պու սումանը Սէրհիյ պէրտի դորակա խայասիքի դորա խայդարտը եօղարը եազլկան դուսնախլարըն։

72բ

489
1575թ, 26 հունվարի—Դատարանի տրամադրության ներքո եղած գումարներից Յագուբի որդի Մելքոյին 111 թալեր պարտք տալու. գրավական վերցնելու եւ պարտքը մարելու մասին։

****

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն եկաւ Մելքո՝ Եագուպին որդին եւ հայցեց դատաստանի սպիտակէն. զի տան նմայ մինչեւ ի յայս մերձ եկեալ զատկի տօնին՝ ՃԺ (110) դայլառ։

Վերոյգրեալ դատաստանն. լսելով զհայցելն Մելքոյին եւ ետւոր նմայ վասն խնդրոյ նորա ՃԺ (110) դայլառ. զի վճառէ առանց խօսաց եւ յուշանալոյ մինչեւ ի զատկին տօնին՝ նախդ երեսով դայլառ ՃԺ (110)։ Եւ ի մէջ այս վերոյգրեալ սումային եդիր Մելքոն գրաւկան Գ (3) զաբիս. մինն Լարօնդիյին՝ Կրեսքոյին որդոյ. որ է սուման ՃԾ (150) ֆլորին. Բ (2)—ուսում ձեռնագիրն Խաչքոյին վերայ Օվսեփին որդոյ՝ սուման Ձ (80) սոմ Գ (3)—ում Ցրվըզին կնոջն՝ սուման ԿԵ (65) սոմ։ Այս կերպիւ եդիր. զի վճարէ ի գրեալ ժամանակին ՃԺ (110) դայլառն. զոր շահով հեսեպեցին եւ զիւր գրաւկանսն հանէ. որ է ձեռագիրք։ եւ թէ չվճառէ մինչեւ ի զատիկն զվերոյ ասացեալ սուման եւ զյօրն այնցնէ. նա փոխման սուրբ Աստուածածնին վճառէ զԺ (10)—ն ԺԲ (12) նախդ երեսով դայլառ։

Ուստի Մելքոն իւր հրոշովն գրուեցաւ։

Զայս սուման Մելքոն վճառեց դատաստանին ձեռն եւ ազատ եղաւ։

72բ

490
1575 թ,. 28 հունվարի—Գատիովցայի կողից լիազորված Սրոչինսկու մարդկանցից Բավեզի հարուցած գործն ընդդեմ Ահրոնի որդի Խաչերեսի՝ իրենից գողացված երեք եզներից մեկը նրա մոտ հայտնաբերվելու կապակցությամբ

72բ

491
1575 թ,. 2 փետրվարի—Կրոցկիյի հայցն ընդդեմ իրեն կոշիկներ եւ դրամ խոստացած եւ խոստումը չկատարած Ծառուկի։

 

Հայոց թվ, ՌԻԴ (1575). օրն չորեքշաբթի. փետրվարի Բ (2)։ Ի Սարգիս Ձախնոյի վոյթին առջեւն. որ էր Տեմուշին տեղն. եւ իւր դատաւորացն։

 

Եկաւ Կրոցքիյ եւ գանկատ առաւ Ծառուկին վերայ. զոր նմա խոստացել է տալու ջըզմաներ եւ Ժ (10) սպիտակ եւ այլ ԺԱ (11) սպիտակ՝ խումի համար։

Եւ Ծառուկն ուրացաւ եւ ասաց. թէ հաշա լինայ. չեմ խոստացել նմա կօշիկներ եւ ոչ Ժ (10) սպիտակ եւ ոչ պարտական չեմ խումի համար վճարել։

Եւ վոյթն. լսելով Բ (2) կողման զխօսքն. հրամանք առաւ Ծառուկին. զի այս աւուր շաբաթ երդվնայ ԺԵ (15) սահաթի վերայ. որպէս չէ խոստացել Կրոցքիյին կօշիկ եւ Ժ (10) սպիտակ եւ այլ պումի համար պարտական չէ վճարել Ժ (10) սպիտակ։

Զոր Բ (2( կողմն այլ ընդունեց զայսպիսի վճիռն եւ Ծառուկն զերդումն ի յանձն էառ եւ դատաստանին բամեդնիյ այլ ետուր։

72բ

492
1575 թ. 3 փետրվարի—Ահրոնի որդի Խաչերեսի ցուցմունքն այն մասին. որ Սարգիս «Մուժիկը» եւ Ներսեսի որդի Յանկոն խաբեությամբ տնից դուրս են կանչել եւ դաժանորեն ծեծել Կորոլի որդի Թաթուլին (տե՛ս արձ. N493)։

73ա

493
1575 թ,. 3 փետրվարի—Ահրոնի որդի Խաչերեսի հարուցած գործն ընդդեմ իր որդուն ծեծող Սարգսի (տե՛ս արձ. N492)։

 

Հայոց թվ, ՌԻԴ (1575). օրն երկուշաբթի. փետրվարի Է (7)։ Ի Սարգիս Ձախնոյ վոյթին առջեւն. որ է Տեմուշին տեղն. եւ իւր դատաւորացն՝ Եւրքո. Հարպետ. Սէրհիյ եւ այլքն։

 

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն եկաւ Խաչէրէսն Ահրոնին եւ գանկատ առաւ Սէրհիյ վերայ. թէ եկաւ եւ խաբէութեամբ ցենեց զիս մանչս տանէն դուս եւ ծեծեց զինքն անպարտ. որպէս ինքն կամեց. որպէս առաջագոյն գայ գրեալ զվերներն։ Եւ ճուաբ հայցեց ի նմանէ։

Եւ Սէրհիյն ասաց. թէ ես պարուն ունիմ. չեմ կառնալ այս դատաստանին առջեւն ճուաբ առնել. զերայ այժմ այլ պիտի պարունին կերթամ. եթէ ումեք պիտոյիցէ. երթեալ իմ պարունին գանկատեսցէ։

 

Եւ դատաստանն. լսելով զՍէրհիյին զխօսքն. եւ ի միտ եառ եւ այսպէս ասին նմա. որ այժմ երթա իւր պարունին եւ յորժամ գայ նա. յայնժամ խորհուրդ արասցեն. զոր թէ հոս ճուաբ տալով իցէ. նա ճուաբ առասցէ։

Եւ նա ասաց. թէ խիստ բարի քաւել մինչեւ ի պարունէն գամ Ա (1) այլ ծեծվի դեռ այն մանչն։

Եւ Խաչէրէսն վկայեցոյց դատաստանի զայս բանս. զոր մուժիքն պարծենայ Բ (2)—ուսում ծեծել զմանչն եւ ետուր գրել։

73բ

494
1575 թ,. 5 փետրվարի—Իլյաշի հարուցած գործն ընդդեմ Թորոսի. Որի մոտ հայտնաբերվել է վեճի առարկա եզը։

 

Հայոց թվ, (1575). օրն շաբաթ. փետրվարի Ե (5)։ Ի Սարգիս Ձախնոյ վոյթին առջեւն. որ էր Տեմուշին տեղն. եւ իւր դատաւորացն՝ Հարպետ եւ այլքն։

 

Եկաւ Սուպոչէն Իլեաշ՝ Տօբքոյին մարդն եւ ճանաչեց Թորոսին մոտն եւ եզմըյ բօլովըյ եւ ճուաբ հայցեց ի մնանէ։

Եւ Թորոսի ճուաբ իտուր. թէ գնել է Անտրօնիկ բրքալապէն. զոր եւ փրկալապին մոհր այլ կա այն եզին վերայ։

Եւ դատաստանն. լսելով Բ (2) կողման զխօսքն. եւ ըստ սովորութեան դատաստանին ետուր մինչեւ ի Զ (6) շաբաթ օր. զի զսօտուշն դնէ. յումմէ գնել է։

Եւ Բ (2) կողմն այլ ընդունեցին զայսպիսի դատաստանն եւ զեզն շաչովադ առին Ե (5) մաճրի ֆլորին։ Բայց եթէ չկարասցէ դնել մինչեւ այս Զ (6) շաբաթ. նա դարձեալ առնու իւրին օր՝ ըստ սովորութեան դատաստանին։

73ա

495
1575 թ,. 5 փետրվարի— Թոխաթցի Սուլթանի հայտարարությունը շլյախտչի Ստանիսլավ Սրոչինսկուց 100 թալեր պարտք վերցնելու մասին։

****

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն եկաց յերեսս Սուլթանն թոխաթցի. որ է այժմ կամինցի. լինելով ողջ ի վերայ մարմնոյ եւ մտաց իւր եւ իւր բարի կամաւն յայտնի խրեր առաւ. զոր մնաց պարտապան շլախեդնիյ բան Սդանիսլաւ Սրոջինսքիյին Ճ (100) դայլառ՝ երեսով նախդ եւ լման կշռով ստոյգ եւ ուղղորդ պարտք։ Եւ խոստացաաւ վերոյգրեալ Սուլթանն տալու եւ վճարել զվերոյգրեալ զսուման ասացեալ բան Սրոջինսքիյին ի յայս մերձ եկեալ Մոսքովի ճանապարհէն գալով. զոր յայժմ գնաց առանց խօսաց եւ դատաստանաց եւ առանց յուշանալոյ։

Եւ այլ հաստատեցին բան Սրոջինսքիյն յետ Սուլթանին. զի նմա բերէի Մոսքովէն Ա (1) հալաւ գիշ եւ կամ սուսար. որ աղեկն իլնայ այս սումային վերայ. զոր եթէ հավնենայ բան Սրոջինսքիյին. նա այնպէս առնու. որպէս բարի մարդիկք գտնուն աժեքովն։ Բայց եթէ չհավնի նա. Սուլթանն վճարէ բան Սրոջինսքիյին զվերոյ ասցեալ զսուման նախդ երեսով դայլառ՝ առանց ամենայն ցեղ խումշի եւ ապրանաց։

Ուստի Սուլթանն իւր հրոշովն գրուեցաւ։

73ա

496
1575 թ,. 7 փետրվարի—Չիքայի որդի Վարդերեսի հայտարարությունը իր պարտապան Կոկոյի որդի Անդրիյի պարտքը Լեւոնի որդի Սէրհիյից եւ Անդրիյից ետ ստանալու մասին։

73բ

497
1575 թ,. 7 փետրվարի—Լեւոնի Սերհիյից Կոկոյի որդի Անդրիյի պարտք վերցնելու եւ ի դիմաց իր տունը գրավ դնելու մասին։

73բ

498
1575 թ,. 7 փետրվարի—Տեր Հանուսի հետ ունեցած գործի կապակցությամբ լվովցի Անդրեյի կին Վարդեի երդման չներկայանալու մասին (տե՛ս արձ. NN370. 380. 456. 477)։

 

Հայոց թվ, ՌԻԳ (1575). օրն երկուշաբթի. փետրվարի Է (7)։ Ի Տեմեան վոյթին առջեւն եւ իւր դատաւորացն։

 

Որպէս դատաստանն վճիռ հատեալ էր. զոր Վարդէն. որ է կինն իլովցի Անտրէյին. պիտի երդվնայր ընդդէմ տէր Հանուսին վասն ԳՃ (300) ֆլորինի համար. զոր ի Տօնօվաքէն մնացել էր տէր Հաուսին մոտն. ինչպէս գանկատ առել էր Վարդէն. զոր ի յայն ԳՃ (300) ֆլորինէն Դ (4)—ում սպիտակ բաժին յունէր Վարդէն։ Ուստ[ի] տէր Հանուսն պատրաստ էր լսել զերդումն ըստ հրամանէ դատաստանին եւ զօր ի բուն համբուրեց. զի լսէր զերդումն։ Եւ Վարդէն բաաւկան չառաւ ըստ հրամանի դատաստանին եւ չկանգնեցաւ երդման։

Եւ դատաստանն հրամայեց զՎարդէն ոչինչ գրչեց եւ զի իւր բանին մէջ ընկաւ եւ ոչ կարաց բաւական առնել։

Եւ տէր Հանուսն եդիր դատաստանին բոմոցնա. զոր դատաստանն ընդունեց ի նմանէ եւ զինքն ազատ առաւ ի յայդպիսի բանէն։

73բ

499
1575 թ,. 5 փետրվերի—Ուկրաինացիներ՝ Մակարի. Իվանի. Մակարի որդի Նազարկոյի եւ Ֆյոդորի բողոքն ընդդեմ իրենց ծեծող Բաղդասարի ու նրա օգնականնարի։

 

Հայոց թվ, ՌԻԴ (1575). օրն չորեքշաբթի. փետրվարի Թ (9)։ Ի Սէրհիյ վոյթին առջեւն եւ իւր դատաւորացն։

 

Եկաւ Մաքար ըռզի դտաատստանէն եւ վկայեցոյց դատաստանին զվէրն իւր. զոր դատաստանն ետես զիւր վէրն ահեակ աչին վերայ արիւնաթախ վէր. զոր եւ գանկատեց Պաղտասարին վերայ յետ իւր օգնականացն։

Նոյնպէս եւ Իւանն ի յայն դատաստանէն կալով վկայոցոյց դատաստանին զվէրն իւր . զոր ունէր աջ ձեռին մատի վերայզարկած վեր։ Ուստի նա այլ ասաց Պաղտասարի վերայ եւ իւր օգնականացն։

Դարձեալ ի յայն դատաստանէն Նազարքո՝ Մաքարի որդին նոզնպէս եցոյց վէր կապուտ՝ ահեկ աչին տակն եւ այլ ի մէջ այն ծեծին կորել է գտակն. որ էր արժեքն ԺԵ (15) սպիտակ. զոր այս Պաղտասարին վերայ ասաց զվերն իւր եւ զայն գտակին վասն։

Եւ այլ իլախի դատաստանէն Ֆետոր ըռուզ եցոյց զվերներ. զոր ունէր ահեկ աչին վերայ արիւնած վէր. ճակատին վերայ եւ այլ ուսին վերայ ահեկ կապուտ վեր զարկած. եւ այլ աջ մատին վերայ արիւնած վեր։ Ումտի եւ նա այլ Պաղտասարին եւ իւր ընկերացն վերայ ասաց զայս վերներն։

73բ

500
1575 թ,. 10 փետրվարի—Խանուի դստեր ոսկիները նրա ամուսնուն՝ Հովհանեսին. մորը եւ որդուն տալու մասին։

 

Հայոց թվ, ՌԻԴ (1575). օրն հինգշաբթի. փետրվարի Ժ (10)։ Ի վոյթութեան Տեմուշին։

Դատաստանն ետուր Յովանէսին ձեռն եւ իւր զոքնչին եւ իւր որդուն զիւր կնոջն ոսկիքն. Խանուին դստերն. զոր կայր դատաստանին մոտն սոկիք։ Զայն ամենայն ինչ վերոյգրեալ ոմանց ձեռն եւ Յովանէսն գրեցաւ զոր հասաւ նոցա ձեռն զայն ոսկիքն լիակատար։

74ա