Պատմութիւն Հայոց

ԼԶ. Իսկ ընդդէ՞ր արդեաւք յերկարեալ միածնին՝ այնչափ * նեղութիւնս արարածոցն հասուցանէր եթէ ոչ՝ զի նախ ազդ արարեալ յառաջագոյն ընդելականս * առնիցէ * զի մի յորժամ յանկարծ երեւեալ՝ անծանաւթ անընկալ լինիցի այլ իբրեւ * հայեցելոց եւ սպասելոց՝ եկեալ ծանաւթս տայցէ։ 2  Զի եթէ յայնչափ ժամանակաց * առ իւր արարեալսն եկեալ անընկալ եղեւ * ո՞րչափ եւս * չազդեցելոցն եւ չհամբաւելոցն այլ կանխակալ խորհրդով ծանաւթս տուեալ ամենայն ազգացն եւ յաւիտեանցն եկելոց ։
       3  Որպէս ոմն ի պատգամաւորացն Աստուծոյ ասէ թէ Ինձ տուան շնորհքս այս՝ ի հեթանոսս աւետարանել զանքնին մեծութիւնն Քրիստոսի եւ լուսաւոր առնել զամենեսեան թէ զի՛նչ է տնտեսութիւն խորհրդոյն որ ծածկեալն էր յամենայն * յաւիտեանց առ Աստուծոյ՝ որ զամենայն ինչ արար զի յայտնեսցի * արդ իշխանութեանց եւ պետութեանց * որ յերկինս են ի ձեռն եկեղեցւոյ՝ բազմապատիկ իմաստութիւնն Աստուծոյ * ըստ յառաջադրութեան յաւիտեանցն զոր արար տերամբ մերով * Յիսուսիւ Քրիստոսիւբ * որոյ եւ վասն նորին իսկ յայտ արարեալ թէ Իբրեւ եկն լրումն ժամանակին գ։
       4  Իսկ ո՞վ այն իցէ ի մարդկանէ որ կարող իցէ այնպիսի վարդապետութիւն զԱստուածութենէն ճշգրտել խաւսել այլ որչափ * ինքն կամեցաւ՝ առ ի ծանաւթ առնել զինքն զի ծանիցեն զնա եւ կեցցեն։ 5  Այլ ոչ բաւեմք արարածքս զԱրարչէն պատմել որ բեւեռեալ կամք ի տիպս պատկերիս՝ * ըստ առնել առնողին այլ որչափ ըստ չափոյ ժուժալոյ տկարութեանս մերոյ՝ ինքն կամեցաւ պատմել մեզ քանզի ոչ ոք գիտէ զԱստուծոյ՝ * եթէ ոչ Հոգին Աստուծոյ եւ Որդին որ եկն եւ պատմեաց եւ յայտնեաց եւ եցոյց թէ Որ ետես զիս՝ ետես զՀայր իմա։
       6  Բայց Աստուած հոգի կենդանի է հուր կիզելոյ անթիւ եւ * անփոփոխ է փառք անպատում զաւրութիւն անբաւ գեղ աննման զարմանալի անհաս մտաց եւ խորհրդոց անխաւս * լեզուաց * անամփոփ խորհրդոց արտաքոյ քան զամենայն ճառս * ոչ ականատես եւ ոչ ունկան լուեալ եւ ոչ կարծիք սրտի կարեն հասանել։ 7  Երկինք ամենայնիւ աշխարհ ամենայնիւ եւ տիեզերք ամենայնիւ * ի վեր ունել ոչ բաւեն եւ բան նորա բարձեալ ի վեր ունի զամենայն * եւ ի զաւրութիւն հրամանի նորա կախեալ * առանց թեւոց ի թռիչս ի վերայ աւդոց իբրեւ թռուցեալ ։ 8  Ինքն պատեալ զամենայնիւ * ի ներքոյ ամենայնի ի վերայ ամենայնի արտաքոյ ամենայնի եւ ամենայն ի նմանէ եւ ամենայն * ի նա եւ ամենայն ի փառս նորա։
       9  Եւ ի բազում նշանս եւ ի բազում արուեստս * խաւսեցաւ * ընդ հարս մեր մարգարէիւքբ ի ժամանակս ժամանակս ի տեսիլս անպատումս յաննման փոփոխմունս * ի լուր զարմանալի ի գեղ գովելի յաստուածեղէն կերպարանս։ 10  Ումեմն * լուսեղէն նմանութեամբ ի կերպարանս մարդոյ * ումեմն իբրեւ զհուր բորբոքեալ ի կերպարանս մարդոյ եւ արդարոց բազմաց * երեւեցաւ * ըստ կարել տեսանելեացն նոցա եւ * ըստ հանդուրժել լսելեաց նոցա խաւսեցաւ ընդ նոսա։ 11  Զի * անբաւ է մարդոյ տեսանել զԱստուած գոյիւ իւրովգ իբրեւ մոմոյ զհուր զի եթէ լերինք * ոչ կարեն տեսանել զնա զի յորժամ հայեցեալ ընդ նոսա՝ հալեսցին։
       12  Բայց * իբրեւ ինքնակամ կամաւք բարերարութեամբ իւրով * զինքն ցուցանէր՝ ի կերպարանս մարդոյ երեւէր ումեմն լոյս ումեմն հուր եւ ումեմն հողմ * եւ յամպ * եւ ի մէգ եւ ի մրրիկ։
       13  Իսկ եթէ ասիցեմք եթէ հուր է՝ զոր ինչ * տեսանեմքն ասեմք * եթէ ասեմք լոյս է՝ * զնմանութեան * աստի կարծիս առեալ * զմերոյ բնութեանս՝ նմանութիւն ցուցանեմք երեւութիւքս աներեւութին վասն մերոյ անհասութեան ։ 14  Ապա նա ըստ մերոյ փոքրկութեանս երեւի որպէս զի մի՛ տարրական արարածքս կիզցին յահէ * փառացն։ 15  Եւ * զանուն նորա ոչ չէ եւս ոք * գիտաց * զի չէ եւս անդր քան * զնա ոք՝ որ անտի եւ այսր անուանիցէ ։
       16  Եւ յերեւելն * իւրում արդարոցն՝ զահն իւր յինքն ամփոփէր եւ մարդատեսիլ եւ հրեշտականման երեւէր մտահաս ըստ հանդուրժելոյ աչաց ։ 17  Ո՛չ արարածք կարեն քննել զԱրարիչն եւ ոչ զանգուածն զզանգիչն գիտէ։
       18  Բայց Արարիչն գթայ յիր արարածս զի Աստուած արար զամենայն արարածս եւ զարդարեաց ի գեղ * գովելի եւ ի փառս վայելուչս ։ 19  Ի հողոյ ստեղծ զհողեղէն մարմինս եւ ի լուսոյ հրեշտակս զարդարեալ ի լոյս վայելուչ եւ զգեցեալ զարդարեաց զփառաց աթոռն * ուր մտանեն աւրհնութիւնք հրեշտակաց բարբառք սրովբէից փառաւորութիւնք զուարթնոց ժողովք բանակաց եւ գունդք սրբոց եւ դասք գովչաց եւ աւրհնութիւնք երկնաւորացն եւ աղաւթք արդարոցն եւ պաշտաւն սրբոցն * սրովբէքն եւ քրովբէքն եւ զաւրք միաբանական լուսոյն ։