Պատմութիւն

Իսկ արդ՝ զի՞նչ եւս զԱտատ Խորխոռունւոյ ասացից եւ զմիւսանգամ զապստամբութիւնն: Էր սա պատրիկ մեծ, վասն որոյ հրաման տայ թագաւորն կոչել զնա ի պաղատն, եւ գնացեալ ի նա եւթանասուն արամբք. եւ մեծարեալ շքեղացոյց զնա եւ որ ընդ նմայն ըստ արժանի վայելչական ընդունելութեանն: Ետ նմա անաւթս ոսկիս եւ արծաթիս եւ գանձս բազում յոյժ:

Եւ հրաման ետ երթալ ի Թիրակ առ զաւրս իւր. եւ հրաժարեալ ի թագաւորէն եւ գնաց: Եւ մինչդեռ գնայր ի ճանապարհի՝ արկ նա ի միտս իւր ապստամբել եւ գնալ առ թագաւորն Պարսից: Եւ ստերիւրեալ ի ճանապարհէն՝ գնաց ի ծովեզերն եւ հանդիպեալ նաւի միոջ՝ ասէ նաւորդացն. «Անցուցէ՛ք զիս յայնկոյս, զի ի գործ կարեւոր առաքեալ եմ ես ի թագաւորէնե: Եւ հրապուրեալ զնաւորդսն՝ անցուցին զնա, եւ գնաց փութանակի, ճեպեալ հասանէր ի Հայաստան երկիր: Եւ ոչ ոք վաղագոյն իմացաւ զճանապարհ գնալոյ նորա, մինչեւ բազում աւթեւանաւք մեկնեալ հեռացաւ ի ծովեզերէն: Ապա ուստեմն իրազեկ լինէին գնալոյն. եւ ելեալ ընդդէմ սորա քաղաքաց քաղաքաց զաւրք՝ եւ ոչ կարէին զդէմ նորա ունել, եւ ընդ ութ եւ տասն տեղի արարեալ նորա պատերազմն ի ճանապարհի՝ յաղթող ամենայնի գտանէր, թէպէտ եւ իւր զաւրականն պակասեալ նուազէր, եւ այնպէս գնացեալ փութանակի հասանէր ի Նախճաւան: Եւ ընկալեալ զնա Պարսիցն ի բերդն ամրանայր: Յայնժամ /514ա/ ժողովէր զամենայն զաւրս իւր ստրատելատն, եւ երթեալ պաշարէր զբերդն շուրջանակի զամէնն:

Ազդ լինի արքային Խոսրովու եղեալ իրքն, եւ արձակէ ի վերայ նոցա զՊարսայենպետ հանդերձ զաւրու: Իբրեւ եկն մերձեցաւ զաւրն՝ թողին նոքա զքաղաքն եւ գնացին. եւ նորա փութացեալ գնաց առ թագաւորն Պարսից: Իսկ նա սիրով ընկալաւ զնա, մեծացոյց պատուովք, եւ ետ նմա զգանձս, եւ հրամայեաց ռոճիկ յարքունուստ:

Եւ եղեւ զկնի ամի միոյ մեռանել Մաւրկայ, եւ թագաւորել Փոկասայ: Արկ սա ի միտս իւր ապստամբել եւ գնալ առ թագաւորն Յունաց: Սկսաւ պատրաստել երիվարս տաճիկս եւ կազմել սպառազինութիւն, յանկուցանէ յինքն արս սրիկայս: Լուր եհաս ի լսելիս արքային բանն, հրաման ետ կապել զնա ոտիւք եւ ձեռաւք, եւ բրաւք սպանանել:

Եւ այս են սահմանակալք տէրութեանն Պարսից յամս հաշտութեան այնորիկ ի Հայաստան երկրի եւ Դուին քաղաք։ Վնդատական, Նիխորական. զսա սպանին զաւրքն Պարսից ի Դուին, եւ ինքեանք ապստամբեալ գնացին ի Գեղումս: Ապա Մերկուտ. ապա Յազդէն. ապա Բուտմահ. ապա Յեմանն: Իսկ ի Յունաց կողմանէ՝ նախ Յովհան Պատրիկ. ապա Հերակղ. ապա Սորմէն զաւրավար. մինչեւ լցան ամք երեքտասանք հաշտութեանն:

Եւ հրաման ելանէ ի կայսերէ. «Երեսուն հազար հեծեալ վզենակալ է, ասէ, իմ ի վերայ աշխարհին Հայոց: Արդ՝ ԼՌ երդաւոր ժողովեսցին ինձ անտի եւ նստուսցին ի Թիրակացւոց աշխարհինե: Եւ արձակոյր զՊրիսկոս ի Հայս վասն գործոյն այնորիկ: Մինչդեռ եկեալ հասանէր համբաւն խռովութեան մեծի, եւ Պրիսկոս յարուցեալ գնայր անհնարին տագնապաւ: