Տաղեր

Աստուած ստեղծեաց զմարդն առաջին,
Օրհնելով օրհնեաց զաճումն նորին,
Աճեալ բազմացան եւ զերկիր լցին,
Տեւէ եւ մնայ մինչ յօրն վերջին:

Բայց դուք լուարուք զբան մարգարէին
Դաւթի ՚ւ Եսայեայ եւ նախնեաց նոցին,
Զաւուրս մարդոյ որպէս խոտ անցին,
Ի հնչել հողմոյն այլ ո՛չ երեւին:

Գարնան ծաղկի նման կու ծաղկին,
Որպէս շուշանի պայծառ տես ունին,
Եեւթանասուն ՚ւ ութսուն ամք նոցա թուին,
Ցաւօք ի հարիւրն հազիւ թէ հասնին:

Դուք ինձ լուարուք, եղբարք, զինչ ասեմ,
Ծննդոց մերոց զսկիզբն պատմեմ,
Մասունք մեր հոգւոց երեք բաժին են
Եւ նիւթն մարմնոյ ի չորս տարերց են:

Երբ յորովայնի մանուկն ընծայի,
Ինն ամիս է չափն, որ ծնանիցի,
Հինգ օր աւելի անդրանկին լինի
Եւ մարդ կատարեալ յերկիր անկանի:

Զոր իսկի բնաւ չի գիտէ բան մի,
Այլ լալոտ աչօք ի կարգ մտանի,
Տարի մի բոլոր կաթնակեր լինի
Եւ յետ այնորիկ ի ստեանց հատանի:

Եթէ ի յերրորդ տարին հասանի,
Քանի մի բանիկ զրոյց ուսանի,
Քաղցրանայ, լինի նման շաքարի
Եւ սիրտք ծնողացն ուրախ լինի:

Ընդ ժամանելոյ ի յեօթն տարին,
Մտանէ ի լուծ ուսման եւ գրին,
Նաեւ այլ ուրիշ պէս-պէս արուեստին,
Ի պէտս մարմնոյ կան եւ զբաղին:

Թէ գան հասանին ի տասն տարին,
Լինին որպէս վարդ ի մէջ կոկոնին,
Հոտն անուշ բուրեն իւրեանց ծնօղին,
Օր ըստ օրէ պայցառանան ՚ւ յառաջին:

Ժամանեալ ի տասն եւ յերկուս հասանին,
Ցանկութիւն մարմնոյ ի սիրտն անկանին,
Ի տասն եւ հնգին միտքն պղտորին,
Յամուսնանալոյ չափն հասանին:

Ի քսան տարին բարքն զօրանան,
Նման գազանի ի յորս կու գնան,
Զերկիւղն Աստուծոյ նոքա մոռանան
Եւ ի մարդկանէ ամօթ չունենան:

Լեալ երեսնամեայ` կատարեալ մարդ են,
Զհասակն Ադամայ ի յանձին բերեն,
՚Ւ թագաւորել եւ իշխել կարեն
Եւ այլ զանազան բանից հասու են:

Խորհուրդ մ՚ այլ ասեմ զթիւ քառասնից,
Սիրտք նոցա տրտմին յոչինչ տաղանդից,
Իզուր խռովին գանձեն ի նիւթից,
Ո՛չ գիտեն, թէ ում մնայ վայելից:

Ծանրանան մեղօք ի յայսմ աշխարհիս,
Թմրին զբաղմամբն աստնվորիս,
Ագահեալ գրկեն զանցաւոր բարիս,
Կարծեն սեպհական մնալ ի յայս տիս:

Կարգաւ հասանեն ի յամս յիսնից,
Նմանեալ լինին ծառոց պտղալից,
Որդւովք եւ թոռամբք կան ուրախալից,
Առաջի նոցա խաղան խնդալից:

Հայրական գթով են երախտաւոր
Եւ լինին նոցա որպէս թագաւոր,
Քանզի այժմ եղեն տանուտէր բոլոր,
Բազմեալ են ի տան իբր իշխանաւոր:

Ձիր բարեօք Տեառն վաթսունն ելանեն,
Խառն ալեօք եւ ծեր զինքեանս տեսանեն,
Յամէն հասակէ պատիւ ընդունեն,
Թագաւորք եւ իշխանք զնոսա մեծարեն:

Ղօղեալ յերկիւղէ մահուն` սարսափեն,
Թէ յեւթանասուն յամն հասանեն,
Ի յաշնանային հողմոյն նմանեն,
Ցաւք եւ հեծութիւնք եւ վերք յաւելեն:

Ճողոպրել ջանան, սակայն ո՛չ կարեն,
Զի դարքն զնոսա բռնութեամբ ձգեն,
Ի գաւազանի վերայ դողդոջեն,
Ցանկան մանկութեան եւ ո՛չ հասանեն:

Մտաց անկանին եւ խելաց թափին,
Զինչ որ գործեցին, զայն ի միտ չունին,
Անցեալ ժամանակք երազ կու թուին,
Բիւր բանիցն յիշեն հազիւ թէ զմին:

Յորժամ ի յութսուն տարին ժամանեն,
Կեանք նոցա հարամ, ինքեանք վկայեն,
Ցաւքն ծանրանան եւ զնոսա նեղեն,
Որ եւ իսկ բժիշկք օգնել ոչ կարեն:

Նեղին եւ տրտմին յամէն կողմանէ,
Զի ամէն յօդուածք նոցա խախտեալ է,
Որ ալեւորեալ եւ երկու տակ է
Եւ բոլոր անձամբն յուժոյ թափեալ է:

Շիւարեալ անձամբ, հանգիստ նա չունի,
Ո՛չ ի տւընջեան, ո՛չ ի գիշերի,
Ննջել ո՛չ կարէ, յաչքն քուն չունի,
Ո՛չ ելնել շրջիլ, զի կարիք չունի:

Ո՛չ ձեռքն ի գործի, ո՛չ ոտքն ի քայլի,
Բերանն անհամեալ, զի ակռայ չունի,
Նաեւ վայելուչ զգեստ չագանի
Եւ թէ ագանի, նայ ծիծաղ լինի:

Չորիւք տարերօք չորս եղանակին,
Պակասեալ, գնաց աւուրքն նոցին,
Ո՛չ մէճլիս նստին, ո՛չ ի մարդ խառնին,
Ո՛չ խաղան, խնդան եւ ո՛չ ծիծաղին:

Պէտք մամնոյն անցեալ, անպիտան լինին,
Եթէ իննսուն տարին հասանին,
Ի դուռն մահու արդէն անկանին,
Իբր զկիսայրեած կոճղ անկեալ դնին:

Ջերմութիւնք մարմնոյն իսպառ պակասին,
Միտքն ցնորին եւ ընդ այլ խօսին,
Աչերն ի տեսից լուսոյն նուազին
Եւ լուր ականջացն ի բաց բառնին:

Ռնգունքն խցեալ, զհոտ չիմանան,
Զգայարանքն ամէն անզգայ դառնան,
Տանջին ակամայ ՚ւ ո՛չ հաճոյանան,
Վասն որոյ ի մահն յօժարանան:

Սարսափիմ ասել, թէ զինչ տի լինան,
Եթէ հասանեն հարիւրն ի լման,
Չորացեալ ծառի տերեւի նման,
Անկանին մահուամբ եւ ի հող դառնան:

Վայելուչ պատկերքն անշքացան,
Գեղեցիկ շինուածք մարմնոյն քակտեցան,
Ելեալ յաշխարհէ մտան գերեզման,
Այլ ոչ երեւին, զի անյայտացան:

Տարակոյս մ՚ այլ կայ, եղբարք, յետ մահուան,
Եթէ անպատրաստ ոք ի մէնջ գնան,
Պահեալ է նոցա աթեղ դատաստան,
Յորժամ որ Քրիստոս նստի ի յատեան:

Րաբուն երկնաւոր` Քրիստոս թագաւոր,
Աղաչեմ, արա դու զիս զօրաւոր,
Դառնալ ի մեղաց սրտիւս բոլոր,
Թէ երբ գայցեմ յատեան, չլինիմ գլխիկոր:

Ցրուեա զչար խորհուրդս, որ է դիւական
Եւ արա զհոգիս քեզ ասպնճական,
Թէպէտ անպիտան եմ ես ՚ւ անարժան,
Բայց դու գթած ես առ ամենեսեան:

Ւիւթական մարմինք մեր նոր նորոգին,
Յորժամ գայցէ Տէր փառօք հայրենին,
Ցնծան դասք սրբոցն եւ ուրախ լինին,
Կամարարք չարին ի հուրն մատնին:

Փառք տամք Աստուծոյ մեք ամենեքեան,
Օրհնեալ է անունն անբաւ յաւիտեան,
Արար զմեր նախնին պատկերին նման,
Դարձեալ նորոգեաց եւս պայծառ քան զայն:

Քեզ, Յակոբ երէց, ո՞վ եդ հրաման,
Որ շաղակրատես բանս ի յատեան,
Զձեզ աղաչեմ, եղբարք ամենայն,
Մի՛ խնայէք ինձ ասել զՀայր մեղայն: