Ուղեգրութիւն

[ԼԶ]  FIORENZA

Կայր սահմանակից Փափին եւ մերձ Կրան-Տուքայ Ֆլօրէնս, որ է մեծ դուքս։ Եւ զի սա յոյժ մեծարի եւ քաջ է, զօրաւոր եւ յաղթող եւ յաջողակ ի պատերազմի եւ ելանէ ի վերայ ծովու եօթն ղատրղով միայն, բայց մեծամեծօք. եւ այլնպէս հնարաւորք են, որ բազում անգամ մինչեւ ի Պօղոզ-հիսար եւ մերձ Ստամպօլայ կղզիքն մտանեն, աւար [1] հարկանեն եւ գերեալ տանին։ Այլ եւ ի վերայ ծովու զորս եւ գտանեն Թուրքաց նաւս, զնաւս ընկղմէին, զինչս առնուին, զմարդիկն [2] գերի վարէին, զորս ի սուր ձգէին, զորս ի սուր մաշէին. այլ եւ ծովեզերաց գիւղս եւ քաղաք քանդէին եւ վա՜յ եւ եղուկ ածէին այլազգաց. բայց զքրիստոնեայս անվնաս [3] արձակէին. զի յոյժ տեղեակք են մարտի ծովու քան ցամաքի։

Եւ ունէր սա ի քաղաքն Ֆլօրէնս տէֆդարով ԽՌ հոգի եասըր թուրք, զայիմնի, չավուշնի, ղատիք եւ այլ մեծ գլխներ, անթիւ ենկիչարիք, սբահիք, այլ եւ կանայք, շօրվաճիք, րէյիզնիք եւ փարթամ վաճառականք, որոց գին է դրել եւ պօման թէ շուտով գան եւ գնեն՝ ազատին, ապա թէ ոչ՝ ձգէ զնոսա ի ղատրղան կամ տաշկէմին եւ զխառնիճաղանճն երկաթի շղթայիւք տայ [4] ի գործ եւ աշխատանս, քար հատանել կամ հող կրել, որպէս Ստամպօլ փայզաննին։ Եւ շինած էր մեծ գետնափորք եւ մաղարայք լայն եւ արձակ. գիշերն անդ արգելուին եւ ցորեկին բանեցնէին [5] ։ Եւ իւր քաղաքին սարայք, եկեղեցիք եւ պարիսպք եւ այլ յոլով շէնք նոքօք շինին. եւ ամէն տեսն հոգ[ւ]ոյ տասնապետ կայ. զի յորժամ հանեն խորափիտէն եւ տանին ի բան, երթալն մեծ ձայն, հնչումն եւ չնդումն լինի շղթայից եւ երկաթից, մինչ մարդիկ [6] զունկն խնուն։ Եւ այլ իշխանք, պարոնայք՝ յորժամ կամին եաբու ինչ շինել կամ բերթ կամ պարիսպ, ի սմանէ խնդրեն որչափ կամին՝ Ռ, ԲՌ կամ այլ աւելի. եւ սա առաքէ ոմանց դրամով, այլոց վասն պարգեւաց։ Են եւ այլ տուքայք [7], որ եւ նոքա ունին յոլով գերիք. ապա սորա նման չունին. վասն այն Կրան Տուքա կոչի, որ է մեծ դուքս։