Մեկնութիւն ընթերցուածոց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Գ.
Թէ որպէս յաղագս մարդոյն երկիր եւ ծով իւրովք զարդուն եւ ծննդովք, ի ձեռն հաստատութեան երկնին լուսաւորօքն հանդերձ բաժանեալ յառաջին երկնէն, երկրորդ աշխարհ գոյացաւ ի փառս եւ ի գովութիւն արարչին:


Եւ արդ ունի խորհուրդ ընթերցուածոցն յայտնել նախ զայս միտս, որքան իմ տկարութիւնս հասու եղեւ, զանճառ Աստուծոյ իմաստութեանն գործ. հրաշալի նախախնամութեան յօրինուածովք առ մարդն. որպէս զի յաղագս նորա լինել նիւթական արարածոցս ի պատիւ ինքեան եւ ի գովութիւն արարչին. որ է լինելութիւն երկնի եւ երկրի, ծովու եւ որ ի նոսա, սքանչելի գործք արուեստաւոր բանին, որպէս եղելութիւն լուսոյն կարգառութեամբ տւնջեան եւ գիշերոյ ի բաւանդակութիւն աւուրն:

Նոյնպէս եւ հաստատութիւն երկնին խորանաձեւ շրջաբերեալ զոյգ ծովու եւ ցամաքի, որպէս պայծառութիւն արեգական, լուսնոյ եւ աստեղաց, մերկեաց զերկինն վերին եւ զլոյծ բնութիւնն ջուրց ի միմեանց, եւ ծովս եւ գնացս գետոց աղբերօք հանդերձ, երկրորդ աշխարհ նիւթական բացայայտեաց, ցուցանելով զծաղկածին ցամաքն, որ հրամայեցաւ բուսովք եւ պտղաբեր տընկովք եւ անտառախիտ մայրեօք լնուլ լերանց, դաշտաց, ձորոց եւ կղզեաց ծովու: Ցուցանելով ինքնազարդ գեղեցկութիւն, ընդ նմին եւ ջրածին ղուղակացն, սողնոց անբանից, գազանաց մեծամեծաց եւ փոքունց, եւ ահագին վիշապաց ի ջուրցն հրամայեցաւ լնուլ զջուրս ամենայն: Ուստի եւ թռչնոց տարմք ելեալ, լցին զծովացեալ օդս ի վերայ երկրի, որ կոչի շաղկապ դրացի հաստատութեան երկնի. նովին հրամանաւ եւ երկրի հանեալ շունչ կենդանի, գազան եւ անասուն եւ սողուն երկրի, որով կրկնապատիկ զարդարեցան երեսք երկրի առ ի ցուցանել զառատ արարչին ամենահնար մեծութիւնն, ի բոյսս եւ ի զգայական կենդանիսս: