Ջամբռ, Գիրք,որ կոչի յիշատակարան

Ի յերկիրն Արեւմտեան եւ ընդ իշխանութեամբ Օսմանցւոց:

Ա. Զմիւռին քաղաք, ընդ որով են եւ սոքա: Գեօզալ-հիսար, Մանիսայ, Մանաման, Գիրիդ, Սախգըզ, Միտիլու, Այազմայ, Քամար, Բէրղամայ, Ղընըխ, Սովմայ, Ղրխաղաճ, Աղասար, Գէօրդաստ, Ատալիայ, Մառմառայ, Ալաշհար. Դուրղութ, Բայինտուր, Թիրայ, Օտամիշ, Ենկիբազար, Նազլու, Տենկիզլու, Բերգի, Հօնաս, Ռոտօսթ, Իստիանքօյ, Բօդըռում, Մուղլա, Մալաս, Մանդալիաթ, Ղուշատայ, Սօքա, Քեօշք, Մսրտամ, Գեալամբայ, Սօպրուջայ, Բօզդօղան:

Բ. Պաղտատ եւ Բասրա քաղաքք, ընդ որով է եւ երկիրն Հնդկաց. որք են սոքա: Ի յերկիրն Բանկալայու՝ Կալկաթայ քաղաքն, Զիչրայ, Սէյտապատ, Դաքայ. այլ եւ Մատրաս քաղաքն, եւ Մչլիրանդար: Այլ եւ ի յերկրոջն Փէկուայ՝ Ռանկում Ղասապայն. այլ եւ Սուրաթ քաղաքն, եւ Պումբայի: Այլ եւ Շահջհանապատ, Ֆէյզապատ եւ Փաթան: Այլ եւ ի յերկրոջն Չինու՝ Կանդում Ղասապայն, (որ եւ Մաքաւ. յորս գտանին վաճառականք հայոց երբեմն. նա եւ ի Բթաւիայ եւ ի Մանիլայ եւս գտանին: )

Ի յերկիրս Արեւելեան եւ ընդ Պարսիցն իշխանութեամբ:

Գ. Գիլանու երկիրն. որք են, Ռոեշտ, Անզալու, Քիսմայ, Սալիան, Մազանտարան, Լանգարուտ:

Ի յերկիրն Վրաց:

Դ. Թիֆլիզ քաղաքն, ընդ որով են եւ սոքա: Ի Թիֆլիզ քաղաքն՝ եօթն Եկեղեցիքն, այս ինքն, Վանքի, Սուրբ Նշանի, Ջըկրաշինու, Սահակաշինու, եւ Քամօյենց երկու Եկեղեցիքն, եւ Քարափի Եկեղեցին՝ իւրեանց ժողովրդովքն, թո՛ղ զայլ եւս մանր եկեղեցիսն, որք ընդ սոքօք են, եւ ընդ սոսին Տէրունիք սրբոյ Աթոռոյս: Եւ մի Եկեղեցի եւս գոյ ի մէջ բերդին՝ որ ասի Կաթուղիկէ, նա եւս է լեալ սրբոյ Աթոռոյս ի բնէ, սակայն ի ժամանակս Շահ-Ապասին՝ որ բերդն թուրքաբնակ լինի, զեկեղեցին այն եւս տաճիկք զաւթեն: Այնուհետեւ լինի ամայի, եւ ժողովուրդ եւ անուն Աթոռոյս եւս անհետանայ ի նմանէ մինչեւ ցայսօր: Իսկ միւս երեք եկեղեցիքն՝ այս ինքն՝ Մուղնի, Բեթղէհէմ եւ Նորաշէն են Հաղբատու վանիցն վիճակք: Իսկ եւ ի շրջակայս նորին այսոքիկ գեօղօրայք, այս ինքն՝ Կումիս, Ծարաղբիւր, Տաբախ-մէլիք, Գուդելիս, Սաղօրիս, Ղօբան, Տաբնագեօղ, Դիդէպէ, Կիկէթ, Ասուրէթ, Նախէդուռն: (Բաց ի վերնոցն ի Վանքի Կոնդակն նշմարեցեալ գեւղորայքն են: Միսխանայն, Օրաթաշուէն, Դիմացի գիւղն, Ատու գիւղն, Մուխաթն, Բօլբալէն, Էրդիսն, Տագնագեղն, Ղօպանն, Դիդէպէն, Սաղօրիսն, Գուտելիսն, Վերի-Թէլէթն, Ծղնէթն, Ծաւկասն: Ի ձեռն Դաւիթ կաթուղիկոսիս օրինակի: ) Յորոց ընդ նուիրակութեանն զառաջնորդական արդիւնսն եւս առնու Աթոռս:

Այլ եւ ընդ սովաւ նուիրակականն միայն, որք են, Կախեթու եւ Քիսեղու երկրայքն: Գօրի եւ բոլոր Վրացտանու Երկիրն: Այլեւ Ղազախ, Բօռչալու, եւ Բամբկաձորու նահիայքն բոլոր շրջակայիւքն իւրեանց:

Ի յերկիրն Ռուսաց:

Ե. Հաշտարխան քաղաքն, ընդ որով են եւ սոքա: Պետրբուրք, Մոսկով, Ղզլար, Սառաֆան, Բօռազան, Չէրկէզ, Մոզդոկ եւ նորոգ շինեալ Նոր Նախիջեւան, եւ Գրիգորիապօլ. եւ նորոգ ստացեալ ի յՕսմանցւոց՝ Ղռիմ կոչեցեալն իւրով ամենայն սահմանօքն, այս ինքն է՝ Քէֆէ, Էսկի-ղրիմ Ղարասու, Աղմէչիտ, Գեօզլով, Բաղչասարայ, եւ Օրբազար:

Գիտեա՛, զի Փառակեցի Բարսեղ վարդապետ ոմն մինչ նուիրակ եւ առաջնորդ էր սոյնոյ երկրիս ի Ճահկեցի Ղազար կաթուղիկոսէն կարգեցեալ, ժողովուրդ տեղւոյն զզուեցեալք ի դժնէական բարուց նորին, գրեն զբողոք առ Ղազար կաթուղիկոսն, զի հանցէ զնա անտի: Իսկ ի յանլուր լինելն կաթուղիկոսին, ժողովուրդքն խոտեալ զԲարսեղն. հանեն ի յառաջնորդութենէն, եւ հրամանաւ թագաւորին Ռուսաց՝ դնեն առաջնորդ ինքեանց զՍտեփաննոս եպիսկոպոս ոմն ի վիճակէն Գանձասարու ի ՌՃՂԸ թուոջն մերում: Եւ յայնմ հետէ հատաւ առաջնորդական իշխանութիւն երկրին այնորիկ ի սրբոյ Աթոռոյս յամս քսան: Եւ յայսքան մի՛ջոցումս եպիսկոպոս ոչ եմուտ յերկիրն, յայն ի սրբոյ Աթոռոյս, եւ ոչ մտանել իսկ կարէր. զի արգելեցեալ էր արքունական հրամանաւ: Իսկ Սիմէօն կաթուղիկոսն Երեւանից գրեաց առ թագաւորն Ռուսաց զապստամբութենէ երկրին, եւ խնդրեաց զի վերադարձուսցէ ի հնազանդութիւն սրբոյ Աթոռոյս: Եւ թագաւորն ի խնդիր Հայրապետին խոնարհեալ կատարեաց իսկ արքունական կնքով եւ հաստատուն հրամանագրով: Զոր գտցես գրեցեալ ի վերայ մագաղաթի Ռուսերէն ոսկէզարդեալ ընդ Հայերէն թարգմանեցելոյն ի ՌԷՃԿԸ թուոջն Փրկչին: Ապա ի նոյն թուոջս նոյն Հայրապետն զ.... Մինաս եպիսկոպոսն նուիրակ եւ առաջնորդ կարգեալ առաքէ ի յերկերն յայն փառաւորապէս՝ ի ՌՄԺԷ թուոջն մերում: Զորոյ զլիովին որպէսն ի ( ) եւ ի ( ) գլուխն տեսցես:

՝՝՝՝՝՝՝՝՝՝՝՝՝՝՝՝՝՝

Զ. Ի յերկրոջս Երեւանու գիւղորայք ոմանք, որք են սոքա: Այս մեր Էջմիածնի գեօղս որ է կից սրբոյ Աթոռոյս, Եղեւարդ, Յօշական, Ալիբեկլու, Դողս, Փարաքար, Գեօկգումգեթ, Կաւակերտ: Արպատ, Քեալարայ, յայնկոյս Երասխի մեծի գետոյն՝ Սուրմարի, Կողբ, Ալեթլու: