Արմատ հաւատոյ

[Ի]սկ եթէ երկու էին ուրոյն ուրոյն Աստուածութիւնն եւ մարմինն, որպէս դու կարծես յիմարդ, իսկ Մովսէս ընդէ՞ր ասէ այսպէս թէ. Տեսանիցէք զկեանս ձեր կախեալ զփայտէ: Զկեանս ասէ եւ ոչ զմարմին` վասն որ ի խաչին կախեցաւ վասն Բանին միանալոյն:

Իսկ Դաւիթ ասէ.
Ետուն ի կերակուր ինձ լեղի եւ ի ծարաւ իմ արբուցին ինձ քացախ: «Ինձե ասէ եւ ոչ` մեզ:

Դարձեալ ասէ. Ծակեցին զձեռս ի. «իմե ասէ եւ ոչ զմերս:
Սողովմոն ասէ.
Մի է եղբաւրորդին իմ, մի է ծնողին իւրոյ: Տեսանե՞ս, զի «միե ասէ եւ ոչ երկուս:
Երէմիա ասէ
Հոգի երեսաց մերոց Տէր Քրիստոս: Ոչ բնութիւնք ինչ յիշէ կամ երկու քրիստոսք ասէ այլ մի' ասէ:

Դարձեալ ասէ. Արկցուք փայտ ի հաց նորա: «Նորաե ասէ եւ ոչ` նոցա:
Եսայիաս ասէ.
Ահա կոյս յղասցի եւ ծնցի որդի: «Որդիե ասէ, եւ ոչ որդիք, կամ բնութիւնք ինչ ոչ յիշէ:

Եւ դարձեալ ասէ, թէ. Մանուկ ծնաւ մեզ: «Մանուկե ասէ, եւ ոչ` մանկունք:
Եւ դարձեալ, թէ. Զթիկունս իմ ետու ի հարուածս: Իմ ասէ, եւ ոչ` զմերս: Եւ մեք նորա վիրաւքն բժշկեցաք: Տես զի «նորաե ասէ, եւ ոչ` նոցա:

Բարուք ասէ.
Յետ այսորիկ Աստուած յերկրի երեւեսցի: Երեւեսցի ասէ, եւ ոչ թէ երեւեսցին:
Միքիաս ասէ.
Բեդղահէմ ի քէն ելցէ ինձ իշխան որ հով[ու]եսցէ զժողովուրդ իմ: Տե'ս, «իշխանե ասէ, եւ ոչ ասէ թէ իշխանք: Եւ թէ. Յաւուրն երրորդի յարիցուք եւ կացցուք առաջի նորա: Տե'ս, զի «նորաե ասէ, եւ ոչ ասէ, թէ նոցա:

Զաքարիաս ասէ.
Ահա թագաւոր քո գայ քեզ հեզ եւ հեծեալ յէշ եւ յաւանակ իշոյ: Տե'ս, զի «թագաւորե ասէ եւ ոչ ասէ թագաւորք:

Ամբակում ասէ.
Ելեր դու ի կառս քո, եւ հեծելութեամբ քոյով փրկութիւն եղեւ: Տե'ս, զի «դուե ասէ եւ ոչ ասէ թէ դուք:

Վկայէ հրեշտակն եւ ասէ, թէ.
Որ ծնանելոցն է ի քէն` սուրբ է եւ Որդի Աստուծոյ կոչեսցի: «Որդիե ասէ, եւ ոչ ասէ, թէ որդիք, կամ բնութիւնք ինչ ոչ յիշէ:

Եւ, թէ. Ծնաւ ձեզ այսաւր Փրկիչ, որ է օծեալ: Ոչ բնութիւնք ինչ, այլ որ ծնաւ մարմնով:

Սիմէոն աղաղակէ.
Արդ, արձակեա', Տէր, զծառայս. ոչ ասէ մարմնոյն, թէ որ ի քեզդ է, դու քառասնօրեա' մանուկդ զի Աստուած ես, որ վասն մարդկան մարմնով յերկրի երեւեցար:

Յոհվաննէս ասէ.
Ահա գառն Աստուծոյ, որ բառնայ զմեղս աշխարհի: Ոչ ասէ, թէ որ ի մարմինէ կամ բնութիւն ինչ, այլ ասէ, թէ զոր տեսանէքդ մարմնով:

Աստուած Հայր վկայէ երկնից, թէ .
Դա է Որդի իմ սիրելի ընդ որ հաճեցայ: Ոչ բնութիւն յիշէ, եւ ոչ բաժանէ այլ ասէ, թէ «Դա է Որդի իմե զոր տեսանէքդ մարմնով:

Եւ ինքն իսկ Յիսուս վկա[յ]է եւ ասէ.
Ես եւ Հայր իմ մի եմք: Տես զի ասէ, թէ «Եսե որ տեսանէք մարմնով:
Եւ ասէ թէ.
Որ ետեսն զիս` ետես զՀայր: Եւ այն զի մարմնով տեսին զնա, եւ ոչ անմարմին:
Եւ դարձեալ ասէ, թէ.
Ոչ ոք ել յերկինս եթէ ոչ որ էջն յերկնից Որդին մարդոյ, որ Էն երկինս. զՈրդին մարդոյ յիշէ եւ զՈրդին Աստուծոյ գուշակէ վասն անճառ միութեանն: Եւ եթէ տեսանիցէք զորդին մարդոյ զի ելանիցէ եկինս ուր էր զառաջինն. տե'ս զԲանն որ միացաւ ի մարմնի` Որդի մարդոյ ասէ:

Վկայութիւնք սուրբ Առաքելոցն Յիսուսի Քրիստոսի Աստուծոյ մերոյ.
Վկայէ առաքեալն Պետրոս եւ ասէ.
Դու ես Քրիստոս Որդի Աստուծոյ: Տե'ս, զի ասէ. «Դուե մարմնովդ զոր տեսանեմք, որ անճառ միացեալ [ես] ընդ Բան Բանին Աստուծոյ Հաւր: Տե'ս, զի բնութիւն ոչ յիշէ եւ ոչ բաժանէ, վասն այնր ընկալաւ զանճառ երանութիւնսն: Իսկ դուք քաղկեդոնացիքդ յերկուս բնութիւնս բաժանեցիք զմիացեալն ի մարմնի եւ ընկալաք զանշիջանելի հուրն:

Թովմաս վկայէ եւ ասէ.
Տէր իմ եւ Աստուած իմ:
Զտիգաւ հարեալ կողն շաւշափեալ` Տեր եւ Աստուած հաւասար Հաւր դաւանեաց զնա վասն Բանին միանալոյն. եւ երանեցան ի Տեառնէ որք այսպէս հաւատան եւ բնութիւնք ոչ քննեն:

Յովհաննէս վկայէ եւ ասէ.
Ձեռք մեր շաւշափեցին ի վերայ Բանին կենաց:
Զմարմինն շաւշափե[ա]լ Բան ասաց վասն մի գոլուն:
Եւ. Որ էրն ի սկզբանէ զորմէ լուաք, որում եւ ականատեսք եղաք: Զմարմին տեսանել զԲանն ասաց տեսանել, եւ ոչ բնութիւնք ինչ: Եւ այսպէս սիրեաց Աստուած զաշխարհս, մինչեւ զՈրդին իւր Միածին ետ: Վասն մի գոլոյն Բանին եւ մարմնոյն Միածին Որդի կոչէ Հաւր:

Պաւղոս վկայեաց եւ ասէ.
Հաշտեցաք ընդ Աստուծոյ մահուամբ Որդոյ նորա: Տե'ս, զի «Որդոյե ասէ եւ ոչ ասէ, թէ որդոց եւ կամ բնութեանց ինչ: Եւ ասէ. Քրիստոս մեռաւ վասն մեղաց մերոց. Քրիստոս զոր վերագոյն Որդի Աստուծոյ ասաց: Եւ բնութիւնք ոչ յիշեաց: Եւ ասէ. Յայտնութեամբ մեծին Աստուծոյ:

Տե'ս, զի զերեւեալն մարմնով` մեծ Աստուած ասաց հաւասար Հաւր եւ բնութիւն ոչ յիշէ, կռուակիցք եւ թշնամիք բնակեալք ի միասին:

Եւ դարձեալ ասէ.
Որ միայն ունի զանմահութիւն: Տե'ս, զի «միայնե ասէ եւ բնութիւնք ոչ յիշէ:
Եւ ասէ.
Մի Տէր Յիսուս Քրիստոս:
Եւ թէ. Տէր Յիսուս Քրիստոս, յերԷկ եւ այսօր, նոյն եւ յաւիտեան:
Վկայէ Դիոնէսիոս Արիսպագացին եւ ասէ.
Աստուած Բանն ճշմարիտ հաղորդութեամբ ըստ ամենեցունց նմանութեամբ եղեալ առանց մեղաց եւ առ մեր խոնարհութիւնս միացեալ հանդերձ իւրով անշփոթ, անհատ, ամենակար ունակութեամբն առ ինքն զկցորդութիւն որպէս համազգեաց պարգեւեաց մեզ: Քանզի բնութիւն եւ պարզութիւն եւ թագաւորութիւն Յիսուս աստուածպետական Բանին ընդ մեզ մարդանալոյն եւ զմեր նուաստութիւնս ընդ իւրոյ ծայրագունից աստուածայնոց միացուցեալ բնութիւն:

Նորին
Մարդ Յիսուս ոչ մարդ Յիսուս, քանզի այրացելոյն Աստուծոյ մարդ Յիսուս: Իսկ մնալոյն առ Հաւր եւ ընդ Հաւր անբաժանելի ի փառս Աստուածութեան իւրոյ ոչ մարդ Յիսուս, այլ վերագոյն քան զմարդ:

Քանզի ամենայն աստուածաբանութիւնք յայտնութիւն ընդ մեզ Յիսուս աստուածաստեղծութիւն է եւ անճառելի յամենայն բանի եւ անգիտելի ամենայն մտաց:

Նորին ասացեալ.
Աստուածպետական Յիսուս կենսատու մահուամբն երիս տիւս եւ երիս գիշերս եկաց ի գերեզմանի:

Տե'ս, զի ասէ «աստուածպետականե զկախիլն զփայտէ, այսինքն է Աստուածացոյց:
Դիոնէսիոս Աղէքսանդրացոյ ասացեալ ընդդէմ [Ս]ամուս[տ]ացոյն.
Զթիկունս իմ ետու ի հարուածս եւ զծնաւտս իմ յապտակս: Եւ ասէ. Ո՞վ իցէ սա, եթէ ոչ Աստուած, որ եթուք յերկիր եւ արար կաւ ի թքոյն, եւ կաւովն եբաց զաչս կուրին:

Նորին ասացեալ.
Զին[ո]ւորքն զպատմուճանն նորա ոչ կարացին պատառել. իսկ հերետիկոսքն զՈրդին Աստուծոյ պատառել կամելով եւ բաժանել զԲանն յերկուս զայն միայն որ անբաժանելին է Յիսուս Քրիստոս եւ անքննելի:

Տե~ս, դու, ո~վ երկաբնակ, որ երկու բնութիւնս բաժանել, եւ պատառել կամին զՈրդին Աստուծոյ:

Նորին ասացեալ.
Նա ետ նոցա մեղր եւ նոքա ետուն նմա լեղի նա ետ նոցա մանանայ եւ նոքա ետուն նմա քացախ. եւ ի սուրբ խաչէն կախեցին զայն, որ յոչընչէ կախեաց զերկինս որ է կեանք ամենայն կենդանեաց:

Տե~ս, երկաբանող, զի զԱրարիչն ասաց կախեալ ի խաչին:
Նորին ասացեալ.
Չէ մարդ որ խաչեցաւ, այլ սուրբ Միածինն Բան եւ Որդին Հաւր:
Տե~ս զի, «զԲանն Հաւրե ասաց կախեալ զխաչէն, եւ ոչ սոսկ մարդ:
Նորին ասացեալ յԵփեսոսի թղթին.
ԶԲանն Աստուած խոստովանիմք մարդ եղեալ ճշմարտապէս առանց երկդիմութեան:
Իգնատոսի Աստուածազգեաց, ի թղթին որ առ Պողիկարպոսի ասացեալ.
Ակն կալ այնմ որ ոչ ունի ժամանակ, անտեսանելին որ վասն մեր տեսաւ, անչարչարելին որ վասն մեր չարչարեցաւ:

Նորին` յԵփեսոսի թղթին.
Մի է բժիշկ հոգոց եւ մարմնոց մերոյ, անեղանելին եւ եղականն, Աստուածն եւ Որդին մարդոյ, մինն որ միաւորեցաւ, ի վեր քան զմիտս եղականացս, ի Մարիամայ եւ ի Հաւրէ անչարչարելին եւ չարչարելի վասն մեր Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս Աստուած մեր:

Նորին` [ի] Զմիւսոյ թուղթն ասացեալ.
Զաւրացեալ էք ի Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս Որդի Դաւթի ըստ մարմնոյ, եւ Որդի Աստուծոյ բնութեամբ եւ զաւրութեամբ. եւ որ այսմ ոչ հաւատայ` ուրացող է եւ զգեցեալ է զմահ:

Նորին ասացեալ.
Կորեան, սատակեցան, ճարակ հրոյ եղԷն որք բաժանեն զՔրիստոսի միացեալ բնութիւն, քանզի դառն կսկիծ եւ վտանգ է զիս, յորժամ լսեմ զկորուստ հերձուածողացն, որք ասեն այլ եւ այլ բնութիւն զՔրիստոսէ:

Նորին ասացեալ.
Որ զխաչելութիւնն նորա եւ զչարչարանս եւ զծնունդն [յ]ամաւթ համարին` եղիցի քեզ իբրեւ զհակառակորդն, թէպէտ եւ զամենայն բարեգործութիւնս կատարեսցէ:

Նորին` թղթէն որ առ Փիլիպեցին.
Ընդէ՞ր սոսկ մարդ իմանաս զՔրիստոսէ, թէ Աստուած եւ մարդ միաւորեցաւ եւ եղեւ յերկուցն մի, որ է բնութեամբ անբաժանելի եւ անփոփոխելի:

Երանոսի հետեւողի առաքելոցն ասացեալ.
Որ հերձնուն եւ պատառեն զմինն` զՐոբովամու պատուհասն ընկալցին: Քանզի անարգեն զՈրդին Աստուծոյ եւ զմարմնո[յ] փրկութիւնն ուրանան եւ զվերստին ծնունդն անպատուեն, որք ասեն զնա գոլ ընդունական ապականութիւն:

Նորին` ասացեալ.
Որ եկն եւ մի բնութիւն Աստուծոյ եւ մարդոյ ներգործեաց, իսկ մեք ոչ կարէաք կցորդ լինել անապականութեանն. իսկ որ աներեւոյթն էր ի մէնջ, եղեւ տեսանելի, զի ըստ ամենայն մասին կցորդութիւն առցուք զանապականութիւն:

Նորին ասացեալ.
Ընդունայն եւ սնոտիք են որ զԱստուծոյ զփրկութիւնն ուրանան զոր ի մարդանալն իւրում շնորհեաց մեզ. քանզի եկն Որդին Աստուծոյ եւ զգեցաւ մարմին անապական յանարատ կուսէն Մարիամու:

Երինոս Լոկտաւնոյ եպիսկոպոսի վկայութիւն հաւատոյ.
Անջատելի են բարք նոցա յաստուծոյ եւ ոչ գիտելով զսորա Բանն Միածին որ միշտ ընդ մարդկութիւնս միաւորեալ եւ ընդ սմա զանկեալ ընդ իւրում ստեղծուածոյս:

Նորին ասացեալ.
Ի հերձուածս գործ որ զմեծ եւ զփառաւորեալ մարմինն Քրիստոսի բաժանեն եւ հատակոտորեն:

Նորին ասացեալ.
Եսայի ասէ. Մերձեցա[յ] առ կինն իմ մարգարէ եւ ծնաւ որդի սքանչելի խորհրդակից, Աստուած հզաւր իշխան քարոզելով զմիութիւն Բանին առ [ի] ստեղծուածն իւր յայտնէին, քանզի Բանն մարմին եղեւ եւ Որդի Աստուծոյ` Որդի մարդոյ:

Գրիգոր Սքանչելագործն ասէ.
Որ այլ ասէ զախտակրե[ա]լն, եւ այլ` ոչ ախտակրեալ, եւ ոչ խոստովանի զնոյն ինքն զախտակիրն` Աստուած մարմնով իւրով ախտակրեալ, որպէս եւ գրեալ է, նզովեալ եղիցի: Քանզի Աստուած մարմնացեալ բոլորովին լրութեամբ, ոչ երկուութիւն, այլ միութիւն անբաժանելի ի կուսէն յայտնեալ:

Նորին` յետ սակաւուց.
ԶԱստուած ճշմարիտ ի մարմնի երեւեալ, եւ կատարեալ` Աստուած կատարելութեամբն: Ո'չ բնութիւն երկուս, ո'չ երկու կամս, ո'չ երկու դէմս. զի եւ ո'չ ասեմք չորս երկրպագեալս` զԱստուած եւ զՈրդին Աստուծոյ, զմարդն եւ զՀոգին Սուրբ, վասն որոյ նզովեմք զայսպիսի ամբարշտեալսն:

Նորին ասացեալ.
Զիա՞րդ ասիցէ ոք այլայլելի զՔրիստոս` իսկ ինքն Տերն ասաց. Եթէ ես նոյն եմ եւ ոչ փոփոխիմ. զի ոչ հոգի նորա թողու ի դժոխս եւ ոչ մարմինն նորա ետես զապականութիւն:

Նորին ասացեալ.
Եթէ ոք ասիցէ մարդ սոսկ զՔրիստոս` բաժանելով յԱստուածութենէն, եւ ոչ խոստովանեսցի մի բնութիւն զՔրիստոս, նզովեալ եղիցի:

Սեղբեստրոս ասէ.
Յիրաւի պարտիս հաւանիլ զի գիտասցես ի սոցունց երկու բնութեանց միացելոց մինն անկեալ ընդ թշնամանաւք, եւ միւսն` ո'չ:

Հրէայն Յոբնաղ ասէ.
Անհնար է միում երկու ինչ գոլ, մինն ի ներքոյ անկեալ անվնաս միւսն խաչեալ:
Սեղբեստրոս ասէ.
Կեցուցիչ աւրինակաւ հաւանի՞ս:
Կոստանդիանոս կայսրն ասէ.
Յակամայ եւ կռապանաւք հաւանեալ ունի, թէ ցուցցէս երկու ինչ միացեալ բնութեամբ` մինն չարչարեալ եւ միւսն ազատ մնացեալ:

Սեղբեստրոս ասէ.
ԶԹագաւորական ծիրանիսդ ի ցոյց առից: Ասերս խառնեալ ընդ արիւն խնջաւղի, եւ գոյնն ծիրանի ետ նմա ի փողեալն մատամբք լեալ առէջ ասրն կրեց զշրջումն եւ ոչ ծիրանին: Այսպէս իմացիր. ասր մարդն է, եւ ծիրանին Աստուած Բանն միացեալ ի մարմինն եւ ի չարչարանսն, եւ ինքն յայսցանէ ոչ կրեաց:

Իսկ թագաւորն եւ ամենայն ժողովն աղաղակեցին ասելով. Կարի եւս ճշմարիտ լինել աւրինակիդ որ ասրն անկեալ լինի ընդ չարչարանաւք, եւ ոչ ծիրանի գոյն:

Թագաւորն ասէ.
Ոչ հաւանիմ:
Սեղբեստրոս ասէ.
Այլ ցուցից եւ դու լուր: Կարո՞ղ է ծառ ընդունել զճառագայթս արեգականն ի յինքն ի հատանելն:

Թագաւորն ասէ.
Հնար է:
Սեղբեստրոս ասէ.
Ի պատահել եւ իսկ ի հատանելն նմա ոչ տեսեալ զվէրն երկաթուց զճառագայթն յառաջ ընդունի քան զփայտին ընդունելն, եւ փայլակն ընդ անդ գոլով ոչ ի հատանելն կարէ: Սոյնպէս եւ Աստուածութիւն ոչ որոնել կարիւր եւ ոչ հատանիլ: Իսկ մարմինն անկեալ ընդ չարչարանաւք որպէս փայտն ուր եւ կապեալ կայրիւր եւ ունել: Արդ, զայս ասացից ի սակաւ ցոյցս, բայց անճառ է յամենայնի:

Յուլիայ Հռովմայ հայրապետն ասէ ի Դիոնեսիոսի թղթէն
Մի' պատճառեսցեն բաժանողացն` երկուս ասելով բնութիւնս. մի' բաժաներ զմարմնոյ բնութիւնն յԱստուծոյ բնութենէն, զի չէր, ասէ, հնար զբոլորն Որդի մարդոյ կոչել ստոր անցեալն յերկնուստ, եւ ոչ Որդի Աստուծոյ` ծնիցեալն ի կնոջէ, թէ բաժանիւր երկուս բնութիւնս:

Նորին ասացեալ.
Ասին, որպէս լսեմ, երկուս բնութիւնս. եւ այս զի Յովհաննէս մի ցուցեալ զբնութիւնս ասէ, Բանն մարմին եղեւ, որպէս զի աստուածութեան ճշմարիտ մարմնովն մի է յերկուս բնութիւնս ոչ բաժանի:

Նորին ասացեալ.
Իբր զաւելին յամենայնի ի Մարիամայ ծնեալ Աստուած անեղլի մարմնաւորութեամբն, մի բնութիւն անճառ միացեալ:

Նորին ասացեալ.
Ոչ մի անջատումն բերել ի յաստուածային գիրս` Բանին եւ մարմնոյն, քանզի որպէս մարդ յերկուս տեսակացն մի բնութեամբ, նոյնպէս եւ ի նմանութիւն մարդկան եղեալն Քրիստոս մի է բնութեամբ:

Նորին ասացեալ.
Պաւղոս ասէ.
Մի Տէր Յիսուս Քրիստոս որով ամենայն եղեւ մի դէմ, մի բնութիւն. Աստուած մարդ երեւեալ ի կնոջէ, ոչ ի մարդ բնակեալ կամ վերառեալ զմարդն ըստ շնորհի արժանաւորութեան, որպէս Պաւղոսի Սամուստացոյն թըւեցաւ:

Նորին ասացեալ.
Որք երկու բնութիւն ասեն, հարկ է նոցա զմինն երկրպագել եւ զմիւսն` ո'չ, զմարդկային եւ զմիւսն` զաստուածային, յաստուածայինն մկրտեալ, եւ մարդկայինն` ո'չ:

Ոււիտալայ Հռովմայ հայրապետին ասացեալ .
Որ [ո]ք բաժանէ զՏէր մեր Յիսուս Քրիստոս, եւ ասէ այլ զԱստուած Բանն, եւ այլ` զեղեալն մարդ, եւ ոչ խոստովանի զմի եւ զմի եւ զնոյն ինքն, այնպիսին նզովեալ է:

Նորին.
Որ զատուցանէ զմի Տէր Յիսուս Քրիստոս մեր. նզովեալ է:
Պետրոսի Հռովմայ հայրապետին ասացեալ.
Քանզի Մարիամ ծնաւ զմարմնացեալ Բանն Աստուած զմի եւ
զնոյն ոչ այլ եւ այլ քաւ լիցի:
Նորին ասացեալ.
Որ համարձակին ասել զմարմինն ապականացու ի միաւորութիւնն եւ ասել բաժանումն Աստուծոյ եւ մարմնոյն, այնպիսիքն նզովեալ են:

Նորին.
Եւ զի է' Աստուած եւ մարմինն մի բնութիւն եւ մի դէմ, նա որ կամաւ յանձն տարաւ եւ յաւժարութեամբ հոգոյն նոյն ինքն Աստուած անբաժանելի եւ յաղաւթեալն անբաժանելի:

Նորին.
Որ ասէ զկնի միաւորութեան բաժանելոյ երկու բնութիւնս կամ երկուս կերպարանս եւ կամ երկուս որդիս` ա'յլ որ ի Հաւրէ եւ ա'յլ որ ի մաւրէն Մարիամայ, քանզի խելագարեցան եւ արհամարհեցին զՀայրն երկու որդով[ք]ն, միովն որ ի բնութենէն եւ միւսովն եկամտիւն, եւ այսմ մուծին չորրորդութիւն եւ մոռացան զՍուրբ Երրորդութիւնն, ըստ նոցա բանիցն նոր աստուած երկրպագի ի Մարիամայ սկիզբն առեալ. իսկ եթէ այսպէս է, ապայ կորեան ամենայն ազգ, թէ մարդոյ խաչի երկիրպագեն, եւ զմարմին եւ զարիւն մարդոյ ճաշակեն:

Փելիկեա[յ] Հռոմայեցոյ է
Բայց նզովեմք որք ախտակիր ասեն զաստուածութիւնն, եւ որք սոսկ մարդ զխաչեալն զՔրիստոս, եւ ոչ բոլոր էութեամբ զԱստուած:

Նորին ասացեալ.
Զգոյշ եղերուք յամբարշտացն, որք ասեն զԱստուածն եւ զմարդն ծնեալ ի կուսէն եւ բովանդակեն երկուս թուով, ասեն մինն` ծնեալ, եւ երկուսն` ոչ: Այլ մի Աստուած թանձրամած ծնեալ, ասեն եւ որ բաժանեն` նզովեալ են:

Նորին ասացեալ.
Որ ի ծնունդն եւ յապտակսն ի խաչին եւ ի գերեզմանին յանապական Յարութիւնն եւ ի Համբարձումն բաժանեն յերկուս, նզովեա'լ են:

Բարսամ ասէ.
Զհաց պատարագին ո՞րպէս ասէք, ասա ինձ զստոյգն:
Կղեստանէ Հռովմա[յ]եցի ասէ.
Ասեմ եւ հաւատամ զհաց պատարագին Աստուած բովանդակ,
առանց ապականութեան, խառնեալ Աստուած Բանն ընդ մարդկութիւնս, եղեւ մի բնութիւն:
Նորին.
Զփորձ առ կրից չարչարանաց Աստուածութեան ոչ մերկ եւ անմարմին, այլ վասն անճառ միաւորութեան մարմնոյն եւ աստուածային բնութեանն, վասն որոյ մի կամք եւ մի բնութիւն խոստովանիմք զՏեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի, քանզի այլ եւ այլ կամք ոչ եղեն Փրկչին մերոյ:

Աթանասի Աղէկսանդրի ի թղթէն որ առ Կղաւդի թագաւորն.
Արդ` մի կամք խոստովանիմք մի յաւէտ եւ ասեմք Բանին բնութիւն եւ անձնաւորութիւն, կատարելապէս մարդացեալ. եւ որ այսպէս ոչ ասէ` աստուածամարտ է եւ հակառակ Սուրբ Հոգոյն եւ սուրբ հարցն:

Առ նոյն ասացեալ.
Նախ Տեառն ընդ կուսի աստուածաբար, ապա նոյն ինքն ի նմանէ: Որ երկուս բնութիւնս կամ երկուս դէմս ասէ, փոխանակ Երրորդութեանն` չորրորդութեան երկիր պագանեն:

Նորին.
Զի որպէս ոչ է հնար զթագաւորս եւ զծիրանիս երկուս թագաւորս ասել, նոյնպէս անհնար է զԲանն Աստուած եւ զիւր մարմինն երկու բնութիւնս ասել:

Նորին ընդդէմ Ապողոնարի պատասխանին.
Արդ` յամենայն Աստուածաշունչ Կտակարանսն մի բնութիւն ասացաւ մարմնացելոյ Բանին Աստուծոյ:

Նորին.
Ոչ ասաց, թէ Բանն Աստուած եղեւ, այլ ասաց թէ. Աստուած էր Բանն: Միշտ է'ր, ասէ, Աստուած. եւ սա նոյնս Աստուած` եղեւ մարմին, զի մարմին նորա եղիցի Աստուած Բանն ընդ Թովմայի, որ զմարմինն. Տէր եւ Աստուած ասաց: Վասն որոյ խոստովանիմք մի բնութիւն Բանին Աստուծոյ որ մարմնացաւ եւ երկրպագի մարմինն ի հրեշտակաց, եւ ոչ որպէս Արիանոսքն որք այլ եւ այլ տան [ասել]:

Նորին.
Ի Սուրբ Հոգոյն ասէ ծնաւ մարմին ի Կուսէն. որ բաժանէ զԲանն ի մարմնոյն, ուրանայ զշնորհսն որ նովաւ տըւաւ մեզ, վասն զի զնոյն մարմին ընդ աջմէ Հաւր տեսաւ երանելին Ստեփան[ն]ոս: Վասն որոյ ասեմք ցԲանն` «Ի բաց լեր ի մարմնոյդ, զի քեզ երկրպագեսցուքե: Ի ժամ խաչելութեանն դողացաւ երկիր, զի Բանն միացեալ էր ի մարմինն ի վերայ խաչին:

Նորին` ընդդէմ Սամուստացոյն ասացեալ.
Ուր երկու բնութիւնս ի Քրիստոս իմանան յետ միայնալոյն, ծառայ ընդ տեառն կամին դասել եւ զԵրրորդութիւնն` չորրորդ[ութիւն] առնել: Վասն մի բնութիւն պարտ է իմանալ եւ ասել Աստուծոյ Բանին մարմնացելոյ. եւ թէ ոք այլ եւ այլ ասէ, նզովեալ է:

Նորին ասացեալ.
Գիտեմք զՔրիստոս ծնեալ ի զաւակէ Դաւթի. զնա ասացին Աստուած զնա` մարդ. զնա` Որդի Աստուծոյ, զնա` Որդի մարդոյ. զնոյն` յերկնից. զնոյն` երկրի. զնա` չարչարելի: Ո'չ այլ եւ այլ, ո'չ երկուս դէմս, եւ ո'չ երկուս բնութիւնս:

Նորին առ Դեբոս եպիսկոպոսի ասացեալ.
Զգործս Հաւր ի ձեռս մարմնոյն գործէր, քանզի ձեռամբ յարոյց զջերմնոտն եւ ձայնիւ` զմեռեալս: Վասնզի լոյս աստուածութեանն փայլեալ փոփոխելի մարմնովն եւ անդէն հրաշաբուսեալ յարգանդին, մանուկ պարզեալ եւ մաքրեալ եւ ձգեալ ի ծայրս աստուածութեան, եւ ընդ նմին եղեւ անբովանդակելի:

Նորին.
Զի խոստովանիմք զնա Աստուած եւ Որդի Աստուծոյ ըստ Հոգոյ եւ Որդի մարդոյ ըստ մարմնոյ. մի բնութիւն եւ մի դէմ Բանին Աստուծոյ որ մարմնացաւ:

Նորին` առ Կորնթացի եպիսկոպոսի ասացեալ.
Բանն որ ի մարմին էր, ի վեր քան զբնութիւն մարմնոյ մահկանացուի արար զմարմին իւր անմահ եւ անապական, զի զգեցեալ եւ միացուցեալ իւր զմարմին Բանին Աստուծոյ:

Նորին` ընդդէմ Արիոսի ասացեալ.
Բանն ունէր զմարմնոյն տկարութիւն որպէս զիւր, վասն զի նորա էր մարմինն եւ նովաւ լինէր աստուածագործութիւնքն. զի թէ Աստուծոյ Բանին գործք ոչ էր ի ձեռն մարմնոյն լեալ, ոչ էր աստուածացեալ մարդն:

Նորին.
Քանզի եւ թուքն գոյր աստուածային, թէպէտ մարդկաւրէն վարէր ի բժշկութիւն, եւ ոտքն մարդկա[յ]ին աստուածաբար ճեմէր ի վերայ ծովուն, քանզի Բանն միացեալ էր ի մարմնի անշփոթ եւ անբաժանելի:

Նորին [ի] Յայտնութեան.
Աստուածային կամք միայն էր ի Փրկչին մարմինն յետ մարմնանալոյն, եւ մարդկային խորհուրդք անհետ լեալ էր յաստուածային մարմնոյն եւ ի մարմնանալ Բանին:

Նորին` ի բանէն Պետրոսի առաքելոյ.
Քրիստոսի չարչարելն մարմնով` ոչ իւրական բնութիւն Բանին, այլ մարմնոյն բնութիւն չարչարանքն ծանիցի. բայց թէ այլում էր մարմինն այլում ասելի էր չարչարանսն: Ապա թէ Բանն մարմին եղեւ եւ Բանին էր մարմինն, հարկ է եւ Բանին ասել զչարչարանսն, քանզի վասն անքակ միութիւնն Բանն իւր համարէր զիւրոյ մարմնոյն չարչարանսն ըստ այնմ թէ. Զի՞ հարկանես զիս եւ ասէ, թէ Ետու զթիկունս իմ ի հարուածս:

Նորին.
Սնոտիք են որ աստուածութեանն նորա ասեն զչարչարանսն, զի ոչ Աստուած ի ձեռն մարմնոյն չարչարեցաւ, այլ ի ձեռն Աստուծոյ ի մարմնոյն եղեն չարչարանքն: Իսկ վասն միանալոյն Բանն ինքեան համարի զիւրոյ մարմնոյն չարչարանսն. արդ հրաժարէ ի չարչարանացն որպէս մարդն, եւ էութեամբ Աստուած գոլով անմահ, յաւժարութեամբ ընկալաւ զմահ եւ զչարչարանս:

Նորին.
Յորժամ թոյլ տար Բանն մարմնոյն նա կրէր զիւրն, եւ ոչ որպէս ակամա[յ]. եւ ուսուցանէ զքեզ քաղցն եւ ծարաւն որ յետ քառասուն աւուրն, յորժամ թոյլ ետ:

Նորին` ի խնդրոյ Եպիկտիտոնի Կորնթացի եպիսկոպոսի.
Իսկ այս հուր բորբոքութեան ուստի՞ ել եւ բխեաց. եւ կամ ո՞ր դժոխք զսգայութեանցն ասել մի բնութիւն որ ի Մարիամա[յ] մարմինն էր եւ Բանին Աստուծոյ:

Պարտ է իմաստութեամբ իմանալ զբանս, թէ է՞ր աղագաւ ասէ զայս սուրբն Աթանաս: Եւ դու մի' կարծեր, թէ զոր վերագոյն շինեաց ընդդէմ երկաբնակացն, քակեալ ձեռնարկէ, եւ ինքն յինքեանն հակառակ առնէ, եւ երկու բնութիւնս հաստատէ, ընդ որս կռուէր զամենայն ժամանակս իւր, որ քա'վ եւ մի' լիցի:

Արդ` հարկ եղեւ դնել աստ զայս բանս, զի գիտասցես թէ ընդէ'ր ասաց Աթանաս, եթէ ո'չ է պարտ մի բնութիւն ասել Բանին եւ մարմնոյն: Քանզի լսեն զայս տգէտք որք ոչ իմանան զմիտս բանին եւ ասեն հակառակութեան ըստ երկասէր բարուցն զոր ունին, թէ Աթանաս նզովեաց զասացողսն մի բնութիւն: Արդ` Վաղենտիանոս եւ Մարկեղ, Մանի, Եւտիքէս եւ այլ բազումք ասացին թէ յերկնից եբեր Տէր զմարմինն, եւ այլ թէ առ աչաւք շրջեցաւ Տէրն յաշխարհի, եւ այլ թէ մարմինն յառաջ քան զլինել աշխարհիս էր առ Հաւր էր հաւասար Բանին, եւ յաւէտակից նմա, եւ մի էր բնութիւն Բանին եւ մարմնոյն: Ասէ սուրբն Աթանաս ընդդէմ նոցա. Սուրբ հարքն ի Նիկիայ զԲանն հաւասար Հաւր ասացին, եւ մի բնութիւն Բանին եւ Հաւր սահմանեցին, եւ յետոյ զմարմինն ի Կուսէն էառ եւ միացաւ ընդ նմա անճառապէս: Այսպէս ամենայն սուրբ հարքն ասացին, թէ. Մի է բնութիւն Բանին եւ մարմնոյն յառաջ քան զառնուլն ի Մարիամայ, ապա աւելորդ էր յիշեալ զՄարիամ եւ ասել թէ ի նմանէ ծնաւ. եւ կամ ի՞նչ հարկ էր բերեալ զայն մարմինն յերկնից եւ կրկին զգենուլ ի Մարիամա[յ], մարդոյ բնութիւնակից մարմնովն առանց ի Մարիամա[յ] ծնանելոյ եւ ոչ զգենուլ զիւր բնութիւն կրկին:

Դարձեալ ասեն հերձուածողքն, թէ. Յորժամ մի բնութիւն ասեմք Բանին եւ մարմնոյն յառաջ քան զառնուլն ի Մարիամա[յ], յայնժամ մնա[յ] Երրորդութիւն. իսկ թէ ի Մարիամա[յ] ասեմք առեալ զմարմինն` Երրորդութիւն լինի չորրորդութիւն: Եւ ուստի փախչել կամին, տգիտութեամբ ի նմին կործանեսցին, թէ մի էր բնութիւն Բանին եւ մարմնոյն նախքան զլինելն աշխարհի, եւ էր յաւէտակից եւ հաւասար նմա: Ո~վ դուք չարք, այս է չորրորդութիւն. զի որպէս ընկեր առ ընկեր հաւասար ասէք զմարմինն Բանին Հաւր նախ քան զծնունդն ի Սրբոյ Կուսէն եւ ոչ կրտսեր ժամանակաւ քան զԲանն, եւ ոչ ի վերջինս առ զնա ի Մարիամայ Աստուածածնին:

Կիւրղի Աղէքսանդրի ի ժողովն Եփեսոսի ասացեալ ընդդէմ Նեստորի.
Որ ոչ խոստովանեսցի ի մի Տէր Յիսուս Քրիստոս եւ մի բնութիւն եւ Աստուածածին` զԿոյսն Մարիամ, նզովեալ եղիցի:

Եթէ ոք զմի Տեր Յիսուս Քրիստոս բաժանէ յերկուս դէմս յետ միանալոյն, եւ մերձաւորութեան, պատիւ եւ ճոխութիւն տացեն նմա, եւ ո'չ միութեան բնութեամբ, նզովեալ եղիցին:

Թէ ոք իշխեսցէ ասել աստուածազգեց մարդ զՔրիստոս, եւ ո'չ Աստուած ճշմարիտ եւ մի Որդի, նզովեալ է:

Եթէ ոք յերկուս դէմս եւ յերկուս զաւրութիւնս բաժանեսցէ զբանս սրբոց աւետարանչացն, եւ կամ որ վասն Քրիստոսի ի սրբոցն ասացեալ է, եւ զոմանս մարդոյն առանձինն իմանայցէ եւ զոմանս` Բանին որ ի Հաւրէ, նզովեալ է:

[Ե]թէ ոք ո'չ խոստովանեսցի զԲանն որ յԱստուծոյ խաչեալ մարմնով, եւ ճաշակեալ զմահ մարմնով, որ կենդանի է եւ կենդանարար, նզովեալ եղիցի:

Սենկունդոսի եպիսկոպոսի ասացեալ.
Արժա՞ն է յետ միանալոյն երկուս բնութիւնս ասել, թէ ոչ:
Պատասխանի ետ Կիւրեղ եւ ասէ.
Յետ միաւորութեան ոչ անջատեմք զբնութիւնս ի միմեանց եւ ոչ երկուս որդիս բաժանեմք զանբաժանելին, այլ մի` որպէս սուրբ հարքն ասացին:

Տե'ս, ի պատասխանոյդ յայտ է, թէ` որ երկու բնութիւն ասեն
ի Քրիստոս, հարկէ նոցա, որ երկու որդի եւ երկու կամս ասեն:
Առ նոյն ասէ.
Ասեն հերձուածողքն, թէ որ մի բնութիւն ասէ, հարկ է շփոթեալ եւ ի ներքս գողանալ զբնութիւն մարդոյն. բայց անգիտացան զուղեղսն, թէ ըստ ճշմարտութեան ասի մի բնութիւն:

Նորին` առ Ղեւգիոս քահանայ.
Մի բնութիւն եթէ մարմնոյն` հոգեւորի եւ իմանալոյ եւ բանականի, սակայն միաւորութիւն խոստովանեցելոյ, ոչ մեկուսին, այլ է մի բնութիւն եւ մի Որդի:

Նորին` ի Պարապմանց գրոց.
Միաւորեալ եւ մի համարեալ եւ ընդ մարմնոյն իւր ցուցեալ զնորայսն, միաւորեալ ընդ նմա զիւր բնութեանցն ներգործութիւնսն:

Թէ որոշես զբնութիւնս, բացագնասցեն ընդ նմա եւ իւրաքանչիւրոյ յատուկքն բնաւորաբար:

Նորին ասէ.
Մարդն աստուածացաւ շնորհաւք` յետ խաչին եւ չարչարանացն:
Կիւրեղ ասէ.
Ես ոչ մարդ եւ աստուած քարոզեմ, այլ Աստուած մարդացեալ խոստովանիմ, քանզի ոչ իբրեւ ի մեզ բնակէ Աստուած ի Քրիստոս, եւ Աստուած էր բնակութիւն եւ երեւեցաւ մարդ ճշմարիտ:

Նորին` վասն մի բնութեան.
Այսպիսի գոլ զմիաւորութիւն Էմանուէլին. քանզի իւր ցուցանէ Հոգին զամենայն ինչ զմարմնոյն, թէպէտ եւ հատանիցի սրով մարմինն, ցաւակից լինի որպէս իւրոյ մարմնոյ չարչարելոյ, բայց ինքն յիւր բնութիւնն ոչ ինչ կրեսցէ. ի վերայ եկելոցն այսպէս ասեմք ի վերայ է Էմանուէլին զմիաւորութեան քանզի միաւորելոյ ընդ մարմնոյ ցաւակից լինի հոգին: Իսկ Բանն Աստուած ոչ լինի զգայակից չարչարանացն, քանզի անչարչարելի է Աստուածութիւնն:

Հարցումն առ Կիւրեղ.
Միացա՞ն Քրիստոսի բնութիւնքն եթէ միաւորեցան:
Պատասխանի ետ Կիւրեղ եւ ասէ.
Միաւորեցան, այսինքն` խառնեաց անշփոթելի, ըստ որում նոր խառնումն ասացաւ ի գրոց. ոչ բաժանի յիւրմէ մարմնոյն Բանն Աստուած, գիտէ մահ ճաշակեալ վասն մեր Աստուծոյ Բանն:

Նորին` յետ սակաւ[ուց].
Որ գայցէ այսպիսի բախած եւ անուսումն երկու ասել զմի Որդի, եւ մի նորա բնութեան գոլ ասեմք, եւ զմարդկայինս եւ զաստուածայինս ի միում դիմի առաւելուցուք:

Նորին ասացեալ.
Ընդ իւր միաւորեաց զմարմինն, մի ներգործութեամբ աստուածավայելչականաւք յիւրսն եհան ի փառս, ուստի եւ զերկու կոյրսն լուսաւորէր մերձաւորութեամբ ձեռին դնելովն աստուածային բնութիւն, որպէս զոքանչին Պետրոսի բժշկելով ձեռն դնելով միազաւրացուցեալ զիւրոյ մարմնոյն ներգործութիւն. եւ մարմին ունի զամենայն ներգործութեան կենդանարար Բանին, եւ գործէ զգործ Հաւր, քանզի յաստուածայինսն հարստացեալ անճառաբար որպէս անպատմելի միացեալ ընդ Բանին:

Նորին.
Քանզի ո'չ բնաւ Քրիստոս բաժանի, այլ է մի Որդի ըստ միոյ բնութիւն եւ ճշմարիտ մնա իմն պատմելոյ զի եղեւ մարմին Բանն ըստ Յոհաննու, մի Որդի եւ մի գոլ բնութիւն նորա ասեմք. եւ որ երկու բնութիւնս ի Քրիստոս իմանայ յետ միաւորութեան` մարդապաշտ է եւ ոչ աստուածապաշտ:

Նորին.
Չարահնարութեամբ բաժանեալ յերկուս զմինն զբնութիւնն եւ ճշմարտապէս մարմնացեալ:
Նորին` ասացեալ առ Ակակ Մելետից եպիսկոպոս.
Աստուածային գիրք ի Կուսէն ասեն առեալ զմարմինն Բանն Աստուծոյ, սակայն է' մի երկուց բնութեանցն միաւորեալ ի բաց բարձեալ յերկուց հատմանցն:

Նորին ասացեալ.
Որպէս հրացեալ ոսկի եւ կռանահարեալ նիւթ ոսկոյն ընդունի զհարումն, եւ ոչ հուրն որ միացեալ էր ընդ ոսկոյն, թէպէտ եւ ժամանակաւ գտանին միաւորեալ, այսպէս եւ Աստուած Բանն ընդ իւրոյ մարմնոյն նա եւ ի վեր քան զաւրինակս:

Նորին.
Ոչ եթէ բնութիւն զնա հարկէր, այլ ինքն շարժէր զբնութիւնն. ասէ. Անձն իմ խռովեալ է:

Նորին` յԱւէտ[արանին] մեկնութենէն.
Քաղցն, զծարաւն, զվաստակեալն յորժամ կամէր. զերկիւղն եւ զտրտմութիւն, ի չարչարանս մերձեալ, կամաւ կոչէր յինքն. նոյնպէս եւ տգիտութիւն` առ մեր վարդապետութիւնս, զի մեք ի մեր աղաւթելն ի կամս Աստուծոյ թողցուք զկամս մեր եւ զհայցելին:

Նորին.
Որ այլ զչախտակրեալն ասէ, եւ այլ` զչախտակրեալն, եւ ոչ ասէ զանախտակիրն Աստուած ախտակրեալ իւրովն մարմնովն ի վերայ խաչին, նզովեալ է, որ է Քրիստոս աստուածութեամբն անչարչարելի եւ չարչարելի` մարմնովն:

Նորին.
Խաչեցելումն եւ մեռելեցելումն մարմնի եւ Աստուած էր Բանն որ կցորդ էր չարչարանացն, թէպէտ եւ անչարչարելի որպէս եւ Աստուած: Քանզի եւ իւր էր նորա բեւեռեալն մարմինն սակայն մեռեալ ըստ մարմնոյն ոչ մեռեալ ըստ ուրում էրն բնութեամբ Աստուած: Վասն այնորիկ կամք վասն որոյ միայն էր ի մեռեալս ազատ, զի ոչ յաղթեցաւ ի մահուանէ, թէպէտ եւ կրեաց զնա:

Թէոփիլէ Աղեքսանդրիւ թղթին ճառէն ասացեալ.
Աստուածային բնութիւնն ոչ նուաղէր միաւորութեամբն ի քաղցն, ի ծարաւն. ի չարչարանսն, ի մահն անբաժանելի էր ի մրամնոյն. որ չարչարէր եւ ոչ մեռանէր, բայց սակայն իւր համարէր:

Նորին.
Որպէս խոնարհագոյն բարձրագոյնին համարեալ է, նոյնպէս եւ բարձրագոյն Աստուած փառաւորեցին հրեշտակք քանզի զբարձրն խոնարհ տեսին մարդիք եւ զխոնարհն բարձրագոյն Աստուած փառաւորեցին հրեշտակք:

Նորին յետ սակաւ[ուց].
Որպէս հրացեալ երկաթն եւ կռանահարեալ երկաթն հալածի, եւ միացեալ հուրն յերկաթն ոչ տանջի, նոյն Բանն Աստուած միացեալ ի մարմնի կրող չարչարանացն, եւ մնաց ի նմա անչարչարելի. իսկ իւրոյ մարմնոյ կիրքն ինքեան համարեալ է: Եւ որպէս հուրն յիւր զաւրութիւն ձգէ զերկաթն եւ ինքն յերկաթոյն ոչ սեւանայ, նոյնպէս մարդկութիւն յԱստուածութենէն զաւրանայր եւ Աստուածութիւնն ի կրից մարմնոյն ոչ տկարանայր:

Տիմոթէի Աղեքսանդրի ասացեալ.
Տեսէ'ք, յորպիսի' հայհոյութիւնս անկանին Քաղկեդոնացիքն, որք երկու բնութիւն ասեն եւ ըստ մասին դնեն մարդ եւ Աստուած, եւ ոչ ասեն Աստուած մարմնացեալ:

Նորին.
Անկիր արկեալ մարմինն Քրիստոսի ոչ բնութիւն մարդոյ հասարակականի ասացաւ այլ մարմին Բանին Աստուծոյ, քանզի Աստուած խոստովանիմք զմարմնացեալն եւ զմարդացեալն Աստուած Բանն, որ զմահ եսպան անապական մարմնովն:

Նորին.
Աստուածային գիրք երկուս բնութիւնս ոչ աւանդեցին, եւ ոչ Քրիստոս եւ Տէր անունս ի վերայ նշանակելոյ երկուց բնութեանց զմեզ ուսուցին. զայս Նեստորիոս ուսոյց, եւ ոչ աստուածային գրեցեալքն եւ ոչ սուրբ հարքն. ասէ. Մկրտեցէք յանուն Հաւր եւ Որդոյ եւ [Հոգոյն սրբոյ], եւ ոչ ասաց թէ` ի մարդկութիւնս յանուն:

Նորին.
Աստուած ելով Բանն մարմնացաւ ի Կուսէն անպարագրելի իմացապէս, որպէս ինքն գիտէ միայն եւ զկուսութիւն ոչ ապականեաց, եւ դրաւքն փակելովք ի ներքս եղեալ եւ ճեմէ:

Պետրոսի Աղեքսանդրու եպիսկոպոս.
Վասն որոյ եղեալն սուրբ եւ Որդի Աստուծոյ կոչեսցի, քանզի եւ Մարիամ ի մարմնի զՏէրն մեր Յիսուս Քրիստոս ծնաւ, զի զնոյն ելով զԲանն ոչ այլ եւ այլ, քա'վ լիցի. այլ է ճշմարիտ Յիսուս Քրիստոս Որդի Աստուծոյ եւ թէ Յիսուս է Քրիստոսն, եւ ճշմարտապէս չարչարեցաւ վասն մեր:

Դէոսկորոս Աղեքսանդրու հայրապետն ասէ ի Գանգրայ յԱքսորանացն ի գրոցն որ Սէնկունդոսն էր.

Քանզի առ զմերս բոլոր անթերի Փրկիչն անձնացեալ անձամբ բանական եաւթեանց միայնոյ բեղման մարդոյ եւ քնոյ, եւ հեշտ ցանկութեան:

Նորին ասացեալ.
Զի՞նչ արդեաւք հարկաւոր գոլ զԱստուածն գոլ յերկինն, մարմնանալ ի Կուսէն եւ խանձարրապատեալ եւ ի մսուր դնել եւ կաթնաբոյծ լինել ի գիրկս անարգիլ եւ կախիլ զփայտէ, թաղիլ եւ յառնել երեք աւրեայ եւ տըւեալ փրկանս զանձն ընդ անձին, միս ընդ մսոյ, արիւն փոխանակ արեան:

Կիւրեղ Երուսաղէմայ հայրապետ[ի].
Արդ` ոչ լոկոյ մարդոյն երկրպագանել արժան ինչ է, եւ ոչ Աստուած մերկ ասել առանց մարդկութեան բարի է: Արդ` երկիրպագեսցուք Աստուծոյ, հաւատասցուք, թէ եկն եւ մարդկութիւն զգեցաւ ի Սրբոյ Կուսէն:

Նորին.
Ոչ որպէս ոմանք կարծեցին, թէ յետ չարչարանացն պսակեցաւ, որպէս թէ յԱստուծոյ վասն համբերութիւն առեալ իցէ ընդ աջմէ Հաւր նստիլն, այլ ի սկզբանէ որպէս ծնել ունի ընդ աջմէ Հաւր նստեալն այլ ի սկզբանէ:

Նորին յետ սկաւ[ուց].
Հաւատա' դու թէ սա Միածին Որդին Աստուծոյ է, վասն մերոց մեղաց յերկնից իջեալ, զհաւասարակից մարդկութիւնս յանձն առեալ զչարչարանս, եւ ծնեալ ի Սրբոյ Կուսէն եւ ի Հոգոյն Սրբոյ ո'չ կարծեաւք ինչ, այլ ճշմարտապես մարմնացաւ:

Յոհանու Երուսաղէմա[յ] հայրապետ[ի].
Զի ի Կուսէն ծնեալ եւ Աստուած Խաչեալ:
Նորին յետ սակաւ[ուց].
Այլ վասն զի բոց ասէր եւ վարդն անապական ծաղկեալ յանապական Կուսէն, Բանն Աստուած ծնաւ ի Կուսէն եւ Կոյսն մնաց անապական, զի ուր պատճառ անապականութեան էր, անդ ոչ գործեցաւ ապականութիւն:

Նորին .
Խոստովանիմք, թէ Յիսուս Քրիստոս ճշմարտապէս մեռաւ վասն մեղաց մերոց, թաղեցաւ եւ յարեաւ` զնոյն բնութիւն ունելով մեռեալն որ մարմնով եւ թաղեցաւ, յայտ է, թէ անապականութեամբն որպէս էրն յառաջագոյն, իսկ նոյնպէս եւ յարեաւ:

Անտիոքու երկրորդ ժողովն.
Որ ոչ հաւատայ եթէ բնութեամբն էութիւն ճանաչի ի միութեան, անեղին Աստուծոյ Հաւր, նզովեա'լ եղիցի:

Որ ասէ զկարգ միաբանութիւնն բաժանեալ յերկուս բնութիւնս եւ այսմ մուծանեն զչորրորդութիւնն, նզովեալ է:

Որ ասէ զմարմինն ճշմարտի Աստուծոյ Յիսուսի Քրիստոսի թէ միաւորութիւնն, մինչեւ ցյարութիւն, ապականացու էր, անփառաւոր էր եւ անկատար, եւ յետ յարութեանն փրկեցաւ եւ խառնեցաւ, եւ ոչ խոստովանի թէ որ զկնի յարութեանն էր, նոյնպէս եւ յառաջ քան յարութիւն, եղիցի նզովեալ:

Որ զմահն Տեառն եւ զչարչարանս ապականացու ասէն, եւ ոչ առաւել եւս խոստովանեսցի չարչարանաւքն անչարչարելի եւ մահուամբ անմահ, որով ամենայն ինչ դիւրին է:

Տիտոսի Անտիոքու ասացեալ.
Մի բնութիւն հաւատամք եւ երիս գոյակցութիւնս խոստովանիմք. քանզի երեք են իմացեալ եւ որպէս զմի ճառեմք. Աստուած Բանն խաչեալ որ Հաւր միայն է միասնական Որդի եւ ի ձեռն անապական մահուան իւրոյ զառ ի մեզ զմահն խափանեսցէ:

Եւտիքի զԱնտիոքու Պիսիդայ եպիսկոպոսի ասացեալ.
Եւ իբր ծնիցելոյն երկուս բնութիւնս, քանզի թէ ոք զայս համարձակի ասել զԷման[ու]էլն, մերձենայ առ այնպիսին:

Սեւեռի Անտիոքու Ասորոց Կաթողիկէի մեկնութենէն ասացեալ.
Հարկաւորի ասել Պետրոս Քրիստոսի չարչարելն մարմնովն որպէս զմիոյ պատկերի, միոյ անձնաւորութիւն եւ միոյ բնութիւն Աստուծոյ Բանին մարմնացելոյ իմասցուք զայս ասելով, զի յերկուս բաժանէր` աւելորդ էր վերստին ասել չարչարի. այլ զի Աստուած էր անչարչարելի եւ մեր փոխանդրապէս չարչարելի եղեւ մարմնով, ասաց` չարչարել մարմնով:

Նորին.
Ասելն մարմնով ցուցանէ թէ նոյն ինքն առանց չարչարանաց մնայր ըստ աստուածութեան եւ ոչ զգար ի չարչարանացն այլ չարչարանացն եղեւ չարչարիչ:

Աստուածաբանի` Կլոնդոն[ոս]ի թղթէն ասաց[եալ].
Երկու բնութիւնք, քանզի Աստուած եւ մարդ, քանզի հոգի եւ մարմին:
[Ա]պողինար ասաց.
Թէ Աստուած Բանն ի Կուսէն զմարմինն միայն էառ առանց հոգոյ եւ մտաց:
Աստուածաբանն ասէ.
Բնութիւնք երկու: Այսինքն` կատարեալք, Աստուած կատարեալ եւ մարդ կատարեալ: Զի մարդոյն կատարելութիւն ի հոգոյն եւ ի մարմնոյն է, քանզի ասէր իսկ, թէ հոգի եւ մարմին. քանզի ոչ կարէ մարդ առանց հոգոյ գոյանալ, եւ Բանն Աստուած առ ի մէնջ զհոգի եւ զմարմին եւ ընդ ինքեան գոյացոյց եւ ոչ ըստ կարծեացն Ապողոնարի, բայց որդիք ոչ երկուք եւ ոչ աստուածք: Արդ` Աստուած եւ մարդ ասաց, զի մի կարասցեն յերկուս բաժանել զմի եւ զնոյն Քրիստոսն դնէ թէ ոչ երկու որդիք եւ ոչ երկու աստուածք, քանզի եւ աստ ոչ երկու մարդ, թէպէտ եւ Պաւղոս ներքին եւ արտաքին ասէ.

Տե'ս. թէպէտ եւ երկու է մարդ հոգի եւ մարմին, ըստ առաքելոյն, սակայն ոչ ասի երկու մարդ կամ երկու բնութիւն, այլ մի մարդ, մի բնութիւն վկայի յարտաքնոց. եւ վարդապետաց եկեղեցոյ նոյնպէս ասացին եւ ցուցին զմարդանալն Բանին Աստուծոյ յերկուց աւտար բնութեանցն մի եղեալ անշփոթ, այլ եւ այլ, յորոց Փրկիչ: Եւ արդ` մի՞թէ ոչ նոյն է, այսինքն` մի երեւելին եւ աներեւոյթն, անժամանակն եւ որ ընդ ժամանակաւ. ոչ այլ ոք եւ այլ, այս` մի' լիցի, երկոքեանն մի:

Նախ յամաւթ արար զԱպողոնար, որ ընդ մարմինս միայն ասաց միանալ Բանին Աստուծոյ, եւ երկու բնութիւն ասաց, այսինքն` Աստուած կատարեալ եւ միացաւ ընդ կատարեալ բնութիւն մարդոյս ընդ հոգի, ընդ մարմին եւ ընդ միտս: Ահա երկու բնութիւն անթերիք` Աստուծոյ եւ մարդոյն, նախ աւտարք ի միմեանց, իսկ յորովայն ի Կուսին մի եղալ անշփոթ, ըստ որում եւ ասէ վարդապետս, թէ. Երկոքեանս մի են` խառնելովն Աստուծոյ մարդանալովն, Աստուծոյ եւ մարդոյն աստուածանալովն: Արդ` եբարձ զերկուութեան կարծիս, զոր ասաց ընդդէմ Ապողոնարի, խառնեցաւ եւ մի լեալ ասէ: Ածեմ քեզ այլ վկայս նոյն բանիս: Բարսեղ եւ Գրիգոր Աստուածաբանն երբեմն ի բնութիւն խնդիրս, եղեալ ասեն. Ոչ մի ասեմք բնութիւն, յաղագս զմիւսն կորուսանելով, եւ ոչ երկուց ասեմք զՔրիստոս բաժանաբար, այլ յերկուց բնութեանց միացեալ ասեմք զՔրիստոս անբաժանաբար, մի անձն, եւ մի պատկեր, սքանչելի միաւորութեամբ ի վեր քան զմիտս եղելոց:

Ի նոյն Կլոդինոս[ի] ճառէ.
Եթէ ոք իբրեւ ի մարգարէի ասիցէ ըստ շնորհի գործելոյ, այլ ոչ բնութիւն միաւորեալ եւ ստեղծեալ ընդ նմին, եղիցի ընդունայն ի լաւագոյն զաւրութենէն. եւ որ յետ մկրտութեանն որդեգրութեան արժանանալ ասէ, եղիցի նզովեալ:

Ի նոյն ճառէ, ընդդէմ Ապողոնարի ասացեալ.
Թէ ոք յանմիտ մարդ յուսացաւ` նա անմիտ է, քան ոչ առեալն անբժշկելի է. թէ կէսն սխալեաց` Ադամայ կէս առեալ եւ ապրեցաւ, եւ թէ բաւանդակն, բաւանդակն առաւ եւ ապրեցաւ:

Ապողինար ասէ.
Այլ արդ բաւական էր աստուածութիւն փոխանակ մտաց:
Աստուածաբանն ասէ.
Զի՞նչ է առ իս այն զի աստուածութիւնն հանդերձ մարմնովն միայն ոչ է մարդ, այլ եւ ոչ հոգի միայն , եւ ոչ երկոքեան առանց մտաց, որք եւ մարդ պահեն զմարդն, եւ մեծագոյն զաստուածութիւնն, զի զիս կատարելապէս գործեսցէ:

Տե'ս, այս եղեւ պատճառ ասել յառաջ երկու բնութիւն, զի ցուցէր թէ Աստուած ընդ բոլոր մարդս միացաւ ընդ միտս, ընդ հոգի եւ ընդ մարմին, եւ եղեւ մի. զի կատարեալ առցուք զփրկութիւն:

Նորին` յՈրթոյ ճառէն ասէ.
Խառնեցաւ ընդ աստուածութիւն եւ եղեւ մի` վեհագոյնին յաղթելով:
Նորին` Զատկին ճառէն.
Աւծելոյ աւծութեամբ եղելոյ որպէս որ էաւծ, եւ համարձակիմ
ասել զուգաստուած:
Նորին ասացեալ.
Կարաւտացաք Աստուծոյ մարդանալոյն եւ մեռանելոյն:
Նորին.
Մերով ախտակրութեամբ ախտակրէ Աստուած եղեալ մարդ:
Նորին ի Զատուցեալ ճառէն.
Հրեշտակապետին ողջոյնն առ կոյսն, ինքն ողջոյն` Բանն Աստուած է, զի մտեալ ի յունկն լուծաւ եւ յարգանդի, եւ անդէն զապականացու մասունս, որ յետ անիծիցն եղեւ, զի ուր Աստուած է, զի՞ եւս յիշի ապականութիւն, քանզի ապականութիւն մեղաց է: Եւ որ մեղս ոչ արար զի՞արդ առ նա մաւտ էր ապականութիւն:

Նորին.
Յորժամ պատմէ զգործս Տեառն սքանչելիսն որ պատմի ի գիրսն Մա[տ]թէոսի զոր գործեաց թագաւորն Քրիստոս յորժամ ընդ մարդկան մարմին խառնեցաւ:

Նորին` յետ սակաւուց.
Տղայ է, որ ոչ երկիր պագանէ մարդոյ թագաւորի որ երեւեցաւ համագոյ Աստուածութիւն Բանին երկնաւորի. հատ իսկ կամ զԲանն ի Հաւրէ մեծէ կամ ի Բանէն զկերպարանն մարդկան եւ զթանձրութիւն. քանզի Աստուած է, որ մարմնացաւ Բանն Հաւր:

Նորին.
Աստուած խաչեալ արեգակն խաւարեալ եւ դարձեալ լուսաւորեալ, զի պարտ է ըստ Արարչին չարչարակից լինել եւ արարածոյն:

Նորին.
Քաղցնոյր, բայց ի հինգ նկանակէ զհինգ հազարսն կերակրեաց. Բանն թանձրանայ, անտանելին տեսանի, անշաւշափելին շաւշափի:

Նորին.
Ո~վ նոր խառն մասն, ո~վ սքանչելի խառնուածոյն:
Նորին.
Որ զի ճշմարտութիւն որպէս մի, եւ ոչ բազմութիւն զի ճշմարտութիւն, երկուութիւն` ի բազումս պատրաստեալ է:

Նորին.
Առաջի քո ածեմք զՔրիստոսի խոնարհումն, զանչարչարելին, զչարչարանս, զխաչին, զբեւեռսն:

Նորին.
Թէ տակաւին արարածոյ երկիր պագանեն եւ յարարածս մկրտէին ոչ եւս աստուածանային զառաջին ծնունդն փոփոխեալ:

Նորին.
Եկեալ Աստուած հանդերձ առեցելովքն մի յերկուց ընդդիմակացն մարմնոյ եւ հոգւոյ, յորոց մինն Աստուած եւ միւսն աստուածացաւ, քանզի որով ոչ ի ստորինս էջ, նոքաւք ի վեր չոգաւ:

Նորին.
Արիւն Աստուծոյ լսելով եւ չարչարանս եւ մահ, մի' ի վայր անկցիս անաստուածաբար, իբր յԱստուծոյ ջատագով, այլ առանց ամաւթոյ կեր զհացն, արբ զարիւն, թէ կենացն փափագիցէք. զի շիտք արեանն դու զնա Քրիստոսի Աստուծոյ զերկիրս ամենայն վերստին ստեղծանէ եւ լինի նա խաղաց կաթինն ամենայն մարդկան:

Նորին.
Զամենայն կիրս աստուածաբար կրեաց, զի կարող էր զինչ եւ կամիցէ. եւ վկայէ Աւետարանն զի յետ քառասուն աւուրն ապա քաղցեաւ, քանզի կամաւ եկեալ ի չարչարանս անչարչարելին, եւ իւր համարի զիւրոյ մարմնոյ չարչարանքն:

Բարսեղ` ասէ ընդդէմ երկբանակացն. Ի Սաղմոսի մեկնութենէն.
Կարողակից արար Աստուածութեանն զմարմինն, եւ [ի] մի
զաւրութիւն զաւրացոյց:
Նորին.
Մարմինն բնութիւն մարդկային, իսկ միաւորութեամբն Աստուածային եղեւ:
Նորին.
Զոր աւրինակ մարմինն Քրիստոսի ոչ ետես զապականութիւն, նոյնպէս եւ միտք նորա ոչ իմացան զմեղս:

Նորին.
Բանն որ ասէ, Ողջոյն մի տայք ի ճանապարհի, ինձ ասպէս թուի, թէ վասն հերձուածողացն ասէ, որք երկու բնութիւն ասեն զՔրիստոս, եւ ջրով եւ այլ խառնուածով ապականեն զսուրբ խորհուրդն:

Նորին` ընդդէմ Ապողինարի ասացեալ.
Որպէս ասրն ներկեալ լինի ծիրանի անհետ լինի սպիտակութիւն, զի մի երկու գոյն տեսողացն երեւեսցի, այլ միայն ծիրանին, այսպէս եւ մարդկային միտք եւ մարմին խառնեալ աստուածային բնութեամբն չէ հնար զնա երկու տեսակ իմանալ կամ երկու բնութիւնս կամ երկու կամս առընթեր միմեանց այլ մի իշխանական կամս զնա իմանալ եւ ասել եւ ի բաց բարձեալ ի նմանէ ամենայն մարդկային անձնիշխան կամք:

Ապողինար ասէ.
Անկարելի է երկուց բնութեանց մի լինել կատարելութեամբ:
Բարսեղ ասէ.
Թէ ի մարդկանէ անկարելի է, սակայն յԱստուծոյ կարելի է յոյժ որպէս Կուսին ծնանիլն ի վերայ ծովուն գնալն, եւ դրաւքն փակելովք մարմինն թանձրամասն ի ներքս մտեալ ի յոսկերաց հաստատեալ:

[Նորին. ]
Բանն մարմին եղեւ մնացեալ. նոյնպէս մարմինն աստուածացեալ եւ ոչ փոփոխեալ յանմարմնութիւն:

Գրիգորի Նիւսացին ի Բնութենէ գրոյն, որ վասն հոգւոյ եւ մարմնոյն միաւորութեանն.
Քանզի պատշաճի այս բանս մաքուր ի մարդկութիւնս, միաւորութիւն Աստուած Բանն ի ստորում միաւորեալ` մնաց անշփոթ եւ անպարագրելի ոչ ըստ անձին այլ ըստ հոգւոյ եղանակի. քանզի թուի եւ ախտակից լինել հոգին մարմնոյն. իսկ Աստուած Բանն ոչինչ այլայլեցաւ ի կցորդութենէն որ առ մարմինն եւ անձն, այլ հաղորդեցուցեալ զնոսա իւրոյ Աստուածութեանն, լինի նոքաւք մնացեալ յոչ ինչ յառաջ էր: Նոր իմն է յեղանակս, եւ խառնի եւ մնա[յ] անշփոթ. ոչ ախտակից եղեալ, այլ գործակից միայն:

Վկայէ այսոց եւ Պորփիոս հակառակ Քրիստոսի շարժեալ զիւր լեզուն, զի հզաւր են [ի] թշնամեացն վասն մեր ի վկայութիւնք. յերկրորդ բանին շարախառնիցն գրէ այսպէս եւ ասէ.

Ոչ է ասել թէ անհնարին է էութիւն իրիք առեալ ի լրումն այլ էութիւն եւ լինել մասն էութիւն եւ մնալով ըստ իւր բնութեանն մի յետ լնլոյն զմիւսն էութիւն ընդ այլոցն լինել եւ զիւրն ամբողջ պահելով ոչ փոփոխեալ, այլ յորս մերձ լինի փոփոխէ յիւր ներգործութիւնն:

Բարսեղ ասէ.
Եւ ասէ զայս յաղագս միաւորութեան հոգւոյ եւ մարմնոյ: Իսկ թէ ի վերայ հոգւոյ ճշմարիտ է բանն յաղագս անմարմնութեան որչափ ի վերայ Աստուծոյ Բանին յաւէտ անբաղ[դա]տաբար ըստ ճշմարիտ անմարմնոցն, որ հակառակ խնու զբերանս ձեռնարկողացն բամբասեալ զԱստուծոյ Բանին միաւորութիւն առ մարդկութիւն:

Նորին ասացեալ.
Քանի են ոմանք որ չարչարանաւք զմի բնութիւն որոշեն եւ բաժանեն. նոքա են բազմահայեաց աչք, որ բազում հային եւ բնաւ ինչ ոչ տեսանեն:

Նորին` ընդդէմ Եւնիմիոսի ասացեալ.
Ներգործեալ որպէս Աստուծոյ ճշմարտի ի ձեռն իւրոյ մարմնոյն ձայն եւ գործն մարդկաւրէն եկեալ յառաջ եւ Աստուածութիւն ի ներքուստ ծածկեալ լինի:

Առ նոյն ասացեալ.
Մեք զմարմինն, որով զչարչարանս ընկալաւ ընդ աստուածային բնութիւնն խառնեալ, զայս ասեմք արարեալ որ ինչ է առովն:

Նորին` առ Թէոփի[լ]ոս Աղեքսանդրու հայրապետն ասացեալ. Ամենայն որ ինչ տկար բնութիւն է խառնեալ եւ եղեւ որ ինչ Աստուածութիւնն, քանզի անծանաւթ բնութեամբն ծնունդ ի վերայ ինքեան նորաձեւեաց:

Հարցումն Բարսղի.
Է ի՞նչ զանազանութիւն Բանին եւ մարմնոյն:
Նորին.
Թէ զանազանութիւն եւ աննմանութիւն ոչ պարզութիւն, թէ ոչ պարզութիւն ի բազմաց դրութիւն:

Նորին.
Հարկ է [մի] բնութիւն խոստովանել զՔրիստոս եւ մի կամք եւ մի դէմ յետ միաւորութեանն:

Նորին.
Իսկ Տէրն ի Մարիամայ ծնեալն որով ամենայն ինքն ամենայն ասելով Աստուծոյ Բանն. բայց նզովեմք որք երկու բնութեամբն չարչարի ասէ, Աստուած եւ մարդ սոսկ զխաչեալն զՔրիստոս, եւ ոչ բոլոր էութեամբն Աստուած է:

Հարցումն պատրիկայ Մարինոսին յաղագս երկու բնութեանս: Պատասխանի Գրիգորի.
Երկու բնութիւնք եւ երկու ներգործութիւն յաւտար է յԱստուծոյ, զի հակառակ է բանդ. այլ զոր գրես` ծանուցից քեզ: Մարմինն որով չարչարեցաւ ընդ աստուածային բնութիւն խառնեալք, զայն ասեմք չարչարեալ ի ձեռն միաւորութեանն որ ինչ է առողին բնութիւնն ընդ տկար եւ ապականացու բնութիւն խառնեալ յաստուածա[յ]ին բնութիւն եւ եղեւ որ ինչ միշտ էրն Աստուածութիւն:

Նորին.
Ինքն էակացս Տէրն ընդ համառաւտ եղելոցս եղանի ընդ դատապարտելոցս եւ պարագրողն զերկնից կամարն` խանձարրապատի եւ ի մսուր դնի:

Նորին.
Բանն Աստուած ոչ յինքեան էառ զմարմինն, եւ ոչ ինքն ընդունակ եղեւ նոցա տկարութեանն, այլ հաղորդեցուցեալ զնոսա իւրում Աստուածութեանն, լինի ն[ո]քաւք մի որպէս յառաջ էր քան զգալն յաշխարհս:

Նորին առ հարցումն Բարսղի.
Բանն զմարմինն յիւր պատկերն փոխեաց Որդոյ բնութեամբն, զի ոչն իւր էր Հայր ան[ն]մանոյ տալոյ զաթոռ իւր:

Տե'ս, նման Հաւր ասէ զմարմինն, ապա հարկ է զի մի բնութիւն եղիցի Բանին եւ մարմնոյն, զի զանվրէպ նմանութիւն առ Հաւր կալցի, զի Հայր մի բնութիւն է:

Եփրեմի յԵրրորդութեան ճառէն ասացեալ.
Ոչ յերկնից ասեմք զՏեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի մարմինն, այլ ի սրբոյ Կուսէն Մարիամա[յ], եւ ոչ բաժանեմք զԲանն յիւրմէ մարմնոյն յերկուս դէմս կամ յերկուս բնութիւնս. եւ եղիցի մարդս մեզ աւրինակ, որ գոյացեալ է ի հոգոյ եւ ի մարմնոյ, եւ է մի դէմ եւ մի բնութիւն խառնեալ եւ անշփոթ մնացեալ:

Նորին` յԱւետարանի [մեկնութենէն].
Ի մէջ թակուկացն շրջեաց զջուրն ի գինի ըստ ոչ բնութիւն. նոյնպէս եւ զմեր բնութիւնս առ ի մէջ Կուսին, եւ շրջեաց յանա պականութիւն եւ ուր Աստուածութիւնն յամենայն տեղիս ձգի եւ մարմինն:

Նորին.
Կոյսն զմարմինն ծնանելով` զԱստուած ծնաւ. հրէայքն զմարմինն խաչելով` զԱստուած խաչեցին:

Նորին` ի Հաւատոյ բանէն.
ԶԲանն Հաւր որ ծնունդն է Հաւր յաւիտենից. թէ երէկ ծնաւ ի Մարիամա[յ] ըստ հրեշտակին, որ ասէ. Ծնաւ ձեզ այսաւր Փրկիչ, նոյնպէս եւ զմարմնոցն ասէ. Ծնեալ ի Հաւրէ. աղաղակեաց Հայր յերկնից եւ ասէ. Դա է Որդի իմ սիրելի: Տե'ս, զի Հայր ո'չ որոշեաց, եւ դու մի' որոշէր:

Նորին.
Բնութիւն եւ Տէրն յաւիտենից եւ մարմինն նորա, որ եկն ի Մարիամ, մի է եւ ոչ երկուս:

Նորին.
Այն որ ի սկզբանէ Աստուած, եւ այն որ եկն եւ ծնաւ` մի ծնունդ կատարեալ է. քանզի իբրեւ ծնաւ մարմին Բանին, եկն յայնժամ ծնաւ Բանն, որ յաւիտենից էր ընդ մարմնոյն որ եկ եւ ծնաւ:

[Նորին. ]
Ոչ ինչ բաժանումն Բանին եւ մարմնոյն. [յ]աստուածային գիրս մի բնութիւնս եւ մի զաւրութիւն, բոլորն Աստուած եւ բոլորն մարդ:

Նորին.
Ո~վ սքանչելեացս, որ ի ձեռն կաւեղէն ի հողոյ Արարիչն երկնի եւ երկրի ապտակեցաւ. քանզի Աստուած Բանն տեսանեմք կախեալ զփայտէ եւ սպանեալ վասն մեղաց մերոց:

Նորին` ի Հաւատ[ոյ] բանէն.
Աստուած որ եկն տալ նոցա կեանս, կալան եւ կախեցին զնա ի փայտէ. մարգարէքն որ կոտորեցան, ոչ կարացին խլել զքաղաք վասնզի արարածք էին: Իսկ Աստուած, որ խաչեցաւ ի մէջ նոցա, կործանեաց զնոսա, վասն զի Արարիչ է ամենայնի. զբարբառն որ արձակեաց Տէրն ի խաչին, լըւան արարածք եւ ճիչ բարձին, զի ծանեան, թէ նա' է Արարիչ իւրեանց:

Նորին.
Շիջաւ արեգակն` ճրագն աշխարհի, զի խաչեցաւ լոյսն ամենայն արարածոց:
Նորին.
Կապեցաւ եւ կծ[կ]եցաւ ի վերայ խաչին, զաւրութիւն այն յոր կապեալ են ամենայն արարածք:

Նորին.
Աւտար է յապականութեանց ծնեալն զոր Կոյսն ծնաւ, վասն այնորիկ սրբութեան աղբիւր, եւ պահեցաւ միշտ կուսութիւնն, քանզի անապականութեանն փափագեաց եւ եղեւ մայր անապականութեան:

Եփրեմի` յԱւետարանին մեկնութենէն.
Թողլիք զնա չարչարեալ այսպէս որոշեցաւ ի նմանէ այլ իբրեւ ծաղկեցաւ զաւրութեամբ իւրով ի սպանելոյն եւ ի սպանողացն: Արդ ի մահու անդ ո'չ էր նա ընդ նմա, ո'չ` վասն զի կամեցաւ ի բաց լինել ի նմանէ, այլ քանզի ոչ կարաց մահ մերձենալ ուր կեանք էին սպանողք մահու:

Արդ` տգիտաբար միայն յերեսս բանիս հային եւ զխորսն ոչ իմանան` տկարանան հոգով եւ գայթակղին, որպէս եւ տեսաք զոմանս: Սորին վասն այնր եդաք զլուծումն սորա օգնութեամբն Աստուծոյ, որով պախարակեսցես զայնոսիկ որք անմտաբար անդուռն բերանով վարին սովաւ. որպէս եդաք զԱստուածաբանին յիւրում տեղոջն զայն որ ասէ. Ո՞ր դժոխք սգա[յռ]եցան ասելով մի բնութիւն Բանին Աստուծոյ եւ մարմնոյն որ ի Մարիամ[այ], եւ ցուցաք զպատճառ սոցա:

Բայց տե'ս զայլ վկայութիւն Եփրեմի, որ գրեալ են յառաջն եւ սովաւ մի' գայթակղիր, քանզի ասէ` Աստուած զծնեաալն ի Կուսէն, եւ թէ Աստուա'ծ է զոր խաչեցին հրէայքն:

Արդ, ա'յն, որ ասէ` Թողլիք զնա չարչարեալ, այսինքն` Բանն Աստուած թոյլ ետ իւրում մարմնոյն կրել զիւրն, վասն զի մեր յանցանացն, թոյլ ետ չարչարանացն գալ ի վերայ նորա. քանզի Բանն իւր կամաւք մատնեաց զանձն իւր այսպէս որոշեցաւ ի նմանէ: Արդ, ի մարմնոյն ոչ ասէ որոշիլ, սիրելի, այլ ի չարչարանացն. զի Բանն Աստուած բնութեամբ անչարչարելի է, քանզի է մարմին միացեալ անբաժանելի, եւ ի չարչարանացն որոշելի, բայց իւրն համարէր զչարչարանսն քանզի ի'ւր էր մարմինն, ոչ իբրեւ այն զի հատցի ի նմանէ ոչ ասեմ ասէ զորոշեալն հատանել կամ բաժանիլ Բանին ի մարմնոյն, որպէս երկաբնակքն որք առանց Բանին Աստուծոյ սոսկ մարդ վասն իւրմէ ասեն չարչարեալ, այլ իբրեւ ծածկեալ է զաւրութեամբ իւրով. ի սպանելոյն ինքն մեկնէ զայս ասեմ որոշումն ասէ, քանզի Բանն ծածկեցաւ ի մարմինն, եւ ոչ երեւեցոյց զաւրութիւն իւր. ի սպանելոյն յիւր մարմնոյն, զոր թոյլ ետ Բանն իւր կամաւք սպանանիլ վասն մեր, քանզի կրեաց զամենայն կիրս ի մարմինն, բաց ի մեղաց կամաւք Բանին, որպէս եւ աղաւթէրն առ Հայր` անցանել բաժակին, եւ քիրտն եւ այլն ամենայն. եւ սպանողացն ի խաչահանուացն ասէ, զի իբրեւ զմարդ չարչարեցին զնա, քանզի կուրացաւ աչք հոգոց նոցա ի չարէն ըստ առաքելոյն որ ասէ, թէ. Էր ծանուցեալ նոցա ոչ արդեաւք զՏէրն փառաց ի խաչ հանէին: Արդ, ի մահու անդ ոչ էր նա ընդ նմա, ոչ մեռաւ ասէ Բանն ընդ մարմնոյն, զի Աստուած Բանն անմահ է եւ անչարչարելի, բայց վասն անճառ միութեանն Բանն ի'ւրն համարէր զչարչարանսն եւ զմահն, վասն զի ի'ւր էր մարմինն, եւ աստուածացաւ մարմինն իմանալ ընդ Բանին յորովայնի Կուսին: Սորին վասն համարձակութեան ասեմք` Աստուած խաչեալ եւ անմահն վասն մեր մեռեալ, ո'չ` վասն զի կամեցաւ ի բաց լինել ի նմանէ ո'չ ասեմ թէ որոշեցաւ կամ մեկնեցութեամբն ի մարմնոյն, քա'ւ լիցի, քանզի անբաժանելի էր միացեալ ընդ մարմնոյն, բայց սակայն ո'չ մեռաւ, ընդ նմա զի անմահ է Բանն Աստուած որպէս ասացաք: Այլ քանզի ոչ կարաց մահ մերձենալ ուր կեանքն էին սպանող մահու, զիա՞րդ ասէ կարէր մահ հասանել անմահ բնութեան Աստուծոյ, որ վասն մեր մարդ եղեւ, եւ իւր աստուածացեալ մարմնովն եսպան զմահ, այլ որպէս ասացաք խաչեցաւ անշփոթ մարմինն ընդ նմա Բանին եւ աստուածացաւ յամենայնի հաւասար նմա տնաւրինաբար եւ կամաւ կրեաց զչարչարանս եւ զմահ, եւ սպան զմահ իւր անմահ եւ անապական եւ կենարար մահուամբն իւրով, եւ ինքն գեր ի վերոյ մնաց քան զամենայն կիրս, բայց սակայն ինքեանն համարեցաւ, վասն զի ի'ւր է մարմինն:

Եպիփանու Ի. Սաղմոսի մեկնութենէն.
Առ զբնութիւնս մեր Միածին Որդին Աստուծոյ եւ միացոյց ընդ բնութեամբ Աստուածութեան իւրոյ:

Նորին.
Բանն Աստուած հաւասար Հաւր անքակ միացոյց ընդ իւր զբնութիւնս մեր:
Նորին` հաւ[ա]տոյ բանէն.
Այլ ինքն Բանն մարմին եղեալ ոչ փոփոխեաց զԱստուածութիւն իւր ի մարդկութիւնս, եւ անճառ միացոյց զմարդկութիւնս ընդ Աստուծութեանն իւր, եւ մարդ ասեմ կատարեալ որչափ եւ որ ինչ ի մարդն բաց ի մեղաց:

Նորին` ի ժողովոյն ասէ.
Յանդիմանէ սա զայնոսիկ որք ունին զաղանդն Սիմոնի Կախարդի եւ ասեն երկու բնութիւն, երկուս որդիս, զմինն` ըստ բնութիւն եւ միւսն` ըստ շնորհաց, մինն անմահ եւ միւսն` մահկանացու:

Նորին` յԱկանց գրոց.
Քրիստոս ի չարչարելն մարմնով ոչ Աստուծութեանն որիշ եւ ոչ մարդկութեանն մեկնելով, այլ ի միասին եւ ի նոյն Աստուածութեան եւ մարդկութեան մի Տէր եւ մի Քրիստոս. արիւնն ոչ էր Յովսէփայ, որով ներկեալ էր պատմուճանն, իսկ հանդերձ նորա էր. եւ արիւն[ն] ոչ հասաւ ի մարմին նորա, այլ ի պատմուճանն, իսկ ներկուածն ոչ ասի հանդերձին, այլ զգեցողին զնա. նոյնպէս եւ չարչարանքն ոչ հասին յԱստուածութիւն նորա, բայց Աստուածութեանն համարեալ եղեւ, զի Աստուծով եղիցի փրկութիւն մեր, զի մի' յուսասցուք ի մարդ, այլ Աստուած, քանզի. Անիծեալ է որ դնէ զյոյս է իւր ի մարդ, այլ Աստուած:

Նորին.
Կարողակից արար զհողեղէն մարմինն Աստուածութիւնն, ի մի զաւրութիւն եւ ի մի Աստուածութիւն ժողովեաց:

Նորին ասացեալ.
Առեալ զմահկանացու մարմինս մեր եւ զեղծանելի միացոյց ընդ աստուածութիւն եւ եցոյց անապական:

Նորին.
Ամենակալ սրբողն Աստուած Բանն զգեցաւ մարմին անապական յանապական կուսէն Մարիամա[յ] եւ ընդ առնուլն գործեաց զնա անապական:

Նորին` Հաւատոյ ճառէն.
Ինքն Աստուած եւ ինքն մարդ, ոչ շփոթեալ զերկոսեանն ի միասին խառնեաց, զերկրա[յ]ինն ընդ աստուածա[յ]ին զաւրացոյց, ի մի Աստուածութիւն հաւաքեաց:

Նորին.
Զոր աւրինակ սպիտակութիւն ասրոյն ներկեալ ծիրանի ոչ են երկու, այլ մի, թէպէտ եւ խառնուած է, նոյնպէս եւ միտք պայծառացեալք եւ աստուածացեալք մի են:

Նորին.
Որպէս ասիցէ ոք փոփոխելի զՔրիստոս կամ մասն մարդոյ առեալ. ինքն ասէ. Դնեմ զանձն իմ ի վերայ ոչխարաց . կամ թէ առանց մտաց է մարմին Քրիստոսի, զի հոգս եւ տրտմութիւն կիրք է հոգոյ:

Յոհաննու Ոսկիբերանի ի ճառէն, որ աղաւթէր Յիսուս ի լերին.
Միով զաւրութեամբ զբազմատեսակ ախտսն բժշկեաց եւ զանազան սքանչելիսն ի ձեռն մի ներգործութիւն լնլով. քանզի գիտեմք զՔրիստոս քաղցեալ, եւ գիտեմք զՔրիստոս հինգ նկանակաւ զբազումս կերակրեալ. զի Քրիստոսդ անուն` ոչ Բանին է յատուկ եւ ոչ մարմնոյն, այլ երկուց միացելոց եւ աստուածախառն գործելով զտնաւրինականքն:

Նորին. Ի կնոջէ ծնաւ, զի զանցեալն ի դրախտին զպատուիրանաւ ողորմեսցի. կոչեցաւ Որդի մարդոյ, զի զմեզ որդի մարդոյս, որդիս Աստուծոյ արասցէ. էառ զմերս եւ ետ զիւրն:

Նորին. Տապանակ ասի եւ խորան ըստ Մովսիսեան գրոց: Մարգարէից տառիցն ունկնդիր լիցուք, զի անապակացուցին զմարմինն Տեառն եւ միով բընութեամբ, ոչ ուրանան զբնութիւն եւ ոչ բաժանեն, եւ մի բնութեամբ ասեն անշփոթաբար, զի Դաւիթ ասէ. Ոչ թողու ոգի նորա ի դժոխս եւ Ոչ մարմինն նորա ետես զապականութիւն. քանզի զՏէր փառաց սոսկ մարդ ասել` եւ դեւք [ոչ] յանդգնին:

Նորին` Փիլիպեցոց թղթոյն մեկնութենէն.
Միշտ փութասցուք մի' անջրպետ ի մէջ արկցուք, վասն զի միութիւն խոստովանիմ եւ ոչ քայքայութիւն ինչ կամ լուծումն այնր բնութեան յայն եւ կամ այն յայս, այլ մնացեալ ասեմ եւ մի լեալ եւ զանճառ միութիւն:

Նորին.
Քանզի ըստ ճշմարտութեանն մարդ եղեւ տնաւրինաբար Աստուծոյ Բանն, եւ անտեսանելին եղեւ տեսանելի` մնացեալ անեղ լի բնութեամբ:

Նորին.
Եցոյց զնշանս բեւեռացն եւ խոցումն տիգին անապական յետ յարութեան, զի յամօթ արասցէ զհերետիկոսքն քանզի եւ յառաջ քան զյարութիւնն անապական էր եւ որ այս խառնուածոյս բաժանումն արասցէ եւ ապականացու ասէ զմինն, ոչ ընդունի Սուրբ եկեղեցի:

Պրոկղի Կոտանդնուպաւլսի ի ներբողեան ի Սուրբ Կոյսն ասացեալ
Մի' պատառեր զտնաւրինականն պատմուճան, զի Արիոս հատանէ զտնաւրինական բնութիւն. դու զմիաւորութիւնն մի' բաժաներ, զի մի' բաժանեսցիս դու Աստուծոյ:

Նորին.
Բանն մարմին եղեւ եւ ի միասին եկին բնութիւնքն, եւ առանց խառնակութեան մնաց ի միաւորութիւն:

Նորին.
Ինքն ի ծոց Հաւր եւ յարգանդ Կուսին, եւ ի խաչին բեւեռեալ եղեւ, եւ յաթոռոյ փառաց ոչ մերկանայր:

Նորին` յետ սակաւու[ց].
Անվայրափակ Բանն ի ծոց Հաւր պարունակեալ փոքրիկ տղայիկ զսերովբէսն սասանեցուսցէ, այլ չարչարի եւ ի Պիղատոսէն հարցաքննեալ:

Նորին.
Նոյն ինքն զմեծասքանչելի զաւրութիւն առնէր եւ նոյն ինքն ընդ չարչարանաւք անկանէր, զի միութիւն է ոչ լինի ի միութիւնէ երկուս զի այսպէս բաժանեսցէ, ոչ լինի միութիւն, այլ երկուութիւն:

Նորին` ընդդէմ Ն[ե]ստորի.
Թէ անարգութիւն է Աստուծոյ յարգանդն գալ, ապա եւ հրեշտակաց անարգութիւն է մարդոյ սպասաւորել:

Նորին.
Էակն ըստ բնութեան անախտակիր եղեւ, ի ձեռն գթոյ` յոքնախտակիր
Նորին.
Ոչ ի նահատակութենէ եղեւ Աստուած` Քրիստոս, քաւ լիցի, այլ գթովն եղեւ մարդ, զի ոչ մարդ աստուածեղեալ քարոզեմք, այլ Աստուած մարդացեալ հաւատամք. Աստուած ելով որպէս հաւատամք:

Նորին Ղուկասու Աւետարանի մեկնութենէն.
Տես զի՞արդ զդրացին մեր զհերետիկոսքն, թէ ո'րչափ ախտացեալ են հայհոյութեամբ, եւ զի'նչ չար կացցէ քան զաստուածամարտ լինելն առ միաւորեալ Աստուածագործ Որդւոյ միաւորութիւնն:

Նորին յետ սակաւուց.
Զփրկագործ տնաւրէնութեանն պատմէ զխորհուրդ Աւետարանն Ղուկասու զԿուսին երկիւղածութիւն, զաւետիսն Գաբրիէլի, զկերպարանս Աստուծոյ, որ թափեաց զինքն ի ծառայի կերպ: Զանփոփոխելի Աստուածութիւն, զանխառնելի յերկուց բնութեանց հրաշափառապէս խառնումն, որ եւ յետ միութեան ոչ եւս երկու բնութիւն:

Նորին.
Թէ ըստ բնութեան մերոյ ծնեալ էր Քրիստոս, յիրաւի ոք ասէր ի նա ապականութիւն, իսկ թէ ի վեր է քան զամուսնութիւն, ապա յիրաւի ի վեր քան զապականութիւն:

Նորին.
Ով լուաք ի սկզբանէ մկրտեալ Քրիստոս, թէ երկու բնութիւն է Քրիստոս, այլ մի լուաք:
Նորին.
Քարոզել խորհեալ եմք եւ խայտառակել զասացողսն երկու բնութիւն զՔրիստոս, եւ խոստովանելով զմարմին` Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս` զնոյն Աստուած ելով:

Նորին.
Մեղաւորաց եւ հրէից, հանդերձ երկբնակաւք, զգեհենն խոստանայ, որք մարդ զնա պարզաբար ասեն, եւ ոչ Աստուած:

Նորին յետ սակաւուց.
Մեզ քաւ լիցի վասն կամաւոր չարչարանացն եւ մահուան, զոր կրեաց ապականութիւն ասել մեզ քաւ լիցի ասել միացեալ բնութեան Միածնին ապականութիւն կամ շփոթումն ասել:

ՅԱտիկայ եպիսկոպոսի Կոստանդնուպոլսու.
Այսաւր Քրիստոս Տէր զմարդասիրութիւն ընկալաւ ծնելութեամբ Բան թափի անթափելին զբնութիւն ունելով, անմարմին վասն քո մարմնանայ, փարադրողն զերկինս խանձրրապատի եւ ի մսուր դնի:

Մարութէին եպիսկոպոս Նփրկերտոյ, որ էմ գրող.
Զի թէպէտ եւ տեսանիցեն զնա խանձրրապատեալ եւ ի մսուր եղեալ, սակայն Տէր ճանաչիցեն զնա հրեշտակաց եւ աւծեալ Աստուած` միաւորութեամբ մարմնաւոր:

Նորին` յետ սակաւուց.
Զի որպէս անդ մորենին տունկ փշեղէնն ընկալաւ զհուրն Աստուած եւ ոչ կիզաւ, նոյնպէս եւ բնութիւնս մեր, որ ի ներքոյ անկեալ ի փշոյ մեղաց, խառնեալ միացաւ ի բնութիւն հրոյ Բանին Աստուծոյ եւ ոչ շփոթեցաւ, այլ եղեւ առող ի ներբնութիւն:

Յակոբայ Սրճոյ եպիսկոպոսի` ի ճառն որ յաստղն եւ ի մոգսն.
Մոգսն որ[ք] քննեցին զխորինս հար[ցո]ւածովքն իւրեանց ի ծնունդս Աստուածորդոյն լռութեամբ պահեցին ընտրողապէս: Ընդէ՞ր ոչ այսպէս ծանր լինի խորհուրդ նորա առ քննողսն կամ զրպարտողսն, որ աւձտեն զնա գազանաբար հարցուածովքն իւրեանց:

Նորին.
Կայծակն հրեղէն զգեցաւ մարմին եւ եկեալ յաշխարհս, զի կիզցէ զորոմն սերմանեալ չարին:

Նորին` Յարութեան ճառէն.
Զայս հրաշալի գործքս Միածնին ով պատառեսցէ եւ երկու [բն]ութիւն լրբի ասել զՄիածնին:

Հիպող[ի]տայ եպիսկոպոս[էն]
Իսկ որ երկու բնութիւն ասեն` գտանի ըստ մտացն չորս տեարս ասել, այսինքն` չորրորդութիւն, եւ թէ այս մասունս յամառին` պարտին փառս տալ չորրորդութեանն, եւ պարտ է նոցա ասել` Փառք Հաւր եւ Որդոյ եւ միւս որդոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ:

Նորին.
Զմարդն առանց Աստուծոյ Բանին խոստովանեալ` եւ դեւք [ոչ] յանդգնին, որ եւ ինքեանք տագնապէին ասելով` Զի՞ կայ մեր եւ քո, Որդի Աստուծոյ, եւ աղաչէին իբրեւ զԱստուած:

Նորին.
Շունչ արարած է, եւ ո'չ չարչարի եւ ո'չ խոցի. որչափ եւս առաւել Բանն Աստուած, եւ որչափ չարչարեցին զմարմինն Աստուծոյ արարին զանարգանսն, քանզի զԲան Աստուած մարդացեալ գիտեմք:

Վկայէ Թէդորիտոս Անգուրիոյ եպիսկոպոս եւ ասէ.
Արդ` թէ ըստ նոցա ամբարշտութեան ապրի երկաքանչիւր բնութեանց յատկութիւն, եւ արշաւեսցեն իրերաց բնութիւնքն եւ մինչեւ այժմ շարայարեալք յԱստուած Բանն եւ ի Մարիամայն մարդ, ապա ըստ ասիցն ոչ առաքեաց Աստուած զՈրդի իւր յաշխարհ եղեալ ի կնոջէ, ոչ թափեաց զինքն եւ ոչ աղքատացաւ բառացին:

Նորին.
Ընկալելի է, եւ պահել զմիութիւնն, այլ դիպեալ զ[յ]ատկութիւն այլ կարծեաւք միայն ասէ որոշեմ. ուրեմն նովին եւ զմիութիւն լուծանէր. քանզի զատուցեալ էր ի միւսէն զմիւսն. թէ միաւորես բանիւ մի' հատցես իմացութեամբ, եւ մի' ուրանար զմիաւորութիւն, մի' երկու բնութիւն զմտաւ ածցես Աստուծոյ, ի ծայրն հրաշագործեալ զմիաւորութիւն հաւատ սքանչելեացն եւ մի' քններ զեղեալն, ո'չ մնայ հրաշափառ Բանն, թէ ճանաչի կամ հասու լինի ի մէնջ:

Նորին յետ սակաւուց.
Քանզի միացեալն ոչ է երկու, այլ մի անուանի, եւ զՅիսուս խոստովանակից եղիցին որք միութեամբ խոստովանին, քանզի երկու բնութիւնք ի մի եկեալ միացան անշփոթաբար` ո'չ լուծեալ ի միմեանց:

Նորին.
Զերկաբնակացն անմտութիւնս յատկապէս ամենեցունց կացուցաք, քանզի մի է բնութիւն Աստուծոյ Բանին մարմնացելոյ. Աստուած Բանն մարմին եղեալ մարմնանալովն Աստուած անյեղլի բնութիւն: Սակս այսորիկ ոչ բնութիւն մարդոյ հասարակականի ասացաւ անկիր արկեալ մարմին Էմանուէլին, այլ մարմին Աստուծոյ Բանին. քանզի երանելի հարքն մեր միում մարմնացելոյ Բանին Աստուծոյ ասեն զաստուածա[յ]ինս եւ զմարդկայինս, ոչ բաժանեն զնա յերկու բնութիւնս եւ ոչ ընդ յատուկսն առբաշխեն բնութեանց յետ անճառ միութեանց:

Նորին.
Քրիստոս ոչ երկու բնութիւն, զի մի' մարդապաշտութիւն կարծեսցի խորհուրդն, այլ մի է բնութիւն Աստուծոյ Բանին մարմնացելոց զի յարիցէ մկրտութիւն է:

Այլփերոսի եպիսկոպոսի` եւ մարտիրոսի ասացեալ.
Այս գրեցաւ վասն միանալոյ Բանին Աստուծոյ ընդ մեզ ծննդեամբ Բանին Աստուծոյ ի սրբոյ Կուսէն` զի յերկուց միացեալ եւ անշփոյթ մնացեալ անորիշ ի միմեանց, այլ միացեալ եւ մի լեալ անքակտելի:

Զենոբա[յ] եպիսկոպոս[ի] ասացեալ.
Մեք ո'չ ասեմք, թէ մահ մարմնո'յն միայն է, որպէս ո'չ ասեմք, թէ կեանք Բանին եւ մարմնոյն:

Ի թղթէն Մել[ի]տոնի եպիսկոպոսի, որ առ Եւտրէպիսն ասէ.
Ի նմա էր մարմին հոգեւոր եւ ի նմա էր աստուածութիւն անփոփոխելի, եւ այն որ չարչարեցաւ ապականացուն, այլ անապականելի եւ ասեմք, որ. Նստի ընդ աջմէ Հաւր:

Փիլաքսոնի եպիսկոպոսի ասացեալ.
Վասն զի սիրէ զպատկեր իւր` նմանեցաւ նմա. վասն անսկիզբն էր` ո'չ դարձաւ ի մարմինն, զի անապական էր:

Նորին յետ սակաւ[ուց].
Մարմնացաւ ի Սրբոյ Կուսէն Բանն Աստուած անփոփոխելի եւ էառ ի նմանէ մարմին անապական եւ հոգի առանց մեղաց ո'չ ի ծնանելն երկուս եւ ո'չ ի խաչելն երկուս:

Փիլաքսոնի եպիսկոպոս[ի].
Ճշմարտութիւն ծանուցաւ, շնորհքն եկն, կեանքն յայտնեցաւ Աստուծոյն Բանն Աստուծոյ Որդի մարմինն եղեւ անապական վասն մեր, զի զմեզ փրկեսցէ ապականութենէ:

Անփլիոքսոն Յիկոնիոնի եպիսկոպոսի ասացեալ.
Թէ ոչ էր նորա ծնեալ մարմնապէս, թէ ոչ էր նորա կերպ ծառայի առեալ` դու ոչ էիր շահեալ զփառս որդեգրութեան Տեառն չարչարանքն եւ մահն ծառայի անմահութիւն մեքենայս առնես զերախտիսն:

Սեբերիանոսի Ագաբաղացոյ եպիսկոպոսի.
Մի' բաժաներ զԱստուածութիւնն, զի մի' դու բաժանեսցիս յԱստուածութենէն որպէս զԱքիոս պատառեցաւ:

Ակակ Մելե[տե]նոյ եպիսկոպոսի.
Քանզի ճշմարիտ մարմնանալն Քրիստոսի որ անապական եւ առանց մեղաց յԱստուածածնէն յաւելուած Որդւոյ արարեալ, եկաց մնաց ներգործութիւն մարդ զինչ կամեցաւ եւ մարմնացաւ մինն յԵրրորդութենէն Բանն Աստուած:

Անփիլիքսոն Յիկոնիոնի եպիսկոպոսի.
Ընկալ ի քեզ որ յերկակացն է միութիւն անորիշ եւ անտարակացելի, զի սա այսպէս յերկակացն ճշմարիտ միութեանց զեռ[ե]ակն առցես կատարեալ:

Աբայ Բերսոն եպիսկոպոսի.
Անսկիզբն եւ անտեսանելին սեռս Աստուած եղանի մարդ մշտապէս անորիշ եւ անյատկաբար միութեամբ ի մի դէմ միով է ընթակացութեամբ, միով տարաբերութեամբ:

Յեսովփայ Արծնու եպիսկոպոսի.
Նորուն աստուածայինքն վասնզի Աստուած էր բնութեամբ, նորուն եւ մարդկայինքն, ո'չ բնաւորութեամբ բաժանի եւ ո'չ ընդ բնութեանց թուով, մասամբ որոշի:

Թեոփոնի Թեոպացու եպիսկոպոսի.
Անճառաբար երեւեալ մարդ ի ձեռն Հոգոյն Սրբոյ, նոյն ինքն սա Աստուած ճշմարիտ ըստ նախատեսացն քարոզութեան:

Մեծին Եղիարոնի` ի բանէն որ ասէ. Դատաստանք Տեառն անդունդք բազում են.
Հրաշափառագոյն գործառնութեամբ Էմանուէլին զջուրն լուանա[յ] եւ մաքրէ աննիւթական եւ նիւթական խառնմամբ հրաշիւք աստուածայնովք:

Նորին.
Այսաւր ի ձեռն անապական կուսական արգանդէն ճշմարտապէս մարդ յերկրի երեւեալ անփոփոխ եւ անայլայլակ, անշփոթ եւ անորիշ միութիւն յերկակացն բաւանդակ մարդ նոյն ինքն բաւանդակ Աստուած:

Պանփիւլա[յ] առ Սկիւթացի ճառէն ասացեալ.
Ապա թէ, ըստ հաճութեան Հաւր եւ առաքման զՈրդի անմարմին Աստուած մարմին զգեցաւ եւ անբաժանաբար միացոյց յիւր մարմինն, որով եւ աշխարհի երեւեցաւ, զի՞նչ ասիցեն առ այս երկաբնակքն, զի Բանն մարմին եղեւ:

Ի թղթէն Առիստիդայ փիլիսոփայի որ առ Մենան[դրոս] փիլիսոփայ.
Զամենայն կիրս կրեաց ճշմարիտն հանդերձ մարմնովն, զոր հաճութեամբ Հաւր եւ Հոգոյն Սրբոյ առեալ միացոյց իւր մարմին ի Կուսէն Եբրա[յ]եցոյ ի սրբոյն Մարիամայ անճառաբար եւ անյատկական միութիւն:

Պռենպոսի Կորնթացոյ եպիսկոպոսի ընդդէմ [Ս]ամուստացոյն ասէ.
Քանզի «Բանն մարմին եղեւե որ ոչ ըստ բնութեան Աստուա ծութիւն, եւ զմեր բնութիւնսն խառնեալ միացոյց ի բնութիւն աստուածութեան իւրոյ` մի անձն եւ մի դէմ, անորիշ եւ անքակ միութեամբ, յերկակացն մի գոլով ըստ Պաւղոսի թէ. Արար զերկոսեանն մի, ըստ որում նորա ձեւս նոր իրակէ զբնութիւն:

Դակեղայեդեսի եպիսկոպոսի.
Գրէ. Աստուած յԱստուծոյ, եկն եւ եղեւ մարդ ի մարդկանէ ի ձեռն Հոգոյն Սրբոյ եւ ոչ փոփոխեաց զբնութիւն Աստուածութեանն:

Մեթոդի եպիսկոպոսի եւ մարտիրոսի` ի Համբարձման Ճառին ասացեալ.
Զամենեսեան ձգեաց առ ինքն Փրկիչն մեր եւ տարեալ կացոյց ստուգապէս ի վեր յերկինս Միածինն Աստուծոյ Բանն յետ միաւորութեան իւրոյ ընդ մարմնոյն:

Շմաւոն եպիսկոպոսի ասացեալ է.
Որ յետ անճառ միաւորութեանն Քրիստոսի երկու բնութիւն ասեն` աւտարն են յԱստուածութենէն, քանզի չիք դառն չարիք եւ մեծ հերձուածք քան զայն որ ի խաչին կամ ի գերեզմանին բաժանեն զՔրիստոսի միացեալ բնութիւնն:

Եգէասի մեծ վ[կ]այի ասացեալ է.
Զի յամենայն հերձուածողաց գարշել արժան է, եւ յայնպիսի հերձուածողացն, որ զՔրիստոսի զանբաժանելի բնութիւն յերկուս բաժանեն:

Տեղէայրենոսի եպիսկոպոսի ասացեալ.
Որ երկու բնութիւն ասէ, զնոսա նզովեալ է այն զաւրութիւն, որ վասն աշխարհի մեռաւ:
Որոգինէի եպիսկոպոսի ասացեալ.
Որ ի մահն Քրիստոսի ոչ մկրտին, լոկ ի ջուր լուանին, զմիացեալ անբաժանելին յերկուս բաժանեն. նոքա զրկեալ են ի շնորհաց լուսաւորութենէն, խաւարին եւ հոգի ոչ առնուն, այլ զբարկութիւն Աստուծոյ [շարժին]:

Ամղիքոսի Յիկոնիոնի եպիսկոպոսի ասացեալ.
Զի նոյն ինքն է թագաւոր եւ Աստուած եւ զկիրս տնաւրէնութեան յանձն էառ. ընծայքն խորհրդեանն նշանակէ, մատուցանեն ոսկի, զի թագաւոր ճանաչեն զնա, մատուցին կնդրուկ` զի Աստուած գիտացին զնա, մատուցին զմուռս` վասն չարչարանացն:

Եւսեբի Եմուսոյ եպիսկոպոսի.
Չարչարեցաւ վասն մեր մարմնով, եւ չարչարանաքն մարմնոյն համարին, ոչ եթէ զաւրութիւնն խոցեցաւ, եւ ոչ Աստուածութիւնն պատառեցաւ, քանզի ոչ մտին բեւեռքն յանմարմինն, այլ չարչարեցաւ մարմնով զաւրութիւն անչարչարելի, եւ մարմնոյն չարչարանքն զաւրութիւնն իւր համարի:

Կիպրիանոսի եպիսկոպոսի.
Փոքունք եւ մեծամեծք պատահեցին, սիրելիք, աստուածա[յ]ին բարեգործութիւնք. Հայրն զՈրդին առաքեաց, զի զմեզ նորոգեսցէ, եւ առաքեալ Որդին կամեցաւ Որդի Մարդոյ լինել, զի զմեզ որդիս Աստուծոյ կեցուսցէ. վիրաւորեցաւ, որպէս զի զմերսն բժշկեսցէ:

Յոհաննէս ասէ.
Սերկէ էակն ծնանի եւ էակն եղանի որպէս ոչ էր քանզի եղելով Աստուած եղանի մարդ ոչ տարակցեալ ի գոլոյն Աստուած անյայտն եւ պարզն, եւ անմարմինն ձեռաւք մարդկայնաւք փարի զմեղաց ի բաց կորզիչն ի կապանս ի խանձարուրս հիւսանի:

Վասն Քաղկեդոնի ժողովոյն հարցմունք.
Աղէքսանդրացիք զՆեստոր աքսորեցին, իսկ ի Քաղկեդոն ժողովեալք հաստատեցին ընդդէմ ուղղափառացն զՆեստորի` աղանդն բռնադատեալք ի Մարկիանոս թագաւորէն: Արդ` գրէ ժողովն Քաղկեդոնի, ոչ եբարձ բնութեանցն. իսկ բազումք աղաղակեցին, թէ. Ոչ հաւանիմք նորաձայն բանիցն, որ է ի Լեւոնի տումարէն, որ չար է քան զհայհոյութիւնն Նեստորի, քանզի ԻԵ ամ է ի ժողովոյն Եփեսոսի մինչեւ ի ժողովն Քաղկեդոնի: Ի Քաղկեդոն ասացին ուղ[ղ]ափառքն. Որք ասէք զՔրիստոս երկու բնութիւն` նզովեալ եղիցի: Իսկ Նեստորականք ասացին. Որ ոք ասեն զՔրիստոս մի բնութիւն` նզովեալ եղիցի: Իսկ միաբան ասացին ուղղափառքն. Որ ոք աւելի քարոզէ քան զերիս սուրբ ժողովն` նզովեալ եղիցի ի Սուրբ Երրորդութենէն: Իսկ Մարկիանոս թագաւորն խնդրեաց ի ժողովոյն գիր եւ սահման ըստ հաւատոյ: Զի այն մեզ բաւական է որ ի Նիկիայ եւ ի Կոստանդինուպոլիս եւ յԵփեսոս, եւ հրամայեաց թագաւորն զմիաբանեալսն զեպիսկոպոսունսն եւ զիշխանսն արկանել ի բանտ, եւ Յոբնաղիոս ի մէջ անցեալ ծածկեաց բազում որդիսն Լեւոնի եւ Նեստորի` երկու բնութեամբն զոր սահմանեցին: Իսկ թագաւորն եւ կինն իւր եկին առ նոսա եւ եղեն առ նոսա եւ եղեն անդ աւուրս չորս, եւ սուրբքն ոչ հաւանեցան: Իսկ այլ ժողովքն ոմանք յերկիւղէ եւ ոմանք յակնառութենէ թագաւորին եւ կնոջ նորա Պողքէրայ հաւանեալք յանձն առին զերկուածն, եւ զոչ հաւանեալն ընդ Դիոսկորոսի հրամայեա թագաւորն յաքսորս առաքել: Իսկ հաւանեալքն զղջացան յետոյ եւ գրեցին հերձուածոյ ապաշխարութիւն ի տախտակս կապարեայ, թէ. Պատառեցաք զցանկ հայրենի հաւատոյ պատառեցաք, եւ եդին ի տապանակին ագաթայ` յեկեղեցինն Դեմեդեա[յ]:

Իսկ ի թագաւորելն Անաստասայ ասացին նմա որ գիտակ էին, եւ նա հանէր զտախտակն ապաշաւեր լալով զքակտումն հաւատոյն: Իսկ Անաստաս եւ Զենոն եւ Յուստիանոս կայսերքն Հռովմայեցոց, եւ Ակակ եւ Մաքսիմոս հայրապետքն Կոստանդինուպոլսու յիւրաքանչիւր ժամանակս նզովեցին զժողովն Քաղկեդոնի:

Գրէ թուղթ Ակակ առ Պետրոս Աղէքսանդրու հայրապետն, քանզի Խ թուղթ գրեցին առ միմեանս Պետրոս եւ Ակակ:

Գրէ Ակակ առ Պետրոս այսպէս.
Հայր սուրբ Պետրոս Աղէքսանդրու հայրապետ, վեմ հաւատոյ եւ հիմն եկեղեցոյ, որ հաստատուն կացեր ի հաւատս ուղիղս առաքելական սահմանս, ընդ վայր նզովեցաք զքեզ զի շիջուցաք զճրագ հաւատոյ, քանզի մոլորեցաք ի ճշմարտութենէն եւ հետեւեցաք ստութեան եւ կորստական ճանապարհին: Հայր սուրբ, նմանեա[յ] Տեառն քում անյիշաչարի եւ ընկալ զդարձ զղջմանս իմոյ, եւ հաստատեայ զիս ի հաւատս յոր դու անշարժ կացեր, քանզի նզովեմ զտումարն Լեւոնի որ ամբարշտութեամբն զՔրիստոս զերկու բնութիւն խոստովանեալս եւ բաժանեալս, եւ զԵւտիքէս, եւ ընդունիմ զուղիղ հաւատս, զոր ի մոլորութեան լեզ[ո]ւիս իմոյ ուրացայ:

Գրէ Պետրոս առ Ակակ.
Այս երեսուն ամ է որ զհաւտն Քրիստոսի անխնա[յ] սպանէք անհաւատութեամբ ձեռնարկութեամբ տումարին Լեւոնի երկու բաժանեալ բնութեամբքն հրէական ուրացութեամբն: Եւ դարձեալ խնդրես յինէն ապաշխարութիւն, եւ ես ոչ գիտեմ, թէ զի'նչ արարից: Բայց յուսամ յողորմութիւն մարդասիրին Քրիստոսի. եւ ընդունիմ զդարձ քո եւ լինիմ աղաւթակից քեզ: Արդ, դու եւ ես քառասուն աւր պահաւք եւ ջերմ արտասուաւք եւ աղաւթիւք ապաշխարեսցուք վասն քո եւ վասն քահանայիցդ եւ վասն ժողովրդեանդ, եւ հաշտեցուսցուք զՔրիստոս, զոր ուրացաք: Եւ զայն քառասուն աւրն պատարագ մի' մատուցաներ, եւ թէ հարկէ ոք զքեզ` դու մի առնուլ յանձն. եւ ի կատարել քառասուն աւուրն մատո' պատարագ դու այդր եւ ես` աստ. եւ երեւեսցի քեզ Քրիստոս մանկական կերպարանաւք եւ խաւսեսցի ընդ քեզ զարժանն. մի' յիշեսցես ի պատարագն զայնոսիկ որք ձեռնարկին ի տոմարն յայն հրէական ուրացութեամբ եւ ինքեանք անդարձ եւ անապաշխարութեամբ մեռան. քանզի ոչ ընդունի Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս զպատարագն վասն նոցա, որք ուրացան զնա եւ դնէ ընդդէմ նոցա զդուռն արքայութեան:

Գրէ Ակակ առ Պետրոս.
Հնազանդեցայ հրամանաց քոց, հայր սուրբ, եւ ընկալայ ապաշխարութեան կանոն ըստ հրամանի քո եւ յորժամ մատուցի զպատարագն Աստուծոյ Յիսուսի Քրիստոսի մերոյ ահիւ եւ դողութեամբ, եւ յանկարծակի ծածկեաց զիս լոյս սաստիկ ընդ սեղանովն Աստուծոյ, եւ ըստ մարգարէութեան քո տեսի զՏէր մեր Յիսուս Քրիստոս ի մանկան կերպարանս, զգեցեալ պարեգաւտ սպիտակ, տեսի զնա եւ զնշան բեւեռացն, եւ ինքն բազմեալ էր ի վերայ սկոյն եւ մաղզմային, եւ ես կարծէի, թէ չեմ յերկրի, եւ եբարձ յինէն զահ եւ զերկիւղ եւ լուայ ձայն որ ասէ ցիս որպէս ինքն գիտէ Աստուած. Քաջալերեցարուք քահանայք եւ ժողովուրդք, զի բարձի ի ձէնջ զնախատինս ուրացման ձեռնարկութեան տոմարին Լեւոնի ամբարշտի: Եւ այլ ո'չ եւս տեսի զնա, եւ ոչ զձայն լուայ, եւ վասն այնորիկ փառաւորեցի զսքանչելագործն Աստուած, որ ապրեցոյց զիս ի ձեռն քո` բժշկելով զվէրս անհաւատութեան յինէն: Եւ արդ, յանձն առնեմ զիս քեզ յիշել, հայր սուրբ, զիս անմոռաց յաղաւթս քո առ [Տէր] Աստուած մեր Յիսուս Քրիստոս, զոր դու սիրեցեր յամենայն զաւրութենէ քումմէ եւ ոչ ուրացար զնա առաջի թագաւորաց եւ դատաւորաց եւ իշխանաց:

Վասն Սիմէոնի Սիւնակեցոյ Անտիոքացոյ.
Արդ, ի թագաւորելն միւս Յուստիանոսի կամեցաւ բառնալ զհերձուածութիւն ի միջոյ, եւ չարք ոմանք ի նոյն հերձուած կացուցին զնա վկայեցին սուտ եւ ասեն, թէ. Երանելին Սիմէոն Սիւնակացին միաբանեալ է ընդ ժողովն Քաղկեդոնի: Եւ վաղվաղակի գրեաց առ նա, զի ի նմանէ իմասցի զճշմարիտն, զի էր նա հռչակեալ սքանչելիւք եւ ընտանի Հոգոյն Սրբոյ: Իսկ երանելի ծերն իմացեալ աստուածա[յ]ին իմաստութեամբն եւ ետ զինքն սպասաւորին ի վայր իջուցանել, եւ սպասաւորն զարմացաւ վասն իջանելոյ նորա, եւ եկեալ թղթաբերն եմուտ եւ երկրպագեալ որպէս եւ վայել էր սրբոյն եւ սկսաւ խաւսել կեղծաւորութեամբ: Եւ ասէ ծերն. Տուր ցիս զառաքեալ թուղթն ի թագաւորէն: Ես իբրեւ սկսաւ սակաւ ինչ ընթերցաւ` վաղվաղակի ի հուրն ընկեց զթուղթն եւ ասէ բարձր ձայնիւ. Անիծեալ Մարկիանոս եւ անիծեալ ժողովն Քաղկեդոնի: Եւ դարձաւ թղթաբերն ամաւթով առ թագաւորն եւ թագաւորն ամաչեաց յոյժ:

Վասն ի հաւատոյ թղթէն Անաստասայ թագաւորն, որ յետ Քաղկեդոնի ժողովոյն.
Մեք որպէս լուաք ի ճշմարիտ հարցն, ոչ ասեմք երկու բնութիւնս, այլ յերկուց մի բնութիւն, որ մարմնացաւ Աստուած Բանն խոստովանիմք:

Ի հաւատոյ թղթէն, զոր [գրեաց] Զենոն թագաւորն, որ էր յետ ժողովոյն Քաղկեդոնի.
Քանզի ճշմարիտ մարմնաւորութիւն Որդւոյն անապական էր առանց մեղաց, եւ Աստուածութեանն յաւելուած ոչ արար եւ երկուս ոչ գտաւ: