ԹՈՒՂԹԵՐ

… Սուրբ աջիդ … ողջունիւ … համբուրի յայտ լիցի, զի հարկեցար ի բան առաքելոյն սրբոյ՝ Վշտանալ ընդ վշտացեալս՝ թղթիւ առ ի մխիթարել, որպէս եւ դոյն կոչեցարդ, որպէս եւ զայդ յարեւելից եւ յարեւմտականաց հասուցին, զորոց զբազմիցն ոչ բացի եւ ոչ ընթերցայ. զի գրեցան եւ քարոզեցան ի մէնջ ի չափ Յայսմաւուրքի գոգեալ ի Պալըքլին անյագ, որ գերէ զամենայն ի ծոց իւր դարձուցանել ի հող՝ ըստ անդրադարձ վճռի արարչին ամենայնի վասն ի ստունգանելոյ նախահօրն մեր՝ առաջին մարդոյն։ Եւ ես նպատակ նմա եւ նա՝ ինձ, որով եւ զմեզ եւս ի նոյն քարշեալ սպասէ անկարծ ժամու ըստ Տեառն հրամանի եւ ըստ ասից Խորենացւոյն։ Եւ զի յոյս տեսանելի՝ չէ՛ յոյս, ըստ քարոզութեան առաքելոյն, ի հանդերձեալն յուսամք առ յոյսն ամենեցուն խոստացեալ բարիսն եւ այն՝ յաւիտենական, յորժամ նորոգեսցէ զհողացեալս ի փառս իւր ըստ իւրաքանչիւր գործոց վարձս եւ ըստ ուխտին՝ թէ յԱստուած եւ յիս հաւատացէք, ի տան Հօր իմոյ օթեւանք բազում են։ Եւ վերոյ գրեալն Պալըքլի լցան լուրք իբրեւ ճեմարանի լսարանի, ուր ամբոխք զմեօք պատեալք՝ ոչ միայն ազգք մեր, ոչ միայն ի վերայ բարձանց վարդապետաց եւ կաթողիկոսին գերեզմանի բարձրացան, այլ եւ ի ծառս ելին ի լուր նորոգ բանից բողոքից, ողբոց եւ ներբողենից, յԱդամայ սկսեալ՝ յԱբիլէ, Յակոբայ, Հեղեայ, յԱբիսօլօմէ, ի Բրիամուսէ, ի հնոց եւ ի նորոց ճապաղեալ սփռեալ յունկն եւ ի սիրտ ժողովոյն։ Մինչեւ ցայսօր ի մեծամեծ յաւուրս՝ ըստ կարի դեգերեալ անձինս թալկացելոյ, երես ի քաշ գաւազանաւ եւ ծովով ժամանեալ անդ՝ ի վայրն ողբարանաց եւ աշխարանաց, գուժի եւ լալականաց։ Արդ չափեա՛ զայս՝ թէ քանի՛ցս եթէ հոգի մեր շաղկապեալ իցէ ի մարմին մեր՝ փութայ զիւրոյ իղձն կատարել որով եւ իւիք իցէ բարք իւր եւ սէվտայ։ Եւ մեծութիւնդ եթէ մխիթարել կամիցիս զսիրելին քո՝ ա՛յս եւեթ սփոփանք ընտրեա՛, զոր եւ կարիցես՝ եթէ կամիս։ Նախ զպատմագիրն Աջպան Տիւանէին, զի յանուն քո առաքեալ յիշատակն ի մէնջ պիտանին ծաղկաքաղեսցի եւ նորա եւս լիցի յիշատակ. լաւ մտածեա՛։ Եւ վասն մեծութեանդ ե'ւ Նահապետ կաթողիկոսն ե'ւ յԱմթայ թղթեր գրեալ էին ի վերայ Սարու պատրիկիս ձեռամբ Էքմէքճիօղլի խօճայ Ղազարին. նա մեզ ծանօթ գոլով՝ հարցեալ յինէն բան՝ արգիլեցի զթղթերն եւ ոչ ետու թոյլ յայտնել առ աղճատումն անուան մեծութեանդ ի լեզու եւ ի սիրտ գիտնոց եւ անգիտաց. եւ զայլն ինքեանք գիտասցեն, մեր կարն այսքան։ Եւ զայլ ահվալ մեծութեանդ ծանուցանէ ծեր երէցն, եւ որ ծանօթացաւ վասն քո ԵՐԵՄԻԱՅԻՍ։

( Ձեռ. թիւ 1058, թղ. 38բ -39բ )