Ուղեգրութիւն

[ԻԶ]  ՔԱՐՏԻՆԱԼՔ

Նմանապէս եւ քարտինալքն յոյժ փարթամք են եւ հարուստ. ունին քաղաքս, գիւղս եւ ագարակս եւ այլ եկամուտ. եւ են պերճ եւ փառաւոր, անձնիշխան եւ ինքնակալ։ Եւ ամէն հինգշաբթի տիւան կ՚երթան մօտ Փափն. անտ է տեսանել զբազմութիւն կառաց եւ ձիոց. կառքն ոսկիաւծ եւ մեծածախ, վեց վեց ձիօք Սան Փեթրօյին մօյտանն կուտեալ։ Մին կառքն հազար ղուռուշ. վրայի ծածկոյթ սքէռլէթ չուխայ։ Շինեն եկեղեցիս եւ վանորայս, սբիդալ եւ զդպրատունս. եւ ի աղմուկ տեղիս կամարակապ բազմածախ վիմաշէն յոլովակնեան կամուրջս. եւ յերկիւղալի տեղիս՝ իջեւանս եւ պանտոկս։ Ունին եւ այլ ծածուկ վարձք. են որ ամէն շաբաթ օր կերակուր կ՚ուղարկեն ի բանտն, հաց եւ գինի. ոմանք յԱւագ հինգշաբթին կ՚երթան ի մեծ զընտանն. երկու, իրեք պարտաւորս ազատեն վճարելով զպարտս նոցա։ Եւ են որ թային արել են քանի հոգ[ւ]ոյ կերակուր։ Եւ սոքա եւս ամէն տարի ըստ կարողութեան ամէն մէկ հինգ, վեց որբ կու կարգէ եւ սէրմիյա, ճիճէզ կու տայ։ Եւ յորժամ Փափն մեծ մարդու ողորմութիւն տայ, նոքա այլ պիտոր տան։ Եւ այլ բազում ծածուկ վարձք ունին, որ միայն ծածկագէտն գիտէ. զի ազգն այն յոյժ [1] ծածուկ սիրէ ողորմութիւն առնել եւ առաքինութիւն։

Քարտինալքն եւս ունին իւրեանց ներքեւ երկու, իրեք պօնսինօռք, որք են քորեպիսկոպոսք [2], որ սոցա հրամանաւ շրջին եւ ձեռնադրեն։ Եւ այնպէս մեծամեծ սարայինք ունին եւ ծանրագին պարտէզք [3], դրախտք, որ ԼՌ, ԽՌ ղուռուշ կ՚աժէ եւ այլ աւելի [4] ։

Հարցաք թէ ո՞րչափ կարգաւոր կայ քաղաքս. եւ ասին թէ ժամանակ մի Փափն ի գիր եհան եւ տէֆդար անցուց. նա ՃՌ կարգաւոր ելաւ, զատ սքեմաւորաց եւ ապաշխարողաց. փառք Աստուծոյ։