Ուղեգրութիւն

[ԻԲ]  ՍՈՒՐԲ ԼՈՅՍՆ - ՆՈՒԷՐՔ ՀԱՊԱՇՈՒ ԹԱԳԱՒՈՐԻՆ

Եւ ի մեծի շաբաթ օրն մտնու Պարոնտէրն ի սուրբ Յարութիւն քահանայիւք եւ ամենայն ուխտի մանկամբ։ Նոյնպէս եւ ամենայն ազգ առաջնորդաւ իւրով. եւ լինի մէջ Յարութեանն [1] բազում ժողովուրդ եկաց եւ բնակաց, հաւատացելոց եւ անհաւատից. եւ ամէն ազգ մտնայ [2] իւր մատուռն. եւ Հայք՝ Վերնատունն. եւ որչափ մեծ է եկեղեցին [3] ՝ պատեն խումաշով, նաեւ զսուրբ Գերեզմանն զարդարեն։ Եւ ասին թէ զայն մախմուր վարագոյրքն Հապաշու թագաւորն է զրկել ի պատիւ սուրբ Յարութեան [4]. եւ ամէն տարի կ՚առաքէ. ապա վասն սաստիկ հեռաւորութեանն հազարէն մէն չի հասնիր. եւ զի ճանապարհն ամայի է եւ անմարդաբնակ, եւ ի տեղիս տեղիս այլ եւ այլ բարբարոսք բնակեալ են եւ Տաճկի սինօրն Ասը Արպնին. սոքա չթողուն հասնել՝ թէեւ հեծելօք գան. եւ տարին մի ԽՌ ոսկի ղրկել էր, թալնած էր, զոսկին առած եւ մարդիկն [5] սպանած. միայն երկու հաբեղայք զերծեալ եկին եւ անդ մնացին, զոր եւ մեք տեսաք զնոսա. որք էին սեւ իբրեւ գործելի, միայն ատամունքն սպիտակ. նոքա պատւէին վասն մեծութեան եւ փարթամութեան թագաւորին. այլ եւ վասն Միլ սուվին պատիւ ունին ի Տաճկաց, զի գետն ի նոցանէ գայ. եւ թէ կամին՝ արգիլեն եւ չթողուն։ Եւ սքանչելի ջուրս այս որչափ քրիստոնէից աշխարհով գայ, ստակ եւ բագ գայ. բայց երբ մտանէ յաշխարհս [6] անհաւատից պղտորի, շփոթի եւ փոխէ զգոյնն. փա՜ռք Աստուծոյ։

Իսկ նոքա բնաւ չտան ղաֆար. ոչ չորս ոսկի դուռն՝ վասն ջրին Միլ. վասն որոյ եւ նոքա յառաջ թափօր կ՚ելնեն եւ նախ մտնուն եւ լոյս հանեն, ապա այլք. եւ պար առեալ շուրջ զԳերեզմանաւ Քրիստոսի, ունին որպէս վրան, զոր նովաւ շրջին. չալփար զարնեն, այլ եւ ծնծղայս եւ աղաղակեն. Քիրիէ լէզիօն [7]. քաղցր եւ համեղ եղանակաւ. նոյնպէս եւ ամենայն խաչապաշտք գոչեն՝ ամենայն ազգ իւրեանց լեզուաւ, մինչեւ գոռայ եկեղեցին [8] ։