Ջերմանց մխիթարութիւն

Պատմութիւն նախագիտութեան վասն մետասանօրեայ ջերմանն. եւ վասն մետասանօրեայ ջերմանն ստածումն եւ բժշկութիւն։

Իսկ այս ջերմս յամենայն մետասան օր ապա բերէ զիւր նոպայն. եւ իւր պատճառն սաւտային նիւթին հաստութիւն լինի, որ քան զչաքսն աւելի հաստ լինի եւ պինդ. զի քանի նիւթն հաստ լինի՝ նա իւր նոպայն յուշ գայ։ Իսկ քան զամենայն ջերմերոյն այս ջերմանս նիւթն այլ հաստ լինի եւ այլ պինդ. վասն այնոր յերկար քաշէ, եւ իւր նոպայն այլ յուշ գայ։ Իսկ երբ ջերմն ուժով լինի, նա իւր նիւթն շատ լինի ՚ի մարմինն. եւ երբ ջերմն վատուժ լինի, նա իւր նիւթն սակաւ լինի ՚ի մարմինն։

Այլ բժշկապետն Ապուճարէհն ասէ, եթէ ամենայն բժշկական վարդապետացն ուրդեցաւ, որ վասն ջերմերոյն կարգին չաքսն չերեւացաւ. եւ իւր պատճառն այն է՝ որ Աստուած ամենակալն զջերմերն պատճառ արար վասն մահուան մարդկան. զի շատն այն է ՚ի մարդկանէ՝ որ ՚ի ջերմերոյն մեռանին։ Վասն այտոր է՝ որ ջերման կարգին չաքսն առ բազում՝ դասս մարդկան ծածկած է. այլ իմաստասիրական վարդապետքն ամէն մէկ գիրք մի արարին, եւ քննեցին, եւ պատմեցին վասն ջերմերոյն վարդապետութիւն, եւ ստածումն ըստ իւրեանց իմաստութեան։