Գանձեր եւ ողբեր

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Գովասանութիւն նախ

Յ երգս բարեյօդս յոքնադրուատ ձայնս բարձրագոչ,
Առ ի պատիւս վեհազանից սիրտ ի յոգւոջ։

Ե րջանկացեալ գերագունից վեհից դասէ,
Թէեւ արփի վառվառ յաստեղս ոք առակէ։

Ր ամից հոյլից բազմասութեանց գերազանցեալ,
Առ յարալույս ի կաճառս յայնց միշտ հռչակեալ։

Ե րփնորակ բաստ ի քեզ տեսեալ յար զարդարէ,
Բարձրահրաւէր արփիափայլ հրաշակերտէ։

Մ եծահանճարդ ըստ նոյն բախտի կաս հիւսակապ,
Ըստ ներքին մարդոյն եւ արտաքնոյն եւս անպարապ։

Ի բոյլս պտղոց բեղմնաւորեալ անվէպ գոլոյ,
Մակացութեամբ եւ հեզութեամբ որ անծրելոյ։

Ա զնուամեծարդ գեղաւորեալ եւ գեր պանծայ,
Վճտակիր տիպդ ակն զուտափայլ խիտ առ խիտ կայ։

Յ երկիւղ բարեաց միշտ զարգացեալ խոհեմ անձինդ,
Սիրով Հոգոյն յար զմայլեցեալ մաքուր հոգիդ։

Ծ աղիկդ զմռսեայ քաղցրաբուրեալ խունկ բերկրալի,
Ի սուրբ սերմէ շառաւիղեալ տունկ սխրալի։

Ա ւէտալուր համբաւ քոյին զուարթաճեմ,
Բանականաւ բարգաւաճեալ ի յոյժ համեմ։

Ռ ատապարգեւն հաճեալ ի քեզ զի շնորհեալ կայ,
Եւ այն սիրեալ զի զարդարեալ որ երեւայ։

Ա րքայաշուքդ իմ փարելի բարեշաւիղ,
Տիպ ճոխափառ իմ պանծալի օրհնութեան շիւղ։

Յ անեղ արփոյն վառեալ ի քեզ ճառագայթէ,
Ճիռդ ոսկէոստ աճումն բարոյ յարգաւորէ։

Է օրինակդ իմն յօրինեալ ըստ սէռն անվթար,
Գործնականօքն ըստ ճշմարտին գերյոքնարար։

Դ րուատ գովից մեծարելոյդ ի համազունս,
Ի յԱնեղէն ճոխացելոյդ ի զօրութիւնս։

Նամէ սիրոյ այլ իմն յեղանակ

 

Չունիմ կարիք թէ գովեմ զանուն քո վերապատուական,
Եւեթ այսու ծանուցից զիղձ սրտիս առ իմ բաղձական։

Քան զպայազատս սխրացեալ եւ ըստ նոյն գերազանցական,
Չքնաղափայլ քո անուանդ ո՞րպէս տաց ծիր հաճոյական։

Զողջոյն իմ սիրական տաց առ քեզ յոյժ մտերմական,
Առ քոյդ հպակաց լինիմ՝ գոլով ողջունի ըղձական։

Յաւէտ տարփանօք առ այն, յոքնափարփ գիծ իմ տենչական,
Հեզափարելի բանիւ ի հարցմունս խանդաղատական։

Իբրեւ անմիջոց առ ձեւ՝ առաջի կացեալ յանդիման,
Մերթ փղձկեալ, մերթ ի խրախ, մերթ ի խաղ որ աներկեւան։

Բայց զի՞նչ արարից առ այս, տեսանեմ եւ անտեսական,
Արծարծեն երիկամունք եւ վէրք իմ անփարատ մնան։

Կարծեմ ի ջըրոյդ ըմպել՝ եւ ծարաւ տապոյն խստանան,
Թռչիմ իբրու հուպ առ հուպ՝ եւ բընաւին ռահք հեռանան։

Առ այս պատշաճեալ ի ճահ Սաղմոսի առածըն Դաւթեան,
Ո՞վ տայր ինձ թեւս աղաւնոյ՝ զի թռեալ առ քեւ զովական։

Սարասըն միեղջերուին՝ թէ ծարաւն է օրինական,
Եւ կամ ստնդիոյն առ կաթն՝ եւ մանկանց առ ծնօղս համայն։

Ես զի՞նչ եմ՝ չնչին ոչինչ, հող եւ որդ՝ նախատինք մարդկան,
Որ զիս արժանացուցեր՝ ողջունի մեծիդ գոլ արժան։

Ի դոյն գոհացող եմ յար, միշտ յաւէտ յոյժ թախանձական,
Առ զիջանել ծառայիդ՝ բարձրասցիս փառապանծական։

Պտուղ ծառիդ գերակայ ծաղկեսցին գեր պարարտական,
Ի գնացս ջրոցն անբացատ՝ յամերամ բեղմնաւորական։

 

Գուժ մահուան

 

Բայց չէ ոք լըւեալ զայս բան՝ թէ ի պարս երգոց հրճուական,
Աղէտ անդէն դիպեսցի՝ կամ համբաւ վատ եւ տխրական։

Եղեալ չէ ի սկզբանէ, որ ի տուն հարսանեաց խնդման,
Բօթս ինչ հանցեն ընդ այն՝ կամ համբաւ մահու եւ գուժ տան։

Կամ որ տարաշխարհ լինի՝ իւր յետնոցն ուրախ անկիւման,
Յանկարծ ի գիրս բօթ խառնեն, լսողին սիրտն տրտմական։

Վասն այսմ սարսափ զիս առեալ, զսոսկալի հռչակն ո՞րպէս տալ,
Ինձէն ի միտս իմ եկեալ՝ վարանիմ անլուռ մեղկացեալ։

Անձն իմ սարսռի սաստիկ, զխոցոտիչ պատգամն զիա՞րդ տալ,
Խորհուրդ իմ յինէն ցնդեալ, ուղեղք իմ եղեն դրդուացեալ։

Շիւարք պաշարէ արդ զիս, զվիրաւոր ձայնըս ո՞րպէս տալ,
Լեզուս ցամաքի առ այն, բարբառ իմ եզրեալ նհանջեալ։

Զարմանք ընդ կասկած սրտիս՝ թէ զկսկիծ բանս ո՞րզան գրեալ,
Մատունք չէ զօրէ ի ծիր, թալկանայ սրտիւ յիմարեալ։

Հիացմանս կարի ի խեղդ, ի շարժումն ձեռացս զբօթս տալ,
Յայնժամ նուաղեալ անձամբ, ոսկերք իմ լինին դղրդեալ։

Եղուկ ընդ ինեւ պատին՝ թէ ո՞ր պակ զտրտումս վերծանեալ,
Ճղճմիմ առ ի յնթացս, կարկամիմ ինձէն մահացեալ։

Չկարեմ համարձակիլ տալ՝ զգուժ մահու Սառայ խաթունին,
Ես սեւ հրաւիրակ եղէ, զիա՞րդ ոչ կիզիմ տոչորեալ։

Համբաւս այս էր չարատես՝ ըզլսողս դժնագոյն լափեալ,
Զիա՞րդ ես յետ ոչ չոքայ, բօթատուս հեռուստ փախ տուեալ:

Երկիւղ դարձեալ զիս առնէ՝ թէ յայլոց լիցիս զայն լուեալ,
Եւ ես անբանից կարգին՝ հաւասար եղէց նըմանեալ։

Դարձեալ շիւարք զիս պատէ, թէ բընաւ ոչ լիցիս լուեալ,
Եւ ես յանդգնեալ ի սոյն՝ զդառնագոյն բանըս ծանուցեալ։

Առաքեալքն զՅոհան ստիպեն՝ թէ դու ես Սիրոյն սիրական,
Գընա՛ առ Կոյս Մարիամ՝ եւ ազդեա՛ ըզՍիրոյն վախճան։

Նա յետս հրաժարէր անտի՝ եւ ասէր Ես չեմ այդմ հաւան,
Վախեմ թէ յորժամ լսէ՝ հասանի ի դուռըն մահուան։

Մատեան առ պետն Գաբրիել՝ եւ ասեն Տո՛ւր զպատգամն զայն,
Ես այնմ եմ աւետաբեր, իսկ այսօր ոչ տամ գուժ մահուան։

Ո՛վ Մարիամանք կուսանք, դուք ասէք զսուգդ որ եղան,
Այնք եւս կակղասիրտք գոլով՝ ոչ ետուն զվատ համբաւն զայն։

Դէպ այժմ ելանել յաղերս՝ Սուրբ Հոգոյն մխիթարական,
Զի նա ազդեսցէ առ Կոյսն, զի լիցի սիրտն իսփոփական։

Արդ սոյն սարասիւ ի քեզ՝ իսփոփանք Հոգոյն մերձենան,
Սակս մատաղամեռ դստեր, որ Սարրայ անուամբ սիրական։

 

Բան ողբերգական գուժի

 

Բայց թէ զգիրս իմ յանգաւոր՝ ոք տեսցէ թէ ո՛ւր դադարած,
Վասն այն որ ի քէն կարօտ՝ որ ննջեալ փափաք տխրացած։

Տագնապ մահուն խստացած՝ որ զաչերն այսր անդր տարբերած,
Զիղձ սրտին ասել չկարէր, արտասուօքն միայն յայտ առած։

Չէլէպի հայր իմ լսէ՝ զ գանկատ սրտիս բորբոքած,
Մի՞թէ եղեւ քեզ յիմաց՝ կամ տեսլեամբ յերազիդ գիտած։

Խնդիրք չի անցնիր ումեք՝ կամ բաշխէ ասել կարեցած,
Կամ գին տալով զիս փրկեն՝ ազատեն գրողին ձեռաց։

Դեռ չէ ատեն իմ մահուան՝ որ խոցես սիրտ իմ վշտացած,
Հրեշտա՛կ, փոքր մի տուր համբեր՝ զի ըղձալի հայրս եմ կարօտած։

Զիմ մահն դուք ի գիր առէք՝ որ պատգամ հօրս հասուցած,
Գընալն քո ի բաց անտես՝ քո սիրուն դստրիկն է մեռած։

Եօթն յօգոստոսի ասէք, ընդ երեկս որ եղեւ ննջած,
Տասնեակ ժամաւ մուսաֆիր, եշի ի յութն լուսացած։

Նա քոյդ որ առ այս ծարաւ՝ ոչ տեսեր զխղճին ինչ եղած,
Գիտես թէ երազ թուեցաւ՝ կամ սուտ է պատգամս վատ եւ ցած։

Կամ զքեզ պահեալ Աստուծոյ՝ չտեսանել զկսկիծն խստացած,
Որպէս զհրդեհ քաղաքիս՝ ըստ Աբեմելիքին նմանած։

Մտածեա՛ զայն օր ընդ երեկս՝ որ կայաք ի սեղան հրճուած,
Հանդէպ մեր տեսաք առ յորմն՝ բոյն եդեալ տատրակն նստած։

Շարժելն ի տեղին բունոյ՝ անկաւ ձուն ի նմանէ յանկարծ,
Դառնայր եւ յերկիր հայէր՝ խիղճ տեսլեամբ լինէր ափսոսած։

Ապա մերս որ բանաւոր՝ եւ ձագերս ի մէնջ բաց բարձած,
Խօսուն եւ ասուն թռչունքս՝ ելին մէնջ վեր թռեան անդարձ։

Ոչ թէ միայն այնմ ասեմ՝ քանզի մահ աստ թագաւորեաց,
Չքնաղ մանկունք զգուանաց՝ խըլեցան ի մարցըն գրկաց։

Այս մեծ էր քան ըզկրակն՝ հաւատչեայն այն մեզ էր հասած,
Սա խիստ քան զհուրն խարշեաց՝ եւ լափեաց զսիրտս ծնօղաց։

Ձայն մեծ գուժի աշխարի՝ եւ ողբոց յոյժ արդիւնացած,
Գոչման ճչելոյ ծնօղաց՝ անբան տարրք եւս ելին ի լաց։

 

Լաց լալականի

 

Եղո՜ւկ ասի սոյն աւուր՝ որ աչք մեր զնոսա տեսանէր,
Աւա՜ղ ասեմ նոյն ժամու՝ դի անկեալ փողոցն բողոքէր։

Ա՜յ այն շնորհալի հասակն՝ որ յերկիր անկեալ չշարժէր,
Ա՜յ այն արեւ աչերոյն՝ որ յայնժամ խփեալ խաւարէր։

Ա՜յ այն տիպն լուսափայլ՝ որ խամրեալ իսկ ոչ ծածանէր,
Ա՜յ այն պատկերն հրաշազարդ՝ թառամեալ գունովն ցամաքէր։

Ա՜յ այն ակն պաղպաջուն՝ կարմրերփեան յակինթ նըմանէր,
Ա՜յ թէ հոսեալ փշրեցաւ՝ զի մահուն կսկիծն մանրէր։

Ա՜յ այն տատրակին բարբառ՝ որ լռեալ ձայն մի չարձակէր,
Ա՜յ այն լեզուն տութակի՝ որ յայնժամ անբան իսկ լինէր։

Ա՜յ այն քաղցրախօս արտուտն՝ ճռվողիկ ծիծեառն ոչ ճլվէր,
Ա՜յ այն սխրաձայն կաքվուկն՝ յորսողէն ըմբռնեալ լռէր։

Ա՜յ այն ոսկեհատ ձագուկն՝ թեւաթափ յերկիր անկանէր,
Ա՜յ այն աղաւնին քաղցրիկ՝ անշարժիկ ոչ խանդաղատէր։

Ա՜յ այն նռնենոյ ծաղիկն՝ ի կարկտէ հարեալ թօթափէր,
Ա՜յ թէ վարդեհատ շուշանն՝ հոտն արգել ի մէնջ պակասէր։

Ա՜յ այն ոսկէնազ դստրիկն՝ այն սիրունն որ աննման էր,
Հայէր ողորմ յաջ ի ձախ՝ իղձ սրտին զհայրն որոնէր։

Ա՜յ այն րախալից բաժակն՝ որ յըմպելն կեանք մարդկան թուէր,
Ա՜յ թէ սփոփարանն եւ դեղն՝ խորտակեալ յերկիր հեղանէր։

Ա՜յ այն որ ի հուր մատնեալ՝ եւ կրկին ցաւօք տագնապէր,
Այն ծով ծով աչերն ցօղայր՝ հրեշտակին ի տեսըն ափշէր։

Ա՜յ այն ծիրանի ծաղիկն՝ որ մահուն հողմն ի նա հնչէր,
Ա՜յ թէ այլայլեալ կերպին՝ տգեղեալ եւ անշունչ լինէր։

Ա՜յ այն բերկրաշարժ այտիկն՝ որ զտեսողս խանդակաթ առնէր,
Ա՜յ թէ այսօր գարշեցեալ ՝ օտարեալ ի բաց ելանէր։

Յորժամ ի տանէն հանեալ եւ տարեալ ի յաղօթարանն,
Գիտես թէ հարսն էր զարդուք՝ զարդարեալ ի պսակ մտան։

Յայնժամ գազանացըն լեարդ՝ ի հարկէ խարշեալ խոցեցան,
Որոց ի դէպ է ո՛րչափ՝ Իմաստունն է յար գովական։

Յորժամ ծառայք գոչէին՝ թէ հօր քում զի՞նչ տամք պատասխան,
Յայնժամ աղիք գալարեալ՝ եւ ակունք ծովակ հեղական։

Ի յեկեղեցին յորժամ՝ զերեսն դէմ եդին առ խորան,
Գիտես թէ պսակէին՝ ինքն անբան անխօս լըռական։

Թխափայլ գէսն ծալէծալ՝ ի լանջացն ի վայր մանէման,
Իջեալ փափկասուն մարմնովն՝ խիղճ դիմօքն զայլս յողբ շարժական։
Փոխան ծնօղացըդ խաղուց՝ բերկրաթինդ կուսին հարսանեաց,
Այսօր ի ննջելն ողբովք՝ արտաքս ածեն անդարձական։

Փոխան խօսելոյ նշան՝ որ օրէն երկրի նախնական,
Այսօր ոչ ոք խօսեալ զայն՝ այլ ի հող իստիպել ջանան։

Փոխան պատուական յականց ի շարոց կուսին լանջանոց,
Այսօր միայն պատանօք՝ ի դագաղ դընի տխրական։

Փոխան յոստրէոս զեռնոց՝ մարգարտեայ կուսին բազկանոց,
Այսօր անզարդ ձեռնակապ՝ եւ բազուկն էր անշարժական։

Փոխան ծիլ ոսկէքաղոց՝ կուսին տալ անգին գնդանոց,
Այսօր փոյթ մերկացուցին՝ մեկուսեալ ի զարդուց համայն։

Փոխան յոսկէհոռ ականց՝ զմրուխտաց կուսին ստիֆանոց,
Այսօր ըզտապան բանան՝ սեւ հողով զնա ամփոփական։

Փոխան բեհեզ ծիրանեաց՝ ոսկէթել կուսին քօղանոց,
Այսօր ի շիրիմ ծածկեալ՝ եւ քօղն էր հողն եւ գերեզման։

Փոխան յեղնէ երէոց՝ անասնոց կուսին հոտ մշկոց,
Այսօր ընդ խաւարաւ հողոյն՝ միայնակ ի յստուեր մահուան։

Փոխան շարժական զեռնոց՝ եւ որթնոց կուսին վառ ներկոց,
Այսօր ի գբի ներքնումն՝ սեւազգեաց զցայգ եւ զվաղորդեան։

Փոխան կռիժաբեր տնկոց՝ եւ ստաշխից կուսին հոտ խնկոց,
Այսօր ի զազրահոտոցն՝ ընդ մեռելոցըն կայ գարշական։

Փոխան հարսնարան խնճուց՝ եւ պարուց կուսին խաղ պճնոց,
Այսօր եհաս մեռլոցն՝ որք կային ի համրամեան։

 

Բան մխիթարութեան

 

Արդ մակոյկ լեզուիս առ այս՝ ո՛վ տէր իմ յոյժ տկարանայ,
Թէ որպէս սփոփեմ զքեզ՝ կամ զի՞նչ ծրեմ որ շնորհն երեւայ։

Ո՞րզան տեղեկացայց զքէն՝ կամ առի՞ւ արգահատեցից,
Հի՞բար զցաւըս քո առից՝ կամ ո՞րպակ մխիթարեցից։

Նըման ցաւըն քո Դաւթայ՝ սիրասեռըն Յովնաթանայ,
Կամ գեղեցկատիպ որդոյն՝ սխրալոյն Աբիսողոմայ։

Խիստ է սուգ քո որ առ այս՝ ըստ մեծ նահապետին Յակոբայ,
Առ իւր գեղեցիկն Յովսէփ՝ որ եղբարցն ի միջի չկայ։

Բայց մեք որ չունիմք հրաման՝ անյոյս լալ ըզմեր ննջեցեալս,
Լացցեն Հրէայք զմեռեալս՝ հեթանոսք որ ի կորուստ լեալ։

Ձայնն Պօղոսի սրբոյն՝ զարթուցեալ ըզհաւատացեալս,
Զի զգալին չէ յոյս երբեք, յոյսն Աստուած որ անտեսական։

Որք բանան զաչս սրտին՝ հաւատով հային յապագայն,
Գանձեն զաննիւթ գանձն յոգի՝ նիւթականիս այս ոչ ցանկան։

Մեք եմք առ նա երթալոց՝ նա առ մեզ է անդարձական,
Լաւ թէ սուղ ամօք վճարեաց՝ զանցաւոր ըզկեանս տրտմական։

Դէտ մեր աշխարհն է վերին՝ ուր ոչ սուգ ոչ է տխրական,
Ի քաղաքն երանելեաց՝ ընդ անդրանկացն եղեւ բնակական,

Ընդ լուսերամ թագազարմիցն՝ համափառ նա հրճուողական,
Վերին Սիոնի ժառանգ՝ ի գիրկըս հօրըն կայ գգուական։

Ընդ դստերացըն Սիոնի՝ դուստրն քո այսօր պարակցեալ,
Ընդ Բեդղահէմի մանկանցն՝ դուստրն քո այսօր դասակցեալ։

Ընդ ոստամատոյց տղայոցն՝ որք զեկեալն երգէին օրհնեալ,
Այսօր ձայնակից նոցա՝ օրհնեն զՏէրն ուստի պսակեալ։

Ընդ սրովբէազգեաց կուսանսն՝ որ պայծառ լապտերօք փայլեալ,
Կոյս քո ընդ նոցին խմբից՝ ի լուսոյ յառագաստ բազմեալ։

Ընդ արդարն առաջին Հաբէլ՝ առաջի հօրն որ վաղ մեռեալ,
Դուստր քո ընդ նմա հրճուի՝ եւ ընդ այլ արդարսն պանծացեալ։

Զհայրն հաւատոյ տեսցես՝ զԻսահակ որդին նուիրեալ,
Նուէր ձեր ել ի յԱստուած՝ ի յերկնից խորանն ընկալեալ։

Ցնծա՛ այս յուսով ցնծա՝ ուրախ լե՛ր նաեւ զուարճացեալ,
Սթափեաց ի սըգոյ այտի՝ բերկրեսցիս ի սոյն սփոփեալ։

 

Բանք վկայականք

 

Յիշեա՛ զիշխանն որ ունէր՝ մանուկ մի իւր խիստ ցանկալի,
Որ խնդրեաց Վարդապետէն՝ աղօթս Մանուկս մեռանի։

Զի սուտ եւ անցաւոր աշխարհ՝ ունայն է եւ խնդալ չունի,
Աշխարհ տուն լալոյ ասի՝ երկի՛ր վախեցի՛ր այտի։

Բնութիւնք մեր մահկանացուք՝ հողոյս հող անդրէն գոյ դառնալ,
Անդարձ վճիռ մեզ տուեալ՝ Արարչին որ մերս մեղանչեալ։

Անմեղն ընդ անմեղս այսօր՝ կոյսն ընդ կոյսն կայ զուարճացեալ,
Արդարն ընդ արդարս վերնոցն՝ քան զարփին գեր պայծառացեալ։

Լուիցուք զբան Սիրաքայ՝ Արդարոց մահն է հեշտացեալ,
ԸզՍողոմոնին տեսցուք՝ Անմեղաց հոգիքն առ Տէր լեալ։

ԶԴաւիթ տեսողին տեսցուք՝ Արդարոց ասէ լոյս ծագեալ,
Կամ Ուրախ լերուք արդարք՝ եւ Արդարք ի Տէր ցնծացեալ։

Արդարքն որպէս զարմաւենիս՝ եղիցին բազումք եւ ծաղկեալ,
Բերկրեսցի արդար ի Տէր՝ փրկութիւն նոցուն Տեառնէ լեալ։

Աչք Տեառն ի վերայ արդարոց՝ զճանապարհս նոցուն ճանաչեալ,
Վասն այսորիկ պարծեսցին՝ զի հաճեալ զնոսա պսակեալ։

Իսկ զայն որ ասէ թէ Հա՛ն ի բանտէ զանձն իմ տխրացեալ,
Վա՜յ զի ընդ երկար գերեցայ՝ ի Կեդարս որ աստ պանդխտեալ։

Խորհեսցուք զայն որ ասէ՝ թէ որքան ի մարմնի յամեալ,
Այլ հոգ հոգւոց մեր բարձեալ՝ ի Տեառնէ մերմէ օտարեալ։

Յաղագս որոյ շարժէսցուք՝ զլեզու մեր եւ զմիտս մի առեալ,
Ասասցուք ի մի բերան՝ Փա՜ռք քեզ Տէր ի քէն գոհ եմք լեալ։

Տէր ետ եւ դարձեալ Տէր առ՝ ըստ Յոբայ ձայնին կցորդեալ,
Հրաման է մեր Արարչին՝ եղիցի անուն Տեառն օրհնեալ։

Յորժամ կամեցաւ եւ ետ՝ սուղ աւուրբ որ քո վայելեալ,
Այժմիկ իւր օրհնեալ կամօքն՝ զնա սիրեալ եւ առ ինքն առեալ։

Ի տալն յորժամ խնդրեցեր՝ չէ պարտ որ այժմիկ ափսոսալ,
Արդարն պատուական նմա՝ որ յաւել քան զքեզ է սիրեալ։

Զի զոր սիրէ Տէր խրատէ՝ զընդունելն ի համբեր տանջեալ,
Օրհնեալ է իւր կամքն օրհնեալ՝ եղիցի անունըն օրհնեալ։

 

Այլ իմն յեղանակ

 

Մեք եմք սգալոյ արժան՝ թէ առ մեզ ինչ պատահանան,
Կամ ոգեվարին ժամուն՝ կամ յահեղ հրեշտակին տեսլեան։

Կամ յատեան դատաստանի՝ ի համարըս տնտեսական,
Կամ յոյզն շնորհացն հաւատոյ՝ որ առաք մեք ի յաւազան։

Կամ վա՜յ թէ ի ձախակողմն՝ որ վարէ հրեղէն գաւազան,
Եղո՜ւկ ի յայնմ պահուն՝ որ ասէ Երթայք յաւիտեան։

Չարք ոյք չարեաց գործարան՝ յառնին մահն որ անմահական,
Անշէջ բոցովըն տապին՝ կեր լինիլ որդանց անվաղջան։

Մեք եմք լալոյ յոյժ արժան՝ որ մեղօք լի եւ պարտական,
Արդարոցն ի՞նչ լալոյ ձայն՝ որ հոգովն ի լոյսն թռեան։

Յաւուր յարութեան համայնց՝ որ յառնին ի ձայնէ կոչման,
Մեղաւորք են գլխիկորք՝ իսկ արդարք փառազարդական։

Որպէս ի փոխումն Կուսին՝ Պետրոսի Տէրն ետ պատասխան,
Այդպէս զհոգիք լոյս ստեղծի՝ մեղք մարդկան առնեն զազրական։

Ընկալ եւ դու զայդ պարո՛ն՝ զակամայդ ի կամայական,
Եւ յօժար սրտի կամօք՝ Արարչին տո՛ւր ընծայական։

Փախո՛ ի բաց զկական՝ եւ ըզսուգ հանդերձ տրտմական,
Սփոփեաց սրտով ի սոյն՝ Սուրբ Հոգով մխիթարական։

Ըստ այնմ զոր գիտես լրիւ, մինչ ի կեանսն լայի զնա կոծեալ,
Զի գուցէ լուիցէ Տէր՝ եւ մանուկն կեցցէ ողջացեալ։

Եւ որովհետեւ ննջեաց՝ իսկ ընդէ՞ր արդեօք զսուգն պահեալ,
Միթէ՞ կարիցեմ զորդեակս՝ որ կրկին առ իս դարձուցեալ։

Եւ թէ առած տեսողին՝ ըսթափեալ ի սոյն խըրատեալ,
Ընդ երեկս հանգիցեն լալիք՝ իսկ այգուցն լիցին իսփոփեալ։

Յարեալ եւ ի սոյն Տէր մեր՝ որ վասն իմ եղէք վշտագնեալ,
Թէպէտ աստ էք տրտմութեամբ՝ բայց դարձեալ տեսից բերկրացեալ։

Եւ զիմ տուեալ ցնծութիւն՝ որ յաւէտ ի փառս ճշմարտեալ,
Ոչ ոք կարիցէ մատչել՝ ի ձերում սրտից զայն հանեալ։

Արդ նոյն բերկրութիւն առ քեզ՝ խնդութեամբ լիցիս ըսփոփեալ,
Անձինըք ձեր վհատեալ՝ ի Տեառնէ լիցին զուարճացեալ։

Վասն այն սուրբ դստերն ձեր՝ ի յորդոր լիջիք զովացեալ,
Հոգին Սուրբ զմխիթարանս՝ զխնդութիւն անճառ լցեալ։

Որպէս նախնոյն Ադամայ՝ ետուր զՍէթ Հաբէլի փոխան,
Կրկին կամեցեալ շնորհէ՝ ի փառս իւր ձեզ վայելչական։

Զի նա որ ինքնին ասաց՝ թէ Աստուածն հզօր յաւիտեան,
Կարող է յարուցանել՝ ի քարանց իպն Աբրահամեան։

Զի դուք եւ հանջիք զփառս՝ անսպառ եւ յաւէժական,
Օրհնաբանութեամբ մեծաւ՝ ըզտվողէն գոհացողական։

 

Բանք ճոխութեանց

 

Զի դու որ ունիս զծառսդ՝ զերկոսինն ըզվայելչական,
Կանաչ պահին պահպնին՝ եւ յաւէժ ամօք անսասան։

Այլ դու որ ունիս զծաղիկսն՝ զերկոսին զճոխափառական,
Ամբողջ լիցին զօրութեամբ՝ եւ գունով հոտով մշտական։

Ուռճասցին յերկարաձիգս՝ սաղարթեալ պտղօք բեղնական,
Անփորձ անբասիր յերկրի՝ եւ խաղաղ կենօք բերկրական։

Խիտ առ խիտ բազմաբեղուն՝ բարձրասցին ճոխ ճոխ պերճական,
Շուք եւ հովանի գլխոց՝ լիցին ձեզ յաւիտենական։

Տեսցես դու զորդիս նոցուն՝ բարեվայլ փառազարդական,
Ուրախութեամբ ցնծութեամբ՝ վայելէք ըզսէրըս նոցայն։

Լիցին յիշատակ հոգոց՝ եւ նախնեաց անսպառական,
Ոչ փառքն յերանացն պակաս՝ զօրութիւնքն անսայթաքական։

Ելցեն բազմեսցին բազմեալք՝ բարձրասցին ի մեծազնական,
Լիցին առիւծք առիւծոց՝ եւ կորիւնք անյաղթ եւ փարթամ։

Որպէս զԻսահակ օրհնին՝ ի հօրէն որ Աբրահամն այն,
Եւ Իսահակայ օրհնեալն՝ Իսրայէլն Յակոբ կոչական։

Որպէս զքաջն Յուդայ օրհնին՝ զի կորիւն հօրէն ասացան,
Իբրեւ զԳեղեցիկն Յովսէփ՝ ամենայն փառօք ճոխական։

Այն իմ Չէլէպին Սէրգիս՝ որ բազում ամաց կարօտ կամ,
Եւ Մատթէոսն սխրալի՝ հարազատքըն համանըման։

Իսկ դու տէր եւ հայր սոցուն՝ ամենայն ազգօք խրախական,
Նա՛ վայելուչ ընտանեօք՝ ի պարծանս նոցուն յարգական։

( Ձեռ. թիւ 1042, թղ. 79բ-90բ )

(Ողբիս առաջին հատուածի տուներու սկզբնատառերը կը յօդեն
ՅԵՐԵՄԻԱՅ ԾԱՌԱՅԷԴ