Մեկնութիւն ընթերցուածոց

Դ.
Թէ այսպիսի գեղեցիկ եւ բարի արարած կենդանիքս ի հակառակաց միացեալք, առանց մարդոյն անկատարք էին առ իմանալիսն, թէպէտ եւ բազում բարուք եւ կարգօք ի բնութենէն յօրինեալք էին:

Եւ զոր օրինակ չորք տարերքս հակառակ նիւթովք բաժանեալք, եւ գեղեցկախառն յարմարութեամբ արարչին միաւորեալք ընդ միով յարկաւ եւ լուսով փակեցան ի միոյ տան բաւանդակութիւն, այսպէս եւ ծնեալ կենդանիքն ի նոցանէ եւ ի նոցունց ծոցս դարմանեալք, զղուղակացն ասեմ եւ զթռչնոց եւ զեռնոց զգազանաց եւ զանասնոց եւ որք սողին ի նոսա, թէպէտեւ որոշեալք են ի միմեանց բազում զանազանութեամբ, տեղեօք, տեսակօք գունոց եւ ձեւոց, եւ ձայնից, որպէս ինք[ն]ազէնք եւ անզէնք երեւեալք, մեծամեծք եւ փոքունք, գովելիք գունով եւ ձայնիւ նոցին ընդդիմահարօք, նոյնպէս բազմաբարոյք, քաղցունք, ահաւորահայեացք, անդուլք, ետեղակացք, ճանապարհորդք ի պէտս, ամբարաբերք, պարենապահք, երկակենցաղք, ջրոյ եւ ցամաքի, իբրու դրացիք, մուտ եւ ել առնելով ի միմեանս բազմահոյլք եւ սակաւերամք, պակասապէտք եւ յոլովակերք, նախանձոտք եւ սիրունք, դրժողք եւ միամիտք, նախագուշակք եւ անգէտք. եւ այլ եւս անբաւ բարոյիւք բաւանդակեալք ի միմեանց, որպէս եւ բոյսք եւ տունկք համօք եւ հոտիւք եւ գունովք:

Սակայն ամուսնութեամբ յօրինեալք ի միմեանս արու եւ էգք երեւեցան ամենեքեան, տարածելով ընդ բոլոր երեսս երկրի, յալուցս ծովուց եւ գետոց, յանտառս լերանց, ի քարածերպս վիմաց դնել բոյնս, առնել ծնունդս սնունդ սիրոյ, գորովս գրգանաց, խանդաղատանս ձայնի, շուրջ անցանելով փարին պատին զծնընդովքն իբրեւ ի գիրկս բերելով կերակրեն ինքեանց եւ արտաքուստ առնել ազգս, ջոկս հարազատաց, առանց տանց եւ քաղաքաց կենցաղավարեալք զօրէն մարդկային բնութեանս: Զօրօք եւ զօրապետօք առաջնորդեալք, կարգօք եւ օրինօք հաստատեալք յիւրաքանչիւր սահմանս կայենից, ջրոց եւ արօտից, ցուցանեն յայտնապէս իմաստնոց, թէ ընդ միով կենդանութեամբ եւ զգայութեամբ կարգեալ են, ի միոյ կամաց արարչին լրումն եւ հնազանդութիւն. որ հակառակօք ի հակառակացն ի մի քաջայարմար գեղեցկութիւն կատարեաց զերկին եւ զերկիր եւ զամենայն զզարդ նոցա, ըստ այնմ եթէ Ետես Աստուած զամենայն զոր արար եւ ահա բարի են յոյժ (Ծն. Ա 31): Եւ արդ թէպէտեւ այսպէս վայելուչ յարմարեցաւ տունս այս ընտանի իւր բնակչօք, սակայն կարօտանայ մարդոյն լինելութեան, իբրեւ անդամք գլխոյ եւ արքունիք թագաւորի, որպէս զի լիցին եւ նոքա ի ձեռին նորա փառաւորիչք արարչին: