ԹՈՒՂԹԵՐ

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Տեառն ամենամեծար սրբազան Հոգեւորտիրի երկրպագութեամբ շնորհաբաշխ աջի ըստ նախնեաց յօրինի այսպէս ծանուսցի ըստ առաքելոյ. Որ յաջողէ զամենայն ամենայնի Աստուած է, որպէս նախատեսքն գուշակեցին քարոզելով աստուածասիրաց՝ Բարի առնել Տէր բարեաց եւ սրտից ուղղոց, եւ զչարս արիւնահեղս եւ զնենգաւորս մի հասարակել զաւուրս։ Եւ զընդդէմն եւս ասեն. Ահա մեղաւորք են եւ աջողեալ է նոցա. եւ զգուշացուցին թէ Մի՛ երկնչիր յորժամ մեծանայ մարդ, եւ Մի՛ նախանձիք ընդ նոսա թէ ոչ գոյ վրէպ մահու նոցա, զի ի վաստակ չեն մարդկան եւ առ ապայն ըստ մարդկան ոչ տանջին։ Ի սոյն կշիռ նկատեմք եւ ապշիմք ի գործս Տեառն, զի Անքննելիք են դատաստանք նորա, որպէս եւ քարոզողք ի ջանս քննութեան մեղկացան՝ գթեցան եւ ոչ փրկեցան ի դատաստանէ ստեղծօղին՝ ասելով. Ես որդն եմ եւ ոչ եմ մարդ, եւ Որպէս զանասուն համարեցայ առաջի քո. Զմոխիր որպէս զհաց կերի եւ զըմպելին իմ Յերեսաց բարկութեան սրտմտութեան քո, զի դու բարձրացուցեր եւ խոնարհեցուցեր զիս։ Դառնայ զհակասական մակբերելով յանդիման մետասանից իւրոց իբրու կագելով ընդ նմա. Միթէ ի սպառ արգելցէ՞ զողորմութիւն քո յինէն. միթէ ի զո՞ւր ինչ ստեղծեր զմեզ։ Եւ խառնէ ընդ յուսոյն զմեղկութիւն տկարութիւն բնութեանս թէ Ո՞վ գիտաց զմիտս Տեառն եւ ո՞վ եղեւ նմա խորհրդակից. Որպէս զի¯ մեծ են գործք քո Տէր եւ յոյժ խոր են խորհուրդք քո։ Եւ առ սոյն նպատակն գթութեան հայի ասելովն, զինքն կշտամբելով ըստ արդարութեան նորա։ Զմեղս տեսանէի ի սրտի իմում, միթէ լուիցէ եւ յիսփոփան նորա դարձեալ զբօսնութենէ։ Ըստ բազում ցաւոց սրտ. Որպէս գթայ հայր. զի՝ Ըստ անօրէնութեան մերում ոչ առնէ, եւ զի՝ Արդար եւ ճշմարիտ է Տէր, եւայլն։

Եւ զայսոսիկ մեծարգոյական վարդապետութեանդ յուշ առնելոյ, պատճառ առնելոյ, ի բազում սրտից խորհուրդ ակն յանդիման նրբանկատ յուսուցչացդ մանրամասնաբար ուսայ, վասն զի ի դրուն[ս] սիրոյ ձեր տարաբերեալ դեգերէի դերեւեալս իմաստից եւ ֆէլէքզէտէ թշուառացեալս. ի ծերութեան տառապեալ եւս ըստ Յոբայ կողկողելով, ի ձայնէ հեծութեան իմոյ ձանձրացեալս եւեթ մշտապէս թէ Կարօտիմ գերեզմանի. եւ յաւարտ ձայնի կականի ըստ նոյն փառք տուողին, եւ եզրակացութեամբ ըստ Անօթացւոյ ողբերգող տեսանողին՝ գոհութիւն կամեցողին այնմ որ Իւրն է աշխարհ լրիւ իւրով եւ ամենայն բնակիչ։ Զի ինքն վկայէ որ է ճշմարիտ. Լո՛ւր աստուածատեսդ, ես եմ Աստուած քո եւ ոչ ոք. Ես սպանանեմ եւ ես կեցուցանեմ, աղքատացուցանեմ եւ ես մեծացուցանեմ. Զամուլն եօթնապատիկ ծնուցանեմ եւ զբազմածինն նուազեցուցանեմ։ Զաղքատս յերկրէ յարուցանեմ եւ զտառապեալս յաղբեւաց բարձրացուցանեմ։ Զուլն մեղաւորաց խորտակեմ եւ չարիք ի վերայ մեղաւորաց ածեմ. Արդարոց եւ հեզոց զերկիր ժառանգեցուցանեմ, փառաւորելով երկայն աւուրբք լցուցանեմ եւ զփրկութիւն (պարապ)։ Վասն որոյ ըստ անօրէնութեան իմոյ հատուցաւ ինձ. Նետք Տեառն հարան յիս, չարչարացեալ մարմնով, չարդարացեալ. եւ այլն ամենայն մերկապարանոց գոն։ Որք կայ առցեն բանքս ի հեծութեան սրտիս քեզ վաղեմի եւ անմիջոց սիրելութեանդ, զոր եւ շնորհաւորելով յարգեմ զբարեկամդ Աստուծոյ, որ ինձ է յոյժ մեծարելի եւ մասամբք ինձ երանութիւն յայսմ վայրի, զի ծանօթք իմ հաճոյ է Աստուծոյ։ Եւ շնորհակալ եմ վասն յիշողութեանդ տոմսիւ, որպէս եւ միշտ անդստին սիրով հայիս ի քոյդ հեզութեան բարերարութենէդ առ սիրելին քո ի գութդ վստահացեալ եւ ի հաշտարար սուրբ յաղօթս քո յուսացեալ ԵՐԵՄԻԱՍ։

( Ձեռ. թիւ 1058, թղ. 32ա-32բ )