ԻՆՆԵՐՈՐԴ ՏԱՂԱՇԱՐՔ

 

Ա.

Այտոյ չեմ ի գար ի քեզ, շատ չարկամ ունիս, կու վախեմ։

Դու ալ շամաթա կ՚անես ու գիտես թէ հետ քեզ խըռով եմ.

Թէ գան տան հազար կարմիր, քո մազէչ մազ մի չիփոխեմ.

Հետ քեզի խըռով կենամ, հաշտ հեի ո՞ւմ երթամ զըրուցեմ։

 

Բ.

Կանչեմ ու այան կանչեմ, ալամէ իսկի չամաչեմ.

Ուր գտնում ի հոն պագնեմ, սիրու տէր եմ ես, չիվախեմ.

Երթամ ի զատիկ մտնում, ի պարոնն իջնեմ զըրուցեմ,

Մտնում եւ մէկ խօսք մ՚ասեմ, զիս ու զիմ եարըն խալիսեմ։

 

Գ.

Մահալլովդ ի վար կուգ՚ի, զայս հայրէնս ես քեզ կու ասեմ.

Թէ այէն ի քուն ես դու, հանց ասեմ որ հասկըցնեմ։

— Հոգե՛կ, դու զայդ ինձ կ՚ասես, ես արթուն ու զայդ կու լըսեմ։

Այդ քո չարկամիդ ծոցըն կու տապիմ ու ճար մը չունիմ։

 

 

Դ.

Այս աստընւորիս վըրայ քանի քո ձայնիկըդ կուգայ,

Այլ աւազանի ծընունդ չիսիրեմ երբ ըզքեզ ատեմ.

Մեռնիմ  ՚ւ ի յանդէնն երթամ, քեզ ի հոն տանիմ թէ կարեմ,

Ի յանանցական հըրոյն զիս դէմ տամ ըզքեզ խալիսեմ։

 

Ե.

Գիշերս ես ի քուն էի, քունս ի ներս սրտիկս երեցաւ,

Եկին ու խապար բերին՜ Քո սիրած եարն ըզքեզ մոռցաւ։

Մանկտի՛ք, ձեր արե՛ւն ասեմ, լըսեցի՝ լեզուս կարպեցաւ.

Արցունքս ի յերես ի վար ջուր կ՚երթար՝  նա արիւն դարձաւ։

 

Զ.

Քո սիրուդ մըտիկ արի, զէտ ըզնէտ ի չարխէն ելաւ.

Ես անմեղ կանգնած էի, եկաւ իմ սիրտըս գամուեցաւ։

Մանկտի՛ք, ձեր արեւն ասեմ, աս նետիկս ի յիս եղաւ.

Շուտով դեղ ու ճար արէք, որ չասեն թէ անկի մեռաւ։

 

Է.

Մորճիկ մի երետ բարեւ, իմ ամէն խոցըս նորեցաւ.

Ասի՝ Կու սիրեմ ըզքեզ, իմ խօսից ճուղապ չիգըտաւ.

Դարձաւ զան ճուղապ երետ թ՚Ի՞նչ անեմ, լեզուս կապեցաւ.

Քո սէրդ յիմ գըլուխս ելաւ, ի յըղեղս ելաւ թառեցաւ,

Ի գլխուս ի վայր, իջաւ, ի սրտիս մէջըն գամուեցաւ։

 

Ը.

Նայա՜թ ան սիրուն վըրայ, այս գիշեր կէսըս հալեցաւ.

Թէ շունչս ու հոգիս կ՚ասես, նայ եկաւ գլուխըս կուտեցաւ.

Կտրե՛ն ան հաւուն շլնին որ պէվախտ ատեն խօսեցաւ,

Դեռ իմ սրտիս մուրատին չ՚ի հասեր, նա բարկ լուսացաւ։

 

Թ.

Քանի՜ սարերովդ  երթաս, օր մի յիմ ափըս տի ընկնիս.

Երբ օր մի յիմ ձեռքն ընկնիս, բան անեմ որ խոստհովանիս.

Երթամ ես ի յան կարմունջն որ իժիր դու բաժգող կ՚անցնիս—

Առնեմ զայն որ անցեր ես, առնում զայն որ դեռ տի անցնիս

 

 

Ժ.

Գընա՛ մի՛ նայիր ի յիս՝ այդ խունի աչերդ որ ունիս.

Երէկ նայեցար ի յիս, նա հիւանդ եղայ քո գերիս.

Խղճէս ՚ւ արենէս ունիս թէ չելնես ու գաս մօտ ի յիս,

Զերեսդ երեսիս դընես՝ զինչ պիտոյ է աստընւորիս։

 

 

ԺԱ.

Գիշերս ես գինով էի, քիչ մի քուն կայր ի յիմ գլխիս.

Գըլուխըս դըրիբարձին, լօք եկեր խօշ եարն ի քովիս.

Երեսն երեսիս քըսեց ու գանգատ անէր իմ սրտիս՝

Ծօ՛, դուն չ՞ես մի ամըչնար, սիրոյ տէր  ՚ւ ի քո՞ւն կու լինիս։

 

ԺԲ.

Կանանչ կապաւոր մանչո՛ւկ, եզնավի՛զ,  թ՚ի՜նչ խօշ կու նայիս.

Դարձիր մէկ մ՚ընդ յիս հայէ՛, կուլակիդ խոպա՛ն իմ հոգիս։

— Թէ մարդ ես ու սէր ունիս, նա ծառայ մեռիր կուլակիս։

— Ծառայ Ստեղծօղին մեռնիմ, տայ զկուլակն ու զտէրն ալ ի յիս։

 

ԺԳ.

Լըսէ՛, լըսելիք ունիս, ողորմէ՛, գէմ Աստուած ունիս։

Երբ այս անճարակ տեղիս դէմ չիգաս նա այլ չիպիտիս.

Ի  յիմ կըրակէս տայ քեզ որ գիշերն ի քուն չիլինիս,

Ապա ի սրտէդ ի դուրս՝ սիրոյ տէր մարդուն ողորմիա։

 

ԺԴ.

Ճըրա՛գ, քեզ երնեկ կուտամ, իմ եարին առջեւ կու վառիս.

Գէմ շատ մի  ֆառահ է քո, իւր երեսն ի վեր կու նայիս։

Ճըրա՛գ, քեզ ականջ պիտէր, լըսէիր ըզիմ գանգատնիս,

Երթ՚իր իմ եարին աս՚իր, խըռով է՝ հաշտէր հետ ի յիս։

 

ԺԵ.

Ճհըրա՛գ, քեզ երնեկ կուտամ, պահ մ՚երիս պահիկ մ՚անցանիս.

Արե՛կ ըզգերիս նայէ՛ որ անցաւ պատրոյգն ի լերդիս։

Ասի թէ հանեմ ըզնա, ցաւ կուտայ ինքն ի մէջ սրտիս.

Մակար զինքն ընդ յինք թողում, որ երի եւ սեւնայ կաշիս։

 

ԺԶ.

Ելնես դուռն ի վեր կանգնիս, կու նայիս, կու պատռի լեղիս.

Ջուր առնուս ի տուն մտնուս, աշքարա հոգիս կը հանես.

Դարձի՛ր ի յետիդ նայէ՛, ղարակօ՛զ, գէմ Աստուած ունիս.

Որ այս անճարակ տեղիս դէմ չիգաս, նա այլ չիպիտի։

 

ԺԷ.

Ժամ ժամ  կու ժողվեմ ես զիս, լօք համբեր կուտամ իմ սրտիս.

Սրտիկս ի յաշնան ղազար նըման է երբ ինձ կ՚երեւիս.

Կուլամ ես ի յիմ սրտիս, ծիծաղիմ վասն աստընւորիս.

Նա մէկ մ՚չասացիր գերուս թէ՝ Քո սէ՛րըն կայ իմ սրտիս։

 

ԺԸ.

Երէկ է՞ր չելար եկիր՝ որ շունչս ու հոգիս էր ի յիս.

Այսօր ի՞նչ ելար  ՚ւ եկիր որ թողեր է միս ըզմորթիս.

Ասի թէ կենամ ի հոս ու ծախեմ զիմ սէրն ալ ազիզ.

Երթամ ես ի մեր տեղըն, լա՛ւ աչեր, սրտովդ ուզէ՛ զիս։

 

ԺԹ.

Իմ սիրտըս ճնճղուկ պիտէր, գար ի քեզ ու դառնայր ի յիս,

Յինէ քեզ խապար բերէր ՚ւ ի քենէ խապար մօտ ի յիս։

Իմ եա՛ր, քո արեւդ ասեմ, քեզի շատ սէր կայ իմ սրտիս.

Պըրէ՛ չամչցած չու քեզ, կու սիրեմ՝ որ ելնէ հոգիս։

 

Ի.

Տարին տասուերկու ամիս, մէկ ամիս՝ պլպուլն է խօսեր։

Զան ալ ի վարդին սիրուն է խօսեր՝ ինչ որ լուսացեր։

Նա վարդն ի յառաջ եկեր, պլպուլին աղէկ թըւացեր,

Պատռեր ըզկանանչ կապան ու զկարմի՛րըն շուտ մ՚է հագեր։

 

ԻԱ.

Այս ամէն ալամ գիտէ որ տըղայ եմ ըզքեզ սիրեր,

Բռներ եմ սրտիդ ականջն ու ձեռօքըս զօղն անցուցեր.

Քո սէրն է իմ մօրըս կաթն, ծուծ եղեր  ՚ւ ոսկերքս է մըտեր.

Չըկայ բաժնելու ճարակ, զայժ ի քո միտըդ մի՛ ձըգեր։

 

ԻԲ.

Ելեր ես ու յուխտ եկեր, զերեսիդ ըզկէսն ես ծածկեր,

Մէկալ կէսն ի բաց թողեր, ով տեսեր նա հայրան եղեր.

Գէմ ինձ համար չեմ ասերե, վա՜յ թէ ում մար ես լացուցեր.

Գէմ շատ հաբեղայ երեց ի ճամբուն ես մոլորցուցեր։

 

ԻԳ.

Գիշեր չէ անցեր, հո՛գի, ես ի քո դուռնըն չեմ եկեր.

Եկեր զքեզ ի քուն գըտեր ու լալով ի յետ եմ դարձեր։

—Երբ դուն ի մեր դուռն եկիր, ցորեկով ինձ է՞ր չիասիր.

Քեզի թէ դուռ չ՚ի բացեր, նա անժամ ինծի խըռով՚իր։

 

ԻԴ.

Ես տըղայ ու դուն տըղայ, սիրուելուն ատենն է հիմայ.

Մըջկունքդ է յաղեղ նըման, քանի յիս քաշեմ նա կուգայ.

Քո ծիծդ է խաղող նըման, որ առեր կրծոցդ ի վերայ,

Քո ծոցդ առաւօտ նըման, քանի յետ բանամ նա յուսնայ։

 

ԻԵ.

Հա՜յ իմ արծըթէ գուբայ, մարգրտէ ծածկոցն ի վերայ,

Աճապ ա՜մ ես ի՞նչ անեմ որ քո տէրն ըզքեզ ընծի տայ։

— Իմ տէրն ըզիս քեզ չի տար, լինի՝ քեզ  պարտըկան լինայ,

Պարտուցն ալ վըճար չըլլայ, պարտուցըն գաս դու հաւալայ,

Անճրկի լուք զիս քեզ տայ, ապա քո բանըդ լինենայ։

 

ԻԶ.

Ժամ ժամ կուգայ ի վերայ, որ ելնեմ կանչեմ՝ Ո՞ւր է նա.

Կէնա երեսիս ջըրէն ես վախեմ թէ մարդ չիմանայ.

Անոր կամ ճատու պէտք է կամ պառաւ որ զայն գիտենայ,

Կամ մորուագալի կտրիճ որ գըլուխն անցած լինենայ։

 

ԻԷ.

Եկո՛ քեզի նուռ մի տամ, կտրէ՛ տե՛ս քանի՞ հատ ունի.

Ամէն հատի պագ մի տուր, աւելին տարամ թէ պիտի։

—Գընա՛, ծօ՛ տըղայ տխմար, ես ըզքեզ խելօք գիտէի։

Ամէն հատի պա՞գ մի տամ, ո՞ւր եղեր կամ ո՞ւր տի լինի։

 

ԻԸ.

Այս աստընւորիս վըրայ երկու բան ողորմ ու լալի.

Մէկ որ սիրոյ տէր լինի, մէկ մ՚ալ գայ Գըրօղն ու տանի.

մեռածըն գէմ չէ լալի, որ ունի զիւր խոցն ալանի։

Եկէք զողորմուկս տեսէք, ո՛չ մեռած է ո՛չ կենդանի։

 

ԻԹ.

Ա՜յ իմ ըռանա խալաս, որ եկիր ի մեր մահալլաս,

Եկիր ու նոր սէր բերիր, լօք լըցիր կըրակն ի վըրաս։

Երթամ աղաչեմ զԱստուած, երբ եկիր՝ նա ալվի չերթաս,

Զերեսդ երեսիս դընեմ, որ զեկած ճամբան մոռանաս։

 

Լ.

Երնեկ ես անոր կուտամ որ առեր զիւր եարն ու փախեր,

Ոնց որ ըզկարմունջն անցեր՝ ջուրն եկար զկարմունջն է տարեր,

Ձընիկ  ՚ւ եղեմնիկ եկեր՝ զոտուընուն հետն է կորուսեր,

Առեր ու պաղչան մըտեր, ցորեկով դնչիկն է պագեր։

 

ԼԱ.

Ով որ սիրու տէր լինի ՚ւ իր սիրուն ճարակ չիլինի,

Թող երթայ փորէ տապան եւ մտնու մէջըն կենդանի,

Սրտին դէմըն բաց թողու, որ ելնէ բոցըն ծիրանի,

Ով անցնի նա զայն ասէ՝ Սիրու տէր մարդըն կու վառի։

 

ԼԲ.

Այս գիշեր ի դուրս ելայ, թուխ ամպ էր ՚ անուշ կու ցօղայ.

Զիմ եարն ալ պառկած տեսայ ու կանանչ եօղրան ի վըրայ.

Ոտկունքս առուդիր արի թէ մտնում ի ծոցըն նորա.

Գլխարկն ալ ի վեր իկալ, թուխ աչօքն արաւ թէ՝ Գընա՛,

Սեւ օձ կայ ի յիմ ծոցիս որ չելնէ ու ղաստի ջանայ։

Հառաչելով ի յետ դարձայ թէ՝ Սիրե՜մ զսուրաթըն նորա։

 

ԼԳ.

Շատ պատկեր ի քո սուրաթդ, աննըման զէտ քուկը չիկայ.

Հանց աղուոր պատկեր ունիս որ կ՚ասեն թէ տէրն է  Մըսրայ.

Ուներըդ  եկեղեցոյ զէտ կամար ի վեր քաշած է,

Աչերդ է կանթեղ նըման, ի կամարն ի վար կախած է։

 

ԼԴ.

Զինչ եղէգն ի շամպին մէջ կու ճոճայ ան քո անձըն է.

Քո մէջքդ է բարակ  ՚ւ երկան եւ պօյիկդ է սալւի րովան.

Ջուր անմահութեան կ՚ասեն՝ այն ի քո ծոցէն կու բըխէ.

Երնեկ ես անոր կուտամ որ դընէ զբերանն ու խըմէ։

 

ԼԵ.

Մահալովդ ի վար կուգ՚ի՝ զէտ հազար դարիպ մոլորած,

Իմ եարս ալ ի դէմս ելաւ՝ զէտ հազար լուսին բոլորած.

Զետ սըրած կտրուկ դանակ անողորմ ի սրտիս էած.

Ո՛չ խիղճ ի մըտին ձըգեց, ո՛չ յիշեց աւոր մ՛աղուհաց։

 

ԼԶ.

Գիշե՛ր, դու յերկան կեցիր, տարեկ մի եղիր, թէ կարես.

Իմ եարն ինծի հիւր եկեր, գէմ հազար տարու՝ թէ գիտես.

Առաւօ՛տ, դու զատ կեցիր, որ ըզմեր խաղըն կ՚աւիրես.

Գաս ըզլոյսն ի վրայ բերես ու զիս իմ եարէս բաժանես։

 

ԼԷ.

Զիմ եարն յիսնէ զատեցին, թոռմեցայ զէտ վարդի տերեւ.

Տարին այլ երկիր հանին, չիցաթեց իմ սիրտըս արեւ։

Երթամ աղաչեմ զԱստուած որ տայ ինձ աղաւընու թեւ,

Թռչիմ ու հաւան ելնում իմ եարին երդիցն ի վերեւ,

Աչացս ալ արցունք թափեմ զէտ թաթաւ ու զէտ ըզանձրեւ.

Իմ եարս ալ ի դուրս ելնէ կարմըրած զէտ վարդի տերեւ,

Իջնում ու պագիկ մ՚առնում ըզդընչին ներքեւն ու վերեւ։