Կամենեց-Պոդոլսկի հայկական դատարանի արձանագրութիւնները

301
1574 թ,. 24 մարտի—Երեփոխանի որդի Ներսեսի հայցն ընդդեմ տեր Գաստարի որդի Հասուի եւ դատարանի վճիռը տունն ազատելու եւ Ներսեսին հանձնելու համար Հասուին 3 օր ժամանակ տալու մասին։

53բ

302
1574 թ,. 24 մարտի—Ռաքի որդի Գրիգորի եւ Վալախ Հրիհորի խնդրանքով Չաբլիչի որդի Յագուբի հետ ունեցած գործի վերջնահաշիվը 2 շաբաթով հետաձգելու մասին (տե՛ս արձ. N307)։

54ա

303
1574 թ,. 26 մարտի—Յուրաշին տրվելիիք Հարայի որդի Խաչկոյի երդման ժամկետը հետաձգելու մասին։

 

Հայոց թվ, ՌԻԳ (1574). օրն ուրբաթ. մարտի ԻԶ (26)։ Վոյթն Սարգիս եւ իւր դատաւորքն. որ էր Տեմուշին տեղն։

 

Զերդումն Խաչքոյին Հարային. զոր ունի երդնուլ ընդդէս Իւրեաշին. թողին բրովոտէն յետեւ առաջին չորեքշաբթի. զի երդմանն հատիր լինի կինն Խաչքոյին։ Ուստի Բ (2) կողմն այլ ընդունեցին  եւ Իւրեաշն ետուր գրել եւ բամեդնիյ այլ ետուր։

54ա

304
1574 թ,. 26 մարտի—Սարգսի հետ ունեցած գործի կապակցությամբ Հովհաննեսի երդումից խուսափելու մասին։

 

Հայոց թվ, ՌԻԳ (1574). օրն ուրբաթ. մարտի ԻԶ (26)։

 

Զոր դատաստանն երդում տվել էին Յովհանէսին՝ կուզին ընդդէմ Սարգսին. ուստի Յովանէսն երդմանն չկանկնեց եւ Սարգիսն ետուր բոմոչնան դատաստանին. զոր դատաստանն էառ եւ ընդունեց ի նմանէ։

54ա

 

305
1574 թ,. 29 մարտի—Չիքայի որդի Վարդերեսի հայտարարությունը Սրոչինսկու մարդկանցից Վասկո Զալուչյային 10 սոմ սպիտակ պարտք մնալու մասին։

54ա

306
1574 թ,. 1 ապրիլի—Շլթխ Գրիգորի կին Ուլուխաթունի խնդրանքով վեճի առարկա գոտին ժամանակավորապես նրան տալու մասին։

 

Հայոց թվ, ՌԻԳ (1574). ապրիլի Ա (1). Ի Սարգիս վոյթին առջեւն. որ էր Տեմւոշին տեղն. եւ իւր դատաւորացն։

 

Ոմն սեչովցի մարդ Ա (1) խուշախ ճանաչել էր Թլթխ Գրիգորին որդոյ վեարյ եւ էր այն խուշախն վոյթին մոտն։ Ուստի այժմ եկաւ կինն Գրիգորին եւ խնդրեց ի վերոյգրեալ վոյթէն. զի հաւատայ նմա եւ տա զայն խուշախն. զի յորժամ այն մարդն գայ ի հոս. նա դարձեալ զայն խուշախն բերէ եւ տա վոյթին ձեռն։

Ուր եւ վոյթն. վասն խնդրելոյ նորա. ետուր նմա զայն խուշախն՝ մինչեւ ի յայն մարդոյն գալն։ Եւ Ուլուխաթունն իւր հրոշովն գրուեցաւ. որ է կինն Գրիգորին։

21բ

307
1574 թ,. 3 ապրիլի—Ռաքի որդի Գրիգորի եւ Վալախ Հրիհորի  հայտարարությունը Չափլիչի որդի Յագուբին ունեցած իրենց պարտքը Լվովի եւ Յարոսլավի տոնավաճառների ժամանակ մարելու մասին (տե՛ս արձ. N302)։

54ա

308
1574 թ,. 3 ապրիլի—Գրիգորի որդի Թորոսի հայտարարությունը պարտապան Կոստայի որդին Յագուբից պարտքը ստանալու եւ գրավ դրված տունը ազատելու մասին։

54ա

309
1574 թ,. 3 ապրիլի—Հանգուցյալ Յուրկոյի փողերից Կոստայի որդի Յագուբին 180 լիտվական ֆլորին պարտք տալու մասին։

54ա

310
1574 թ,. 5 ապրիլի—Երեցփոխանի որդի Հոլուպի Խաչուի հանգուցյալ կնոջ՝ Եոլկոյի զարդերը Եոլկոյի հոգեբարձ Մելքոյին հանձնելու մասին։

 

Հայոց թվ, ՌԻԳ (1574). օրն երկուշաբթի. ապրաիլի Ե (5)։ Ի Տեմեան վոյթին առջեւն եւ իւր դատաւորացն՝ սարգիս Ձախ[նոյ]. Միխնոյ. Միլքո. Եագուպ. սէրհիյ եւ այլքն։

 

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն եկաւ Հօլուպն՝ երեսփոխանին որդին եւ եբեր առաջի դատաստանին ողորմած հոգոյ Եօլքոյին՝ Խաչուին կնոջն զբունճերն ոսկով եւ մարգրտով շարած կարմիր ապրշումէ. զոր Եօլօքն տվել էր հագելու Հօլուպին կնոջն եւ յորժամ մեռաւ Եօլօքն. նա խնդրել էի ի Մելքոյէն. որ էր իւր եղբայր. եւ իւր քրոջն Սարայէն. զի հագնէր իմ կինս որչափ պետք էր։ Եւ այժմ բերի ի ձեր առջեւն. զի առցէ Մելքոն զայս բունջերն. որ է հոգէբարձ Եօլքոյին. լման որպէս առել էի։ Զոր եւ Մելքոն կալով առաջի դատաստանին եւ էառ զայն բունճերուն նոյնպէս լման շարած. որպէս Հօլուպն առել էր. որ էր թվոթ ԻԴ (24)—կակն վարդ եւ խրեր առաւ. զի հասոյց Հօլուպն իւր ձեռն։

Եւ Հօլուպն ետուր գրել։

54ա

311
1574 թ,. 5 ապրիլի—Երեցփոխանի որդի Հոլուպի հայտարարությունը Ներսեսի հետ ունեցած գործում իր իրավունքները աներձագ տեր Պետրոսի որդի Գրիգորին փոխանցելու մասին։

54բ

312
1574 թ,. 7 ապրիլի—Խոտինցի Ստեփանի կին Աննայի հարուցած գործն ընդդեմ Կոստայի որդի Յագուբի. որի մոտ գրավ են դրված առաջինի տնից գողացված զարդերը (տե՛ս արձ. NN321. 328. 338. 346)։

 

Հայոց թվ, ՌԻԳ (1574). օրն չորեքշաբթի. ապրիլի Է (7)։ Ի Տեմեան վոյթին առջեւն եւ իւր դատաւորացն՝ Սարգիս Ձախնոյ. Միխնոյ. Միլքո. Սէրհիյ եւ այլքն։

 

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն եկաւ խոդինցի Ստեփանին կինն Աննոյ եւ կոչեց զԵագուպն Գոսդային առաջի դատաստանին եւ ասաց. թէ ի Խոթինն գողութիւն եղաւ ինձի. զոր սընտուկովս գողցան իմ տանէս զիս բարութիւնս եւ կայր յայն սընտուկին մէջն՝ մազկաբս. զոր կայր գլուխն ԳՃ (300) ոսկի վարդ մարգրտով շարած եւ Ա (1) արծաթէ գօտի՝ ոսկէջրած եւ մազկաբի ճոդն Լ (30) վարդէր մարգրտով շարած եւ Ա (1) պատեան արծթէ ոսկէջրած ակներով եւ մարգրտով կարած։ Եւ այլ Ի (20) մթխալ ոսկի եւ Ա (1) լիտրա կարմիր ապրշում. Գ (3) եումաղ ապրշում՝ Ա (1) կանանչ. միւսումն ժանկառի եւ Գ (3)—ումն կարմիր եւ կայրս ի ներքս Բ (2) դայլառի պան. Գ (3) կանկուն դաֆդա եւ այլ կանանջ կազի հալաւէն քերդած։ Եւ այլ Ծ (50) ֆլորին օլախի Լիթվայի սպիտակ։ Եւ այլ Դ (4) դայլար։ Եւ այլ կայր Ժ (10) մխթալ կլապտօն եւ Ա (1) շար Դ (4) ֆլորին գնած էր։

Զայնչափ ինչս. զոր գողծած է իմ տանէն. այժմ Եագուպին մոտն կու համբաւի եւ այսպէս կու հասգնամ, որ Եագուպին մոտն է։ Եւ ճուաբ հայցեց ի Եագուպէն։

Եւ Եագուպն ճուաբ ետուր եւ ասաց. թէ ինձի Ագսէնդն Պրկօշին եբեր եւ խնդրեց ինձմեն. զի գրաւկան դնէի։ Ուր եւ այսչափ ինչ կայր մազկաբ իւր ճոդով եւ Ա (1) գօտի պատեանքով եւ այլ Ժ (10) ոսկի դախդայ եւ Բ (2) փոքր կտոր ոսկի։ Եւ վասն խնդրելոյ նորա տառայ ես եւ դրի գրաւկան՝ վասն Ագսէնդին համար։ Դատաստանն վերոյգրեալ. լսելով Բ (2) կողման զխօսքն. եհարց Եագուպէն. թէ ո՞ր մարդոյ մօտ գրաւկան դրել ես։

Եւ Եագուպն ասաց. թէ Տօլուշքայէն Իւանին մոտ գրաւկան դրի։ Եւ դատաստանն հրամանք առաւ Եագուպին. զի այսօր մինչեւ ի Ի (20) սահաթն բերէ զայն գրաւկանն ի դատաստանին առջեւն. զի Աննան տեսնու եւ ճանաչի՝ եթէ իւրն իցէ։

54բ

313
1574 թ,. 21 ապրիլի—Վիլինսկու կնոջ հայցն ընդդեմ ժամկետանց պարտապան Մարուշի թոռ Գասպարի։

54բ

314
1574 թ,. 21 ապրիլի—Ուլուխոճայի որդի Գասպարի հայտարարությունը Հովհաննեսի որդի Գրիգորի հետ ունեցած գործում իր որդու՝ Պետրոսի երաշխավորը դառնալու մասին։

54բ

315
1574 թ,. 21 ապրիլի—Հանգուցյյալ Գրիգոր եպիսկոպոսի պարտապան Սուլթանից 60 թալեր պարտքը ստանալու եւ Գրիգոր սարկավագին հանձնելու մասին (տե՛ս արձ. NN561. 573. 589)։

 

Հայոց թվ, ՌԻԳ (1574). օրն չորեքշաբթի. ապրիլի ԻԱ (21)։ Ի վոյթութեան Տեմուշին եւ իւր դատաւորքն հաւասար։

Որպէս Սուլթանն պարուն տէր Գրիգորին եպիսկոպոսին պարտական էր Կ (60) դայլառ եւ տէր Գրիգորն յանձնել էր երեսփոխանին եւ վոյթին. զի այնչափ սպիտակն նոցա ձեռն հասցնէր։ Զոր այժմ հասոյց զայն Կ (60) դայլառն վերոյգրեալ երեսփոխանին եւ դատաւորաց ձեռն։ Ուր եւ նոքա  առին ի Սուլթանէն եւ ետուն ի ձեռն Գրիգոր սարկաւաքին. որպէս ապսբրել էր նմա պարուն տեառն։

Ուստի Գրիգորն խրեր առաւ. զոր էառ այնչափ սպիտակն դատաւորաց ձեռացէն։

54բ

316
1574 թ,. 21 ապրիլի—Էտիլբեյի որդի Միլկոյի տունը Շիպլիսդիի որդի Գրիգորին տալու մասին։

 

Հայոց թվ, ՌԻԳ (1574). օրն չորեքշաբթի. ապրիլի ԻԱ (21)։ Ի վոյթութեան Տեմեանին եւ իւր դատաւորքն հավասար՝ Սարգիս Ձախնոյին. Միխնոյ. Թորոս. Գրիգոր Ռաք[ին]. Գասպար. Զանու. Միլքո. Եագուպ եւ այլքն։

 

Ի սոցա առաջի եկաւ Գրիգորն Շիպլիսդին եւ հայցեց ի դատաստանէն. զի թոյլ տայցեն նմա զՄիլքոյի տունն շինելու Էտիլպէյին որդոյ. զի խարճ արասցէ այն տանն վերայ մինչեւ Լ (30) ֆլորին եւ թէ այլ ավելի խարճէ քան զԼ (30) ֆլորին. նա այն լինի Գրիգորին վերայ։

Վերոյգրեալ դատաստանն. լսելով զհայցելն Գրիգորին եւ իւրեարց մէջ խորհուրդ առնելով. ետուն եւ հրամանք առին Գրիգորին՝ խորդելու զայն տունն ըստ իւրոյ խրերին. զի խարճէ տանն վերայ մինչեւ Լ (30) ֆլորին։ Եւ այսպէս հաստատեցին. զի մինչեւ Բ (2) տարին վարձն լինի Զ (6)—ական ֆլորին։ Եւ եթէ մինչեւ Բ (2) տարի ով ոք մերձավոր ելնէ ի յայս տանն եւ կամնցի զԳրիգորն ի տանէն հանելու. նա այն մարդն վճառէ Գրիգորին ի յայն Բ (2) տարուն վարձու ԺԸ (18) ֆլորին. զի լինի Գրիգորին խարճի լման Լ (30) ֆլորին։ Բայց եթէ Բ (2) տարուն յետեւ ով որք մերձաւոր ելնէ ի յայն տան նա. Գրիգորին խարճն կորսվի եւ իշխանութիւն չունենայ խօսք խօսելոյ եւ կամ բնտրելու զիւր խարճն։ Եւ թէ Գրիգորն զայն Լ (30) ֆլորինի նստի ի յայն տանն մէջ. զի վճարուի վարձու տեղ. նայ վերոյգրեալ դատաստանն այլ ուրիշ խորհուրդ առնիցէ. զի գանիկան ֆլորին տա Գրիգորին վարձ ի յայն տանն համար։ Եւ ի Գրիգորէն այլ ուրիշ մարդոյ չտան ի յայն տունն մէջ վարձու կենալու։

Զոր եւ Գրիգորն վասն այսմի յամենայնի  կամակից եղեւ եւ ընդոնեց եւ իւր հրոշովն գրուեցաւ։ Եւ տարին գլուխն լինի ծախկազարդէն մինչեւ ի ծաղկազարդն։

54բ

317
1574 թ,. 21 ապրիլի—Խաչկոյի կնոջ երդում տալու ժամկետը երեք օրով երկարացնելու մասին։

****

Որպէս երդում տվել են ԽԱչքոյին կնոջն եւ էր ժամանակն այսօր։ Ուստի եկին Բ (2) կողմն այլ զԻւրեաշն եւ թողին զայս երդումն ի յայս աւուր շաբաթ. զի երդում լինայ։

55ա

318
1574 թ,. 21 ապրիլի—Հայկական դատարանի աշխատանքները երկու շաբաթով դադարացնելու մասին։

 

Հայոց թվ, ՌԻԳ (1574). օրն չորեքշաբթի. ապրիլի ԻԱ (21)։

 

Վոյթն Տեմեան եւ իւր դատաւորքն հաւասար թողին զամենայն ինչ որչափ դատաստանն կայր ի յայսմ աւուր Բ (2) շաբաթ. վասն այն պատճառի. զի այնպիսի դատաստանքն դեռ մինչեւ այժմ չաղուորել։

55ա

 

319
1574 թ,. 21 ապրիլի—Դեմյան վոյթի կողմից պարտապան Կոստայի որդի Յուրկոյի ունեցվածքի վրա 5000 ֆլորին պարտքի դիմաց կալանք դնելու մասին։

55ա

320
1574 թ,. 22 ապրիլի—Իր աներ Հարպետի կողմից լիազորված երեցփոխանի որդի Ներսեսին Յուրկոյի փողերից 90 ֆլորին պարտք տալու մասին։

 

Հայոց թվ, ՌԻԳ (1574). ապրիլի ԻԲ (22). օրն չորեքշաբթի։ Ի Տեմուշ վոյթին առջեւն եւ ի իւր դատաւորացն՝ Միխնոյ. Սարգիս Ձախ[նոյ] Սարգիս մանտաւաք. Զանու. Միլքո. Եագուպ. Սէրհիյ։

 

Ի յայս աւուր դատասատնին առջեւն եկաւ Նորսէսն էրէցփոխանին ի իւր անէրէն՝ Հարպետէն իւր խօսօքն եւ խնդրեց ի դատաստանէն վասն այն սպիտակէն համար. զոր առել է ողորմած հոգոյ Իւրքոյին. որպէս կա գրեալ ի դատաստանն. զի տայցեն նմա մինչեւ ի կէս տարի իւր շահովն որպէս սահմանքն է.  զի վճարէ։

Եւ դատաստանն վերոյգրեալ. լսելով զՆորսէսին խրերն եւ ետուն Ղ (90) ֆլորին իւր շահովն հրամանքով մինչեւ ի կէս տարի ի այս վերոյգրեալ զատկէն. զի վճարէ նախդ սպիտակով. աառնց խօսաց եւ դատաստանաց։

56բ

321
1574 թ,. 22 ապրիլի—Խոտինցի Ստեփանի կնոջ՝ Աննայի Կոստայի որդի Յագուբի մոտ գրավ դրված զարդերը դատարան բերելու եւ գրավատուին գտնելու համար Յագուբին երկու շաբաթ ժամկետ տալու մասին (տե՛ս արձ. NN312. 328. 338. 346)։

****

Որպէս դատաստանն օր տվել էր եւ հրամանք առել էին Եագուպին՝ Գոսդային որդոյ վասն այն ոսկիք համար Ստեփանին կնոջն. զի դնէր առաջի դատաստանին։ Ուստի Եագուպն եբեր զայս ոսկիքն առաջի դատաստանին եւ եդիր. ուր եւ այնչափ ելաւ ամէն ինչ. որչափ  Եագուպն խրեր առել էր եւ գա գրեալ ի այս տիֆդարն. զոր եւ նայեց դատաստանն. զոր կայր ՃՀԷ (177) ոսկի վարդ մարգրտով եւ Ա (1) արծաթէ ոսկէջրած ԺԸ (18) կտոր ճոդով. Ա (1) արծթէ պատեան ոսկէջրած եւ Ժ (10) դախդա ոսկի։

Եւ ասաց Եագուպն. թէ Ագսէնդն Պրկօշին եկաւ ինձի ի հետ Պիլիյին որդու եւ եդին գրաւկան իմ մոտս ի մէջ ԾԵ (55) դայլարի։

Ուստի կինն այլ. կալով առաջի ատենին եւ ճանաչելով ասաց. որ ան ոսկիքն եւ արծաթ իւրն եւ այլ Ա (1( փոքր կտոր ոսկի հալեալ։

Ուր եւ Ագսէնդն Պրկօշին խրեր առաւ. զոր եկաւ Պիլըյին որդին իւր մոտն եւ խնդրեց զիս. երթայի ի հետ նորա եւ գրաւկան գրէաք. զոր եկաք եւ Եագուպին մոտն դրաք գրաւկան։ Եւ դատաստանն օր ետուր Եագուպին. զի մինչեւ Բ (2) շաբաթ զայն մարդն դնէ. ով որ նորա մոտն գրաւկան դրել է։

55ա

322
1574 թ,. 22 ապրիլի—Լվովի դատարանի թույլատվությամբ իր ազգական Ձախնոյի անունից հանդես եկող տեր Տիկոլի որդի Գաբրուսի հարցմունքը իր իրավասությունների օրինականության մասին եւ դատարանի դրական պատասխանը՝ նշելով. որ այդ իրավունքը Գաբուսը ուրիշի տալ չի կարող (տե՛ս արձ. NN324. 333. 349. 354. 364)։

****

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն եկաւ Գաբուս իլովցի որդի տէր Նիկօլին եւ եցոյց առաջի դատաստանին թուխդ մոցովանըյ Իլովի դատաստանէն. զոր իւր մերձաւորն Զախնոյ իւր տեղն մոցնիյ առել է. զի յունիցի իշխանութիւն զնոցա բանն առաջ տանել եւ դատախազ լինել վասն ամենայնի. որչափ եւ իցէ։ Եւ եհարց ի վերոյգրեալ դատաստանէն. եթէ կամիցեն ընդունել զայսպիսի մոցովանեան. զոր առել է իւր մերձաւորն։

Եւ դատաստանն վերոյգրեալ. լսելով զհարցումն Գաբրոսին եւ ասաց նմա. թէ կու ընդունեմք զքեզ որպէս քո մերձաւորն տվել է քեզ իշխանութիւն. կարող ես զնոսա ամենայն ինչ յառաջ տանել որչափ եւ ունիցես որպէս մերձաւոր Զախնոյին եւ բարեկամ։ Բայց զի եթէ կամիցես քո տեղդ ուրիշ մարդ դնել որպէս փրօքուրադօր. զի մզտայով զքո բանդ յառաջ տանիցէ նա այնպիսի մարդն չեմք ընդունել քո տեղդ. վասն զի մեր դատաստանին ընդդէմ է եւ չտամք նմա թոյլ խօսելոյ եւ զբանն այնպիսի առաջ տանել։

Եւ Գաբրուսն ետուր գրել զայս ինչ։

55ա

323
1574 թ,. 5 մայիսի—ՏերՊետրոսի որդի Գրիգորի հայցն ընդդեմ ժամկետանց պարտապան Սարիչի որդի Ագսենտի։

55ա

324
1574 թ,. 5 մայիսի—Լվովցի Գաբրուսի հարուցած գործն ընդդեմ Ձախնոյի որդի Զատիկի՝ վերջինիս կողմից երեցփոխան Յուրկոյի գույքի կալանք դնելու կապակցութեամբ (տե՛ս արձ. NN322. 333. 349. 354. 364)։

 

Հայոց թվ, ՌԻԳ (1574). օրն չորեքշաբթի մայիսի Ե (5)։ Ի Տեմուշ վոյթին առջեւն եւ իւր դատաւորացն՝ Սարգիս Ձախ[նոյ]. Միխնոյ. Գասպար. Զանու. Միլքո. Եագուպ. Սէրհիյ եւ այլքն։

 

Ի յայսմ աւուր դատաստանին առջեւն պիտանի եկաց դէմ յանդիման պատուելի Գաբռուսն պարուն Նիկօլին որդին՝ իլովցի հայ. որ է իւր մերձաւորէն Զախնոյէն մոցովանըյ եւ վասն այնպիսի արեսին համար. զոր առել է Զախնոյին որդին Զատիկն Իւրքո էրէցփոխանին ամենայն բարութեան վերայ այժմ առաւ առաջին ուսդանեայ յետ այնպիս արեսդին Իւրքոյին ամենայն բարութեանց վերայ. նոյն գրոյն կերպիւ. որպէս կա գրեալ առաջի գ[ր]ոյն։

55բ

325
1574 թ,. 5 մայիսի—Վոյթ Տեմուշի կողմից Յուրկոյի ողջ ունեցվածքի վրա կալանք դնելու մասին։

55բ

326
1574 թ,. 5 մայիսի—Սարիչի որդի Նիկոլի հայտարարությունը Մորիշկաբայի հետ ունեցած գործում իր եղբայր Ագսենտին երաշխավորելու մասին։

55բ

327
1574 թ,. 5 մայիսի—Չիքայի կին Նազուի հայցն ընդդեմ պարտքի մի մասը ուրացող պարտապան Շլթխի որդի Գրիգորի։

55բ

328
1574 թ,. 5 մայիսի—Խոտինցի Աննայի գողացված իրերի գրավատուին գտնելու համար Յագուբին տրված ժամկետը 2 շաբաթով ավելացնելու մասին (տե՛ս արձ. NN312. 321. 338. 346)։

****

Որպէս Եագուպին Քօսդային որդոյ օր տվել էին մինչեւ Բ (2) շաբաթ՝ վասն այն ոսկիներոյ համար. զի զայն մարդն դնէր եւ կամ ճշգրտէր ի հետ նորայ. ով որ գրաւկան դնել էր։ Եւ չկարաց Եագուպն։

Եւ դատաստանն երկրորդում անկամ օր ետուր Եագուպին մինչեւ Բ (2) շաբաթ. զի երդեալ զայն մարդն դնէ փրքալապին առջեւ եւ դատաստանին ճշգրտութիւն բերէ. զի դատաստանն գիտասցէ. որպէս եղաւ նոցա բանն։

55բ

329
1574 թ,. 5 մայիսի—Կոսդամաշայի հայցն ընդդեմ իր ժամկետանց պարտապան Եոլբեյի։

55բ

330
1574 թ,. 5 մայիսի— Գրիգորի որդի էսանբեյի գանգատն ընդդեմ Ուլուխոճայի որդի Գասպարի՝ իրենց միջեւ կայացած գործարքում վերջինիս կողմից խախտումներ թույլ տալու կապակցությամբ։

****

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն եկաւ Էսանպէյն Գրիգորին եւ գանկատ ռաաւ Գասպարին վերայ Ուլուխճային որդոյ. զոր զինքն վարձել էր Բ (2) ձիով. զի ի յԻլովն տանէի. ուր եւ տարայ ամենայն ապրանքով եւ դարձեալ բերի զինքն ի Կամինից։ Եւ յետոյ դարձեալ Իլովէն խրկեց զիս ի Գոսդանդինովն եւ բերի նմա զչամիչներն։ Եւ ի մէջ այսմ բանից Ա (1) ձիս սատակեցաւ նորա պատճառէ եւ խոստացել էր ինձի բարութիւն առնել եւ Ա (1) հալուեցու չուխա այլ խոստացեալ էր տալու եւ Գ (3) ֆլորին սպիտակ։ Եւ այլ ունէի ԺԵ (15) սոմ նախդ սպիտակ. այս ամենայն նորա պիտոյից կորսվի։ Եւ այլ առել է Ա (1) շապլա. Դ (4) դայլառի տեղ առելէ եւ Ա (1) թուրքի եաղլխ. այլ կէս դայլարի։ Եւ այլ խարճ առի Գասպարին պիտոյից Բ (2) ֆլորին սպիտակ եւ այնպէս ծառայութիւն առի նմայ. որպէս հաճոյ էր նարայ։

55բ

331
1574 թ,. 5 մայիսի—Գասպարի դուստր Մարուխնայի եւ Յագուբի միջեւ եղած գործի առթիվ բողոքարկման գանկատ ներկայացնելու որոշումից վերջինիս հրաժարվելու մասին (տե՛ս արձ. NN201. 271)։

****

Որպէս դատաստան ունին Եագուպն եւ Մարուխնան՝ Գասպարին դուստրն. որպէս կա գրեալ ի դատաստանն. զոր Մարուխնան կամեցաւ իւր բարի կամաւն ճուաբտու լինել ընդդէմ Եագուպին վասն բանի Ազիզքոյին համար եւ ամենայն մերձաւորաց իւրոց. որք էին երթեալ ի հետ նարա ի տուն Եագուպին վասն իւրոյ խնդրոյ։ Եւ Եագուպն աբելովադ առել էր այսպիսի դատաստանէն եւ կամէր. զի երթայր աբէլացիան։ Բայց յետոյ միաբանեցին Եագուպն ի հետ Միլքոյին. որ է հոգէբարձ Մարուխնային. այսպէս. զի Միլքոն կամակից եղաւ եւ ընդունեց զայն ամենայն ինչ. զոր Մարուխնան առել է վասն իւրոց մերձաւորաց։ Եւ վասն այս պատճառի Եագուպն ի բաց եկաց ի աբէլացիայիէն։ Եւ ետուն գրել զայս ինչ։

56ա

332
1574 թ,. 7 մայիսի—Ահրոնի որդի Խաչերեսի կողմից պարտապան հանգուցյալ Գրիգորեցի ունեցվածքի վրա կալանք դնելու մասին։

56ա

333
1574 թ,. 19 մայիսի—Լվովցի Գաբրուսի հարուցած գործի շարունակությունը (տե՛ս արձ. NN322. 324. 349. 354. 364)։

 

Հայոց թվ, ՌԻԳ (1574). մայիսի ԺԹ (19). օրն չորեքշաբթի։ Ի Տեմեան վոյթին առջեւն եւ իւր դատաւորացն՝ Միխնոյ. Սարգիս Ձախ[նոյ]. Թորոս Գրիգոր Ռաք[ին]. Գասպար. Զանու. Միլքո, Սէրհիյ. Եագուպ եւ այլքն։

 

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն եկաց իլովցի Գափրուսն տէր Նիկօլին. որ է մերձաւոր Ձախնոյին եւ Բ (2) ուսում ուսդանեա առաւ Իւրքո էրէցփոխանին բարութեանց վերայ՝ ըստ սահմանաց դատաստանին։ Եւ ետուր գրել եւ դատաստանին բամեդնիյ ետուր. զոր դատաստանն ընդունեց։

56ա

334
1574 թ,. 19 մայիսի—Կոստայի պարտապան Պրկոշի որդի Եոլբեյին պարտքը մարելու համար 5 օր ժամանակ տալու մասին։

56ա

335
1574 թ,. 19 մայիսի—Ահրոնի որդի Խաչերեսի կողմից Գրիգորեցի ունեցվածքի վրա կալանք դնելու մասին։

56ա

336
1574 թ,. 19 մայիսի—Պոպկոյի որդի Պետրոսի հայտարարությունը Թորոսին 30 լեհական ֆլորին պարտք մնալու եւ ի դիմաց տունը գրավ դնելու մասին։

56ա

337
1574 թ,. 19 մայիս Դեմյան վոյթի կողմից Եվրքոյի ունեցվածքի վրա կալանք դնելու մասին։

56ա

338
1574 թ,. 19 մայիսի—Խոտինցի Աննայի գործի կապակցությամբ Յագուբին տրված ժամկետը 3 օրով երկարացնելու մասին (տե՛ս արձ. NN312. 321. 328. 346)։

****

Վերոյգրեալ դատաստանն Գ (3)—ում օր ետուր Եագուպին Գոսդային որդոյ միինչեւ Բ (2) շաբաթ. զի Եագուպն ճշգրտութիւն բերէ՝ որպէս գրաւկան է ոսկիքն նորա մոտն։

56բ

339
1574 թ,. 19 մայիսի—Նորտունքի դուստր Ուստյանայի կողմից իր իրավունքները ազգական Օհան տամղաճուն փոխանցելու մասին։

56բ

340
1574 թ,. 19 մայիսի—Ադանի որդի Զատիկի հայտարարությունը իր հարս Ուստյանայի մոտ եղած սեփեկեա իրերը ետ ստանալու մասին։

****

Ի յայս աււոր դատաստանին նռջեւն եկաւ Զատիկն Աթանին եւ իւր բարի կամաւն խրար առաւ. եթէ զոր որչափ ինչ յունէր իւր հարսին գովն Ուսդեանային՝ եթէ տանտանեղ եւ թէ այլ ինչ. ամենայն ինչ էառ ի նմանէ եւ ազատ առաւ զինքն. որ այլ ավելի խօսք եւ բան չունենայ ի հետ Ուսդեանային։

56բ

341
1574 թ,. 19 մայիսի—Պրկոշի որդի Եոլբեյի հայտարարությունն այն մասին. որ ինքը Լվովում Վարդիքի որդի Օհանի փոխարեն Ադանի որդի Հարպետին է վճարել 64 ֆլորին։

56բ

342
1574 թ,. 19 մայիսի—Նազուի հետ ունեցաաաած գործի կապակցությամբ Շլթխի որդի Գրիգորի երդումը չտալու մասին։

****

Որպէս երդում տվել էին Գրիգոր Շլթխին. զի երդվնայր այսօր։ Ուր եւ ոչ կամեցաւ երդնուլ եւ եղաւ պարտական։ Եւ դատաստանն հրամանք առաւ. զի վճարէ Նազուին զԹ (9) սոմն նախդ սպիտակով։ Եւ Նազուն ետուր գրել զայսպիսի դատաստանն։

56բ

343
1574 թ,. 19 մայիսի—Չվճարած պարտքի դիմաց Կոստայի որդի Ագսենտի տունը պարտատեր տեր Պետրոսի որդի Գրիգորին հանձնելու մասին։

****

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն եկաւ Գրիգոր տէր Պետրոսին եւ հայցեց ի դատաստանէն. զի երթեալ տացեն ուվեազանեայ Ագսէնդին բաժնին վերայ Գոսդային որդոյ. ըստ գրոյն. որպէս կա գրեալ ի դատաստանն։

Եւ դատաստանն վերոյգրեալ. լսելով զհայցելն Գրիգորին եւ ելաւ ի տեղւոջէ իւրմէ վոյթն եւ էառ ընդ իւր զԲ (2) երդուած դատաւորսն՝ զԵագուպն եւ զՍէրհիյն եւ գնաց ի տունն Ագսէնտին եւ էառ զախն դրան տանն եւ ետուր ի ձեռն Գրիգորին եւ ասաց. թէ հրամանաւ մերոյ թագաւորին եւ իշխանութեամբ հայոց դատաստանին կուտամ քեզ ուվեազանեայ Ագսէնդին բաժնի վերայ. որ է քո իշխանութեան ներքեւն ի մէջ այնչափ սումային. զոր կայ գրեալ ի դատաստանն։

Եւ զայս բանս Գ (3) անգամ ասաց վոյթն եւ եհարց վերոյգրեալ հաւատարմաց. որք էին գնացեալ ընդ նմայ. եթէ կարգա՞ւ եւ բա՞եւրի ետու կապուելոյ։ Եւ նոքայ վկայեցին եւ ասին. եթէ բարի եւ կարգաւ եւ ըստ սահմանաց դատաստանին ետւոր։ Եւ յետոյ հրամանք առին վերոյգրեալ դատաստանն. զի ելնէ Ագսէնդն ի տանէն մինչեւ Բ (2) շաբաթ եւ տա ի ձեռն Գրիգորին։

Եւ Գրիգորն ետուր գրել այս բանն։

37ա

344
1574 թ,. 21 մայիսի—Ուկրաինացի Կարպի հայտարարությունը Մղտեսիին 11 եւ կես սոմ եւ 2 սպիտակ պարտք մնալու մասին։

 

Հայոց թվ, ՌԻԳ (1574(. օրն ուրբաթ. մայիսի ԻԱ (21)։ Ի Սարգիս Ձախնոյ վոյթին առջեւն. որ էր Տեմեանին տեղն. եւ իւր դատաւորացն։

Եկաւ ըռուզ Գարբն սուրուքչի եւ խրեր առաւ. թէ ողորած հոգին Գրիգորն սուվունչին յորժամ ինձի կաշիք ծախեց. նա ասաց ինձի. որ չյուշացնիս զսպիտակն ինձի տալու. զէրայ Մղտէսիյին սպիտակն է եւ ես այլ նմա տալոյ եմ ԺԱ (11) սոմ եւ կէս եւ Բ (2) սպիտակն։

Եւ Մղտեսին ետուր գրել զխրերն Գաբին. ուր եւ գրեցաւ։

56բ

345
1574 թ,. 27 մայիսի—Դատարանի տնօրինւոթյան ներքո եղած տունը տեր Պետրոսի որդի Գրիգորին. տարեկան 12 ֆլորինով. վարձու տալու մասին։

 

Հայոց թվ, ՌԻԳ (1574(. մայիսի ԻԷ (27)։ Ի վոյթութեան Տեմեանին եւ իիւր դատաւորացն։

 

Ետուն  վարձու Գրիգորին տէր Պետրոսին որդոյ զՄեսդի տունն. զոր պիտի տա ի տարին Ժ (12)—ական ֆլորին։ Եւ է տարի գլուխ հոգոյ գալստեան տօնէն մինչեւ ի հոգոյ գալուստն։ Ուստի Գրիգորն վճարեց տանն վարձն դատաստանին։

2ա

346
1574 թ,. 27 մայիսի—Խոտինցի Ստեփանի կին Աննայի հայտարարությունը Կոստայի որդի Յակուբից իր զարդերը ետ ստանալու եւ գործը կարճելու մասին (տե՛ս արձ. NN312. 321. 328. 338)։ 

 

Հայոց թվ, ՌԻԳ (1574). մայիսի ԻԷ (27). օրն հինգշաբթի։ Ի Տեմեան վոյթին առջեւն եւ իւր դատաւորացն՝ Միխնոյ. Գ (3) Սարգիս. Գրիգոր. Զանու. Միլքո. Եագուպ եւ այլքն։

Ի յայս աւուր դատաստանի առջեւն եկաւ Աննա խաթունն. խոթինցի Ստեփանին կինն. միաբանելով ի հետ Եագուպին Գոսդային որդոյ։ Եւ ասաց այս Աննա խաթունն. թէ զոր ոսկիքս ունէի Եագուպին մոտն եւ դատաստանն մտել էաք. որպէս եւ կա գրեալ. այժմ առի ի նմանէ ոսկքս եւ արծաթս լման. զոր զինքն կու ազատեմ եւ այն դատաստանն այլ ոչինչ կու դարձնեմ. որ այլ ավելի բան եւ խօսք չունիցեմ Եագուպին ոչ ես. եւ ոչ իմ որդիքս. եւ ոչ դստերքս։

Եւ այլ Եագուպն իւր բարի կամաւն գրուեցաւ. զի այն զաբիսն Պիլըյին որդուն տա ի ձեռն Աննա խաթունին ի Եազլովցային եառմարքն։

Ուր եւ այսպիսի գրոյս ետուն բամեդնիյ դատաստանին։

57ա

347
1574 թ,. 27 մայիսի—Պրկոշի որդի Եոլբեյի հայտարարությունը Յազլովեցի տոնավաճառ գնալու կապակցությամբ պարտատեր Կոստային պատասխան տալը իր որդուն՝ Գեորին հանձնարարելու մասին։

57ա

348
1574 թ,. 1 հունիսի—Ռաքի որդի Գրիգորի հայցն ընդդեմ իր այրիացած դստեր՝ Պրոյգի սկեսրայր տեր Հանուսի՝ Պրոյգի ոնեցվածքը նրանից վերցնելու համար (տե՛ս արձ. NN368. 379)։

 

Հայոց թվ, ՌԻԳ (1574). յունիսի Ա (1). օրն երեքշաբթի։

 

Եկաւ Գրիգոր Ռաքին ի Տեմուշ վոյթին առջեւն եւ խնդրեց ի նմանէ Բ (2) հաւատարիմսն. զոր վոյթն ետուր նմայ զՍարգիսն մանտաւաք եւ զմիւս Սարգիսն Ձախնոյին. զոր գնաց Գրիգորն ի հետ այս դատաւորացն տէր Հանուսին տունն. զի առցէ զիւր դուստրն. որ էր կին ողորմած հոգի Եագուպին տէր Հանուսին։ Եւ յորժամ գնացաք առնուլ զկինն եւ զամենայն ինչ որչափ ունէր կինն։ Նայ տէր Հանուսն խրեր առաւ. թէ այն ամենայն ինչ որչափ եւ ունի իմ հարսն Պրոյգն. այն ամենայն իւրն է եւ մեք նարա վերայ ոչինչ բարութիւն չարաք. բայց զոսկիքն մեք եմք յաւելցել. զոր յունի առանց մեր որդոյ։ Եւ այլ ավելի ոչինչ չվտաք նմայ եւ ոչինչ չէառ իւր էրկան բարութենէ։

Եւ Գրիգորն եկեալ ի դատաստանն ի հետ այս դատաւորաց եւ խրեր առին զայս ինչ. զոր խրեր առել է էրէցն վասն բարութեանց կնկանն։ Եւ ետուր գրել։

57ա

349
1574 թ,. 2 հունիսի—Լվովցի տեր Նիկոլի որդի Գաբրուսի կողմից իր պարտապանի ունեցվածքի վրա կալանք դնելու մասին (տե՛ս արձ. NN322. 324. 333. 354. 364(.

 

Հայոց թվ, ՌԻԳ (1574). յունիսի Բ (2). օրն  չորեքշաբթի։ Ի Տեմեան վոյթին առջեւն եւ իւր դատաւորացն՝ Միքնոյ. Սարգիս Ձախ[նոյ]. Սարգիս ման[տաւաք]. Սէրհիյ. Եագուպ եւ այլքն։

 

Ի յայս աւուր դատաստանին առջեւն եկաւ Գաբրուս՝ տէր Նիկօլին որդին իլովցի վասն այն ուսանեային համար արեսդներոյ. զոր Բ (2) անկամ առել է. ուր այժմ Գ (3)—ում ա[ն]գամ ուսդանեա առաւ դատաստանն ըստ սահմանաց դատաստանին։ Եւ ետուր դատաստանին բամեդնիյ։ Եւ յետ այսպիսի գրոյն Գաբրուսն եհարց դատաստանին. թէ առաջին եւ Բ (2) ուսում եւ Գ (3)—ում դատաստանին մինն միւսում հետէ եւ այժմ ավելի այսմհետէ ի՞նչ անեմ։

Եւ դատաստանն աս[ա]ց. եթէ յորժամ Գ (3) դատաստանն միմսանց տետեւ կանգնեցար նա. Դ (4)—ում դատաստանին պիտի որ կոչես զինքն ի դատաստանն եւ զիւր բանն յառաջ տանել։

Եւ Գափրուսն ասաց. թէ ես այժմ չեմ կամենար զինքն կոչելու ի դատաստանն վասն այս պատճառի. զի այն մարդն թագաւորի աշխարհս չէ. ուրիշ երկիր գնացել է եւ այլ զի այսպէս աղմուկութիւն էր յայն երկիրն։ Եւ արդ այժմ ես զԴ (4)—ում դատաստանն կու պատրաստեմ եւ պնդութեան ներքեւ կու պահեմ ինձի։

57ա-57բ

 

350
1574 թ,. 2 հոնիսի—Գասպար Քորոլի հայցն ընդդեմ իր հայրական տների կապակցությամբ հանձն առած պարտավորությունները չկատարող Միխնո երեցփոխանի (տե՛ս արձ. N369)։

57բ