Պատմութիւն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Յայսմ ամի ապստամբեցան Մարք ի ծառայութենէն Իսմայելի եւ սպանին զիշխանն հարկապահանջին արքային Իսմայելի, ապաւէն եւ թիկունս իւրեանց արարին զամուրս աշխարհին Մարաց, զանտառս խորաձորս, զվիհս, զվիմուտս, եւ զխորաձորս դժնդակս՝ որ զգետովն Գազայ եւ զլերամբն Մարաց, զժիր եւ զքաջ ազգացն զաւրութիւնս, որ բնակեալ էին ի նոսա, Գելն եւ Դելումն:

Քանզի ոչ կարացին համբերել դառն եւ դժնդակ ծառայութեանն եւ հարկին ծանրութեանն որ ի վերայ նոցա, զի անդրէն ի նոցանէ միոյ միոյ ամի առնուին ՅԿԵ պայուասիկ դրամ. եւ որ ոչն կարէր տալ՝ առնուին ընդ միոյ միոյ դրամի մարդ մի, եւ ի բաց բարձին զհեծելութիւն եւ զիշխանութիւն աշխարհին: Վասն այնորիկ տուեալ նոցա զանձինս իւրեանց ի կշիռս՝ լաւ համարեալ զմահ քան զկեանս. զմի յերկուցն գտանել, – կա՛մ մեռանել՝ եւ կամ ազատել ի չար ծառայութենէն: Եւ սկսան զմնացեալ մարդիկն զաւրս ժողովել, եւ գունդս գունդս կազմել, եւ թերեւս կարասցեն զերծանել ի ժանեաց վիշապին եւ դառնաշունչ գազանէն:

Արդ՝ իբրեւ ետես բազմութիւն զաւրացն Իսմայելի, եթէ ոչ յաջողի նոցա գործն ի կողմանէ ամուր լերանցն Մարաց. քանզի ոչ իսկ նուաճեցան ի ծառայութիւն նոցա (Կեթրուս եւ Սկիւթեայ), որ են Գեղք, Դելումք, հանդերձ ամենայն ամրաբնակ բազմութեամբն: Եւ բազումք ծախեցան՝ յամուրս եւ ի խորաձորս գահավէժ լինելով, եւ բազումք խոցոտեալ նետիւք ի խարձսն դժկոտս ի քաջ եւ արի պատերազմողացն՝ ոստուցեալ ի բաց ի կողմանցն յայնցանէ, դէմ եդին /546բ/ երթալ ի կողմանս հիւսիսոյ, յազգն՝ որ ըստ Կասբիական դրացն: Չոգան հասին ի կապանս Ճորայ: Եւ անցեալ ընդ ներքս ընդ կապանն՝ աւերեցին զամենայն կողմանս աշխարհին որ առ լեռնոտամբն. եւ ելեալ ընդդէմ նոցա զաւրս սակաւս, որում Հոնաց դուռն կոչեն, հարին զնոսա, զի էին կողմնապահք տեղւոյն:

Եկն այլ զաւր ի կողմանցն Թետալաց, եւ բաղխեցին զմիմեանս զաւրութեամբ սաստիկ, եւ ի պարտութիւն մատնեցաւ զաւրն Իսմայելի առաջի զաւրացն Թետալաց: Եւ հարին զնոսա եւ սատակեցին սրով սուսերի: Եւ ապրեալք փախստական ոչ կարացին ճողոպրել ընդ կապանն, զի եկն այլ զաւր նոցա ի թիկանց. եւ նոցա դէմս ի լեառն արարեալ ի դժուարս մեծի լերինն Կաւկասու, ելին ընդ կողածս լերինն հազիւ հազ, սակաւք ճողոպրեալք մազապուրծ, մերկ եւ բոկ, հետեւակ եւ վիրաւոր, չոգան անցին ի կողմանս Տիզբոնի, յերկիր բնակութեան իւրեանց: