Քերթուածներ

ԵՒՓԻՄԷ

Մի՛ ի  գգուանըս  փաղաքուշ  հրապուրիլ  կենցաղոյս,
Խանձարրոց  մանկութեան  հուպ  արհաւիրք  են  դամբանին.
Ընդ վարդենիս խառնին յաճախ խաշխաշք մահուն դալկահար,
Յաճախ շիրմին առ եզերբ, ձեռն ի ձեռին մահ եւ Հիմէն,
Պարեն կայթ, եւ հարսանեաց անդ թառամին ծաղկանց փունջք:

Այգուն այգուն զարթեաւ Եւփիմ ի գիրգ գրկաց փեսային,
Ամբիծ ի դէմս իւր գեղոյ ՚ւ անմեղութեան փթթէին վարդք.
Զերթ ի վըտակ ականակիտ շողան արփւոյն ճառագայթ,
Այնպէս փայլէր ցնծութիւն ի սեաթոյր ականողիս.
Ժըպիտք մանկունք ծընանէին կարմրափայլիկ ի շրթունս,
Որպէս գարուն եւ մայիս ժպտին ծաղկամբք եւ զեփիւռիւ:
Թաթիկք ի լանջս, աչկունք ի վեր, գիսակք ի յուսըս ծածան,
Երջանկութեան թըւէր հրեշտակ անմահութեան ի պարտէզ.
Սրտատրոփ փեսայն ընդ հուպ վազեաց նըմին առ ընթեր,
Առաւօտին զողջոյն սիրոյ ետ ի համբոյր սիրակաթ,
Գիրկըս ածեալ հարսըն մաքուր ըզսիրելեաւն անձկալի,
Ձայնեաց ի ձայն գեղախօսիկ հեզամընչիւն տատրակին.
«Զանձն իմ ի քեզ մոռացայ, ո՛ խանդակաթ իմ փեսայդ,
Վերառեալ դու զիս ածեր երջանկութեան ի հովիտ,
Ուր սիւք ըզսէր շնչէ, ծաղկունք ըզսէր բուրեն երկնահոտ,
Ուր թռչնիկք երգեն ըզսէր, բխեն ըզնոյն աղբերակունք.
Յայս գիշերիս, մինչ անուշակ ըզմայլեաք մէք սիրով
Եւ համբոյրք ամբծութեան էին սրտից մերոց թարգմանք,
Ձայն երջանիկ յիս ընթացաւ. «զի գեղեցիկն են կեանք եւ սէր
Զաչկունսըդ նինջ կալաւ ապա ի թմբրութեանցն անուշից:
Հայէի ես ի քեզ, եւ անձն իմ ոչ յագեցաւ,
Սրտի իմոյ լի խնդութեան պատգամաւորք զուգընթացք
Երեւեցան յականողիս եւ ի վերայ քո ցօղեցին.
Համբուրեցի յերեսըս քո  ես  զայն  կաթիլս մարգարտեայ
Եւ քընոյդ սիւք զովարար իմ խոպոպեօքս հով ածի.
Դու զարթուցեալ ձայնեցիր. «Ո՜հ, իմ անոյշ Եւփիմէ,
Զանձն իմ ի քեզ մոռացայ եւ մոռացայց, ո՜վ անձկալիս»:

Դուզնաքեայ անցին աւուրք,  էր առաւօտ մի գեղեցիկ
Առ դրան յարկին Եւփիմեայ տեսի դագաղ մահահոտ.
Եղերական  ողբոց ի զայլ հնչէր սիրոյ  օթեւանն.
Շուրջ ըզնովաւ պար սգաւոր խռնեալ ամբոխ երկրապիշ`
Աչք ցօղացայտք, արձանացեալք լըռիկ ի սիրտ հեծէին.
Դաշնակութիւնք մահուան եւ կոծ խառնեալ ի մի հնչեցին`
Սիրտ իմ թնդաց, ջահք վառեցան, այլ ո՛չ զուարթ հարսանեաց.
Զի՞նչ այս մահու սեաւ հանդերձանք, ասեն. «Մեռաւ՜ Եւփիմէ»: