Գանձեր եւ ողբեր

Գանկատիմ ձեզ սիրելեացդ, որք եկիք այսօր յիմ տապան,
Տեսէք զիս ի հող բանդեալ, անկասկած էր ինձ 'ւ անկիւման։

Ես այլ գայի յայս տեղիք, հայելով զհանուրց գերեզման,
Որք ի յԱդամայ հետէ, ով ծնեալք մեռեալ են համայն։

Սոքա ինձ երազ թուէր՝ թէ իրաւ էին կենդանիք,
Որք կամաւ թողեալ զաշխարհ՝ զընտանեալ են ի յայս տեղիք։

Գիշեր ցորեկ խոնջէի՝ որպէս նաւն ի ծով տատանման,
Մահն յանկարծակի եհաս, ես ընդ վայր մնամ փոշէման։

Յիմ հրամանէս վախէին՝ շատ մարդիք յինէն երկնչեալ,
Փոխանակ պատուոյ այսօր՝ անարժան ոտօք զիս կոխեալ։

Տընանկ ի մարդիք նման, որ այլ մարդ յինէն չամաչէր,
Այնք որք պատուէին միշտ զիս, կատակեն թէ Հող է դարձեր։

Զարմացք զկեանքս իմ առնեն՝ թէ սուտ է մարդոյս կեանքն յերկրի,
Աւա՜ղ որ զուր կու դատինք, վերջի օրն ի հող տի թաղի։

Փշօք ջանիւք յիմ ընչից՝ մերկ թափուր ի տանէս հանին,
Լըքեալ թողի զայն ամէնն՝ մեծ վշտուք այսօր դեգերիմ։

Զինչ սերմանեցի յերկրի՝ զայն պատրաստ պահեալ են ինձի,
Թէ չար թէ բարի գործոց՝ աստ միոյն հազար փոխատրի։

Կամ սպառնալիք չար գործոց՝ դատաստանն անաչառական,
Ահեղ բարբառ անիծից՝ դժոխոց տանջանքն յաւիտեան։

Ողորմեցէ՛ք ինձ խղճիւ՝ զի ձեռն Տեառն մխեալ յիս կարի,
Ի միտ ածէք յիս դիպեալն՝ զի ձեզ այլ սպասեալ հանդիպի։

Զիս տեսէք ողորմեցէք, ո՛վ մարդիք երազ չթվի ձեզ,
Վերջի աւուրն ճար արէք, որ չըլլի տանջանք դիպի ձեզ։

Արդ խնդրեմ մաղթեմ ի ձէնջ՝ սիրելի՛ք մի անտես առնէք,
Զիս տեսէք ձեզ խղճացէք՝ վատութիւն մարդոյ մի՛ անէք։

Ըզսուրբ պատարագն հոգւոյս՝ հանապազ պաշար հասուցէք,
Ի սուրբ յաղօթս ձեր յիշել՝ զսղալանս քաւել փութացէք։

Կեանք սոցա գետոց նման՝ անդադար կայր ի գնացման,
Կամ ընթացք արեգական՝ որ չափէ ըզբազմաց շրջան։

Գնաց ժամանակ սոցա՝ զինչ երազ մթան գիշերի,
Կամ որպէս նանիր ծաղկին՝ շուտ թառմի 'ւ ի հող լուծական։

Զինչ որ ժողովեալ գանձեաց՝ չգիտաց թէ ո՛ւմ ժողովեաց,
Անցուց զժամանակն ունայն՝ իւր հոգւոյն շահ մի չմնաց։

Յանկարց խնդ[ր]ողն այնմ եհաս՝ որ շարժիլ բնաւ չկարաց,
Լայր եւ ողբայր հառաչմամբ՝ որ երկինք 'ւ երկիր ոչ օգնեաց։

Շինուածք գեղեցիկ մարմնոյն՝ դղրդեալ եւ խորտակեցաւ,
Քակեալ եղեւ յարէյար, եւ բոլորն փշրեալ մանրեցաւ։

Որդունք ի յանձնէն եռաց՝ եւ եկեր զծնօղս իւրեանց,
Մաշեալ եւ ի հող դարձաւ՝ ծնունդք իւր ընդ ծընօղիս իւրեանց։

Հոգին սարսափեալ դողայ՝ ի մուտն իւր ահեղ դատաստան,
Թէ զի՛նչ տացէ պատասխան՝ յանաչառ ի մեծ յատեանն այն։

Աշխարհս ի պանտոկ նման՝ անցաւորքըն գան եւ գնան,
Բազումք եկեալք են յաշխարհ՝ որ անուանք իսկի չերեւնան։

Բայց ոմանք իմաստասէրք՝ մին բարէօք զինքն նշանակեաց,
Իբր յիջեւան պատուարբք՝ զիւր անունն եւ զգալն գրեաց։

Պատրաստեցին տուն դարպաս՝ գեղեցիկ ինչք եւ ստացուածք,
Երբ մահն ի խնդիր երեկ՝ յամենից մնացին մերկ ի բաց։

Ոչ դուստր ոչ որդի օգնեաց՝ ոչ ապրանքն եւ ինչքն օգնեաց,
Ոչ ոք բարեխօս չեղեւ՝ թէ օրիկ մի դու համբերեաց։

Ցանկայր մեծամեծ փառաց՝ միշտ զրկել եւ ապռել ջանաց,
Այսօր միայն պատանօք՝ նեղ եւ խոր հողով է ծածկած։

Գոռոզ փառամոլ բարուք՝ չըլսէր խրատուց բազմաց,
Տե՛ս մահն լսեցոյց թիկանց, զուլ եւ զգլուխն խորտակեալ փշրեաց։

Ես նանիր ծաղկի նըման՝ ժամանակ մի երեւեցայ,
Օգուտ չեղէ համ 'ւ ի հոտ, ոչ դեղոց իրք մի պիտացայ,

Ի թարշամիլ թօթափիլս՝ զարմանք ես ցուցայ,
Ի հող լուծեալ չերեւիմ՝ ոչ էի ոչ տեղս երեւայ։

Յաշխարհ մտայ շաղախեալ՝ մին ծնունդ ես ոչ ստացայ,
Որպէս զանպտուղ ծառեր՝ չոր փայտ որ շուք այլ չունենայ։

Զոր թողի զայն կորուսի՝ որք ուտեն 'ւ ինձ օգուտ չունի,
Ուտեն զգան եւ զ ( բառը անընթեռնլի ) քֆրեն, ափսո՜ս զիս վա՜յ եւ եղկելի։

Աւա՜ղ իմ հալալ արդեանցս՝ որ ձեռօքս պաշար չդրի,
Զթոշակս ի հետ տանէի՝ յառջեւէս զճրագն վառէի։

( Ձեռ. թիւ 1042, թղ. 113ա-114բ )